دانلود مقاله فرهنگ کتاب و کتابخوانی

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله فرهنگ کتاب و کتابخوانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
کتاب و کتاب خوانی و میزان گرایش به مطالعه، امروزه یکی از شاخص‌های توسعه به شمار می‌رود. بررسی‌ها نشان می‌دهد مطالعه و کتاب خوانی وضعیت مطلوبی در ایران ندارد و عمدتا مردم ایران از خرید و یا مطالعه کتاب گریزانند و اقدامات لازم و جدی جهت ترویج و اشاعه فرهنگ مطالعه صورت نگرفته است.
برای رفع موانع و ایجاد زمینه و بستر لازم جهت ترویج و توسعه فرهنگ مطالعه، نهادهای مختلف در 5 بخش، شامل خانواده، مدارس و نظام آموزشی، کتابداران و کتابخانه‌ها، دولت و رسانه‌های گروهی و ناشران و کتاب فروشی‌ها، باید با رفع مشکلات موجود، هم سو و هم هدف، به سمت مشخصی حرکت کنند.
نقش خانواده
خانواده عامل بسیار موثری در ایجاد عادت به مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی است. محیط و شرایط خانواده، روش تربیتی و آموزشی والدین، طرز تفکر و نگرش والدین در رابطه با مطالعه و کتابخوانی، وجود کتب و نشریات قابل دسترس و همچنین سطح اقتصادی و پایگاه اجتماعی خانواده، نقش بسزایی در تقویت عادات مطالعه و کتابخوانی دارد.
کشور ما از سالیان دور کشوری با قدمت فرهنگی بالا بوده و نویسندگان و شاعران درخشانی داشته است ولی متأسفانه سرانه مطالعه و کتابخوانی، زیبنده مردم ما نیست. همین که آمار دقیق از میزان مطالعه مردم موجود نیست، خود نشانی از مهجوریت کتاب و کتاب خوانی در جامعه ما می‌باشد. در ریشه‌یابی این معضل باید از کودکی شروع کنیم. اولین نهادی که درآن، کودک با کتاب و کتابخوانی، انس می‌گیرد، خانواده است. پدر و مادر، بهترین معلم کودک هستند که باید شوق مطالعه را در او تقویت کنند. همچنین در منازل باید محلی اختصاصی برای کتابخانه در نظر گرفته شود.\"
اگر والدین و افراد بزرگتر خانواده به مطالعه علاقمند باشند، فرزندان آنها نیز، که همواره از اثرات طبیعی روابط عمیق عاطفی حاکم در خانواده های ایرانی برخوردار هستند، با کتاب، بیشتر و بهتر آشنا شده و به مطالعه و کتابخوانی، عادت می کنند.

نقش مدارس و نظام آموزشی
پس از خانواده، دشوارترین وظیفه در اشاعه کتابخوانی در هر جامعه‌ای بر عهده مدارس و نظام آموزش و پرورش آن جامعه است. اگر دانش آموز در مدرسه با کتاب آشنا شده و لذت مطالعه، خودآموزی و افزایش معلومات عمومی را درک کند و به مطالعه خو بگیرد، در تمام دوران زندگی، از کتاب دست نمی‌کشد.
آموزش و پرورش، چون آبی است که در سد ذهنی ما جمع می‌شود و بهره برداری از این سد (ذهن ما) را، مهیا می‌کند. ما باید علاوه بر سیستم آموزشی، به صورت فوق برنامه، با به کارگیری شیوه‌های نوین آموزشی، روند خلاقیت و نوآوری در امر مطالعه را به دانش آموزان بیاموزیم. با تربیت مربیان مجرب و مسلط به مقوله کتاب و کتابخوانی، می‌توانیم افراد را تشویق به خواندن کتاب‌های سودمند کنیم و ذائقه کتاب خوان‌های جدیدمان را ارتقاء دهیم. البته پایه گذاری این حرکت، باید از مدیریت کلان کشور شروع شود. مدیران ارشد ما در امر آموزش باید از مشاورین فرهنگی و هنری در جهت بررسی علمی و اصولی این موضوع استفاده کنند.\"
در نظام آموزشی، سه کارکرد مهم، نقش اساسی دارند؛ خواندن، نوشتن و حساب کردن. در طول دوران آموزش، فرد تحت آموزش، از سال‌های اول، توانایی خواندن را می آموزد و در ادامه، به درک مطالب خوانده شده و در نهایت به نوشتن، می‌رسد.
تاکید بیش از حد آموزگاران بر روی مهارت خواندن و استفاده از تک منبع‌ها، سبب شده که دانش آموزان از مطالعه، لذت کافی نبرند و آن را بیشتر برای رفع تکلیف انجام دهند. یکی از کمترین نمرات ایران، در آزمون سنجش سواد خواندن در سطح بین المللی، همین لذت نبردن افراد از مطالعه خویش است. برای رفع این مشکل، باید به تقویت کتابخانه‌های مدارس و از طرفی هم استفاده از منابع مختلف در نظام آموزشی بپردازیم. کمبودهای اقتصادی و توزیع ناعادلانه ی کتاب‌ها، سبب ضعف کتابخانه‌های مدارس شده است. از طرفی هم منابع به جهت کنترلی بودن نظام آموزشی ما، محدود می‌باشند.\"
نظام آموزشی در کشورهایی نظیر ایران، نظامی غیرپویا و تک محور است. نظامی که براساس یک کتاب و یک جزوه درسی شکل گرفته، نمی‌تواند دانش‌ آموز را به سوی منابع غیردرسی و دیگر منابع اطلاعاتی رهنمون سازد. اگر نظام متکی بر پرسشگری و خلاقیت باشد، خود به خود، زمینه ساز و بسترساز مطالعه می‌شود. در این میان نقش و جایگاه معلم در اشاعه فرهنگ مطالعه را نباید نادیده گرفت. روش‌های تدریس، شیوه نگرش و رفتار توجه آمیز معلمان به کتاب و کتابخوانی، در ایجاد آمادگی ذهنی و انگیزه مطالعه در دانش آموزان موثر است. اگر معلمان و دبیران مدارس، خودشان اهل مطالعه باشند، دانش آموزان را نیز به شیوه‌های مختلف با کتاب و مطالعه آشنا می سازند.\"

روش‌های تدریس جذاب‌تر، دانش آموزان را بیشتر به مطالعه علاقمند می‌کند. روش‌هایی چون بازدید دانش آموزان از کتابخانه‌های عمومی شهر، گرفتن آمار کتاب‌ها به عنوان کار عملی از مراکز فروش کتاب در سطح شهر، آزاد گذاشتن دانش آموزان در انتخاب منبع برای انجام تحقیق و کار کلاسی، در دسترس قرار دادن کتابخانه‌های مدارس با طرح کتابخانه‌های آزاد (بدون حضور مسئول و ناظر که امکان دسترسی هر فرد به کتاب‌ها و انتقال آن به بیرون از محیط کتابخانه بدون ثبت کتاب، وجود داشته باشد)، آموزشی نمودن فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی برای ترغیب مطالعه بیشتر، کرایه دادن کتاب‌ها به شیوه‌ سال‌های دور و یا فروش آنها به صورت قسطی، بسیار مفید و کارساز خواهند بود. این روش‌ها می‌توانند مطالعه را در سه بخش دیداری، شنیداری و مکتوب تقویت کنند.\"
از نظر کارشناسان برای بهبود نابسامانی‌های موجود در نظام آموزشی و گسترش فرهنگ مطالعه می‌توان راهکارهای زیر را لحاظ کرد: غنی کردن کتابخانه‌های مدارس، تشویق دانش آموزان به مطالعه توسط معلمان و کارکنان مدارس، برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب در کلاس‌های درس، معرفی کتاب‌های مناسب در تابلو اعلانات و مراسم صبحگاه مدارس، اهدای کتاب به دانش آموزان به عنوان جایزه، دعوت از نویسندگان و اهل قلم جهت ایراد سخنرانی در مدارس، اجرای مسابقات کتابخوانی به مناسبت‌های مختلف، اعطای بن خرید کتاب به دانش آموزان، گنجاندن درس مطالعه و کتابخوانی در برنامه درسی مقاطع مختلف تحصیلی، ایجاد و توسعه رشته‌های تربیت معلمی کتابداران جهت اداره مطلوب کتابخانه‌های آموزشگاهی، معرفی و تقدیر از اعضای فعال کتابخانه‌های مدارس، تشکیل گروه‌های مطالعه دانش آموزی برحسب علاقه آنان به موضوعات مختلف، ‌پیوند دادن موضوع مطالعه و کتابخوانی با درس انشاء، قراردادن میزان توسعه و رشد کتابخانه‌های مدارس و مطالعه بین دانش آموزان به عنوان شاخص‌های ارزیابی مدیران مدارس و ارائه آموزش‌های لازم در امر مطالعه به معلمان و دبیران.
نقش کتابداران و کتابخانه‌ها
کتابداران کتابخانه‌ها، از عوامل موثر در ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی به شمار می‌روند. کتابداران با روش‌های خلاقانه خود می‌توانند فعالیت‌های کتابخوانی را رشد داده و حتی به حوزه‌های بیرون از کتابخانه بکشانند. اگر کتابداران کتابخانه‌ها از حیث علم کتابداری و اخلاق انسانی، رشد کاملی داشته باشند، بدون تردید، همچون معلمان و استادان جامعه، معماران نسل‌های آینده بشر خواهند بود.
دکتر مهدی افضلی، دکترای مدیریت اطلاعات و کتابداری، در مورد نقش کتابداران و کتابخانه‌ها، تصریح کرد: \"کتابداران، بیشتر با افرادی سر و کار دارند که خود این افراد، عادت به مطالعه داشته و کتابخوان هستند، پس باید بتوانند با در اختیار قرار دادن منابع لازم، نیازهای این قشر را برآورده کنند. اما کمبود منابع موجود و گاه فقدان آنها، سبب می‌شود که افراد مراجعه کننده به کتابخانه‌ها، حضور خود را کمرنگ‌تر کنند و تمایل آنها به سمت منابع به صورت شخصی برود. از طرفی نیز، بالا رفتن تولیدات کتاب، نباید سبب گمراهی مان شود، زیرا بخش عظیم این تولیدات، کتاب های درسی و کمک درسی هستند. مطالعه خوب و مورد بحث در سطح جهانی، مطالعه ای فارغ از روابط کاری و اخبار می باشد و ملاک اساسی، با علاقه خواندن کتاب است.\"
کتابخانه‌های عمومی در صورت برخورداری از کتاب‌های مناسب و کتابداران متخصص و توجه به نیازهای مراجعین، می‌توانند عامل موثری در تشویق اقشار مختلف مردم به مطالعه شوند. کتابخانه‌های عمومی اگر جایگاه واقعی خود را بیابند و امکانات لازم و گستردگی متناسب با رشد جمعیت را به دست آورند، جامعه مخاطب آنها از حیث تاریخی و اجتماعی در مکانی از بلوغ و قدرت گزینش قرار می‌گیرد که نه تنها برآورنده نیاز اطلاعاتی هر متقاضی و زمینه ساز رویکرد مردم به سوی مطالعه و کتابخوانی است، بلکه می‌تواند به عنوان پشتیبان امر تحقیقات در کشور و ضمانتی مطمئن برای سلامت جامعه باشد.
حسین محمدی، کارشناس کتابداری و کتابدار کتابخانه عمومی سهروردی زنجان، در خصوص مشکلات و کاستی های کتابخانه ها، اذعان داشت: \"کتابخانه‌های عمومی به دلیل کمبودهایی که دارند، در روند ترویج مطالعه، کارایی لازم را ندارند. از این مشکلات می‌توان به بی توجهی به استانداردهای موجود در تهیه منابع و کتب، ضعف ارتباط با مدارس، دانشگاه‌ها، خانواده‌ها، رسانه‌ها و اقشار مختلف مردم، کمبود منابع علم و کتاب‌های مرجع روزآمد در کتابخانه‌های عمومی، عدم به کارگیری فنون و روش‌های عملی در جلب و جذب خوانندگان بالقوه کتاب، کمبود نیروی انسانی متخصص و کارآزموده و عدم کارایی برخی از پرسنل موجود، عدم تناسب تعداد کتابخانه‌ها با شاخص‌های رشد جمعیت، نارسایی فضا و مجموعه و عدم انسجام آنها، مجهز نبودن کتابخانه‌ها به تجهیزات لازم، دستگاه‌های تکثیر، خدمات سمعی و بصری، نداشتن کتابدار مرجع برای پاسخگویی به سوالات علمی مراجعین، متناسب و هماهنگ نبودن کتب کتابخانه با شرایط و نیازهای مراجعان، نداشتن فعالیت‌های جانبی مانند مسابقات کتابخوانی، قصه گویی، نمایش فیلم، بی توجهی به دل انگیز سازی فضای کتابخانه و چیدمان تجهیزات و ناکافی بودن سالن‌های مطالعه در کتابخانه‌های عمومی، اشاره نمود.\"
برخی از صاحب نظران معتقدند که توجه به استانداردهای موجود در راه اندازی و ایجاد کتابخانه‌های عمومی و مجهز نمودن آنها به کتاب‌های جدید و به روز، تجدید نظر در شیوه مجموعه سازی و انتخاب کتاب برای کتابخانه‌های عمومی، برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب با حضور نویسندگان و اعضای کتابخانه‌ها، برگزاری برنامه‌های جنبی از قبیل مسابقات کتابخوانی، قصه گویی، شب شعر، نمایش فیلم، جهت جذب مراجعین، غنی کردن بخش مرجع کتاب‌های عمومی و استخدام کتابداران مرجع، جهت پاسخ گویی به پرشس‌های علمی مراجعین، توسعه و گسترش فضاهای مناسب مطالعه در کتابخانه‌ها، ایجاد و ارتباط و هماهنگی با مدارس جهت بازدید دانش آموزان از کتابخانه‌ها و حضور کتابداران کتابخانه‌های عمومی در مدارس و تشریح خدمات و فعالیت‌های کتابخانه، از راهکارهای ارتقاء فرهنگ مطالعه و کتابخوانی توسط کتابداران و کتابخانه‌ها می‌باشد.
مهدی جلیل خانی، کتابخوان برتر کشور از استان زنجان در سال 1385، در خصوص نقش کتابداران، خاطرنشان ساخت: \"هرگاه که کتاب در دسترس مردم قرارگرفته و بهره ‌مندی از آن به شکل آسان تری انجام یافته، خواننده خود را نیز پیدا کرده است؛ چرا که لذت کتابخوانی و کشف فضا‌های تازه، همواره برای همگان جذابیت داشته است. بنابراین همواره نقش کتابخانه‌ها و کتابداران در دسترسی آسان به منابع کتابخانه‌ای مهم و قابل توجه ارزیابی می‌شود. از طرفی، سیاست‌های دولت و حاکمیت نیز باید به نحوی باشد که دسترسی و پخش گسترده کتاب را در اولویت قرار دهد. در این روند، قیمت، شکل و شمایل و محتوای کتاب، همه و همه در سطر دوم از اهمیت قرار دارند.\"
نقش دولت و رسانه های گروهی
شیوه حکومت و همچنین شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه، نقش بزرگ و غیر قابل انکاری در ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی دارند. در این زمینه نقش فرهنگ، سنت های اجتماعی و متولیان فرهنگی بیش از همه مهم و حیاتی جلوه می کند.
توسعه فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، یک عزم همگانی را می‌طلبد ولی سهم دولت نیز بسیار مهم است. در سال‌های اخیر، از طریق نهادهای دولتی، اقدامات مهمی در این خصوص صورت گرفته ولی کارهایی که ما با شتاب بیشتری دنبال کرده‌ایم، برگزاری نمایشگاه‌های کتاب درسطح ملی و استانی، اهدای جوایز ادبی، اهدای کتاب، دادن بن‌های کتاب و توجه به زیرساخت‌های لازم برای امر کتابخوانی بوده است. از طرفی توقعات عمومی از وزارت ارشاد نیز بیش از حد بوده است زیرا دستگاه‌های دیگری نیز در این مهم، سهیم هستند. باید نهادهای دولتی و غیر دولتی، چون شهرداری‌ها، در اختصاص هرچه سریع تر بودجه نیم درصدی به کتابخانه‌های عمومی و تامین اعتبارات لازم جهت خرید کتاب و ایجاد فضای لازم کتابخانه‌ها، اقدام نمایند. از طرفی دولت باید بنیان‌های فرهنگی را در استان‌های محروم، تقویت کند تا به سطح مطلوب برسند. زیرا توجه لازم به این مقوله سبب رسیدن جامعه به سطح ایده آل فرهنگی می شود.\"
در تمام کشورهای جهان این کنترل‌ها، وجود دارد. به نظر می رسد، نهایت آسان گیری در ایران در بررسی کتاب‌ها صورت می‌گیرد. دغدغه‌ ما این است که روند اخذ مجوز را باز هم سریع‌تر و آسان تر نماییم و تلاشمان بر این بوده که اطمینان لازم را در اداره کل ارشاد ایجاد نماییم تا به صورت استانی مجوزها صادر شده و نیازی به مراجعه جهت اخذ مجوز و مراجعت به تهران نباشد.\"

دولت به عنوان متولی بسیاری از امور فرهنگی، با در اختیار داشتن رسانه های گروهی، سازمان ها و نهاد های دخیل، و با سیاست گذاری های دقیق، نقش بسزایی در ایجاد فرهنگ مطالعه می تواند، ایفا کند.
کتابخوانی انتقال دهنده و رکن مهم ارتباط بین ملت
از صدا و سیما انتظار می‌رود که حداقل در یک سریال پربیننده، کتابخوانی، خرید کتاب یا هدیه دادن کتاب را بگنجاند. برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب، اعلام ساعات کار کتابخانه، اعلام اخبار مربوط به کتاب و معرفی نویسندگان می‌تواند در برنامه‌های صدا و سیما، گنجانده شود تا گامی برای گسترش فرهنگ مطالعه در جامعه باشد. مسئولین امر باید بدانند که کمبودهای حوزه مطالعه، فقط با یک نمایشگاه کتاب به مدت ده روز، برطرف نمی‌شود.\"
نقش رسانه در میزان مطالعه در جامعه
رسانه‌های گروهی چون رادیو و تلویزیون، به جز معدود برنامه‌هایی که آن هم گاهاً پخش می‌کنند، دیگر هیچ پوششی در جهت گسترش فرهنگ کتابخوانی نمی دهند. شاید بیشترین بار در حوزه رسانه بر دوش نشریات باشد، اما آنها نیز توان تحریک مخاطبین فرهیخته را نداشته اند. این مخاطبین نیازمند مطالب غنی تر و پربارتری هستند. باید شاهد انعکاس جلسات نقد و بررسی کتاب، آمار دقیق کتابخانه‌ها و کتاب فروشی‌ها و علاوه بر ‌آن حرکت‌های مختلف دولتی و غیردولتی در زمینه کتاب و کتاب خوانی برای گسترش فرهنگ مطالعه، در نشریات باشیم.\"
گروه‌های مرجع چون نویسندگان، علما، صاحب نظران و تمام کسانی که می‌توانند نقش هدایت جمعی را در جامعه در زمینه مطالعه بر عهده بگیرند، باید از کانال‌های رسانه‌ای به مخاطبین، اطلاعات لازم را برسانند. علاوه بر این مردم نمی‌دانند که چگونه بخوانند و چه بخوانند. تقویت رسانه‌ها، در نهایت به بهبود وضعیت نابسامان مطالعه در کشور می‌انجامد.\"
نقش ناشران و کتاب فروشی‌ها
ناشران و کتاب فروشی‌ها هم به نوبه خود نقش بسیار موثری در اشاعه فرهنگ کتابخوانی ایفا می کنند. میزان توجه ناشران به تمایلات و نیازهای خوانندگان، استانداردهای چاپ و نشر و همچنین گسترش قلمرو نمایش و توزیع کتاب توسط کتاب فروشی‌ها از جمله عوامل اثرگذاری در گرایش مردم به سمت مطالعه می‌باشد. کیفیت برتر کتاب، اعم از جذابیت ظاهری، نحوه صفحه آرایی و حروف چینی، شیوه طراحی و رنگ آمیزی، تصاویر روی جلد و درون متن، حجم، قطع و کیفیت چاپ و صحافی و همچنین ویژگی‌های محتوایی و مسائل مربوط به ویراستاری کتاب از جمله مواردی است که پیوسته باید مدنظر ناشران، نویسندگان، ویراستاران و به طور کلی متولیان عرصه چاپ و نشر قرار بگیرد.
فتاح محمدی، مدیرمسئول نشر هزاره سوم، در توضیح نقش ناشران در گسترش فرهنگ مطالعه، اذعان داشت: \"توجه به کتاب، در سال‌های اخیر، در سطح کشور، بسیار کم شده است. باید نیاز به مطالعه، در میان مردم ایجاد شود تا آنها به دنبال کتب مورد نیاز خود بروند. از طرفی جذب مخاطب با کمک گرفتن از عناوین فریبنده برای کتاب‌ها چون، چگونه پولدار شویم، چگونه موفق شویم و یا کلمات قصار بزرگان، را نمی‌توان به پای گسترش مطالعه در بین مردم گذاشت. زیرا این کتاب‌ها ارزش مطالعه ندارند و خواندن آنها اتلاف وقت است. به صورت کلی ناشران باید، رسالت فرهنگی خویش را در نشر و توزیع کتب سودمند در جامعه، پاس دارند و به جای فکر کردن صرف به پول، کمی هم به فرهنگ جامعه فکر کنند.\"
بی سوادی و کم سوادی افراد، نارسایی نظام آموزشی، بی توجهی دولت و رسانه‌های گروهی به امر مطالعه، ناکافی بودن کتابخانه‌های مجهز و کتابداران متخصص، گرانی کتاب و مشکلات اقتصادی، تعدد مشاغل و محدودیت ساعات فراغت افراد، بی‌توجهی ناشران و مولفان به نیازهای مختلف مخاطبان در تهیه و تولید کتاب به طور کلی، شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور ایران، باعث بی علاقگی افراد به کتاب و عدم ترویج و گسترش آن شده است.
شهین رومی، مدیر مسئول انتشارات نیکان کتاب زنجان، ضمن مهم دانستن دو عامل، موضوع کتاب و میزان آگاهی مخاطب، در نشر کتاب، ابراز داشت: \"کتاب فروش هم مانند کتابدار باید از موضوع کتاب و سطح آگاهی مخاطب، اطلاع کافی داشته باشد تا کالای فرهنگی مناسبی را برای کتاب خوان‌ها، آماده کند. گزینش ترجمه مناسب برای انتشار و دقت در انتخاب سن مخاطب‌های کتاب نیز بر عهده ناشران می‌باشد. اخذ مجوز برای نشر کتاب‌ها، گاه بسیار طولانی می‌شود و این امر، ناشر را از ادامه فعالیت بازمی‌دارد. از طرفی هم بالا رفتن هزینه‌های چاپ، به معضلی در این حوزه بدل شده است. البته نباید خرید کتاب از طرف نهادهای دولتی از ناشران را در بهبود شرایط و جبران هزینه مالی آنها، نادیده گیریم.\"
علاوه بر این، باید به این امر نیز توجه داشت که متأسفانه در ایران، ارتباط ارگانیکی بین نویسنده، تصویرگر و ناشر، برقرار نیست. اغلب، نویسنده متن را در اختیار ناشر می‌گذارد و ناشر به دلایلی از جمله صرفه جویی در هزینه، کاستن از زمان تهیه نقاشی‌ها و همچنین ناآشنایی با تمایلات مخاطب و دلایل دیگر، کتابی عرضه می‌نماید که مورد پسند قرار نمی‌گیرد یا جنبه‌های علمی و تربیتی و تأثیر آن بر خواننده، لحاظ نمی‌شود. این امر در نهایت منجر به کتاب گریزی و مخاطب گریزی در جامعه می‌شود.
مطالعات فرهنگی
مطالعات فرهنگی، مجموعه‌ی آثار گوناگونی با جهت‌گیری‌های متفاوت، و معطوف به تحلیل انتقادی اشکال و فرایندهای فرهنگی در جوامع معاصر و نزدیک به معاصر است.

مطالعات فرهنگی، جامعه‌شناسی، نظریه اجتماعی، نظریه ادبی، مطالعات فیلم/ویدئو، انسان‌شناسی فرهنگی و تاریخ/نقد هنر را برای مطالعه پدیده‌های فرهنگی در جوامع صنعتی ترکیب می‌کند. پژوهش‌گرانِ مطالعات فرهنگی اغلب بر این موضوع متمرکزند که چطور پدیده‌ای خاص به ایدئولوژی، نژاد، طبقه اجتماعی و/یا جنسیت مرتبط می‌شود.
مطالعات فرهنگی در مطالعه معانی و رویّه‌های زندگی روزمره به‌کار می‌رود. رویّه‌های فرهنگی شامل روش‌های مردم برای انجام کارهای خاص (مثل تله‌ویزیون تماشاکردن یا غذاخوردن) در فرهنگی معیّن است. معانی خاص به روش‌هایی که مردم در فرهنگ‌های معیّت کارهایی را انجام می‌دهند، پیوسته می‌باشد.
در استفاده‌ای عام‌تر ولی جداگانه، عبارت مطالعات فرهنگی گاهی به مثابه مترادف غیردقیق مطالعات منطقه‌ای هم به کار می‌رود؛ یعنی مطالعه آکادمیک فرهنگ‌های خاص در دپارتمان‌ها و برنامه‌های درسی مثل مطالعات اسلامی، مطالعات آسیایی، مطالعات آفریقایی‌های آمریکا، مطالعات آفریقایی و....
در کتاب معرّفی مطالعات فرهنگی، ضیاءالدّین سردار، پنج ویژگی مطالعات فرهنگی را فهرست می‌کند:
هدفِ مطالعات فرهنگی، وارسی موضوعات با استفاده از اصطلاحات مرتبط با رویّه‌های فرهنگی و نسبتشان با قدرت است.
هدف، فهم فرهنگ در تمام اشکال پیچیده آن و تحلیل زمینه‌های سیاسی و اجتماعی‌ست که فرهنگ خودش را در آن‌‌ها نشان می‌دهد.
موقعیّت و هدف این رشته، هم نقد و هم عمل سیاسی‌ست.
تلاش می‌کند تقسیم دانش را برای چیرگی بر شکاف بین اشکال ضمنی (دانش فرهنگی) و عینی (جهانی) دانش، روشن سازد و دوباره وفق دهد.
مطالعات فرهنگی، به ارزیابی اخلاقی جامعه مدرن و جبهه رادیکال عمل سیاسی، متعهّد است.
بسیاری از چهره‌های شناخته‌شده و مطرح در مطالعات فرهنگی، جهت‌گیری‌های متنوّع و تا اندازه‌ای متفاوت نسبت به موضوعات مورد نظر خود دارند و طیف گسترده‌ای از نویسندگان و متفکّران را شامل می‌شوند. همه این‌ها در پی نابسندگی رشته‌های آکادمیک موجود، به بعضی تفاوت‌های طبقاتی و منطقه‌ای و بعضی اشکال نوین فرهنگ عامه، فرهنگ جوانان و ضد فرهنگ‌ها، و نیز، اشکال فراگیر رسانه، تبلیغات، موسیقی و... علاقه‌مند شدند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   19 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله روانشناسی تولید ناب

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله روانشناسی تولید ناب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده
عصر حاضر، عصر دانش است. دانشی که موجبات تعالی و رشد سازمانها را پدید آورده است و تبلور یافته از سرچشمه تفکر ناب بشری است. بدیهی است، تفکر ناب بشری هنگامی نمو و نمود می یابد که به نیروی انسانی بها داده شود. سیستم تولید ناب به عنوان سیستم تولیدی نوین در شرکت تویوتا نیز که به واقع از همه جوانب قوام یافته است و توانسته در دنیای پر شتاب و سرشار از تحول امروزی از رقبای غول پیکری مانند فورد و جنرال موتور و غیره گوی سبقت را برباید، مسلماً به ارزشمندترین منبع خود یعنی نیروی انسانی از تمامی جوانب مادی و معنوی بها داده است.
در این تحقیق، با مطالعه گسترده کتابخانه ای که در باره تولید ناب بخصوص نیروی انسانی صورت گرفته است به بُعد روانشناسی این موضوع پرداخته است. در متن تحقیق پس از بررسی مشکلات سیستم های تولیدی قبلی از لحاظ روانشناسی به تشریح تولید ناب و تکنیک های تولید ناب همچون 5S،JIT، جیدوکا، هیجونکا، هوشین و غیره از جنبه بحث های روانشناسی و نحوه انگیزش کارکنان که با مهارت خارق العاده ای در شرکت تویوتا صورت گرفته و این موضوع به شدت بر روی کاهش هزینه ها تاثیر داشته و معمولاً در تحقیقات گذشته کمتر به این موضوع اشاره شده است، پرداخته خواهد شد.

کلمات کلیدی: تولید ناب، نیروی انسانی، روانشناسی، انگیزش

مقدمه
نیروی انسانی ماهر و کارآمد پربهاترین و ارزنده ترین ثروت و دارایی هر کشور است. بسیاری از جوامع با وجود برخورداری از منابع طبیعی سرشار، به دلیل فقدان نیروی انسانی شایسته و لایق توان استفاده از این مواهب الهی را ندارند و روزگار به سختی و مشقت می گذرانند. دیگر ملت ها به رغم کمبود منابع طبیعی، در نتیجه داشتن نیروی انسانی کارآزموده و مناسب به رفاه و آسایش رسیده اند و با گام های بلند و استوار، مسیر پیشرفت و ترقی را طی می کنند.
یکی از شاخه های جدید علم و معرفت که مسأله نیروی انسانی و دیگر جنبه های مربوط به دنیای کار را در کانون توجه خود قرار داد، روان شناسی صنعتی و سازمانی است. این شاخه از دانش مطالعه علمی روابط میان انسان و دنیای کار را وجه همت خود قرار داده است و در واقع، کاربرد و بسط و گسترش اصول روان شناسی به مسائلی است که انسان در تجارت و صنعت با آن ها دست به گریبان می باشد.
روان شناسی صنعتی و سازمانی اینک آمیزه ای است از علم و عمل که زمینه های تخصصی متعدد و گسترده ای از قبیل روان شناسی امور استخدامی، رفتار سازمانی، توسعه سازمانی، روان شناسی مهندسی، روان شناسی مصرف کننده و ... را با مباحث فرعی متنوع در بر می گیرد. یافته های پژوهشی روان شناسی صنعتی و سازمانی را می توان در جهت استخدام کارکنان کارآمدتر، افزایش عملکرد موسسه در جهت کسب سود، رضایت کارکنان، کاهش غیبت و ترک شغل، بهبود روابط و ارتباط و افزایش تعهد سازمانی و حل و رفع مسائل بی شمار دیگر به کاربرد. ]کورمن، ترجمه شکرکن، 1370[.
نیروی انسانی سرمایه واقعی هر جامعه محسوب می شود. نقش و اهمیت نیروی انسانی در بین سایر اجزاء و عوامل سازمان های اجتماعی مثل ساختار، تکنولوژی و ... همانند جایگاه مغز در بین سایر اندام های بدن است. با همه ارزشی که دست و پا و چشم و گوش دارد، اگر مغز وجود نداشته باشد آن ها نیز فاقد ارزش و اعتبار خواهند بود.
در این زمینه شرکت تویوتا به واقع با دقت نظر کامل به این ثروت یعنی نیروی انسانی در ساختار تولید ناب توانسته است با ابزارهای روانشناسی که در تکنیک های خود بکار برده به یک تعامل سود دو جانبه از یک طرف در جهت تامین نیازهای مادی و روحی و روانی کارکنان خود و از طرف دیگر به سود هنگفتی که شرکت را بر اریکه قدرت نگه داشته و باعث شده از رقبای خود گوی سبقت را برباید، دست پیدا کند.

سیر تکاملی تولید
قرن بیستم شاهد دو انقلاب در صحنه‌ تولید بود. انقلاب اول را پس از جنگ جهانی اول هنری فورد و آلفرد اسلون پی ریزی کردند که منجر به ظهور تولید انبوه و پایان عصر تولید صنعتی ( تولید دستی) شد و انقلاب دوم توسط «تاایچی اهنو» در شرکت خودروسازی تویوتا صورت گرفت که با محوریت حذف اتلاف، اتمام عصر تولید انبوه و زایش تولید ناب را در پی داشت. پس می توان سه مرحله را در شیوه‌های تولید در نظر گرفت:
1- تولید دستی (مبتنی بر حرفه و هنر): در این شیوه تولید، کارگران ماهر با به کارگیری ابزار آلات ماشینی چند کاره، محصولاتی غیراستاندارد را در حجم کم و تنوع بالا به صورت سفارشی برای خریدارانی خاص تولید می کردند. طبیعی است که این ویژگی منجر به قیمت زیاد محصول می شد. امروزه در ساخت ماهواره ها، سفینه های فضایی و مشتریان با سلیقه های خاص این شیوه کاربرد دارد.
2- تولید انبوه: این شیوه تولید اولین بار توسط آدام اسمیت در قرن هیجدهم مورد تحلیل قرار گرفت و برتخصص و تقسیم کار و مفاهیمی چون مقیاس اقتصادی تولید و شیوه های تجزیه و تحلیل هزینه و سود و حجم فعالیت تاکید دارد. از ویژگیهای دیگر این شیوه تولید این است که محصول توسط متخصصان طراحی و بوسیله کارگران غیرماهر تولید می شود. نیروی کار به آموزش کم احتیاج دارد و سازماندهی به صورت ادغام عمودی کامل است. تنوع محصولات نیز محدود است ولی به خاطر حجم بالای تولید روند قیمتها نزولی است.
3- تولید ناب: زادگاه تولید ناب، شرکت تویوتا در جزیره ناگویای ژاپن است. در دهه 1930 ای جی تویودا با مهندس شرکت (تاایچی اُهنو) به آمریکا سفر کرده و از شرکت اتومبیل سازی فورد بازدید کردند و به این نتیجه رسیدند که اصول تولید انبوه قابلیت پیاده سازی در ژاپن را ندارد زیرا این سیستم پر از اتلاف است. بر این مبنا، آنها شیوه جدیدی را که بعدها «ناب» نام گرفت ایجاد کردند.

تعاریفی از تولید ناب
یکی از مبتکران اصطلاح تولید ناب می گوید " این نام نه تنها ایده ای در پشت یک اسم، بلکه ترکیبی از شیوهای زیادی از شرکت های ژاپنی می باشد، که در شرکت تویوتا ادغام شده اند ". [Womack, 1996]
انجمن ملی استاندارد و فناوری در وزارت بازرگانی آمریکا تولید ناب را این‌گونه تعریف کرده است: «یک راه حل نظام‌مند برای شناسایی و از بین بردن اتلافها ( فعالیتهایی که دارای ارزش افزوده نیستند) از طریق بهبود مستمر و به جریان انداختن تولید درست در هنگامی که مشتری به آن نیاز دارد. این فلسفه تولیدی در پی کمال و بی نقص کردن سیستم های تولیدی است». تولید ناب به اسامی دیگری چون: «تولید روان»، «سیستم تولید تویوتا» و «تولید بهنگام» نیز نامیده می شود. این تولید از این رو ناب نامیده می شود که در مقایسه با تولید انبوه همه چیز را به میزان کمتر مورد استفاده قرار می دهد.

تفاوت تولید ناب با تولید انبوه از لحاظ روانشناسی
تولید انبوه نسبت به تولید ناب از لحاظ توجه به نیروی انسانی و مباحث روانشناختی دارای نواقصی می باشد که بشرح زیر می باشند:
1- بیزاری کارگران
کارگران از این روش تولید بیزار بودند و هیچ کدام از آنها نمی خواستند در کارخانه ای که دارای چنین سیستم تولیدی است کار کنند. اتحادیه های کارگری دائماً برای کاهش ساعات کاری تلاش می کردند. حس همکاری بسیار کمی بین کارگران و سازمان برقرار بود. در واقع وضعیت بیشتر به شرایط جنگ شباهت داشت. در این زمان بسیاری از هنرمندان در آثار خود سیستم تولید انبوه را مورد تمسخر قرار می دادند که از آن جمله میتوان به فیلم "عصر جدید" چارلی چاپلین اشاره نمود.
2- ناکارآمدی مهندسان
تولید انبوه بذر ناکارآمدی را در حرفه مهندسی نیز پاشید. کارهای مهندسین نیز به کارهای کارگاهی که دقیقه به دقیقه تنظیم شده بودند شباهت داشت.
با پیچیده تر شدن ساختار محصولات، مهندسین به شاخه های تخصصی گوناگون تقسیم می شدند. آنها مجبور بودند که ارتباط کمتری با سایر مهندسین در خارج از حیطه تخصصی خود داشته باشند که این امر به مشکلات طراحی منجر می شد. به عبارت دیگر هر چه که مهندسین، کمتر با یکدیگر ارتباط برقرار می کردند، مدت زمان طی تا تولید محصول نیز افزایش می یافت. تمام موارد فوق از نظر تولید ناب اتلاف محسوب می شود و باید از میان برداشته شود.
از دست دادن زمان، نظرات، پیشرفت ها و فرصت های یادگیری منابع انسانی به دلیل عدم توجه به پیشنهادهای آنها از جمله اتلافاتی است که در سازمان هایی با تولید انبوه مورد توجه قرار نمی گیرند. این نوع اتلاف می تواند نارضایتی منابع انسانی و از دست دادن فرصت های مناسب جهت بهبود عملکرد سازمان را به همراه داشته باشد. در مقابل تولید ناب از این بابت لذت بخش می باشد که مزیت های فراوانی برای کارکنان و مهندسین در یک نظم حکمتانه، در لفافه ای از روانشناسی بکار برده است که این دقیقاً نقطه مقابل در سیستم های تولید انبوه می باشد.

تفاوت کارگران ژاپنی و کارگران غربی
در کارگران ژاپنی برخی از فرهنگ ها نهادینه شده است که این فرهنگ ها در کارگران غربی کمتر به چشم می خورد. تمام این خصوصیات اخلاقی و رفتاری ناشی از ساختار سازمانی و رفتار متقابل مدیران و کارگران می باشد به طوری که اغلب کارگران غربی وقتی از آنها سوال می شود "شما کی هستید؟" یک جمله جواب خواهند داد که مربوط به تخصص آنهاست مثلاً می گویند که، "مهندس تولیدم"، "متخصص تضمین کیفیتم"، "جوشکارم" و غیره احتمالاً هیچ کس نخواهد گفت من عضو تیم محصول الف هستم و دلیلش خیلی ساده است و آن این است که تیم های کاری دارای عمرهای کوتاهی می باشند و با اتمام عمر محصول برچیده می شوند و فرهنگ تیمی در شرکت های غربی مانند شرکت های ژاپنی قوام یافته نیست. اما وقتی همین سوال را از کارگر ژاپنی می پرسی می گوید "من یک کارگر شرکت تویوتا هستم" و یا "من کارگر شرکت میتسوبیشی هستم" و این یک امتیاز با ارزشی است که شرکت های ژاپنی برای رسیدن به اهداف خود ایجاد کرده اند.[Womack, 1996]
اصول چهارده گانه تویوتا و رویکردهای غنی از فرهنگ
اصول تولید ناب اهداف نامحدودی را برای سیستم در نظر می گیرد: نزول پیوسته بهای تمام شده، به صفر رساندن ضایعات و تنوع بی پایان محصولات، این شیوه تولید یک سیستم کامل است که از فلسفه بهبود مستمر استفاده می کند و با بهره گیری از فرهنگ کار تیمی سعی در تحلیل اتلافهای موجود در فرایند تولید و حذف آن ها دارد. ازویژگی‌های چنین سیستمی کاهش زمان تولید، کارایی بهتر پرسنل، کیفیت بالاتر، عمر بیشتر ماشین آلات و کاهش در سطح موجودی و هزینه های سربار است.

• مدیرانی را که با فلسفه و نگرش موجود زندگی می کنند، ارتقاء دهید.
• تیمها و افراد خود را احترام، بهبود و به کار دعوت نمایید.
• تامین کنندگان خود را احترام، دعوت به کار و کمک نمایید.

• یادگیری پیوسته و مستمر سازمانی از طریق کایزن
• بروید و ببینید تا شرایط را درک نمایید (genchi genbutsu)
• تصمیمات خود را به آهستگی بگیرید و در حالی که تمام جوانب را در نظر می گیرید آن را به سرعت اجرا و عملی نمایید.

• ایجاد جریان برای پی بردن به مشکلات
• از سیستم کششی برای اجتناب از تولید اضافه استفاده نمایید.
• کارها را هموار نمایید (Heijunka)
• در صورت بروز مشکلات کیفیتی متوقف شوید(Jidoka)
• استاندارد سازی وظایف برای بهبود مستمر
• استفاده از کنترل چشمی: هیچ مشکلی نباید پنهان بماند
• تنها استفاده از تکنولوژی های قابل اطمینان و آزمایش شده

• تصمیمات مدیریتی را بر اساس فلسفه و نگرش بلند مدت بگیرید

مباحثی که در اصل اول رویکرد تویوتا نسبت به سایر اصول گفته شده مطرح می شوند شامل نگرش ایجاد ارزش برای ذی نفعان سازمان و مسئولیت پذیری و اعتماد سازی در منابع انسانی می شوند.

1- رویکرد ایجاد ارزش برای ذی نفعان سازمان
بزرگترین کمک تویوتا به شرکت های دیگر، ایجاد یک نمونه واقعی از سازمانی است که با به کارگیری ابزارهای مناسب در محیط رقابتی و رکود اقتصادی موجود، سوددهی بالایی داشته باشد. بسیاری از شرکتها در ملاقات با مدیران تویوتا به نتیجه مشابهی رسیدند که در تویوتا هدفی والاتر از کسب درآمد وجود دارد. آنها احساس می کردند ماموریتی بزرگ در شرکت دارند و با پیشرفت به سوی آن هدف می توانستند خوب را از بد تشخیص دهند. نگرش بلند مدت مدیران تویوتا این است که کار را تا آنجا که می توانید برای شرکت، منابع انسانی، مشتری و جامعه درست انجام دهید. احساس شدید مسئولیت نسبت به مشتری، منابع انسانی و جامعه بنیاد تمام اصول تویوتا را تشکیل می دهد که این بر گرفته از فلسفه ای قوی است، که ریشه در روانشناسی دارد.
طبق سوالی که از مدیران و مجریان تویوتا پرسیده شد که چرا تویوتا هنوز هم بدون رقیب در تجارت باقی مانده است پاسخ همة آنها یکسان بود:
« هدف شرکت رسیدن به پول نیست و ما درصدد افزایش سهام و اوراق بهادار و یا کارهایی از این قبیل نیستیم. هدف این است که در آینده بتوانیم به گونه ای سرمایه گذاری مجدد نماییم که مداوم باشد. هدف از سرمایه گذاری کمک به جامعه و مردم است. البته این بدان معنی نیست که افت قیمت برای تویوتا اهمیت ندارد».
تویوتا هیچگاه به خاطر کاهش قیمت و ضرر، کارمندانش را اخراج نمی کند در صورتی که اکثر سازمان ها در چنین شرایطی نیروی کار خود را به راحتی اخراج می کنند. مدیران تویوتا در تاریخچه و سوابق شرکت از جایگاه خود آگاه هستند. آنها با هدف فلسفه بلند مدت پیش می روند تا شرکت را به سطحی برتر برسانند. شرکت همانند ارگانیسمی است که خودش را پیوسته بهبود می بخشد و به طور ثابت و مداوم از نیروی کار خود حمایت و پشتیبانی می نماید تا بتوانند رشد کرده و قدرتمند باقی بماند. نقطة آغازین تویوتا در تجارت ایجاد ارزش برای ذی نفعان سازمان است.

2- از دیگر نگرش های بلند مدت سازمانی در شرکت تویوتا، « ایجاد اعتماد و اطمینان در منابع انسانی » می باشد. این نگرش را می توان در پروژه مشترکی که تویوتا با شرکت جنرال موتور انجام داد به خوبی مشاهده نمود. در این پروژه، تولید ناب به طور موفقیت آمیزی در یک کارخانه از هم گسیخته با فرهنگ سنتی جنرال موتور و با روابط نامناسب بین مدیریت و کارگران پیاده شد. کلید این موفقیت، اعتماد و اطمینان به منابع انسانی بود. تویوتا پیشنهاد کرد کارخانه تولید کامیون در کالیفرنیا که جنرال موتور در سال 1982 آن را بسته بود دوباره با اصول رویکرد تویوتا تحت رهبری جدید تویوتا راه اندازی کند، کارخانة قدیمی در سال 1984 دوباره گشوده شد. دو سال بعد این کارخانه از کلیه کارخانه های جنرال موتور در آمریکای شمالی در زمینه تولید، کیفیت و کاهش موجودی سبقت گرفت.
طبق اصل اول، در نگرش بلند مدت تولید ناب علاوه بر ایجاد اعتماد و اطمینان در منابع انسانی، احترام متقابل نیز مورد توجه قرار گرفته است. سرمایه گذاری های تویوتا براساس بودجه های فصلی نیست بلکه براساس میزان احترام به مشتری و منابع انسانی می باشد. شناخت نیروی کار ماهر و متعهدی که می تواند کیفیت را بالا برده و اتلافات را کاهش دهد، از طریق اصول تولید ناب صورت پذیرفت. احترام متقابل مسئله ای است که در طولانی مدت سوددهی دارد. تویوتا بارها با تکیه و اعتماد به منابع انسانی خود، صنایع رو به زوال را نجات بخشیده است.
تفکر تویوتا در زمینه مسئولیت پذیری در سازمان در سال 2001 بدین گونه تشریح شد: « در تلاش هستیم که مستقلاً برای خود تصمیم بگیریم، با اتکاء به نفس و اعتماد به قابلیت هایمان عمل کنیم. برای تثبیت و حفظ بهبود در مهارت هایمان مسئول هستیم. این طرز تفکر ما را در ایجاد ارزش افزوده توانمند می سازد».
تویوتا اولین شرکت خودروسازی در ژاپن بود که بدون کمک گرفتن از شرکت های خودروسازی پیشرفته اروپایی و امریکایی، تولیداتش را توسعه بخشید. تویوتا بدون مدد خواستن از سازمان های خارجی و کاملاً متمایز از حیث سخت افزاری و متکی بر مدیریت منابع انسانی خویش، یک سازمان متمایز در ژاپن محسوب می شود.
براساس این مقایسه که بین تحولات دو شرکت خودروسازی نیسان و تویوتا صورت گرفت این نتیجه حاصل شد که تویوتا همواره مسیر اتکا به نفس را انتخاب کرده و به اصل « بیایید خودمان آن را انجام دهیم » معتقد بود تا اینکه به شرکای خارجی خود تکیه کند. مثلاً زمانی که تویوتا تصمیم به تولید خودروهای لوکس گرفت، شرکت بی.ام.و را نخرید بلکه به منظور درک ماهیت خودروی لوکس، از ابتدا ماشین لوکس خود یعنی لکسوس را ساخت.
هدف تویوتا این نیست که کالایی با کیفیت بسازد تا آن را به خوبی بفروشد و برای صاحبان خود کسب درآمد نماید. این وسیله ای برای رسیدن به ماموریت نهایی است. ماموریت نهایی تویوتا شامل سه بخش کلی می باشد:
1- کمک به رشد اقتصادی کشور در هر کجا که واقع شده باشد ( سهامداران خارجی)
2- کمک به استحکام، تثبیت و عملکرد خوب اعضا ( سهامداران داخلی)
3- کمک به رشد کلی تویوتا

در این راستا، تویوتا دارای مجموعه ای از اصول راهنما است که به احساس مسئولیت تویوتا نسبت به شرکای تجاری، توسعه بلند مدت و احترام متقابل تاکید می کنند. اصول راهنمای تویوتا عبارتند از:
• افتخار و احترام به زبان و روح قانون هر ملتی و تعهد نسبت به فعالیت های مشارکتی باز و بی طرف در جهت یک شهروند خوب بودن.
• احترام به فرهنگ ها و سنت های هر ملت و کمک به توسعة اقتصادی و اجتماعی از طریق فعالیت های مشارکتی در جوامع.
• خود را ملزم به تولید محصولات خوب و مطمئن جهت بهبود کیفیت زندگی در همه جا و از طریق تمام فعالیت ها نماییم.
• ایجاد و توسعه تکنولوژی های پیشرفته و فراهم آوردن محصولات و خدمات برجسته و عالی که نیازهای مشتریان را در سراسر جهان برآورده سازد.
• ترویج فرهنگ مشارکتی که خلاقیت فردی و ارزش کار گروهی را تقویت نماید و در عین حال اعتماد متقابل و احترام بین منابع انسانی و مدیریت را فراهم سازد.
• پیگیری رشد منظم با ارتباطات جهانی از طریق نوآوری های مدیریتی.
• کار با شرکای تجاری در راستای تحقیق و ساخت برای دستیابی به ثبات، رشد و توسعه بلند مدت و سودهای متقابل در حالیکه پذیرای شراکت های جدید هم باشیم.

ایجاد رضایت شغلی کارکنان و پیاده سازی تکنیکهای تولید ناب بر آن اساس
حال که اهمیت نیروی انسانی در تولید ناب مشخص گردید، لازم است که ضرورت و اهمیت رضایت شغلی افراد شاغل در سازمان و نیز عملکرد شرکت تویوتا در این زمینه روشن گردد. رضایت افراد می تواند تا چه میزان در افزایش بازدهی سازمان و بهبود عملکرد افراد و تعهد سازمانی آنها مؤثر باشد و همچنین شغل مورد نظر با توجه به عوامل و متغیرهای مؤثر در آن تا چه حد می تواند برای فرد رضایت حاصل کند و این رضایت تا چه حد بر عملکرد مثبت شرکت تأثیر گذار است. رضایت شغلی عاملی است که باعث افزایش کارآیی و نیز احساس رضایت فردی می گردد. هر چه خشنودی اشخاص از شغلشان بیشتر باشد، از سلامت روانی بیشتر برخوردارند و اغلب موارد در سرکار حاضر خواهند شد و مدت طولانی تری در استخدام شرکت می مانند و در مجموع تعهد و مسئولیت بیشتری را برای انجام کار بهتر و با کیفیت بالاتر می پذیرند ]ساعتچی، 1370[.
به این ترتیب رضایت شغلی را از دیدگاه های گوناگون می توان مورد توجه قرار داد. گینز برگ و همکارانش (1951) به دو نوع رضایت شغلی اشاره می کنند:
1- رضایت درونی که از دو منبع حاصل می گردد، اول احساس لذتی که انسان صرفاً از اشتغال به کار و فعالیت عایدش می شود، دوم لذتی که بر اثر مشاهده پیشرفت و یا انجام برخی مسئولیت های اجتماعی و به ظهور رساندن توانایی ها و رغبت های فردی به انسان دست می دهد.
2- رضایت بیرونی که با اشتغال و محیط کار ارتباط دارد و آن در حال تغییر و تحول است. از عوامل رضایت بیرونی به عنوان مثال شرایط محیط کار، میزان دستمزد و پاداش، نوع کار و روابط موجود بین کارگر و کارفرما را می توان نام برد ]شفیع آبادی، 1375[.
رضایت درونی پایدارتر از رضایت بیرونی است. رضایت کلی نتیجه تعامل بین رضایت درونی و بیرونی است.

با استفاده بهینه از منابع انسانی می توان به افزایش کارآیی و تقلیل هزینه و در نهایت به رشد و شکوفایی اقتصادی کمک کرد. کارکنانی که احساس مثبتی نسبت به شغل خود دارند، کیفیت کاری بالاتر و تعهد سازمانی بیشتری نسبت به کار خود خواهند داشت. در حالی که عدم رضایت شغلی باعث رفتارهای کناره گیری از شغل می گردد، بدین معنی که کارکنان ناراضی رغبت بیشتری به دوری از کار و استعفاء نشان می دهند و تعهد سازمانی کمتری نیز دارند.
شواهد عینی وجود دارد که رضایت شغلی بر سلامت جسمانی و طول عمر کارکنان اثر می گذارد. در برخی از مطالعات انجام شده در این زمینه، دامنه وسیعی از مشکلات روحی، که مربوط به عدم رضایت شغلی بوده است، مشخص شده اند. اضطراب، افسردگی، تنش، روابط فردی آسیب دیده و تعهد سازمانی کم، از جمله این موارد می باشد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 15   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله تاثیر تحریم ها بر صنعت خودرو

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله تاثیر تحریم ها بر صنعت خودرو دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاثیر تحریم ها بر صنعت خودرو

تحریم (به انگلیسی: Sanctions) فعالیتی است که به وسیله یک یا چند بازیگر کاردار بین‌المللی (فرستنده‌ها)، برعلیه یک یا چند کشور دیگر (هدف‌ها)، به منظور مجازات این کشورها، بااهداف محروم ساختن آنها از انجام برخی مبادلات یا وادار ساختن آنها به پذیرش هنجارهایی معین و مهم (از دید فرستنده‌ها)، اعمال می‌شود.
در اینجا منظور از «فرستنده» کشوری (یا گروهبی بین‌المللی) است که نویسنده سناریوی تحریم باشد، هرچند ممکن است در اعمال محاصره بیش از یک کشور شرکت داشته باشد، و منظور از «هدف» کشور یا کشورهایی است که هدف اصلی تحریم واقع می‌شوند.
انواع تحریم
به طور کلی تحریم را از سه جنبه طبقه‌بندی می‌کنند:
• تقسیم‌بندی از لحاظ اندازه و یا حدود تحریم
• تقسیم‌بندی از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
• تقسیم‌بندی از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
انواع تحریم از لحاظ اندازه و یا حدود تحریم
از لحاظ اندازه یا حدود تحریم، آن را به سه نوع تقسیم‌بندی می‌کنند:
• تحریم محدود: تحریم‌های مالی، صادراتی، فرهنگی و مسافرتی جزئی، در این طبقه جای دارد. مانند کاهش و یا لغو مساعدت‌های مالی و اعمال محدودیت‌هایی بر فروش سلاح و برخی قناوری‌های حساس.
• تحریم میانه: تحریم‌های مالی و تجاری کلی‌تر و گسترده‌تر از حالت قبل را، میانه می‌نامند.
• تحریم جامع: تحریم‌های گسترده مالی و تجاری (مثلاً محاصره علیه عراق و صربستان)، بایکوت جامع است. اگر چه، گاهی ترکیبی از تحریم‌های میانه (مثل محدودیت‌های صادراتی آمریکا علیه شوروری سابق و اروپای شرقی در طول جنگ سرد) یک تحریم جامع است.
انواع تحریم از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده، تحریم را به سه نوع تقسیم‌بندی می‌کنند:
• تحریم یک‌جانبه: تحریمی است که فقط از طرف یک کشور علیه کشور هدف وضع می‌گردد. از دیدگاه تاریخی، این نوع تحریم دارای پیشینه‌ای ضعیف در دستیابی به اهداف امنیت ملی و دیگر خواست‌های سیاست خارجی می‌باشد.
• تحریم چندجانبه: تحریمی که در اعمال آن بیش‌تر از یک کشور سهیم است. در مقایسه با تحریم یک‌جانبه، تحریم چندجانبه، بار مالی و تجاری شدیدی را به کشور هدف برای تغییر سیاست مورد اعتراض وارد می‌سازد. چراکه کشور هدف امکان یافتن جانشین برای کم‌کردن زیان اقتصادی را ندارد. همچنین بخش بزرگی از تولید ناخالص ملی این کشور به واسطهٔ نیاز به مراودات تجاری و سرمایه‌گذاری بین‌المللی تحت تاثیر تحریم واقع خواهد شد.
انواع تحریم از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
• تحریم غیراقتصادی: این نوع تحریم بر مبنای بی‌توجهی به اعتبار و حق کشور هدف در صحنهٔ بین‌المللی می‌باشد.
• تحریم اقتصادی: هر قیدی که به وسیله کشور فرستنده بر تجارت و سرمایه گذاری بین‌المللی کشور هدف، در راستای وادار ساختن تغییر سیاستی وضع شود، تحریم اقتصادی نام دارد.
تحریم‌های علیه ایران

تحریم علیه ایران از جانب کشورهای غربی و در جهت توقف در پیشرفت برنامه اتمی ایران شکل گرفت. این تحریم‌ها تاکنون نتوانسته بر روی برنامه اتمی ایران تاثیرگذار باشد، بلکه تاثیرات منفی بر روی اقتصاد ایران گذاشته است. این تحریم‌ها در زمینه‌های اقتصادی، علمی، سیاسی و فروش سلاح و مهمات می‌باشد. این تحریم‌ها صنایع نفت و گاز ایران را شامل نمی‌شود؛ اما تحریم‌های یکجانبه آمریکا و فشارهای این کشور بر شرکت‌های نفتی متقاضی به سرمایه‌گذاری در ایران موجب شده آنها تمایلی به انعقاد قراردادهای جدید نداشته باشند.
پیشینه
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران بمنظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملی سازی صنعت نفت را دنبال می‌کرد. اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و بمنزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
آمریکا نیز در سال ۱۹۸۰ تحریمات اقتصادی وسیعی را در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران وضع نمود
در سال ۱۹۹۵، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا اقدام به وضع تحریم‌هایی نمود که به موجب آن شرکت‌های نفتی آمریکایی از سرمایه‌گذاری در طرح‌های نفت و گاز ایران منع شده بودند. همچنین روابط بازرگانی با ایران نیز یک‌جانبه قطع گردید.
تحریم‌های سازمان ملل
پس از رئیس جمهور شدن محمود احمدی‌نژاد و به‌دنبال شدّت‌گرفتن اختلافات بین ایران و کشورهای عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، دو قطع‌نامه تحریمی علیه ایران وضع گردید.
این تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران برگرفته از فصل هفتم منشور سازمان ملل هستند، که در آن صحبت از «تهدید و یا نقض صلح در جهان» به میان آمده است. اصل ۴۲ فصل هفتم این اجازه را می‌دهد که برای تضمین صلح، تصمیم‌های ویژه گرفته شود، حتّی اگر احتیاج به متوسّل‌شدن به نیروی نظامی باشد. پس از اعمال دور چهارم تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، کشورهای ایالات متحده آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا تحریم‌های یک جانبه فراتر از قطعنامه تصویب شده را نیز علیه ایران اعمال کردند.
تحریم‌های علمی
رایانه
در قوانین تجارت جهانی، ابر رایانه‌های قوی تر از ۱۹۰ میلیارد عمل در ثانیه به عنوان کالاهایی راهبردی (و دارای پتانسیل بکار برده شدن در محاسبات شبیه سازی‌های هسته‌ای) محسوب می‌شوند، و لذا فروش آنها به کشورهایی مثل ایران شامل تحریم است.
تحریم‌های کشورهای مختلف علیه ایران
آمریکای شمالی
ایالات متحده آمریکا

تظاهرات علیه محمود احمدی نژاد در نیویورک. بر روی پلاکاردها نوشته شده: «جلوی ایران را بگیرید!». در صورت پیروزی در انتخابات ۲۰۰۸ آمریکا، شهردار سابق نیویورک وعده تشدید تحریم‌های اقتصادی و سیاسی هر چه بیشتر علیه ایران را داده بود. وی در اواخر ژانویه ۲۰۰۸ از ادامه مبارزات انتخاباتی انصراف داد.
• نخستین تحریم آمریکا علیه ایران پس از واقعه گروگانگیری دیپلمات‌های آمریکایی در تهران در سال ۱۹۷۹ انجام گرفت. به‌دنبال جریان گروگانگیری در سفارت آمریکا، آمریکا متقابلاً ۱۲ میلیارد دلار از دارایی‌های دولت ایران را مصادره کرد. پس از آزادی گروگان‌ها توسط دولت ایران، این مصادره پایان نیافت و دارایی‌های ایران تا به امروز ضبط است.
• در جریان جنگ ایران و عراق، آمریکا تحریمات فروش اسلحه علیه ایران وضع نمود. پیش از آغاز جنگ، آیت‌الله خمینی قرارداد خرید هواپیماهای اف-۱۶ از آمریکا را یک جانبه لغو کرده بود. دولت آمریکا ورود وزیر کشور ایران به آمریکا را به خاطر نقض حقوق بشرممنوع کرده‌است.
• در سال ۱۹۸۷ به‌دنبال اتهام «حمایت از تروریسم» آمریکا علیه ایران، رونالد ریگان تحریمات کامل تری علیه ایران وضع نمود.
• در سال ۱۹۹۵ میلادی، واشنگتن نخست بدستور بیل کلینتون تحریمات کامل اقتصادی علیه ایران وضع نمود و سپس کنگره مجلس آمریکا با گذرانیدن قانون ایلسا (Iran and Libya Sanctions Act of 1996) هر شرکتی را که با ایران به میزان بیش از ۲۰ میلیون دلار تجارت داشت را نیز تهدید به اعمال تحریم کرد.
• در سال ۲۰۰۲، سازمان IEEE تحریم علمی علیه ایران وضع نمود.
• در سال ۲۰۰۶ یک دادگاه فدرال آمریکا دستور استرداد یکی از بزرگ‌ترین کلکسیونهای باستانشناختی تخت جمشید متعلق به ایران را به نفع صدمه دیدگان ناشی از عملیات انتحاری در اسراییل را صادر نمود.
• بازداشت، زندانی کردن و اخراج حداقل ۱۰ فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف به آمریکا جهت شرکت در «گردهمایی فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف» در کالیفرنیا در سال ۲۰۰۶ میلادی.
• در سال ۲۰۰۷، شرکت‌های مایکروسافت و یاهو ایران را از لیست کشورهایی که خدمات وب دریافت می‌کنند را خارج نمود.
• پس از اعلام «اتهام» آمریکا مبنی بر اینکه بانک ملت، بانک ملی، و بانک صادرات ایران حامی مالی نهادهای تروریستی هستند، بانک جهانی از دادن خدمات به این بانک‌های ایرانی خودداری کرد.
• اسامی نهادهایی که در روز پنجشنبه ، ۲۵ اکتبر ۲۰۰۷ ازطرف وزارت خزانه دار ی آمریکا مورد تحریم قرار گرفتند به شرح زیر است
1. بانک صادرات ایران (همه شعب خارج از کشور این بانک به همراه شعبه مرکزی آن)
2. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
3. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران – نیروی قدس
4. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران
5. بانک ملی (همه شعب خارج از کشور این بانک به همراه شعبه مرکزی آن)
6. بانک کارگشایی (تهران – خیابان مولوی – میدان محمدیه – پلاک ۵۸۷)
7. بانک ملی ایران ZAO (مسکو – روسیه)
8. بانک ملی – مسئولیت محدود (لندن – بریتانیا)
9. بانک آریان (پروژه معاملاتی مشترک میان بانک‌های صادرات و ملی – کابل – افغانستان)
10. بانک ملت (همه شعب خارج از کشور این بانک به همراه شعبه مرکزی آن)
11. MELLAT BANK SB CJSC (ایروان – ارمنستان)
12. بانک بین‌المللی پرشیا – مسئولیت محدود (بریتانیا)
نهادهای وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی:
1. قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا – (تهران)
2. منطقه نظامی پارچین – (تهران)
3. شرکت «نفت شرق – کیش» (تهران و دبی)
4. قرارگاه سازندگی کربلا (تهران)
5. شرکت مهندسی سپاساد (تهران)
6. قرب نوح (تهران)
7. شرکت عمران ساحل (تهران)
8. شرکت مهندسین مشاور ساحل (تهران)
9. موسسه حرا (تهران)
10. قرارگاه سازندگی قائم (تهران)
شخصیت‌های وابسته به سازمان صنایع هوافضا(زیر مجموعه وزارت دفاع)
1. مرتضی بهمینبار
2. احمد وحید دستجردی
3. رضاقلی اسماعیلی
شخصیت‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
1. مرتضی رضایی
2. محمد حجازی
3. جلال سیدی
4. علی اکبر احمدیان
5. حسین سالمی
6. قاسم سلیمانی

• تیر ۱۳۸۷ - ۴ گروه صنعتی دیگر در ایران مشمول تحریم‌های آمریکا شدند:مجموعه صنایع شهید ستاری، هفت تیر، گروه صنایع مهمات و متالورژی و صنایع شیمی پارچین.
تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سطوح
• ایالت فلوریدا در سال ۲۰۰۶ نخستین ایالتی شد که تحریماتی علیه صنایع انرژی ایران وضع نمود. ایالت فلوریدا تحریمات علمی و آکادمیک نیز علیه ایران وضع کرده‌است.
• ایالت نیوجرزی در سال ۲۰۰۷ هرگونه رابطه اقتصادی با ایران را منع نمود.
• ایالات کالیفرنیا، تگزاس، و مریلند نیز تحریمات مشابهی علیه ایران وضع نموده‌اند.
• ایالات اوهایو، میزوری، میشیگان، و ماساچوست نیز یا در حال وضع تحریمات، و یا تحریمات علیه ایران را در دستورکار خود دارند.
کانادا
کانادا به‌دنبال قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنیت نیز تحریماتی علیه ایران وضع نموده‌است.
بریتانیا
• دولت انگلیس در ژوئن ۲۰۰۸ اعلام کرد که در ادامه سیاست تحریم علیه ایران، داراییهای بزرگترین بانک ایران، بانک ملی ایران را ضبط و تحریم کرد.
• بانک بارکلیز (Barclays) یکی از بزرگترین بانکهای انگلستان حسابهای ایرانیان از جمله بانک صادرات و بانک ملی ایران را مسدود کرده است. اقدام بانک بارکلیز در پی تصمیم دفتر کنترل دارائیهای خارجی در وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا برای قرار دادن بانکهای صادرات و ملی در لیست سیاه تحریمهای بین‌المللی صورت گرفته است. این محدودیتها شامل مدیران و کارکنان این بانکها نیز می‌شود.
روسیه
با فرمانی که ولادیمیر پوتین در روز ۵ مه ۲۰۰۸ (۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۷) امضاء کرد، روسیه رسما به تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران پیوست.
در فرمان ولادیمیر پوتین آمده است: «تمامی سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی، بانک‌ها و موسسات و اشخاص حقوقی وحقیقی زیر حوزه قضایی روسیه باید به خاطر داشته باشند که از تاریخ ۳ مارس سال ۲۰۰۸، از انتقال، یا تامین هر نوع مواد، یا تجهیزات و یا فناروی هسته‌ای که امکان استفاده دوگانه نظامی و غیر نظامی از آنها وجود دارد، از خاک روسیه به ایران ممنوع است»

اتحادیه اروپا
• اتحادیه اروپا از۲ ۷ فوریه ۲۰۰۷ و در پیروی از قطعنامه شورای امنیت، اقدام به اعمال برخی محدودیت‌ها در ارسال قطعات، تجهیزات و فناوری‌هایی به ایران کرد که می‌توان در گسترش فناوری‌های موشکی و هسته‌ای کاربرد داشته باشد. این محدودیت‌ها در سال‌های بعد گسترش یافت و تجهیزات و فناوری‌های مورد تحریم بیشتری را شامل گردید. همچنین از آن زمان بازرسی بر کالاهای ارسال شده به ایران از طریق مسیرهای زمینی و دریایی افزایش پیدا کرد.
هلند

وزیران امور خارجه کشورهای چین، آمریکا، روسیه، و اروپا در حال تصمیم‌گیری در مورد برنامه هسته‌ای ایران
اوایل سال ۲۰۰۸ برخی از دانشگاه‌های هلند، بر طبق بخشنامه‌های وزارتخانه‌های کشوری، از پذیرش دانشجویان ایرانی بدلیل مسائل مربوط به فناوری هسته‌ای ممانعت بعمل می‌آورند. پس از اعتراض شدید دانشگاه‌ها و برخی از احزاب سیاسی در هلند، دولت این کشور به اعمال شرایط ویژه برای دانشجویان ایرانی پایان داد.
بلژیک
بانک لامبرت بروکسل در بلژیک (Banque Bruxelles Lambert) معاملات ارزی با ایران را در سال ۲۰۰۸ قطع نمود.

آلمان
با وجود احتمال ضرر و زیان‌های نسبتاً گسترده برای آلمان، دولت آلمان آمادگی خود را برای وضع تحریم‌های جدید علیه ایران در صورت راکد ماندن پرونده هسته‌ای ایران اعلام کرد.
بانک دویچ آلمان (Deutsche Bank) معاملات ارزی با ایران را در سال ۲۰۰۸ قطع نمود.
فرانسه
دولت نیکولاس سارکوزی از سیاست تحریماتی آمریکا عیله ایران حمایت کرده‌است. سازمان CNRS فرانسه، بزرگترین سازمان پژوهش علمی اروپا، در سال ۲۰۰۸ تحریماتی علیه تمامی دانشمندان ایرانی در تمام رشته‌ها وضع کرد. این تحریمات در پاسخ به مواضع سازمان ملل علیه ایران عنوان گردید.
سوئیس
در آوریل ۲۰۰۸، سوئیس دارایی‌های ۱۲ شرکت ایرانی را به بهانه دستورات تحریمی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، ضبط و مصادره نمود.
بانک کردیت سوئیس (Credit Suisse) معاملات ارزی با ایران را در سال ۲۰۰۸ قطع نمود.

آسیا
امارات متحده عربی
بر اثر فشارهای روزافزون نهادهای آمریکا و وابسته به شورای امنیت، بانک‌های دوبی و ابوظبی رفته رفته باعث رکود و ایجاد مانع بین تجارت با ایران گردیده‌اند بطوریکه تجارت با ایران صدمات جدی به خود دید.
در ژوئن ۲۰۰۸ میلادی، شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان حاکم امارات متحده عربی گفت: «ما کاملاً از اصول قوانین بین‌المللی حمایت می‌کنیم. اگر تحریماتی اتخاذ شوند که ماهیت بین‌المللی داشته باشند، بدون تردید آن‌ها را اجرا خواهیم کرد».
ارزش تجارت سالانه ایران و امارات متحده عربی به ۱۱ میلیارد دلار می‌رسد.
مصر
۳۵ دانشمند ایرانی از شرکت در کنفرانس پروژه SESAME در کشور مصر منع گردیدند. در اوت سال ۲۰۰۸ میلادی تیم المپیاد دانش آموزی ایران، به دلیل عدم دریافت ویزا از سوی مصر، نتوانسته در بیستمین المپیاد جهانی کامپیوتر در قاهره شرکت کند.

ژاپن
دولت توکیو انتقال هر گونه فناوری حساس به ایران را منع نموده و دارایی‌های نزدیک به ده شرکت ایرانی در ژاپن مظنون به شرکت در برنامه‌های هسته‌ای ایران را ضبط نموده‌است.

بحرین
در ژانویه ۲۰۰۸ میلادی، بزرگ‌ترین بانک‌های کشور بحرین روابط خود با بانک‌های ایرانی را به طور کامل قطع کردند.
چین
در ژانویه ۲۰۰۸ میلادی اعلام شد که بانک‌های دولتی چین از گشایش اسناد اعتباری برای بازرگانان ایرانی خودداری می‌ورزند. این در حالی است که مبادلات تجاری دو کشور از حدود یک میلیارد دلار در سال ۲۰۰۳ میلادی به حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال جاری رسیده‌است. این مشکل بانکی باعث توقف اجرای قرارداد شرکت ایران‌خودرو با یک شرکت خودروسازی چینی شده‌است.
در عین حال، معاون وزارت امور خارجه چین در مارس ۲۰۰۸ اعلام کرد که علیرغم تحریم‌های تصویب شده در شورای امنیت سازمان ملل، از نقطه نظر چین روابط تجاری با ایران عادی است و تحریم‌ها تاثیری روی بازرگانی میان دو کشور نخواهد گذاشت.
آذربایجان
کامیون‌های حامل عایق‌های حرارتی تجهیزات هسته‌ای ایران در روز ۳ اردیبهشت ۱۳۸۷ در مرز آستارا و هنگام ورود به خاک ایران متوقف شدند. ارزش محموله از سوی منابع جمهوری آذربایجان بیش از ۱۷۰ هزار دلار اعلام شده است. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در این باره گفت که در مورد محتویات این محموله به جزئیات بیشتری نیاز است و کشور او باید بداند که آیا محموله ارسالی مشمول تحریم‌های سازمان ملل متحد می‌شود یا خیر. این محموله سرانجام در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۷ ترخیص و وارد ایران شد.
مالزی
درآوریل ۲۰۰۸ قرار بود ایران در نمایشگاه بین‌المللی صنایع دفاعی مالزی شرکت کند. شرکت‌های ایرانی حاضر در نمایشگاه نیز در حال آماده سازی غرفه‌های خود بودند که برگه یی به آنان نشان داده شد که در آن دستور داده شده بود از نمایشگاه خارج شوند. این درخواست به امضای نجیب رزاق معاون نخست وزیر مالزی رسیده بود که نمایش تسلیحات موشکی و تخطی ایران از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را علت صدور این امر عنوان کرده بود.
در مه ۲۰۰۸ میلادی، وزارت امور خارجه هند در پیروی از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، از مقامات هند خواسته است بانک‌های ایرانی و محموله‌هایی را که از ایران وارد یا به آن می‌شود، تحت نظارت داشته باشند.
تحریم‌های جدید به دنبال گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی [ویرایش]
به دنبال گزارش یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که همراه با جزئیاتی از جنبه‌های احتمالی تلاش ایران برای ساخت تسلیحات هسته‌ای بود، توافق‌های جدیدی بین غرب و ایالات متحده آمریکا در خصوص تحریم علیه نظام بانکی، صنایع پتروشیمی، نفت و گاز ایران صورت گرفت.

واکنش‌های بین‌المللی
• اتحادیه اروپا ۱۸۰ شرکت تجاری و شخص ایرانی را مشمول تحریم‌های جدید بخش ترابری و انرژی کرد. شرکت‌هایی در این خصوص به فهرست تحریم‌شدگان پرونده اتمی ایران پیوستند که با شرکت‌های کشتی‌رانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ارتباط دارند. با این وجود اتحادیه اروپا از طرح پیشنهادی فرانسه و ایتالیا در خصوص تحریم کامل واردات نفت ایران و حمایت بریتانیا، آلمان و هلند از آن، حمایت نکرد و آن را منتفی دانست.
• بریتانیا به دلیل فشار به ایران و ممانعت از دست‌یابی احتمالی ایران به تسلیحات هسته‌ای و توسعه احتمالی برنامه اتمی نظامی‌اش کلیه تبادلات مالی خود را با همه بانک‌های ایران از جمله بانک مرکزی ایران به طور کامل قطع کرده‌است.
• ایالات متحده آمریکا تاکنون تحریم صنعت پتروشیمی ایران را قطعی اعلام کرده‌‌است. ایالات متحده آمریکا بارها از تحریم «هدفمند» و «حساب شده» بانک مرکزی ایران حمایت کرده اما تاکنون به طور رسمی آن را تحریم نکرده‌است. ایالات متحده آمریکا ایران را در رده فهرست بزرگ‌ترین کشورهای فعال در زمینه پولشویی بین‌المللی قرار داده‌است. کنگره آمریکا تلاش گسترده‌ای را برای جلب موافقت بین‌المللی (خصوصاً چین و روسیه) در جهت تصویب قطعنامه‌ای جدید علیه ایران که حاوی تحریم‌های گسترده‌تر بین‌المللی می‌باشد آغاز کرده‌است. سنای آمریکا در جهت افزایش فشار و تحریم‌های بیش‌تر بر ایران، برای اولین بار، متمی را در چارچوب لایحه بودجه نظامی ایالات متحده آمریکا با هدف تحریم بانک مرکزی ایران و خریداران نفت این کشور، در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۱ به تصویب رساند. این مصوبه در صورت تصویب طرح مشابه‌ای از سوی مجلس نمایندگان و امضا رئیس جمهور ایالات متحده به قانونی لازم‌الاجرا تبدیل می‌شود.
• کانادا از تحریم اقتصادی ایران حمایت کرد و صادرات تجهیزات مربوط به پتروشیمی و صنایع نفت و گاز ایران را ممنوع کرد.
• فرانسه از محدودیت‌های جدید علیه نظام بانکی و صنایع انرژی ایران اسقبال کرد و از اروپا، ژاپن، کانادا و ایالات متحده آمریکا خواست که دارایی‌های بانک مرکزی ایران را مسدود و معاملات نفتی با ایران را قطع کنند.
سایر تحریم‌ها
• رییس کشتیرانی بنیاد از بزرگترین شرکت‌های کشتیرانی در ایران گفت که اکثر کشتی‌ها ایرانی بدلیل تحریم‌ها بدون پرچم ایران و با استفاده از پرچم سایر کشورها تردد می‌کنند.

صنعت خودرو سازی ایران از نگاه مجله Fortune

مجله Fortune گزارش مفصلی در خصوص رشد صنعت خودرو ایران منتشر کرده است که خالی از لطف نیست آن را بخوانیم و به ایران و ایرانی افتخار کنیم.
در اوایل سال جاری با جدی تر شدن بحث و مناظره ها بین تهران و واشنگتن و افزایش تهدید های امریکا علیه ایران، دو شرکت خودرو سازی بزرگ آن یعنی ایران خودرو و سایپا کاری انجام دادند که حتی در ذهن شرکت های بزرگی چون تویوتا، فورد و یا حتی "بی.ام.و" نیز خطور نکرده بود، آنها تصمیم گرفتند خود را برای شرایط بسیار بد و یا حتی زمان جنگ آماده و مهیا سازند.
دو شرکت خودروسازی دولتی و مرتبط با ارتش ایران برای خود سه سناریو در نظر گرفتند.
براساس این گزارش، هادی ملکان مدیر توسعه بازرگانی سایپا، می گوید: ما سه شرایط سبز، زرد و قرمز داریم و برای هر کدام از آنها نیز برنامه های خاصی در نظر گرفته ایم. این تصمیمات با 100 نفر از برجسته ترین مدیران در میان گذاشته شده است تا آنها نیز بدانند در هر زمان چه باید بکنند.
شرایط سبز زمانی است که روابط ایران و امریکا به حالت عادی در بیاید و ایران به بازار کالاها و خدمات مالی بزرگترین اقتصاد دنیا دسترسی پیدا کند و دیگر کسی به فکر تحریم ایران و شرکت های آن نباشد، ملکان این شرایط را بسیار عالی توصیف می کند و آن را بهترین راه برای ورود به بازار خودروی آمریکا می داند.
شرایط زرد به شرایطی گفته می شود که وضع به همین صورت باقی بماند و روابط دو جانبه ای بین ایران و آمریکا در بین نباشد و آمریکا نیز برای شرکت های ایرانی محدودیت هایی ایجاد کند.
اما شرایط قرمز برای موارد بحرانی از جمله جنگ می باشد که ممکن است در آن زمان آمریکا به ایران حمله ی نظامی انجام دهد.
ملکان در این خصوص می افزاید: در این زمان تولید خودروهای سنگین ما افزایش پیدا می کند که بیشتر خودروهای نظامی و ارتشی خواهد بود، ما به کار خود ادامه می دهیم هر چند ممکن است برخی از خطوط تولید به دلیل کاهش مشتری بسته شود.
شرایط برای شرکت ایران خودرو نیز تقریبا به همین صورت است. ایران خودرو بزرگترین و قدیمی ترین شرکت خودروسازی ایران است و بیشتر با نام پیکان آن را می شناسند و باقی مانده ی شرکت هیلمن می باشد که در سال 1960 در ایران برپا شد.
بنابراین گزارش، علیرضا میرزایی معاون 37 ساله صادرات ایران خودرو که در جنگ ایران و عراق نیز حضور داشته است، در این مورد بیان می کند: ما فرزندان جنگیم و همیشه در بدترین شرایط نیز راه هایی داریم و برای بدترین شرایط خود را آماده کرده ایم.
هر چند میرزایی و ملکان در خصوص بدترین شرایط صحبت کردند، اما هر دو با امید به آینده می نگریستند، به طوری که ملکان اظهار می کند: هر چند ممکن است وقوع جنگ برای مدتی کوتاه شرایط را نامساعد کند اما بار دیگر شرایط به حالت عادی باز خواهد گشت.
میرزایی نیز تصریح می کند: ما می توانیم با شرکت های اروپایی کار کنیم حتی با آمریکایی ها. تجارت تجارت است و آنها نیز دوست ندارند بازار پر سود ایران را از دست بدهند. گذشته ها گذشته است و من معتقدم ظرف پنج تا شش سال آینده،‌ ما می توانیم حتی خودروهای شورولت را در ایران تولید کنیم.
براساس این گزارش، کشور ایران با جمعیت 70 میلیونی خود به شدت تشنه خودرو است و پس از نفت، صنعت خودرو با استخدام 150 هزار نفر چهار درصد از تولید ناخالص ملی این کشور را تامین می کند و هر سال نیز یک میلیون خودروی جدید وارد بازار می شود. ایران هم اکنون بزرگترین تولید کننده خودرو در خاورمیانه و آسیای مرکزی است.
جاناتان پاسکیت از متخصصان صنعت خودرو موسسه J.D. Power Automotive Forecasting، می گوید: در ایران با ارقام پایین سر و کار نداریم، جمعیت بسیار بالا است و افراد زیر 40 سال، با جیب های پر پول، در انتظار خرید خودرو مانند دوستان و آشنایان خود هستند.
سال ها پیش بازار خودروی ایران فقط در دست آمریکایی ها بود، شرکت های فورد و جنرال موتورز خودروهای شورولت نوآ، بیوک و کادیلاک در ایران تولید می کردند اما پس از انقلاب و در سال 1981 بعد از اشغال سفارت آمریکا در ایران این تولیدات و واردات به پایان رسید.
هم اکنون تنها خودروهای امریکایی که در ترافیک شدید تهران به چشم می خورند شورولت های دهه 70 و 60 هستند که بیشتر توسط سالخوردگان هدایت می شوند.
انقلاب اسلامی و بعد از آن تحریم های آمریکا ضربه سختی به صنعت خودروسازی ایران وارد آورد و بعد از ملی شدن صنعت خودرو، بسیاری از شرکت های خودروسازی جهان به دلیل ترس از دست دادن بازار پر سود تر آمریکا از بازار ایران چشم پوشی کردند.
به همین دلیل کارخانه ها قدیمی شدند و قطعات معمولا از طریق یک کشور ثالث وارد و محصول تولیدی بسیار گران تمام می شد.
بسیاری از مهندسان گله می کردند که خطوط تولید هر روز با مشکل مواجه است و بسیاری از دردسرهای دیگر روز به روز با صنعت خودروی ایران گره خورده بود، بهترین نماد این مشکلات نیز خودروی پیکان است که از سوی مردم ایران هم یک نماد ملی و هم یک جوک ملی است.
این خودرو 40 سال تولید شد و هنوز هم در خیابان های تهران به شدت حضور دارد بطوریکه از هر سه خودرو یکی پیکان است. این خودرو به شدت هوا را آلوده می کرد، سیستم کولر نداشت و مصرف سوخت بسیار زیادی داشت، هر چند این موضوع آخری در کشوری که قیمت هر لیتر بنزین آن فقط 10 سنت و یک سوم قیمت همان مقدار آب است زیاد مهم نبود!
شرکت ایران خودرو بالاخره سال گذشته با توجیه این که پیکان استانداردهای آلودگی هوا را پاس نمی کند تولید این خودرو را متوقف کرد، البته توقف تولید پر فروش ترین خودروی ایران زیاد آسان نبود زیرا با سنگ اندازی های ایران خودرو برای توقف تولید این خودرو، اسحاق جهانگیری وزیر وقت صنایع و معادن شخصا با حضور در این شرکت، تولید پیکان را متوقف کرد.
میرزایی در این باره می گوید: پیکان خیلی بیشتر از عمر خود تولید شد و این به دلیل آن بود که امریکا به ما اجازه ی تجارت با خود را نداده بود.
بر خلاف جنگ سرد بین ایران و امریکا، گاه به گاه نیز خبرهایی از اعلام تمایل برای همکاری بین ایران و آمریکا در زمینه خودرو به گوش خورده است.
بنابراین گزارش حسن مومنی مدیر برنامه ریزی استراتژیک سایپا، می گوید: در اواخر دهه 90 میلادی با شرکت کرایسلر مذاکراتی در مورد همکاری داشتیم. کرایسلر در آن زمان قصد داشت خودروی Plymouth Acclaim خود را در ایران عرضه کند و حتی این خودرو برای شرایط آب و هوایی ایران تست شد، مذاکرات تا حد مطلوبی پیش رفته بودد هر چند که دولت های آمریکا و ایران با یکدیگر روابط حسنه ای نداشتند.
وی در خصوص یکی دیگر از تیم مذاکره کننده آن زمان سایپا که مسئولان اصرار داشتتند نامش فاش نشود، بیان کرد: مذاکره با شاخه کانادایی کرایسلر آغاز شده بود که گاها در استانبول و دوبی با نمایندگان کرایسلر دیدار و گفت و گو می کردیم و حتی در مورد قیمت و جزئیات تولید نیز به توافق رسیده بودیم اما پس از آن که جورج بوش ایران، کره شمالی و عراق را از محورهای شرارت خواند، این مذاکرات نیز متوقف شدند.
هر چند که هم اکنون کرایسلر هر گونه مذاکره با ایران را کتمان می کند، سخنگوی این شرکت می گوید: تا کنون هیچ مذاکره ای ما و یا شاخه ای از شرکت کرایسلر با ایرانی ها نداشته است.
سخنگوی خزانه داری آمریکا نیز می افزاید: صحبت و یا مذاکره با ایرانی ها نیازی به اجازه ندارد اما چنانچه کار به انعقاد قرار داد بکشد، باید این موضوع به تایید مقامات دولتی برسد.
هم اکنون برخی اتفاقات رخ داده که بحث تحریم علیه ایران را تقریبا بی اثر کرده است به طوریکه در حال حاضر شرکت مزدای ژاپن که یک سوم آن متعلق به فورد امریکاست با شرکت خصوصی "بهمن" در ایران قرارداد دارد و مزدا 323 در این کشور تولید می شود.
شرکت دایملر کرایسلر نیز به تازگی مجوز تولید خودرو های بنز کلاس E خود را در ایران صادر کرده است.
کارخانه های قدیمی تولید خودرو
با توجه به استانداردهای جهانی، شرکت های خودرو سازی ایران هم اکنون کهنه و فرسوده اند و فناوری آن ها به پیش از سال 1970 باز می گردد، با این وجود 25 هزار کارمند شرکت ایران خودرو در مکانی نزدیک به شرکت سایپا به تولید خودروی جایگزین پیکان، یعنی سمند و سایر مدل های پژو می پردازند.
این کارخانه برای خود شهری است با ساختمان ها، ایستگاه قطار و اداره پست مجزایی که برای جوابگویی به نیازهای آن ساخته شده است، بر روی دیوارهای داخلی این شرکت پیغام های اسلامی مبنی بر این که مسلمان خوب، با قدرت و دقت کار می کند نیز به چشم می خورد.
به تازگی تولید در دو شرکت سایپا و ایران خودرو به سه شیفت کاری افزایش یافته است و به جز در ایام تعطیلات دینی و روز وفات امام خمینی (ره) در چهار ژوئن، این کارخانه ها با 95 درصد ظرفیت در حال کار هستند.
بحث توزیع خودرو نیز در ایران قابل توجه است، در شرکت کرمان خودرو که با فولکس واگن و شرکت چری چین همکاری می کند مشتریان باید برای دریافت خودروهایشان یک ماه در انتظار باشند. بهرام شریعت قائم مقام گروه کرمان خودرو، در این باره می گوید: وضع کرمان خودرو بسیار بهتر از سایپاست که تحویل خودرو آن گاه دو سال به طول می انجامید.
مومنی از سایپا تصریح می کند: بسیاری از شرکت های خارجی به دلیل ترس از امریکا به صورت بلند مدت وارد بازار ایران نمی شوند و همین امر برای آنها بسیار دردآور است که بازار ایران را از دست بدهند.
ورود غول های خارجی به ایران
با افزایش نقدینگی جامعه ایرانی و افزایش سرسام آور قیمت های نفت در سال های اخیر، غول های صنعت خودروسازی دنیا چون پژو– سیتروئن، رنو، کیا، هیوندای و فیات با شرکت های ایران خودرو، سایپا و سایر شرکت های خصوصی در ایران همکاری می کنند و معمولا برای عدم سرمایه گذاری مستقیم در این کشور و پاسخ دادن به واشنگتن، فقط به ارائه لیسانس تولید خودرو اکتفا می کنند.
هر چند برخی از شرکت های کره ای و اروپایی در حال کار بر روی بازار ایران و در حال در دست گرفتن بازار هستند.
با وجود این که فروش و تولید خودرو در ایران هر ساله با ارقام 30 و 40 درصد در حال رشد است، بازهم شرکت های خارجی برای ورود به بازار ایران با احتیاط گام بر می دارند. سمند خودروی ملی ایران بر پایه پلت فورم پژو 405 ساخته شده است و از ابتدای تولید تا کنون 300 هزار دستگاه از آن به فروش رسیده است.
پژو نیز تعدادی از متخصصان خود را برای بازدید از خطوط و ارائه کمک های فنی به ایران فرستاده است و مومنی نیز از رشد فروش خودروی زانتیای شرکت PSA خبر می دهد.
هر چند با وجود اعلام خبر گسترش روابط ایران با خودرو سازان فرانسوی، مدیر روابط عمومی پژو – سیتروئن در این باره می گوید: ما هیچ گونه وابستگی عمیقی به بازار ایران چه از نظر صنعتی و چه از نظر بازرگانی نداریم.
مومنی نیز اظهار می کند: خودروسازان ایرانی در حال تلاش برای قطع وابستگی به شرکت های خارجی هستند و در پی سوبسیدهای فراوان دولت و نرخ بالای تعرفه واردات خودرو، شرکت های داخلی به خوبی رشد کرده اند.
این گزارش می افزاید: سود ایران خودرو در سال 2004 به 405 میلیون دلار رسید و حتی برای خرید شرکت روور انگلیس نیز اعلام آمادگی کرده بود و این شرکت هم اکنون در حال برنامه ریزی برای صادرات محصولات خود به بازار کشورهای ونزوئلا، بلاروس، هند و چین است.
معاون صادرات ایران خودرو در پایان این گزارش با ابراز تاسف از برخی اشتباهات، خاطرنشان می کند: در سال 1970 کره ای ها کشور ایران را به عنوان مدل خود در صنعت خودروسازی هدف قرار دادند در حالی که هم اکنون ما در حال پیروی از آنها هستیم، چنانچه ما(ایران) چنین مشکلاتی با امریکا نداشتیم هم اکنون حداقل صنعت خودروسازی ما در حد کشور کره بود.

صنعت خودرو و تأثیر محیط رقابتی
شرکت¬ها با استفاده از شناسایی نیروهای رقابتی، با پورتر فرصت¬ها و تهدیدات محیط رقابتی آشنا شده و با بررسی سیستماتیک فعالیت¬های اولیه و ثانویه زنجیره ارزش، نقاط قوت و ضعف سازمان را شناسایی و اقدام به تدوین استراتژی می¬کنند.
شرکت¬ها با استفاده از شناسایی نیروهای رقابتی، با پورتر فرصت¬ها و تهدیدات محیط رقابتی آشنا شده و با بررسی سیستماتیک فعالیت¬های اولیه و ثانویه زنجیره ارزش، نقاط قوت و ضعف سازمان را شناسایی و اقدام به تدوین استراتژی می¬کنند. در این مقاله، سعی شده است تا با استفاده از تجزیه‌وتحلیل نیروهای اثرگذار رقابتی در صنعت خودرو، بررسی شود.
الف) تهدید کالا و خدمات جایگزین
در صنعت خودروسازی، شرکت¬ها با تولیدکنندگان محصولات جایگزین نظیر صنعت حمل¬ونقل ریلی، هوایی و در سطح بین¬المللی با صنعت دریایی به‌منظور ارائه خدمات به مسافران و حمل¬ونقل کالا، در رقابت هستند.
اگر قیمت نسبی خدمات حمل¬ونقل کالا و مسافر و هزینه¬های استفاده از این خدمات با استفاده از محصولات جایگزین کاهش یابد، بر فشارهای ناشی از رقابت افزوده می¬شود. بنابراین با بررسی مزایا و معایب شبکه¬های ریلی و هوایی، شدت رقابت آنها با صنعت خودرو در ارائه خدمات به مشتریان بررسی می-شود. در کنار شبکه حمل¬ونقل جاده¬ای کالا و مسافران درواقع شبکه حمل¬ونقل ریلی و هوایی و در سطح جهانی حمل¬ونقل دریایی نیز وجوددارد.درواقع قطار و هواپیما از جمله کالاهای جایگزین در ارائه خدمات هستند که صنعت خودرو با آن مواجه است. حمل¬ونقل کالا و مسافران توسط شبکه ریلی و هوایی، می¬تواند جایگزینی برای استفاده از محصولات ایران¬خودرو دیزل، سایپا باشد چون قصد هر دو ارائه خدمت به مسافران یا جابه¬جایی کالا و خدمات است. به¬طورکلی، خدمات حمل¬ونقل در جابه¬جایی کالا، به¬عنوان عامل کار و حمل¬ونقل مصرف¬کنندگان و عرضه¬کنندگان به بازارها مورد استفاده قرار می¬گیرند. مزایا و معایب هر یک از شبکه¬های یاد شده عبارتند از:
۱) حمل¬ونقل هوایی
صرفه‌جویی در وقت از مزایای بارز استفاده از هواپیماهای باربری و مسافربری است، اما اطمینان به آن به‌دلیل سقوط¬های مکرر هواپیما در ایران و تاثیر منفی بر ادراک مسافران، کمتر از وسایل نقلیه جاده¬ای و ریلی بوده و هزینه¬های استفاده از آن نیز بالا است. به‌همین‌دلیل، اکثر کسانی که از سطح درامد متوسط یا بالایی برخوردارند از این شبکه برای حمل¬نقل استفاده می¬کنند. باتوجه به‌اینکه در کشور ما محدودیت خطوط هوایی و هزینه بالا وجود دارد و چون درامد قابل تصرف اکثر مردم، متوسط روبه پایین است، قادر به استفاده از امکانات این شبکه نبوده و بیشتر از شبکه ریلی و جاده¬ای استفاده می¬کنند.
۲) حمل¬ونقل ریلی
استفاده از این شبکه ارتباطی، دارای مزیت¬هایی است که حمل¬ونقل کالا و مسافران را به سوی خود جذب کرده است. طبعا این مزایا باعث افزایش استفاده از این شبکه حمل¬ونقل شده و تهدیداتی را متوجه اتوبوس¬های بین شهری و کامیون¬ها کرده است. سودآوری تعاونی¬ها و صاحبان اتوبوس¬های بین شهری، بستگی به‌میزان استقبال مسافران از این شبکه ارتباطی دارد. اگر مسافران به‌سوی قطارهای بین شهری جذب شوند، باعث می¬شود که تعداد مسافران تعاونی¬ها کاهش یافته و این روند نزولی باعث کاهش سودآوری تعاونی¬ها شده و سرانجام خرید این اتوبوس-ها کاهش یافته و سودآوری سازندگان تحت تأثیر قرار می‌گیرد. قطارهای باربری نیز که به حمل¬ونقل کالا مبادرت می¬ورزند، تهدیداتی را متوجه دارندگان کامیون و کامیونت¬ها کرده است و سودآوری آنها را به‌مخاطره می¬اندازند. از جمله مزیت¬های راه¬آهن، ایمنی آن است. ایمنی در حمل¬ونقل ریلی بیشتر از دیگر وسایل نقلیه بوده و هزینه بهره¬برداری از آن نیز مناسب است.
در مقایسه با اشغال سطح زمین مساوی، راه¬آهن ۳ تا ۵ برابر بیشتر از حمل¬ونقل زمینی کارایی دارد، مصرف انرژی این وسیله کمتر از دیگر موارد بوده، با محیط‌زیست سازگاری بیشتری دارد و آلودگی کمتری ایجاد می¬کند. تهدیدات استفاده از قطار برای سازندگان اتوبوس¬های بین شهری، کامیون و کامیونت، جدی¬تر از هواپیماست. از آنجا که قیمت حمل‌ونقل ریلی رقابتی بوده و امکان استفاده از فضای آزاد و امکانات رفاهی بیشتری وجود دارد. همچنین تنوع در ارائه خدمات قطارهای مسافربری می¬توانند پاسخگوی نیازهای متنوع مشتریان با هر درامدی باشند. استفاده از هواپیما نیز به‌دلیل گران‌بودن و عدم اطمینان از امنیت جانی، کمتر است. از سوی دیگر، دسترسی به راه¬آهن در همه‌جا امکان¬پذیر نیست و خطوط ریلی محدود است. از خودرو نیز می¬توان در هر مکان دارای جاده شوسه یا آسفالت، استفاده کرد، به‌همین‌دلیل برای صنعت خودرو مزیتی خاص به‌شمار می-آید.
محصولات جایگزین علاوه‌بر مخاطره انداختن سودآوری رقبای موجود، سودآوری عرضه¬کنندگان مواد اولیه را نیز به‌خطر می¬اندازند زیرا عرضه¬کنندگان صنعت هواپیمایی و ریلی متفاوت از عرضه¬کنندگان صنعت خودرو هستند.
ب) قدرت چانه¬زنی عرضه¬کنندگان
صنعت خودرو، نیازمند کالاهای صنعتی و سرمایه¬ای است که عرضه¬کنندگان این کالاها متناسب با موقعیت بازار خویش و میزان اهمیت صنعت، دارای قدرت چانه-زنی در مخاطره انداختن یا رشد سودآوری صنعت یا اعمال خواسته¬های خویش به آن صنعت هستند. آنها می-توانند قدرت چانه¬زنی خود را از طریق افزایش قیمت، کاهش کیفیت کالا و خدمات بر شرکت¬های خودروسازی تحمیل کنند و در قوت و ضعف صنعت خودروسازی، نقش اساسی ایفا نمایند. شرکت¬های خودروسازی برای تعیین میزان جذابیت اساسی صنعت و روند رشد سودآوری در آینده به تجزیه‌وتحلیل عرضه-کنندگان کالاهای صنعتی و سرمایه¬ای پرداخته و نقاط قوت و ضعف آنها را بررسی کنند. به¬طورکلی قدرت چانه¬زنی عرضه¬کنندگان کالاهای صنعتی و سرمایه¬ای را می¬توان به¬صورت زیر طبقه¬بندی کرد:
۱) قدرت چانه¬زنی عرضه¬کنندگان کالاهای صنعتی، مواداولیه و قطعات تکمیلی که در فرایند تولید استفاده می¬شوند که در اینجا قدرت چانه¬زنی قطعه-سازان خودرو و صنایع لاستیک و ... بررسی می¬شود.
۲) قدرت چانه¬زنی عرضه¬کنندگان کالاهای سرمایه¬ای که قسمتی از کالاهای ساخته شده را تشکیل می¬دهند که خود به دو بخش کالاهای سرمایه¬ای مانند کارخانه¬ها و تجهیزات ثابت و کالاهای سرمایه¬ای کمکی نظیر تجهیزات و ماشین¬آلات کارخانه¬ای قابل‌حمل تقسیم می¬شود.
۳) قدرت چانه¬زنی عرضه¬کنندگان ملزومات مصرفی و خدمات که به¬طور مستقیم در کالاهای ساخته شده مصرف نمی¬شوند.

با توجه به اهمیت قدرت چانه¬زنی عرضه¬کنندگان مواداولیه و قطعات در صنعت خودرو قدرت چانه¬زنی قطعه¬سازان را در زیر مورد بررسی قرار می¬دهیم. در صنعت خودروی ایران تامین¬کنندگان می¬توانند قدرت چانه¬زنی خود را بر دیگر اعضا از طریق افزایش قیمت¬ها یا کاستن از کیفیت کالا و خدمات خریداری شده تحمیل کنند. گروه خریداران صنعت قطعات خودرو ایران به¬طور عمده عبارتند از کارخانه¬های خودروسازی موجود در ایران. این گروه باتوجه به ویژگی¬های ذیل بر صنعت تولید قطعات خودرو در ایران تاثیر می¬گذارند:
▪ محصولاتی که از صنعت تولید قطعات خودرو می¬خرند، جزئی از محصولات خود آنهاست و بخش قابل‌توجهی از هزینه¬های تولید را تشکیل می¬دهد.
▪ خریدهای خودروسازان متمرکز بوده ودر حجمی زیاد صورت می¬پذیرد.
اگر خدمات پس از فروش خودروسازان گسترده باشد و خودروسازان قطعات تندمصرف و کندمصرف را به نمایندگی¬های خدمات پس از فروش عرضه کنند، سودآوری قطعه¬سازان به‌مخاطره می¬افتد. کیفیت الزامی و جذاب، داشتن علامت تجاری برای این¬گونه قطعه¬سازان نوعی مزیت تلقی می¬شود.
قطعه¬سازان اصلی، علاوه‌بر اینکه قطعات خود را با مارک شرکت سفارش¬دهنده تولید می¬کنند، در کنار سفارشات خودروسازان، قطعاتی را تولیدو به بازار عرضه می¬کنند. مزیت این حالت آن است که با داشتن بازاری پایدار، به بازارهای دیگر نیز روی می-آورند. قطعات یدکی توسط قطعه¬سازان مستقل تولید می¬شوند.
در این بازار، رقابت شدید و ورود و خروج از صنعت آسان است زیرا این¬گونه قطعات، فناوری پایین¬تری دارند. در مقایسه با قطعه¬سازان اصلی، مشتریان این نوع قطعه¬سازان اشخاص بوده و خریداری در حجم زیاد صورت نمی¬گیرد حال اینکه قطعه¬سازان اصلی در حجم زیاد قطعاتشان به فروش نمی¬رسد.
تنوع تولیدات قطعه¬سازان مستقل، بالا بوده و انعطاف¬پذیری بیشتری در تولید قطعه دارند.
پ) تهدید واردشوندگان جدید
وقتی رقبایی جدید وارد صنعت شوند، باعث افزایش رقابت شده و ممکن است سود و قیمت¬ها را بین رقبای موجود کاهش دهند. ممکن است با ایجاد پروژه¬های جدید، ارائه کالای ارزان قیمت، سهم بازار رقبای موجود در صنعت کاهش پیدا کند و ورود یک رقیب در بازار به معنای تقسیم سهم بازار بین تعداد بیشتری شرکت است.
واردات خودرو، بزرگ¬ترین تهدید برای صنعت خودروی ایران تلقی می¬شود. با آزاد شدن واردات خودرو، رقبای خارجی از نظر کیفیت و قیمت منطقی، از صنعت خودروسازی ایران جلوتر هستند، وارد بازار داخلی ایران می¬شوند. به‌این‌ترتیب تعداد رقبا افزایش یافته و با تصاحب سهم خودروسازان ایرانی، باعث کاهش سهم بازار خودروسازان داخلی می¬شوند. البته در مسیر این ورود، موانعی نیز وجود دارد که شرکت¬های خارجی را در ابتدای کار با مشکلاتی روبه-رو می¬سازند. تعدادی از این موانع و مزیت صنعت خودروی ایران عبارتند از:

دانلود مقاله ساختمان داده

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله ساختمان داده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

ساختمان داده

تعریف : ساختمان داده، کلاسی است که جهت سازماندهی داده ها مورد استفاده قرار می گیرد و از عملیات مختلف قابل اجرا بر روی این داده ها، پشتیبانی می نماید.

معمول ترین و آشنا ترین ساختمان داده، آرایه است که شامل مجموعه ای از داده ها است که پشت سر هم قرار گرفته اند و از طریق یک اندیس مشخص قابل دسترسی هستند.

قبل از شروع این قسمت، مطالب مورد بررسی در مجموعه شش قسمتی مربوط به ساختمان داده را مرور می کنیم تا هدف نهایی از این سری مطالب برای شما مشخص گردد.

در قسمت اول، نگاهی بر اهمیت ساختمان داده ها و چگونگی تاثیر آنها بر کارآیی یک الگوریتم خواهیم کرد. برای تعیین تاثیر کارآیی یک ساختمان داده بر روی یک الگوریتم، لازم است تا کلیه عملیات موجود در ساختمان داده به دفت مورد بررسی قرار گیرند. در ابتدا تمرکز خود را بر روی دو ساختمان داده آرایه و لیست جمع می کنیم، چراکه با این دوساختمان داده از قبل آشنایی داشته و می توانیم راحت تر به آنالیز انها بپردازیم. برای آنالیز کارآیی آنها، به بررسی عملیات موجود در هر یک از آنها و کارآیی هر یک از این عملیات خواهیم پرداخت.

در قسمت دوم ، به بررسی صف (Queue) و پشته (Stack) خواهیم پرداخت. همانند لیست ها، صف و پشته نیز مجموعه ای از داده ها هستند و این دو ساختمان داده در .Net Framework Base Class Library وجود دارند. بر خلاف لیست، که اعضای آن به هر ترتیبی قابل دسترسی هستند، دسترسی به اعضای صف و پشته تنها از طریق ترتیبی خاص قابل دسترسی است. سپس به بررسی چند برنامه و طریقه پیاده سازی صف و پشته خواهیم پرداخت و پس از آن Hashtable ها را مورد بررسی قرار می دهیم. Hashtable ها امکان دسترسی به عناصر را بصورت مستقیم فراهم می نمایند (همانند آرایه یا ArrayList ها) ولی اندیس مورد استفاده در آن کلیدهایی رشته ای هستند. (String Keys)

هر چند ساختمان داده هایی مانند آرایه و لیست، برای دسترسی مستقیم به داده ها در زمانیکه با حجم زیادی از داده ها سر و کار داریم بسیار مفید هستند، این ساختمان داده ها برای جستجو درون داده ها، از بهینگی کمتری برخوردارند. در قسمت سوم، به بررسی ساختمان داده درخت جستجوی دودویی (Binary Search Tree) می پردازیم که روشی مناسب و بهینه برای جستجوی داده های موجود در یک مجموعه است.

اگرچه استفاده از درخت جستجوی دودویی باعث کاهش زمان جستجو می شود، اما دارای نواقص و کاستی هایی نیز می باشد. در قسمت چهارم، به بررسی SkipList ها می پردازیم که ترکیبی از درختهای دودویی و لیست های پیوندی (Linked List) است.

در قسمت پنجم، به بررسی ساختمان داده هایی پرداخته می شوند که می توانند نشان دهنده گراف (Graph) باشند. یک گراف مجموعه ای از گره ها (Nodes) است که هر یک از آنها با لبه هایی (Edge) به گره های دیگر متصل شده اند. برای مثال، نقشه شهرها را میتوان با یک گراف پیاده سازی کرد که در آن شهرها همان گره ها و راه ها و اتوبانهای بین شهرها نشان دهنده Egde ها می باشند. بسیاری از مسایل دنیای واقعی با استفاده از مفهوم گرافها بطور انتزاعی قابل پیاده سازی هستند.

نهایتاً در قسمت ششم، به بررسی ساختمان داده هایی می پردازیم که نشان دهنده Sets و Disjoined Sets هستند. Set ، مجموعه ای است از داده ها که بدون هیچ گونه ترتیبی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. Disjoined Set ، مجموعه ای از Set هاست که هیچ عنصر مشترکی با یکدیگر ندارند. این دو مفهوم در پیاده سازی برنامه های امروزه کارآیی زیادی دارند و در قسمت ششم به بررسی و نحوه استفاده از آنها خواهیم پرداخت.

آنالیز کارآیی ساختمان های داده

هنگامیکه با یک مسئله برنامه نویسی مواجه می شویم، اغلب برنامه نویسان و طراحان نرم افزار به دنبال پیدا کردن و طراحی الگوریتمی هستند تا بتوانند بواسطه آن کارآیی برنامه خود را افزایش داده و نیازهای کاربر را به بهترین شکل ممکن برآورده نمایند. از دید یک کاربر نرم افزار نیز مفید بودن برنامه اهمیت دارد و کمتر کسی پیدا می شود که به الگوریتم پشت پرده مورد استفاده در برنامه اهمیت دهد. اما استفاده از یک الگوریتم قوی و کارآ در زمینه برنامه یا نرم افزاری که تولید می شود، می تواند نقش بسیار مهمی در افزایش کارآیی برنامه داشته باشد. بعنوان مثال، جستجو درون یک آرایه را در نظر بگیرید. با استفاده یک الگوریتم جستجوی ساده و عادی، به تعداد اعضای موجود در آرایه باید عمل جستجو انجام گیرد. با استفاده از درخت جستجوی دودویی یا SkipList ها، مدت زمان جستجو برای یک عنصر نسبتی لگاریتمی با تعداد اعضای موجود در آرایه پیدا می کند و باعث کاهش زمان جستجو می شود. زمانیکه در انبوهی از داده های بخواهیم به جستجو بپردازیم، نوع الگوریتم و ساختمان داده مورداستفاده بسیار می تواند در زمان انجام جستجو موثر باشد، بطوری که می توان اختلاف آنرا بر حسب ثانیه و حتی دقیقه حس نمود.

اگرچه ساختمان داده مورد استفاده در یک الگوریتم به شدت می تواند کارآیی آن را تحت تاثیر قرار دهد، اما روشهای دقیق و مناسبی نیز برای مقایسه و بدست آوردن این کارآیی باید وجو داشته باشند. مسئله ای که برای ما بعنوان یک طراح نرم افزار یا برنامه نویس می تواند اهمیت داشته باشد، کارآیی ساختمان های داده مختلف به هنگام افزایش حجم داده ها است. و این بدان معناست که برای هر عنصر جدیدی که وارد ساختمان داده ما می شود، زمان کار الگوریتم ما به ه شکلی تحت تاثیر قرار می گیرد.

به مثال زیر توجه کنید، فرض کنید باید برنامه ای بنویسید که آرایه ای از رشته ها را بعنوان ورودی دریافت نماید که این آرایه حاوی نام تعدادی فایل است. وظیفه برنامه شما اینست که درون این آرایه به دنبال فایلی با پسوند خاصی بگردد. نمونه ساده این برنامه می تواند بشک زیر باشد :

public bool DoesExtensionExist(string [] fileNames, string extension)

{

int i = 0;

for (i = 0; i < fileNames.Length; i++)

if (String.Compare(Path.GetExtension(fileNames[i]), extension, true) == 0)

return true;

return false; // If we reach here, we didn't find the extension

}

}

به نگاهی دقیق تر به این برنامه، متوجه می شوید که در بدترین حالت، یعنی زمانیکه فایل مورد نظر در آرایه وجود نداشته باشد و یا وجود داشته باشد اما در آخرین خانه آرایه جای داشته باشد، باید تمامی عناصر آرایه را یکبار مورد بررسی و جستجو قرار دهیم. برای آنالیز مسائل، بطور مثال برای آنالیز مرتب سازی عناصر آرایه (Sort)، به شکل زیر باید فکر کنیم : " فرص می کنم آرایه ای با n عنصر دارم، اگر عنصر دیگری به این آرایه اضافه کنم n+1 عنصر خواهم داشت، در این حالت زمان اجرای برنامه من چقدر خواهد شد؟ " . توجه نمایید که کلمه "زمان اجرا " یا Running Time عملا به معنا محاسبه دقیق زمان اجرا برنامه نیست، بلکه محاسبه تعداد مراحل و زمان اجرای این مراحل برای یک عمل خواسته شده است. برای مثال در مورد آرایه، تعداد مراحل به تعداد دفعات دسترسی به عناصر آرایه است. برای جستجو درون یک آرایه، در صورتیکه n+1 عنصر در آرایه داشته باشیم، باید n+1 بار مقدار مورد نظر خود را با عناصر آرایه مقایسه نماییم. از اینرو می گوئیم مدت زمان جستجو درون یک آرایه بطور خطی با تعداد عناصر موجود در آرایه رابطه مستقیم دارد.

این روش آنالیز که در اینجا مطرح گردید، به روش آنالیز آسیمپوتیک (Asymptotic Analyze) معروف است. روش علامتگذاری که در این روش آنالیز مورد استفاده قرار می گیرد، به روش نشانه گذاری O (Big-Oh Notation) معروف است. برای نشان دادن کارآیی جستجو در آرایه غیر مرتب با استفاده از این روش نشانه گذاری، بشکل زیر عمل می شود O(n) که نشان دهنده رابطه زمان با تعداد اعضا است. بدین ترتیب با استفاده از O(n) برای نشان دادن کارآیی یک ساختمان داده، این مفهوم بدست می آید که رابطه ای خطی و مستقیم بین افزایش تعداد اعضای از n به n+1 و زمان انجام عملیات وجود دارد. بدین ترتیب علامت O نشان دهنده روش نشانه گذاری و روش آنالیز کارآیی است و n نشان دهنده چگونگی افزایش مراحل پردازش عمل بسته به تعداد عناصری است که می خواهند مورد پردازش قرار گیرند.

برای محاسبه زمان اجرای یک قطعه کد با استفاده از O-Notation یا همان Asymptotic Analyze می توان از چند مرحله ساده زیر استفاده نمود :

1- بدست آوردن مراحلی که زمان اجرای یک الگوریتم را شکل می دهند. همانطور که قبلاً ذکر شد، این مراحل برای یک آرایه، خواندن و نوشتن یا همان دسترسی به عناصر آرایه است و این مراحل برای ساختمان های داده ای دیگر متفاوت خواهد بود. باید توجه داشته باشید که برای آنالیز کارآیی یک ساختمان داده، تنها به مراحلی که توسط خود ساختمان داده ی مورد نظر انجام می شود توجه می گردد و عملیات ساده ای که توسط کامپیوتر انجام می شوند را در این محاسبه به حساب نمی آوریم. برای مثال در کد بالا، برای محاسبه کارآیی تنها به تعداد دفعات لازم برای دسترسی به عناصر آرایه توجه کرده و به زمان های لازم جهت ایجاد متغیرها و با زمان محاسبه تساوی دو رشته اهمیت نداده ایم.

2- خطهایی از برنامه که در الگوریتم شما تاثیر دارند و می خواهید کارآیی را برای آنها محاسبه کنید را پیدا کرده و در کنار آنها عدد 1 قرار دهید.

3- اگر این خطوط که آنها را با عدد 1 مشخص کرده اید خود یک حلقه تکرار هستند، بجای عدد 1 در کنار آنها عدد معادل بیشترین تعداد تکرار حلقه را قرار دهید. اگر در جایی حلقه تو در تو دارید، باید از ضرب بیشترین تعداد دفعات تکرار حلقه ها استفاده کنید.

4- بزگترین عدد نوشته شده را پیدا کنید. این عدد زمان اجراست.

حال برای روشتن تر شدن موضوع همین مراحل را برای کد نوشته شده در بالا اجرا میکنیم. در کد نوشته شده در بالا، مراحل مورد نظر برای ما، تعداد دفعات دسترسی به عناصر آرایه است. با توجه به کد و با توجه به مرحله 2، تنها در یک خط کد، دسترسی به عناصر آرایه وجود دارد، پس عدد 1 را در کنار این خط قرار می دهیم. با توجه به مرحله 3، این خط در یک حلقه تکرار قرار دارد و این حلقه n با تکرار می شود که n تعداد عناصر آرایه است. طبق مرحله 3، عدد 1 را پاک کرده و بجای آن n در کنار این خط قرار می دهیم. N بزرگترین مقدار نوشته شده است از اینرو زمان اجرا O(n) است.

O(n) یکی از صدها زمان اجرای موجود در آنالیز Asymptotic است. برخی دیگر از زمانهای اجرا عبارتند از O(log2 n), O(n log2 n), O(n2), O(2n) و .... بدون اینکه وارد جزئیات پیچیدگیهای ریاضیاتی Notation_O شویم، بیان میداریم که هرچه مقدار داخل پرانتز در این آنالیز کوچکتر باشد، عملیات بر روی ساختمان داده کارآمدتر است. برای مثال ساختمان داده ای که زمان اجرای آن O(log n) است به مراتب کارآمدتر از ساختمان داده ایست که زمان اجرای آن O(n) است. چراکه log n < n

نکته : برای یادآوری باید بگویم که loga b = y روش دیگری برای نمایش ay = b است. از اینرو log2 n رشد کندتری نسبت به n دارد، چراکه اگر n=8 فرض کنیم، log2 n = 3 می شود در حالیکه n=8 است. در قسمت سوم از این سری مطالب، با درخت های جستجوی دودویی آشنا می شویم که زمان اجرایی آنها O(log2 n) است.

زمان اجرای Asymptotic و الگوریتمهای دنیای واقعی

زمان اجرای Asymptotic روشی برای محاسبه کارآیی الگوریتم در زمانی است که تعداد عناصر مورد نظر آن به سمت بینهایت میل می کند. هنگامیکه گفته می شود زمان اجرایی یک الگوریتم از الگوریتم دیگر بیشتر است، از لحاظ ریاضی بدین معناست که مراحل اجرایی و زمان اجرایی این مراحل در الگوریتم زمان بر بیشتر از الگوریتمی است که زمان اجرایی کمتری دارد. اما باید توجه کرد که در مواردی، الگوریتم هایی با مراحل اجرایی کم ، با اینکه دارای زمان اجرایی بالایی هستند، از الگوریتمهایی که زمان اجرایی پائین تری دارند، سریعتر اجرا می شودند. همانطور که گفته شد این امر معمولا در مواردی صادق است که الگوریتمی که زمان اجرایی آن بالاست، دارای مراحل بسیار کمی باشد.

بعنوان مثال، الگوریتمهای بسیار زیاد و متفاوتی برای مرتب سازی آرایه ها وجود دارد و هر یک از آنها دارای زمان اجرایی متفاوتی هستند. یکی از ساده ترین و بدیهی ترین الگوریتمهای مرتب سازی (Sort) الگوریتم مرتب سازی حبابی یا Bubble Sort است. زمان اجرایی این الگوریتم O(n2) است که این مقدار خاطر وجود دو حلقه تودرتو در این الگوریتم بوجود آمده است. در مقابل الگوریتم دیگری به نام Merge Sort وجود دارد که زمان اجرایی آن O(n log2 n) است. زمان اجرایی Merge Sort به مراتب کمتر از زمان اجرایی Bubble Sort است. اما برای آرایه هایی با تعداد عناصر کم، زمان اجرایی Bubble Sort کمتر از زمان اجرای Merge Sort است ! از آنجائیکه Merge Sort از یک ساختار بازگشتی استفاده میکند و نیز نیم آرایه Sort شده را در انتها با یکدیگر ادغام می نماید، در مورد آرایه های کوچک کارآیی چندانی ندارد و چون Bubble Sort تنها از جابجا کردن عناصر مجاور آرایه استفاده می کند، از اینرو برای آرایه ها کوچک الگوریتمی مناسب تر است. (لطفاً در صورتیکه در مورد الگوریتمهای Sort سوال و یا مشکلی دارید حتما به من ایمیل بزنید) نهایتاً، مراحل کاری Merge Sort از Bubble Sort کمتر است اما از آنجائیکه وزن این مراحل بالاست (هر مرحله احتیاج به زمان پردازشی بالایی دارد) از اینرو برای آرایه هایی عظیم مفید است. حال آنکه برای آرایه هایی با حجم کم الگوریتم Bubble Sort مناسب تر است. پس علاوه بر توجه به زمان اجرایی یک الگوریتم، توجه به موارد استفاده و حجم داده مورد نظر نیز موثر است.

آرایه : ساختمان داده ای خطی، همگون، با امکان دسترسی مستقیم

آرایه ها یکی از ساده ترین و پر استفاده ترین ساختمانهای داده هستند که در تمامی زبانهای برنامه سازی دارای ویژگیهای مشترکی هستند :

• محتویات آرایه در یک فضای حافظه پیوسته ذخیره می شود

• تمامی عناصر یک آرایه باید از یک نوع یا از یک نوع مشتق شده باشند. از اینرو به آرایه ، ساختمان داده ای همگون گفته میشود.

• دسترسی به عناصر آرایه بصورت مستقیم و از طریق اندیس است.

عملیات متدوالی که بر روی آرایه ها انجام میشود نیز بشرخ زیر است :

• تخصیص

• دسترسی

در زبان C# هنگامیکی آرایه ای ایجاد میشود، مقدار پیش فرض تهی (Null) برای آن در نظر گرفته میشود. برای مثال خط زیر آرایه تهی BoolArray را ایجاد میکند :

bool[] BoolArray;

قبل از اینکه بتوانیم از آرایه ها استفاده کنیم، می بایست نمونه ای از آن را ایجاد نماییم تا بتوانیم عناصر مورد نظر را در آن ذخیره کنیم :

arrayName = new arrayType[allocationSize];

این خط از کد، باعث تخصیص فضای پیوسته ای از حافظه در CLR-Managed Heap به اندازه تعداد allocationSize از arrayType میشود. (برای مثال اگر فضای مورد نیاز برای ذخیره سازی متغیری از نوع int برابر 2 بایت باشد، برای آرایه ای که allocationSize آن 5 است، به 10 بایت حافظه نیاز است.) اگر arrayType از انواع مقداری (Value Type) باشد، آنگاه مقادیری از نوع arrayType و به تعداد allocationSize ایجاد میشود. (این مقادیر ایجاد شده unboxed هستند.) در صورتیکه arrayType از انواع مرجعی (Reference Type) باشند، آنگاه مرجع هایی از نوع arrayType و به تعداد allocationSize ایجاد میگردند. (در صورتیکه تفاوت بین انواع مرجعی و مقداری و فرق بین پشته و heap را نمیدانید، به درک انواع رایج در .Net مراجعه نمایید.)

برای درک چگونگی نگهداری عناصر آرایه توسط .Net Framework ، به مثال زیر توجه نمایید :

bool [] booleanArray;

FileInfo [] files;

booleanArray = new bool[10];

files = new FileInfo[10];

در اینجا، آرایه booleanArray از نوع System.Boolean است در حالیکه آرایه files از نوع مرجعی System.IO.FileInfo میباشد. شکل زیر وضعیت CLR-Managed Heap را پس از اجرای این چند کد به نمایش در می آورد :

باید به این نکته نیز توجه نمایید که 10 عنصر موجود در آرایه Files، مرجع هایی به نمونه هایی از FileInfo هستند.

در .Net تمامی عناصر آرایه امکان نوشته شدن و نوشتن بر آرایه را دارند. نحوه دسترسی به عناصر آرایه به فرم زیر است :

// Read an array element

bool b = booleanArray[7];

// Write to an array element

booleanArray[0] = false;

زمان اجرایی دسترسی به یک آرایه را بصورت O(1) نشان می دهیم، زیرا زمانی ثابت است. این به معنی آنست که، هر چقدر هم که عناصر آرایه زیاد باشند، زمان دسترسی به یک عنصر یکسان و ثابت است. علت ثابت بودن این زمان آنست که، عناصر آرایه بصورت متوالی در خانه های حافظه قرار می گیرند و به هنگام دسترسی به یک عنصر تنها کافی است تا نقطه شروع آرایه، طول عناصر آرایه و اندیس عنصر مورد نظر را داشته باشیم. در این حالت دسترسی به هر یک از عناصر آرایه زمانی واحد و ثابت را نیاز دارد.

نکته قابل توجه دیگر آنست که، در کدهای مدیریت شده، زمان دسترسی به عناصر آرایه اندکی با آنچه گفته شد متفاوت است. برای مثال در .Net ، با هر درخواست برای دسترسی به عنصر یک آرایه، CLR اندیس مورد نظر را نیز چک میکند تا این اندیس درون آرایه قرار داشته باشد. درصورتیکه اندیس موزد نظر خارج از آرایه باشد، استثنای IndexOutOfRangeException ایجاد میشود. (برای مثال اگر آرایه ای با 10 عنصر داشته باشیم و اندیس دسترسی به عنصر آرایه را 15 در نظر بگیریم، این استثناء رخ خواهد داد، چراکه اندیس مورد نظر خارج از مرزهای (Bound) آرایه است.) این کنترل باعث می شود تا به هنگام استفاده از آرایه ها مطمئن باشیم که به اشتباه وارد قسمت دیگری از حافظه نشده ایم. (برای مثال در برخی از نسخه های کامپایلر C این کنترل صورت نمی گیرد و شما می توانید به عنصر یازدهم یک آرایه ده عنصری دسترسی پیدا کنید !!! در این حالت اتفاقی که رخ می دهد آنست که، کامپایلر به اشتباه محتویات خانه ای از حافظه را به شما نشان میدهد که اصلا جزو آرایه مورد نظر نیست. این امر باعث بروز اشکالات فراوانی برای برنامه نویس به هنگام تست برنامه میشود. چراکه محتویات خانه ای از حافظه که به اشنباه اندیس دهی شده است، ممکن است تاثیرات نامطلوب و غیر قابل پیش بینی بر روی نتیجه برنامه داشته باشد و بررسی و کنترل منبع این خطا بسیار دشوار است.) توجه نمایید که انجام این کنترل باعث تغییر زمان اجرایی دسترسی به عناصر آرایه (O(1)) نمیشود چراکه با افزایش تعدا عناصر آرایه این زمان تغییر نمیکند.

نکته : انجام چنین کنترلی بر روی اندیس دسترسی به عناصر آرایه، باعث افزایش کارآیی در برنامه هایی میشود که بطور عظیمی با آرایه ها و دسترسی به عناصر آنها سروکار دارند. در کدهای مدیریت نشده (Unmanaged Code) امکان غیر فعال کردن این کنترل بر روی اندیس آرایه وجود دارد. برای مطالعه بیشتر در این زمینه میتوانید به فصل چهاردهم از کتاب "Applied Microsoft .Net Framework Programming" نوشته Jeffrey Richter مراجعه نمایید.

بهنگام کار با آرایه ها ممکن است نیاز به افزایش تعداد عناصر آرایه داشته باشیم. برای انجام چنین کاری لازم است تا نمونه جدیدی از آرایه مورد نظر را با طول جدید ایجاد کرده و عناصر آرایه فعلی را در آرایه جدید کپی نمایید. نمونه ای از کد مورد نظر برای اجرای چنین عملی در زیر آمده است :

// Create an integer array with three elements

int [] fib = new int[3];

fib[0] = 1;

fib[1] = 1;

fib[2] = 2;

// Redimension message to a 10 element array

int [] temp = new int[10];

// Copy the fib array to temp

fib.CopyTo(temp, 0);

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 13   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله گروههای خونی

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله گروههای خونی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

گروههای خونی
گروههای خونی آنتی ژنهایی هستند که در سطح گویچه‌های قرمزخون و سلولهای دیگر قرار دارند و از والدین به فرزندان به ارث می‌رسند. گلبولهای قرمز مانند همه سلولهای هسته‌دار بدن واجد اختصاصات آنتی ژنتیکی در سطح خود می‌باشند. این آنتی ژنها ، آنتی ژنهای گروه خونی نامیده می‌شوند.
نگاه کلی
گاهی دیده می‌شود که خون شخصی را به شخص دیگری تزریق می‌کنند خون شخص دهنده در بدن فرد گیرنده لخته می‌کند و رسوب می‌دهد. چگونگی این عمل با انعقاد خون متفاوت است و به وجود گروه‌های خونی مختلف مربوط می‌شود. در سطح خارجی گلبول‌های قرمز افراد دو نوع آنتی ژن از جنس پروتئین وجود دارد که به نامهای A و B معروف هستند. برخی افراد آنتی ژن نوع A و برخی نوع B ، برخی هر دو آنتی ژن A و B را دارا هستند و برخی هیچ یک از آنتی ژنها را ندارند این افراد را به ترتیب در گروه های خونی AB ، B ، A و O قرار می‌دهند.

بیان آنتی ژنهای گروههای خونی تحت کنترل ژنهای خاصی است و توارث آنها از قوانین ساده مندل تبعیت می‌کند. برای هر سیستم گروه خونی ، تعداد متغیری از آللهای مختلف وجود دارد. آللها به نوبه خود تعداد متغیری از آنتی ژنهای غشایی گلبول قرمز را کنترل می‌نمایند. حیوانات سالم علاوه بر داشتن آنتی ژنهای گروههای خونی بر سطح خود ممکن است واجد آنتی بادیهای سرمی بر علیه آنتی ژنهای گروه خونی که خود فاقد آنها نیز هستند، ‌باشند. مثلا افرادی که گروه خونی آنها فاقد آنتی ژن A است، در سرم خود آنتی بادی بر ضد آنتی ژن A دارند. تصور می‌شود این آنتی بادیهای طبیعی حاصل برخورد با گلبولهای قرمز گروه A نبوده بلکه متعاقب تماس با آنتی ژنهای مشابهی هستند که در طبیعت به وفور یافت می‌شوند.

انتقال خون
گلبولهای قرمز را می‌توان به سهولت از حیوانی به حیوان دیگر انتقال داد. اگر گلبولهای قرمز فرد دهنده ، آنتی ژنهای مشابه با گلبولهای قرمز گیرنده داشته باشند، پاسخ ایمنی در حیوان گیرنده گلبول ایجاد نمی‌شود. اما اگر گیرنده آنتی بادیهایی بر علیه آنتی ژنهای گلبول قرمز دهنده داشته باشد، در آن صورت گلبولهای دهنده در معرض خطر تهاجم سریع قرار خواهند گرفت. زمانی که این آنتی بادیها به آنتی ژنهای موجود در سطح گلبولهای قرمز بیگانه متصل گردند، ممکن است سبب همولیز و فاگوسیتوز این سلولها شوند. در صورت فقدان آنتی بادیهای طبیعی ، گلبولهای قرمز تزریق شده موجب برانگیخته شدن پاسخ ایمنی در فرد دریافت کننده خون می‌شوند. سپس گلبولهای تزریق‌شده مدتی در خون گردش می‌کنند.

دومین انتقال خون با این گلبولها یا گلبولهای شبیه به گلبولهای قبلی باعث تخریب سریع این گلبولها می‌گردد که منجر به بروز واکنشهای پاتولوژیک شدید می‌گردد. علایم این روند تخریبی ناشی از همولیز گسترده داخل عروقی است. این علایم عبارتند از : لرزش بدن ، فلج و تشنج و انعقاد داخل عروقی ، تب و پیدایش هموگلوبین در ادرار. درمان واکنشهای انتقال ناشی از چنین انتقال خونی شامل متوقف کردن انتقال خون و زیاد کردن حجم ادرار بوسیله یک دیورتیک می‌باشد، چرا که تجمع هموگلوبین در کلیه ممکن است موجب تخریب توبولهای کلیه شود. بهبود وضعیت فرد به دنبال حذف همه گلبولهای قرمز بیگانه حاصل می‌گردد.
انواع گروههای خونی (سیستم ABO)
در سال 1901 میلادی کارل لاند اشتاینر ، ایمونولوژیست آلمانی برای نخستین بار ، وجود آنتی ژنهای گروه خونی بر روی گلبولهای قرمز و نیز آنتی بادیهایی بر علیه همان آنتی ژنها را در سرم انسان ثابت نمود. لاند شتاینر ، ابتدا گلبولهای قرمز را از سرم جدا کرد و سپس به مطالعه نتایج حاصل از مخلوط کردن سرم و گلبولهای قرمز افراد مختلف پرداخت. وی دریافت که سرم بعضی از افراد قادر به آگلوتینه کردن گلبولهای قرمز برخی دیگر از افراد می‌باشد، اما بر روی گلبولهای قرمز همه افراد موثر نیست. در تجزیه و تحلیل نتایج ، او فهمید که می‌توان افراد را از نظر گروههای خونی به گروههایی تقسیم نمود:

گروه خونی A : آنتی ژن نوع A را سطح گلبول قرمز خود دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور B ضد آنتی ژن B را دارا هستند.

گروه خونی B : آنتی ژن نوع B را در سطح گلبو لهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور A (ضد آنتی ژن A) را دارند.

گروه خونی AB : آنتی ژن نوع A و B را در سطح گلبولهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز هیچ یک از آنتی کورها را ندارند.

گروه خونی O : هیچ یک از آنتی ژنها را در سطح گلبولهای قرمز خود ندارند ولی هر دو آنتی کور را دارا هستند.

::

آنتی بادی موجود در سرم فنوتیپ ژنوتیپ
AA,OA A anti-B
BB,OB B anti-A
AB AB
oo o anti-A,anti-B
نحوه تعیین گروه خونی
برای پی بردن به گروه خونی هر کس ، مقداری از خون را با آنتی کورهای معین شده A یا B مخلوط می‌کنیم. از تولید یا عدم تولید رسوب که در اثر به هم چسبیدن گلبولهای قرمز ایجاد می‌شود می‌توان گروه خونی شخصی را معین کرد. اگر بخواهیم به فردی از گروه خونی B خون تزریق کنیم، چون پلاسمای خون او آنتی کور A را دارد نمی‌توان خونی را که دارای آنتی ژن A باشد به او داد. این آنتی ژن در گروه های A و AB یافت می‌شود پس او نمی‌تواند از این گروهها ، خون دریافت کند.
رسوب خونی
• گروه خونی A : با آنتی کور B رسوب نمی‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب می‌دهد.
• گروه خونی B : با آنتی کور B رسوب می‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب نمی‌دهد.
• گروه خونی AB : با هر دو آنتی A و B رسوب می‌دهد.
• گروه خونی O : با هیچ یک از آنتی کورهای A و B رسوب نمی‌دهد.
درصد گروههای خونی در مردم
در میان جمعیت مردم در حدود 42 درصد گروه خونی A حدود 9 درصد گروه خونی AB و 42 درصد گروه خونی O را دارا هستند. با این وجود لازم به ذکر است که یک آنتی ژن گروه خونی هیچگاه نمی‌تواند به همراه آنتی بادی ضد خود در بدن یک فرد وجود داشته باشد. زیرا در آن صورت وقوع همولیز ، گردش خون را مختل نموده و گلبولهای فرد تخریب می‌شود. گروههای خونی O ، AB ، B ، A نمایانگر فتوتیپ گلبولهای قرمز یک فرد است که مطابق با یک سیستم ساده که متشکل از سه ژن آللی A ، B ، O می‌باشد، به ارث می‌رسند.

افرادSecretor , Nonsecretor
تقریبا 75% از انسانها مواد آنتی‌ژن A و B را نه تنها در سطح غشای سلولی بلکه به صورت آزاد در ترشحات مختلف نظیر سرم ، ادرار ، بزاق دارا می‌باشند. مواد آنتی ژن گروه خونی در سطح غشای سلولی به مولکولهایی از جنس گلیکوپروتئین متصلند. این صفت بوسیله یک ژن به نام Se= Secretor کنترل می‌گردد. عمل ژن se در صورتی که وجود داشته باشد کنترل اتصال ساده آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئینی است. در افراد هموزیگوت مغلوب اتصال مواد آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئین تحت کنترل نبوده ، در نتیجه آنتی ژنهای A و B اجازه حضور در مایعات بدن را نمی‌یابند.
سیستم RH
در سال 1940 ، لاندشتاینر و وینر نشان دادند آنتی بادیهایی که بر علیه گلبولهای قرمز میمون رزوس (Rhesus) تولید می‌گردد، قادرند گلبولهای قرمز 85% از جمعیت انسانی را نیز آلگوتینه نمایند. این آنتی بادیها بر علیه مولکولی که (RH) نامیده شده ، بوجود می‌آمدند و افرادی را که واجد این مولکول بودند Rh مثبت نام گرفتند و به 15 درصد بقیه که فاقد این مولکول بودند، افراد Rh منفی اطلاق گردید. آنتی‌بادیهای طبیعی بر علیه آنتی ژنهای Rh در بدن تولید نمی‌شوند.
بیماری همولیتیک نوزادان
بیماری همولیتیک نوزادان معمولا زمانی بوجود می‌آید که یک مادر Rh منفی حامل جنین Rh مثبت باشد. بطور طبیعی گلبولهای خون جنین به واسطه لایه‌هایی از سلولهای ترفوبلاست از گردش خون مادر جدا شده است. اما در اواخر حاملگی و بخصوص در حین تولد نوزاد ، گلبولهای قرمز جنین ممکن است وارد گردش خون مادر شوند. همین که این گلبولها به جریان خون مادر برسند به عنوان یک عنصر خارجی تلقی شده و پاسخ ایمنی مادر را جهت تولید آنتی بادی برمی‌انگیزند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  6  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید