دانلودمقاله حجاب

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله حجاب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه:
یکی از عمده ترین مسایل کشورهای در حال گذار، دگرگونی معانی، ارزش ها و عقاید مشترک حاکم بر این جوامع است.نتیجه تغییر این عقاید مشترک که کارکرد انسجام را در نظام اجتماعی بر عهده دارند ایجاد نوعی چند گونگی و تکثر در لایه های زیرین و درون ذهنی افراد است. اگرچه تکثر به خودی خود امری نامطلوب محسوب نمی گردد اما مسئله از آنجایی آغاز می شود که این چند گونگی در باورها و عقاید و لایه های درون ذهنی افراد صورت پذیرد و دیگر هیچ اصل و تعریف واحدی وجود نداشته باشد که این باورهای مختلف حول آن نظام یابند. در این هنگام است که جامعه عرصه بروز نگرش‌ها و کنش‌های مختلف و متفاوت و حتی گاه متناقض گشته و انسجام و یگانگی نظام اجتماعی دست خوش چالش های جدی و مهمی می گردد.
اصل «حجاب» برای زنان که در جوامع اسلامی مطرح است از جمله همین ارزش‌ها و عقایدی است که از دیرباز در جامعه ما وجود داشته و در دوره‌های مختلف تاریخی به صورت‌های مختلفی بروز و ظهور کرده است.

بیان مسئله:
توجه به اخبار روزنامه‌ها و صدا و سیما و همینطور مشاهدات معمولی و روزمره بیانگر این امر است که پوشش دختران و زنان ایرانی مخصوصاً در دهه‌های اخیر نسبت به آنچه که در نسخ دینی موجود است، دچار تحول و دگرگونی شده است؛ هم اکنون نیز این امر از حیث آنکه به عنوان یکه «مسئله» یاد می‌شود مورد توجه محافل گوناگونی واقع شده و سعی در چاره جویی برای آن می شود.
آنچه که در قرآن به عنوان مهم‌ترین منبع دینی آورده شده صورتی کلی است که جزئیات آن توسط مفسرین، مراجع و صاحبنظران به گونه‌های نسبتاً متفاوتی عملیاتی و بیان گردیده است. اگرچه غالب این تعاریف بر حداقل پوشش (یعنی پوشیدگی همه بدن به جز چهره و دستها از مچ به پایین) اتفاق نظر دارند، اما به نظر می‌رسد در عمل این تعاریف کمتر در ظاهر افراد دیده می‌شود.
از آنجایی که دیدگاه‌ها و نگرش افراد درباره موضوعات مقدمه‌ای بر کنش آنها محسوب می‌گردد؛ لذا یافتن پاسخ این پرسش که افراد جامعه چه تعریفی از واژه «باحجاب» دارند می‌تواند گام موثری در این مسیر باشد.
حال سوالی که در این تحقیق بدان پرداخته خواهد شد این است که اولاً : «تعریف تحلیلی افراد تا چه میزان به تعریف اسمی واژه «با حجاب» نزدیک است؟
ثانیاً: «افراد در عمل تا چه میزان به تعریف اسمی واژه «باحجاب» نزدیک می شوند؟»
اهمیت مسئله:
قدر مسلم تفاوت تعاریف قراردادی و تحلیلی افراد از واژه «باحجاب» دو گونه مسئله رابرای ما متصور می‌سازد:
اول اینکه تعاریف دینی موجود از واژه «باحجاب» همگی قابل اجرا و مناسب بوده اما نظام اجتماعی و فرهنگی جامعه، طی مراحل جامعه‌پذیری افراد به درستی نتوانسته این تعاریف را در میان افراد درونی سازد. و یا نظام هنجارساز جامعه دارای عملکرد ضعیفی بوده است به گونه‌ای که سایر منابع هنجارساز (داخلی یا خارجی) دست به هنجارسازی و ارایه تعاریف جایگزین در این باره زده‌اند.
دوم اینکه این تعاریف قراردادی و دینی آن طور که باید و شاید مطابق ضرورت‌ها و نیازمندی‌های زمان و مکان از متون دینی استخراج نشده و لذا افراد، خود، دست به تغییراتی در این تعاریف زده‌اند تا آن را با شرایط روز خود منطبق سازند.
هریک از مفروضات بیان شده که درست باشد نیازمند بکارگیری تدابیر مناسب در جهت همسان‌سازی نظام کنش افراد و نظام هنجاری جامعه می باشد تا شاهد کاهش انسجام و یگانگی در جامعه نباشیم.
اهداف تحقیق:
هدف از انجام این تحقیق که با دو روش "اسنادی" و پیمایشی صورت می پذیرد یافتن پاسخ‌هایی مناسب به سوالات تحقیق است. همچنین یافتن این پاسخ‌ها می‌تواند ما را در رسیدن، نگاهی واقع بینانه نسبت به بخشی از مسئله اجتماعی «بدحجابی» یاری دهد.

تعریف مفاهیم:
تعریف اسمی: تعریف اسمی تعریفی است که طی آن معنی یک واژه به وسیله صفات مشخصی به طور قراردادی تعیین گردد. (رفیع پور، کندوکاو‌ها وپنداشته‌ها)
این تعاریف قراردادی است و به همین دلیل چیزی درباره واقعیت بیان نمی کند و لذا نه درست هستند و نه غلط.‌(همان)
تعریف تحلیلی: گاهی لازم است معانی واژه‌های مورد استفاده (مثلاً در یک پرسشنامه) را قبلاً بررسی کرده و معانی معمول آن واژه‌ها را در گروه یا جامعه مورد نظر تعیین نمود. اینگونه بررسی و تعیین معانی را "همپل"، «تحلیل معنی» و اوپ ، «تعریف تحلیلی» می نامد و تفاوت آن با تعریف اسمی در این است که تحلیل معنی یا تعریف تحلیلی یک امر قراردادی نیست بلکه یک امر تحقیقی است. یعنی به صورت تجربی بررسی می‌شود که فلان واژه در بین افراد یک جامعه‌ دارای چه معنی یا معانی است و لذا در تعریف تحلیلی برعکس تعریف اسمی درباره یک امر واقع (واقعیت) صحبت می شود. (همان)
تعریف اسمی واژه «با حجاب»: دکتر مطهری در کتاب حجاب خود پس از بررسی آیات و روایات و تفاسیر گوناگون به این تعریف می رسد: «برای زن پوشانیدن چهره و دست‌ها تا مچ واجب نیست. حتی آشکار بودن آرایش‌های عادی و معمولی که در این قسمت‌ها وجود دارد نظیر سورمه و خضاب که معمولاً زن از آنها خالی نیست و پاک کردن آنها یک عمل فوق‌العاده به شمار می‌رود نیز مانعی ندارد». پس «با حجاب» بودن یعنی مطابقت با این ویژگی‌ها.
تعریف تحلیلی واژه «با حجاب» : این تعریف شامل آن تعریفی می‌شود که افراد جامعه آماری به صورت نظری آن را عنوان می کنند و همینطور در عمل آن را انجام می‌دهند.

فصل دوم
پیشینه تحقیق

در این فصل تلاش می‌شود تا حاصل تحقیقات انجام شده در رابطه با این موضوع که تاکنون انجام شده و نتایج آن قابل استفاده و رهگشا در انجام این تحقیق می‌باشد گردآوری و ارایه ‌گردد:
 پژوهشی در مجموعه WVS (پیمایش ارزش‌های جهانی) توسط “منصور معدل” از دانشگاه میشیگان و «آزادارمکی» از دانشگاه تهران انجام شده است.
در این پیمایش با نمونه‌هایی که از سه کشور «مصر» ، «ایران» و «اردن» گرفته شده است به باورهای دینی دینداری، هویت ملی و ایستارها نسبت به فرهنگ غرب، خانواده و روابط جنسیتی تحلیل و مقایسه شده است.
نتیجه اصلی که ایشان از تحقیق خود می‌گیرند این است که «ماهیت رژیم حاکم» یک عامل مهم برای اختلاف جهان بینی مردم این سه کشور است. بین این سه کشور حکومت ایران، «حکومت تئوکراسی» و «دین سالاری» است. حکومت‌های مصر و اردن و خصوصاً حکومت مصر، سکولار است. به جهت اینکه این حکومت‌ها در درجات متفاوتی از اقتدار طلبی هستند، گروه‌های مخالف بیانات فرهنگی خود را در واکنش به جهت گیری‌های فرهنگی رژیم‌هایشان تنظیم می کنند. به همین علت در ایران جایی که جامعه تحت تسلط رژیم کاملاً دینی اداره شده است مردم کمتر دینی. کمتر ضد غرب، بیشتر سکولار و بیشتر هوادار ارزش‌های مدرنیسم هستند تا مردم مصر و اردن که حکومتشان سکولار و به طور قطعی هوادار غرب است.
پژوهشگران مذکور معتقدند یافته‌های تجربی آنها با پژوهش‌های تاریخی موجود همخوانی دارد. شواهد تاریخی متعدد حاکی از آن است که جهت‌گیری‌ها و خط مشی‌های فرهنگی دولت نقش تعیین‌کننده‌ای در روند فرهنگی جامعه دارد.
ایشان موارد مختلفی را از تاریخ کشورهای اسلامی ذکر می‌کنند که در آنها مداخله فرهنگی حکومت‌های سکولار با ایدئولوژی تهاجمی، سبب سیاسی شدن دین و شکل‌گیری بنیادگرایی اسلامی شده است.
تحقیق مورد بحث علاوه بر نتایجی در مورد اختلاف جهان بینی مردم این سه کشور اسلامی به نتایجی هم در مورد اختلاف جهان بینی مردم در هر یک از این سه کشور می‌رسد. در این مورد نتایج به دست آمده حاکی از آن است که عوامل تعیین کننده عبارتند از: تنوعی از صفات اجتماعی پاسخگو مانند پایگاه اجتماعی، اقتصادی، جنس و سن و تحصیلات؛ که سن و تحصیلات نشانه‌های خوبی برای راستای تغییر فرهنگی هستند.
در عین حال تحصیلات اثر قابل ملاحظه‌تری روی دیدگاه‌های فردی دارد. تأثیر متغیر سن و تحصیلات در این سه کشور یکسان نیست. در ایران پاسخگویان جوان‌تر و دارای تحصیلات بالاتر بیشتر ملی‌گرا بیشتر سکولار و کمتر دینی هستند. در مصر و اردن این اثرات (تأثیر سن و تحصیلات روی دین) قابل توجه و مشخص نیست. جالب است که در هر سه کشور سطح تحصیلات با اعتماد به مسجد و اعتماد به دولت رابطه معکوس دارد.
پژوهشگران با قدری احتیاط نتیجه می‌گیرند که معنی این رابطه منفی در ایران سکولاریسم بیشتر و دینداری کمتر است ولی در اردن و مصر تلاش دینی بیشتر را می‌فهماند.

 خانواده، دانشگاه و جامعه پذیری دینی: (طالبان 1378)
محقق می‌خواهد به این سوال پاسخ دهد که آیا تأثیر تحصیلات تنها بر افراد تحصیل کرده است یا اینکه دامنه نفوذ آن به فرزندان آن‌ها نیز کشیده خواهد شد؟
نتایج تجربی بیانگر آن است که دینداری فرزندان خانواده‌های تحصیل کرده به نسبت دیگران از میزان ضعیف‌تری برخوردار است. ولی در هر صورت متوسط دینداری در جامعه ایران بالا و نزد این خانوارها هم بالاتر از متوسط مقیاس دینداری بوده است.

 دانشگاه ، دین، سیاست : (رجب‌زاده، 1379 200-183)
این پژوهش می‌کوشد به این سوال اساسی پاسخ گوید که باورها و ارزش‌های دین در این روایات رسمی و سنتی آن تحت تأثیر فرهنگ دانشگاه چه سمت و سویی پیدا می‌کنند؟ و در جریان این چالش چه باورها و ارزش‌هایی به عنوان راه حل چالش مورد پذیرش افراد قرار می‌گیرد یا قابلیت پذیرش بیشتری می‌یابند؟
در باب دین ورزی در این تحقیق مولفه‌های گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: «راه شناخت خدا» ، «جهان بینی»، «نگاه افراد به دین» (سنتی، تجربه درونی، مادی گرایانه، عقل گرایانه). «تلقی افراد از کارکرد معرفت شناختی دین»، «جایگاه روحانیت در دین» ، «مناسک گرایی» ، «تکثرگرایی»، «تفسیرپذیری سکولاریزاسیون».
ابعاد دین در این پژوهش براساس مولفه‌هایی نوع بندی شده که در ارتباط با بحث ارزش‌ها و باورهای علم قرار می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش را به این شرح می‌توان خلاصه کرد:
- پاسخگویان به تعدد راه‌های شناخت معتقدند.
- دانشجویانی که از پایگاه اجتماعی اقتصادی بالاتری برخوردارند نظر منفی‌تری نسبت به دین سنتی دارند.
- گرایش به سوی مخالفت با نقش سنتی روحانیت و ملازمه آن با دین در دانشجویان مشهود است. و نوعی کاهش باور به مرجعیت روحانیت در شناخت دین وجود دارد.
- قبول و موافقت با تکثرگرایی، گرایش کلی جمعیت است و روابط بین متغیرها حاکی از دخالت عوامل درون دانشگاهی و روابط ضعیف با عوامل فرا دانشگاهی است.
- در خصوص مناسک گرایی در دین، همانند تلقی سنتی از دین و نگاه به مرجعیت روحانیت نوعی قطب بندی در سطح افراد دانشگاهی (اجتماعی) محسوس است. در این رابطه متغیرهای «پایگاه اقتصادی- اجتماعی» افراد «سطح توسعه یافتگی» منطقه زندگی افراد نقش اساسی دارند. (همان 203-92)
 فعالیت‌های مذهبی:
در تحقیقاتی که در ذیل عنوان کلی فوق و یا به عنوان جزیی از یک مفهوم کلی‌تر در سال‌های اخیر صورت پذیرفته نکته مهمی مشاهده می‌شود، در مورد عرصه مناسکی دین به خصوص مناسکی که بخش زیادی از آن جنبه جمعی دارد و با تعامل و پیوند با دیگران همراه است، تعاملات و پیوندهایی که در خلال آن اجتماع دینی تداوم می‌یابد با این واقعیت جدید در جامعه ایران مواجه می‌شویم که نوعی تحول از سمت دین و مناسک جمعی به سوی فردگرایی در دین مشهود است.
محقق پیش بینی می‌کند با رشد تجدد و افزایش سطح توسعه یافتگی عرصه دین فردی در بخش‌هایی از جامعه گسترش بیشتری یابد که با توجه به گسترش مولفه اصلی آن یعنی تحصیلات در سال‌های آتی انتظار توسعه بیشتر آن می‌رود. (رجب‌زاده، 1380)
 در تحقیق دیگری که باعنوان «بررسی عوامل موثر بر رعایت حجاب دانش‌آموزان دختر دبیرستانی یزد» انجام شده است؛ کم بودن تعداد افراد خانواده، تربیت و تولد فرزندان در خانواده‌ عامل موثر بر رعایت حجاب نیستند. سن والدین و سطح تحصیلات پدران تأثیری در رعایت حجاب ندارد هرچند که سطح تحصیلات مادران موثر است. مادران خانه‌دار و بازنشسته دارای فرزندانی با رعایت حجاب می‌باشند و مادران شاغل در زمینه حفظ حجاب فرزندانشان موفقیت کمتری دارند:
- پیشرفت تحصیلی و احساس رضایت از وضع ظاهری در رعایت حجاب موثر است.
- برقراری رابطه گرم و صمیمی والدین با یکدیگر و با فرزندان در حفظ حجاب موثر است.
- وضع مطلوب اقتصادی خانواده، پایبندی خانواده به فرایض مذهبی، استفاده مادران از چادر مشکی و مقنعه به عنوان فاکتوری موثر در حفظ حجاب فرزندان می‌باشد.
- رعایت حجاب در دختران با حجاب با بینش و بصیرت و شناخت دلایل آن بوده است.
- تأثیر مدل‌های جدید لباس (مدل‌های جلف) در دختران بد‌حجاب بالا است.(جواد هدایتی 1383)
 در مطالعه‌ای که سازگارنژاد در سال 72 در یکی از مدارس منطقه 8 تهران پیرامون حجاب انجام داده است، متغییر مورد مطالعه «تصور دانش آموز نسبت به حجاب» بوده است. طی این تحقیق از دانش آموزان سوال شده است که: “با این نظر که زن می‌تواند با هر لباس و پوشش که دوست دارد در خیابان ظاهر شود، مهم این است که قلبش پاک باشد» ؛ 1/55 درصد با این حرف کاملاً موافق با موافق بوده و 2/35 درصد نیز مخالف یا کاملاً مخالف بوده‌اند.
در مورد موی‌سر در امر حجاب عبارتی با این مضمون مطرح شده است: «بیرون بودن موی‌سر اززیر روسری، مقنعه یا چادر مانعی ندارد» ؛ 6/46 درصد با این عبارت کاملاً مخالف ، 3/21 درصد مخالف و 2/22 درصد موافق یا کاملاً موافق بوده‌اند.
نتیجه گیری:
یافته‌های این تحقیقات حاکی از آن است که :
ماهیت رژیم حاکم یک عامل مهم در اختلاف جهان‌بینی افراد است. همینطور تنوعی از صفات اجتماعی پاسخگو مانند پایگاه اجتماعی- اقتصادی، جنس، سن و تحصیلات نشانه‌های خوبی برای تعیین راستای تغییر فرهنگی هستند. و در عین حال تحصیلات اثر قابل ملاحظه‌تری روی دیدگاه‌های فردی دارد.
همچنین نباید از یاد برد که در برخی از این تحقیقات مشخص شده که بین تحصیلات و دینداری رابطه معکوس وجود دارد. دانشجویانی که از پایگاه اجتماعی- اقتصادی بالاتری‌ برخوردارند نظر منفی‌تری نسبت به دین سنتی دارند.
قبول و موافقت با تکثرگرایی، گرایش کلی جمعیت است و روابط بین متغیرها حاکی از دخالت عوامل درون دانشگاهی و روابط ضعیف با عوامل فرا دانشگاهی است.
در میان این تحقیقات در جامعه ایران با این واقعیت مواجه می‌شویم که نوعی تحول از سمت دین و مناسک جمعی به سوی فردگرایی در دین مشهود است. و پیش‌بینی می‌شود با رشد تجدد و افزایش سطح توسعه یافتگی عرصه دین فردی در بخش‌هایی از جامعه گسترش بیشتری یابد که با توجه به گسترش مولفه اصلی آن یعنی تحصیلات در سال‌های آتی انتظار توسعه بیشتر آن می‌رود.
از بخشی از نتایج این تحقیقات در پایان نامه حاضر استفاده شده است. به این ترتیب که از تحقیق نخست ، تنوعی از صفات اجتماعی که به عنوان عوامل تعیین کننده در اختلاف جهان بینی مردم بیان گردیده به عنوان بخشی از متغیرهای به کار رفته در پایان نامه حاضر استفاده شده است.
همچنین از دومین تحقیق این پرسش گرفته شده است که آیا تحصیلات و شغل و جایگاه اجتماعی والدین بر تعریف فرزندان از واژه «باحجاب» موثر است؟ و از تحقیق بعدی این پرسش عنوان شده است که آیا تعریف افراد از واژه باحجاب تحت تأثیر فرهنگ دانشگاه و البته در میان رشته های تحصیلی گوناگون تغییر می کند؟

فصل سوم
چهارچوب نظری

پارادایم سکولاریزاسیون بروس:
(به نقل از مسعود سعیدی «سنجش نگرش سکولاریزاسیون در گروه سنی 20 تا 50 ساله مردم شهر مشهد در سال 84 و بررسی عوامل موثر براین نگرش» پایان نامه دوره کارشناسی ارشد)

بروس در فصل اول کتاب خود این پارادایم را مختصراً توصیف می‌کند و در بخش‌های بعد با مدارک و شواهد بیشتری بحث را تکمیل می کند و انتقالات وارد را نیز پاسخ می‌گوید.
وی ابتدا دو نکته را در مورد ارتباطات علی موجود در این پارادایم بیان می‌کند. می‌گوید: “من ادعا نمی‌کنم که هر کدام از این علت‌ها به تنهایی می‌تواند اثر نموده شده را به وجود آورد. بسیاری شرایط دیگر نیز لازم است… ثانیاً من ادعا نمی‌کنم که هر کدام از این علت‌ها (برای به وجود آمدن اثر خاص) همیشه لازم است… مانند ژاپن (که به سرمایه‌داری صنعتی تبدیل شد در حالی که فرهنگ متفاوت با غرب دارد) یعنی این عوامل نه کافی هستند و نه لازم.
اصطلاحاتی که بروس برای پارادایم سکولاریزاسیون آورده تقریباً روشن است و مفهوم آن تفاوت چندانی با مفهوم رایج ندارد. فقط دو اصطلاح «بخشی سازی» (compoutmentalization) و «خصوصی سازی» (priuatization) قدری نیاز به توضیح دارد.
این دو اصطلاح مربوط به جنبه فردی سکولاریزاسیون می‌شوند و در واقع واکنش فرد را به فرآیندهایی مثل تفکیک و تکثیر بیان می‌کنند.
یک راه برای اینکه مومنین ایمانشان را با تنوع و تکثر فرهنگی و دینی آشتی دهند این است که یکپارچگی را در سطح بالاتری از انتزاع بازسازی کنند به این صورت که همه ادیان را به یک معنا یکسان در نظر بگیرند.
امکان دیگر- که با اولی سازگار نیست- این است که فرد ایمانش را به بخش خاصی از زندگی اجتماعی محدود نماید.
«برگر» و «لاکمن» در «ساخت اجتماعی واقعیت» نشان داده‌اند که تفکیک و تمایز که از ویژگی‌های مدرنیته است ما را ملزم می‌کند که نه در یک جهان واحد، بلکه در تعدادی از جهان‌ها زندگی کنیم که هر کدامشان ارزش‌ها و منطق خاص خودش را دارد. پس مقصود از «بخشی‌سازی» این است که فرد فقط در حیطه خاصی از زندگی اجتماعی تابع ایده و ارزش‌های دینی خود است.
خصوصی سازی نیز همراه بخشی سازی فرا می‌رسد یعنی این احساس و درک که حیطه دسترسی دین محدود می‌شود فقط به کسانی که آموزه‌های این یا آن دین را می‌پذیرند.
در مورد «آگاهی فن سالارانه» نیز مفهوم وی تفاوت اندکی با مفهوم مورد نظر هابرمالن دارد. مقصود بروس از این اصطلاح شیوه خاصی از اندیشه است که همراه علم و تکنولوژی مدرن به انسان‌ها تحمیل می‌شود.
در میان خصوصیات این شیوه «استیوبروس»، پیش فرض‌هایی بنیادی نهفته در علم و تکنولوژی را مطرح می‌کند. وی پارادایم پیشنهادی خود را در یک جمله این چنین خلاصه می‌کند:
«فردگرایی ، تکثر (تنوع) و برابری خواهی در یک زمینه لیبرال دموکراسی، اقتدار باورهای دینی راست کرد».
او در جای دیگر می‌گوید: «اگر در گزارش من از این تغییرات ابتکاری وجود داشته باشد، در تأکیدی است که بر تکثر و تنوع می‌کنم. در حالی که دیگران تبیین خود را برای افول دین با پیرایش حکومت به نحوه فزاینده بی‌طرف، شروع می‌کنند، من به علت این بی‌طرفی توجه می‌کنم.
تنوع فرهنگی ناشی از تعامل فرهنگ دینی متکثر با تفکیک ساختاری و اجتماعی، دین را از عرصه عمومی به عرصه خصوصی راند (و حکومتی بی طرف تأسیس نمود) و همراه دین هم ایده‌های دینی به جز ملایم‌ترین آنها نیز به حوزه خصوصی رانده شده … برداشته شدن حمایت از دین در سطح ساختار اجتماعی بر روانشناسی اجتماعی باور، تأثیری مشابه به جای می گذارد.
یقین‌های جزعی کلیسا و فرقه‌ جای خود را به اظهارات ملایم‌تر انجمن مذهبی و کیش می‌دهد…
تأثیر سکولارکننده تکثر و تنوع به مقدار زیادی به فرهنگ برابری خواه جامعه دموکراتیک بستگی دارد؟
«استیوبروس» می‌گوید: که این نسبت غلط و رایج است که گمان می‌کنند پارادایم سکولاریزایسون به معنای پیش بینی الحاد و انکار خدا در همه افراد است: «من استدلال خواهم کرد که کاهش اهمیت اجتماعی دین، تعداد علاقه‌مندان به دین را کاهش می‌دهد. و این یک رابطه علمی است و نه فقط موضوعی برای تعریف. ولی حتی در نظریه رادریکال‌تر من این انتظار وجودندارد که دین ناپایدار خواهد شد.
من مشکلی نمی‌بینم در این که واژه‌ای برای توصیف فرآیندی به کار رود که فقط پایانی قطعی و معینی ندراد… سکولاریزاسیون می‌تواند به این معنی باشد: «حرکت و تحول به سوی کمتر دینی بودن».
دین در بعد فردی (دینداری)، در دنیای مدرن متأثر از تکثر و تنوع فرهنگی تحول می‌یابد. صورت‌های سنتی دین جای خود را به اشکال جدید می‌دهند. صنعتی شدن و شهرنشینی، اقوام و گروه‌های مذهبی و نژادهای مختلف را کنار هم جمع کرده. همین تنوع و تکثر فرهنگی فرآیند خصوصی‌سازی دین را به دنبال دارد. زیرا نمی‌توان در حوزه عمومی، هنجارها و ایده‌هایی را اعمال کرد که مورد توافق گروه‌های مختلف نیست. بنابراین دین به حوزه خصوصی راندده می‌شود دو دوست بی‌طرفی، اجتماع را براساس کلی‌ترین ارزش‌های مشترک اداره می‌کند.
پیامد دیگر تکثر فرهنگی، فردی شدن دین است. فردی شدن را می‌توان با بحث «وورتساخر» در مورد اجتماعی و فرهنگ پذیرشدن، توضیح داد.
وی می‌گوید شخص در برخورد با هنجارهای متفاوت و متناقض و ایده‌ها و اندیشه‌های ناهمخوان دچار تزلزل می‌شود و این تزلزل، تلاش در جهت تعادل دوباره را بر می‌انگیزد.
این دوباره متعادل شدن نوعی تفسیر شرایط است که به شخصیت شناخت می‌دهد و آن را نسبت به دو هنجار یا ایده ناهمخوان به طور نسبی مرزی (مارجینالیزه) می‌کند و به آن هویتی بالنبه مستقل می‌دهد.
«وورتساخر» کل فرآیند متزلزل شدن‌ها و دوباره متعادل شدن‌ها در طول زندگی را فرآیند شخصی شد (پرسونالیزاسیون) می‌نامد که همان دست‌یابی به هویت مستقل است.(حیدری بیگوند، 1380 ، 8 –107)
فردی شدن دین نیز مصداقی از همین فراگرد است. شخص در محیط متکثر دینی و در برخورد با مذاهب و نظام‌های فکری و ارزشی متنوع نسبت به آنچه خود دارد مرزی می‌شود و می‌تواند از بیرون و با دیدی انتقادی‌تر به آنچه خود و دیگران دارند نگاه کند و به نحوی مستقل‌تر از گذشته به انتخاب یا انتقاد و حتی نوآوری دست یازد.
واضح است که خصوصی شدن و فردی شدن دین، صورت‌ها و اشکال بدیعی از دینداری می‌آفریند. این مقدار مورد توافق همه نظریه پردازان جامعه شناس است. اختلاف در این است که موافقان سکولاریزاسیون می‌گویند که تکثر دینی، اقتدار و عینیت باورهای دینی را سست می‌کند و دین را به موضوعی کم اهمیت برای انتخاب و ترجیح در حد کالاها و اقلام مصرفی تبدیل می‌نماید. دین محدود شده به عرصه خصوصی تحت تأثیر شکنندگی و بی‌ثباتی عرصه خصوصی قرار می‌گیرد.
اما مخالفان فرآیند سکولاریزاسیون می‌گویند که دین چون برخی نیازهای اساسی بشر را برآورده می‌سازد بی‌اهمیت نمی‌شود. اگر صورتی از دین یا سازمان دینی آن نیاز‌ها را رفع نکند صورت‌ها یا اشکال دیگری از دین به وجود می آیند تا این وظیفه را انجام دهند. بنابراین تقاضا برای دین همیشه وجود دارد. آنچه مهم است شیوه عرضه دین است.
در یک محیط متکثر دینی بازار رقابتی مبین ادیان و مذاهب و قرائت‌های مختلف به وجود می‌آید و همه مذاهب در بدست آوردن اعضای مومن و ثابت و تقویت مشارکت دینی مردم به رقابت و تلاشی نفس‌گیر می‌پردازند. حال آنکه سازمان دینی در یک محیط انحصاری و بدون رقابت تلاشی در تقویت تعهد دینی مردم نمی‌کرد و منابع خود را تنها برای حفظ انحصار هزینه می‌نمود بنابراین در زمینه اجتماعی متکثر، حیات دینی از مشارکت عمومی بیشتری برخوردار خواهد بود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   90 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله بررسی سیر تاریخی زبان و ادبیات عرب در ایران از دوره صفویه تا قاجاریه

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله بررسی سیر تاریخی زبان و ادبیات عرب در ایران از دوره صفویه تا قاجاریه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

1 بیان مسئله
بررسی سیر تاریخی زبان و ادبیات عرب در ایران از دوره صفویه تا قاجاریه که در آن با توجه به بازه زمانی بین سالهای 910هـ..ق الی 1210هـ..ق و با توجه به فارسی زبان بودن ایرانیان و و شاید حس کنجکاوی در مورد چگونگی و ضعیف ادبیات عرب در ایران در دوره اوج گیری شیعه و تقابل به وجود آمده با تسنن و چگونگی تسری و داخل شدن ادبیات عرب در ایران آن زمان مرا برآن واداشت تا این بررسی و سیر تحولی ادبیات عرب در این دوره را بررسی کنم و آشنایی بیشتر با این سیر تحولاتی را بیان نمایم.
1-2 هدف های تحقیق
به طور اجمال می توان هدف از تحقیق فوق را در چند مسئله بیان نمود به طوری که نه تنها اطلاعاتی از زبان ادبیات عرب بر ما آشکار سازد بلکه بتوان اطلاعاتی در زمینه ادبیات عرب در این دوره و شناختن بازه زمانی آن و همچنین تحولات این دوره را برای ما نمایان سازد که به اجمال به بیان اهداف مورد نظر به صورت فهرست وار می پردازم.
1- تاریخ ادبیات عرب از گذشته تا دوره فوق .2- واژه های مورد نیاز در ادبیات عرب.3- بررسی دوران صفویه و افشاریه و زندیه شامل سلاطین و وضعیت دوران فوق.4- علما و دانشمندان و نویسندگان و آثار علمی آنها که به نگارش در آمده و اطلاعات آن را در دسترس ما می باشد.
4- نمونه ای از ادبیات شعری در این دوره.5- تحلیل ادبی تعدادی از ابیات از نظر فنون شعری از دیدگاه غزل ،‌قصیده ، ملمع و...
اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن
1-3 باید اذعان نمود از آن جهت موضوع فوق اهمیت دارد که کمتر شخصی این زمان را مورد تحلیل قرار داده و در این زمان ادبیات عرب به نوعی دارای نقصان و افول قرار شده است چرا که از طرفی سلاطین به نوعی مخالفت خود را با ترویج ادبیات عرب اظهار داشته و از طرفی شاهان ایرانی زنده نگاه داشتن ادبیات فارسی را در فکر خود پرورش می دادند و انگیزه بیشتر من جهت انتخاب موضوع فوق ارتباط کاری و نوعی حس کنجکاوی بررسی وضعیت ادبیات عرب در آن زمان برایم به وجود آمده بود لذا بر آن شدم که موضوع را تحلیل نمایم.
سوالات فرضیه تحقیق
1-4 سوالاتی که برایم در این زمینه مطرح شد عبارتند از :
1- ادبیات عرب چگونه به زمان صفویه رسید و تاریخچه اجمالی آن چیست؟
2- دوران صفویه و افشاریه و زندیه چه زمانی می باشند.
3- چه دانشمندان و نویسندگانی در این دوره در ایران می زیسته و فعالیت می کرده اند؟
4- آیا نمونه ای از شعرا در زمینه ادبیات عرب توسط نویسندگانی ایرانی موجود می باشد.
5- آیا می شود تعدادی از آنها را تحلیل نمود.
فرضیه های تحقیق : شامل ادبیات عرب و چگونگی عدم شکوفایی در سه دوره فوق و نوسیندگان در دوره مورد نظر ، علل افول ادبیات عرب ، برخورد علما با ادبیات عرب ، چگونگی رفتار سلاطین با ادبیات عرب و علت پس رفت ادبیات عرب در این دوره.
1-5 مدل تحقیق
1-7 روش تحقیق کتابخانه ای و فیش برداری- اینترنت
1-8 قلمرو تحقیق : کتابخانه مجلس شورای اسلامی کتابخانه ملی- اینترنت- کتابخانه حوزه علمیه خوانسار.
1-10 مشکلات تحقیق : موجود نبودن تحقیق و پیشینه ای در رابطه موضوع فوق.
عدم دسترسی به منابع کتب که در دوره فوق به نکارش درآمده.
تازه بودن مسئله- کمی زمان برای جمع آوری اطلاعات.
فصل دوم
مقدمه
همواره تاریخ و ادب مقوله ای زیبا و دوست داشتنی برای نسل بشر به شمار می رفته همیشه مردم به سرگذشت پیشینیان علاقمند بوده و گاه به عنوان سرگرمی یا به منظور تجربه اندوزی از آن بهره می جستند با نگاهی به کتب و مطالب موجود در کتابخانه ها تعدد و بسیار بودن مطالب در رابطه با تاریخ به چشم می خورد مانند تاریخ اسلام - تاریخ ایران- تاریخ طبری و... کهً بسیاری از آنها انسان را به وجد و سرور می آورد.در این خصوص تاریخ عرب و علی الخصوص تاریخ ادبیات عرب که منظور نظر تحقیق اینجانب می باشد از جایگاه خاص خود در میان دانش پژوهان واستادان این حوزه برخوردار می باشد لذا بر آن شدم که گوشه ای کوچک از سرگذشت این ادبیات کهن را گردآوری نمایم بدین منظور در این فصل گذری بر ادبیات عرب و تعریف نمودن تاریخ به اجمال مطالبی را در حوزه ادبیات عرب ،شامل انواع شعر ، متون ادبی و خلاصه ای از ادوار تاریخ ادبیات عرب پرداخته و سپس به خلاصه ای از تاریخ صفویه ، افشاریه ، زندیه را بیان نموده ام و سپس به معرفی دانشمندان و فضلا و ادیبان این دوره های فوق پرداخته ام که دوره زمانی آن از 910 هجری قمری شروع شده و به سال 1210 هجری قمری ختم می شود.
هرچند در اثر جنگها و حتی حمله افغانها به اصفهان در دوره صفوی بسیاری از ارزش فرهنگی ایران زمین از بین رفته است و لیکن تنها آثار معماری بسیاری از دوره صفویه بر جای مانده که نشان از شکوفایی علوم در آن دوران در ایران دارد.
2-1 تاریخ
تاریخ علمی است که گذشته را زنده کرده و حوادث را به هم ربط داده و سیر عمومی تطور و تحول بشری را می نمایاند و با اسلوبی جالب و دلپسند که مورخ به وسیله آن در ضمن تفسیر گذشته به حال حاضر و نشان دادن گوشه های ناپیدا و پنهان آینده از دور وقایع و رویدادها اشاره می کند تا عقول را تنویر و روشن و نفوس را تزکیه و تهذیب کند و با آوردن مثالها و نمونه هایی از فداکاری و از خود گذشتگی و شجاعت و دلیری مردان خدمت گذار و میهن دوست به جوانان و مردان آینده و یک درس وطن خواهی و نوعدوستی و صفات جوانمردی و نیکوکاری بیاموزد (جرجانی 1378 ص22).
پس می توان گفت تاریخ آموزش دهنده و عبرت آموز بوده و خواهد بود و به نوعی انتقال دهنده دانش و معلومات گذشتگان برای آیندگان خواهد بود به مصداق آیه شریفه قل سیر و فی الارض افلا تعقلون را برای ما آویزه گوش قرار می دهد.
2-2 تاریخ ادبیات عرب
2-2-1 تعریف ادب و ادبیات
لفظ ادب در لغت عرب از مادبه (به ضم دال) و به معنی دعوت بر سر سفره و هیز طعام است در عصر جاهلیت و اسلام در معنی مکارم اخلاقی استعمال شده است سپس به معنی تهذیب نفس و تعلیم صفات نیک و آموختن معارف و اشعار اطلاق گردیده است از قرن سوم به بعد تعبیری بوده از معارف وعلومی که باعث کمال ذهنی انسان و برتری و فضل شخص گردد.مانند تمام علوم و فنون فلسفی و ریاضی و پزشکی و تاریخی و ادبی.در قرن ششم منحصراً در علوم لغوی و بلاغی در شعر و نثر و درک محاسن و نکات این دو دانش زبانی اطلاق و استعمال گشته است ولی اکنون ادب عبارت است از مجموعه آثار مکتوب که عقل انسانی در اثر انشاء یا فن نویسندگی در آن تجلی و خود نمایی کرده باشد.پس ادب این نیست که یک سری از جملات و عبارات و یک سلسله افکار و الفاظ پشت سر هم ردیف گردد ، بلکه ادب فنی است که به واسطه آن انسان قدرت پیدا می کند تا از روی فکر و اندیشه صحیح و مفید از مراد و مقصود خود با بیانی زیبا و شیوا و گویا تفسیر نموده و سخن گوید زیرا ادب بازگویی شخصیت ادیب وتصویر زندگانی و وصف خاطرات وافکار و احساسات گوینده و به عبارتی دیگر ادب آیینه تمام نمایی است از طرز زندگی و افراد و اقوام (ترجانی زاده ، 1348، 1).
فلذا ادبیات هر ملتی مجموعه ای است از آثار فکری و زبانی و قلمی که مولود اجتماع و زاییده افکار محیط و مظهر و جلوه گاه روحیه و اخلاق و چگونگی زندگی مادی و معنوی آن ملت است.ادبیات نیز مانند سایر امور و شئون مردم از تاثیر زمان و مکان دور نبوده وارتباط مستقیم با افکار و آیین و علوم متداول عصر و پیوستگی وناگسستنی با جریان تاریخ اقوام و ملل دارد از این رو ادیب خارج از محیط و خارق عادات و قیود و حدود زمان و مکان یعنی خود ساخته و وارسته از قید و بند تقلید و تعصب و عرف و عادت بس کمیاب و نادر و انگشت شمار است (همان منبع ، 2).
2-2-2 اقسام ادب
ادب بر دو گونه است.ادب انشایی و ابعادی و ادب وصفی یا موضوعی ادب انشایی آن است که ادیب با قوای فطری و غریزی با کسبی خود آن را ایجاد می نماید که خود بر دو قسم است.
2-3-2-1 الف) نثر که بیان مطلب به طور عادی و معمولی بدون مقید بودن به وزن و قافیه و خیال ادا می شود و جز به دوستی فکر در راستی گفتار و روانی بیان نیاز به چیز دیگری نمی باشد.
ب) شعر که در بیان آن از حیث معنی اتکا بر قوه خیال و از نظر لفظ اعتماد بر وزن و قافیه باشد و از احساسات و هیجانات درونی گوینده سرچشمه گرفته است و عواطف شنونده را تحریک می نماید.
ادب وصفی عبارت است از مطالعه و تحقیق و بررسی در ادب انشایی که آن نیز بر دو قسم است : الف) نقد ادبی که در آن از نظر اصل و ریشه عناصر صفاتی بررسی می شود و آن اثر را بصورتی فنی درآمده و روی عناصر و خصایص و امتیازات فنی آن اثر ارزیابی می کند و ارزش فنی و تاریخی و سایر فواید وتاثیرات آن تشخیص داده و تعیین گردد این عمل را تحلیل و نقد ادبی گویند.
ب) تاریخ ادب : اگر رسیدگی و بحث در ادبیات به ترتیب اعصار و ادوار تاریخی خود دسته بندی گردد و از جنبه قوت و ضعف و ترقی و انحطاط و سایر رویدادهای فنی هریک با بیان علل و عوامل آن ، فضا و داوری ، و یا حفظ ربط و پیوستگی لایق لاحق به مجموعه ادبیات یک قوم رسیدگی شود.این عمل را تاریخ ادب خوانند که معمولاً در کتب تواریخ ادب در یکجا و با هم تاریخ ادبیات و نقد ادبی را بیان و گردآوری می نمایند (همان منبع ، ص3).
2-2-3 عناصر ادب
ادب ساخته و پرداخته عقل بشری است و لازمه آن سه عنصر مهم فکر ، خیال و عاطفه می باشد.تالیف هر اثر ادبی از سه جز فوق (لاینفک بوده زیرا ایجاد افکار و اقامه احکام و تنظیم خیالها کار عقل می باشد.
لذا اساس ادب ابتدا فکر و موجد آن عقل می باشد بدین جهت آثار ادبی خالی از فکر یا آمیخته به اغواء و گمراهی نباید ادب حقیقی به شمار آید.
دوم قوه خیال که افکار را به صورتی محسوس درآورده در جماد روح حیات می بخشد و آن صورت و مظهر باید نو ، قوتی و الهام بخش باشد.
سوم عاطفه.یعنی انفعالات و تاثیرات وجدانی و درونی که سرچشمه آنها احساسات است و اساس تمام صفات عاطفی صدق و امانت است فلذا ذوق نیز کارش این است زشتی و زیبایی و محاسن و معایب آثار ادبی را از جهات لفظی و معنوی بسنجد (همان منبع ص 4).
2-2-4 خط و کتابت عربی
حروف و خط عربی از اصل به طور جداگانه وضع نشده بلکه از تطور و تنوع حروف نبطی که قبل از اسلام در شمال عربستان متداول بوده به دست آمده است بدینگونه که از خط مصری قدیم خط فنیقی و از آن خط مسند پیدا شد که دارای چهار نوع بوده که شامل خط صفوی ، نمودی ، لحیانی و سبئی یا حمیری و سپس از خط مسند خط کندی و نبطی به وجود آمد و از نبطی هم حیربی و انباری مشتق گشته و از خط انباری خط حجازی که همان خط نسخ عربی است پیدا شده است و خط کوفی که همان خط مجازی است که با دستکاری و آرایش و صنعت بدین صورت و شکل درآمده است (همان منبع 13 و 14).
2-2-5 متون ادبی
فنون ادب که مظاهر عمومی و فنی فکر بشریت است ممیزات و قواعد و مقرراتی خاص دارد که بر دو گونه است.الف) فنون شعری ، ب) فنون نثری.
الف : فنون شعری سخنی است منظوم که دارای آهنگ و هجای متوازن با مشخصات سه گانه.
1- معنی و موضوع : که غرض شاعر از سرودن شعر یعنی اغراض شعر
2- قافیه : یعنی حرف یا حروفی که شاعر در ادبیات خود در نظر گرفته و از آن تجاوز نخواهد کرد.
3- وزن که نوعی از آهنگ موسیقی مولف است از اجرایی به تزئینی مخصوص مثلاً معلقه امرءالقیس که در بحر طویل و بر روی لام است و باید در تمام ابیات از آن وزن و قافیه عدول نشود (احمد ترجانی زاده ، 1348 ، 16).
2-2-6 فنون ادبی شعر
الف) فن قصصی (داستانی) به عبارت دیگر شعر داستانی که در آن شاعر شخصیت خود را از یاد برده و به وصف کارزار- حوادث جنگی هنرنمایی و شجاعت پهلوانان با اغراق و خوارق شگفتی ها می پردازد مانند شاهنامه- ایلیاد هومر
ب) فن غنایی (آهنگی) که در آن شاعر از افکار و امثال خویش دم می زند و تصورات و تخیلات خود را درباره محیط بیان می کند و در دل خود را با زبان شعر بازگو نماید.
ج) فن تمثیلی (نمایشی) که در آن شعر یک حادثه تاریخی یا خیالی از حوادث بشری توسط کارگردان از طرف شاعر روی صحن نمایش آورده می شود.
د) فن تعلیمی (آموزشی) که شاعر به آموزش و پرورش عقل و قلب پرداخته و تنها منظور شاعر تربیت فکری است.(همان منبع ص 18).
2-2-7 انواع شعر
فن شعر غنایی عرب دارای انواع مختلفی است که به شرح آن می پردازیم.
1- غزل : یا تشبیب به معنی مغازله و عشق بازی یا توصیف یا تعریف ذکر احباب و اطهار شوق دیدار محبوب یا گریه و ناله و شکوی از دوری و مهجوری یار.
2- فخر : مدح و ستایش خویش و اقوام و بستگان شاعر که شعر حماسی نیز داخل این نوع است.
3- هجا یا هجو : شمردن نقاط و معایب ضعف دشمن و اهانت و بدگویی از او.
4- مدح : شمارش محاسن خویش با قومش.
5- رثاء : شرح و بیان مناقب مرده و اطهار تاسف و تاثیر بر او.
6- زهد : یاد مرگ و فنای دنیا و راز و نیاز با خدا و تشویق به خیر و جلوگیری از فساد و شر.
7- حکمت : سخن کوتاه و پر مغز مستخرج از تجربیات و معارف و ملاحظات خود که در بیتی یا دو بیت به منظور پند و اندرز گفته می شود.
8- وصف : بیان اقسام شی و شرح وضع و حال آن تا در ذهن شنونده حاضر و روشن گردد.شعر عربی نسبت به شعر اقوام دیگر کوتاه است و از قوام آن قصیده است که گاهی از ده بیت کمتر و گاه از صد بیت بیشتر است.
مقطوعه : از هفت بیت کمتر که نه تنها هر قصیده با مقطوعه خود و احدی مستقل بوده.بلکه هر بیتی نیز استقلال دارد و تنها وحدتی که دارند این است که تمام ابیات بر یک وزن می باشد.
ارجوزه که در آن هر بیت قافیه و وزن جداگانه دارد (همان منبع ، 18).
2-2-8 نهضت ها و عهدهای ادبیات عرب
1- نهضت جاهلی و اموی.2- نهضت عصر خلفای عباسی.3- نهضت جدید از اواخر قرن 18 میلادی یا 12 هجری قمری.
که دوره صفویه جایگاه چندانی در این نهضت ها ندارد.
2-2-9 ادوار تاریخ ادبیات عرب
1- دوره جاهلی اواخر قرن پنجم میلادی تا ظهور اسلام (450 یا 475-622 میلادی).
2- دوره راشدی و اموی (622 تا 750) برابر (1-132 هـ.ق).
3- دوره عباسی (750 تا 1258 م) یا (132-606 هـ.ق).
4- دوره ترکی (1258-1798) یا ( 656-1213) که به عهد انحطاط معروف می باشد.
5- دوره نهضت از اواخر قرن هجدهم میلادی تا کنون (ترجانی زاده 1348 ، ص 20).
2-2-11 فنون شعری
نثر سخنی است طبیعی بدون رعایت شروط و قیود شعر که بر دو قسم است.
الف) نثر مرسل- ب) نثر مسجع
2-2-12 فنون ادبی نثر
1- خطابه : فن اقناع و ترغیب شنونده است و خطیب با سخن شیوا و زیبا که هم عقل را راضی و هم دل را بر باید بیان می شود.
2- قصه : داستان و حکایتی است که در لفافه به درس و بحث اخلاقی و صفات نیک و پسندیده اشاره می گردد.
3- مثل : سخنی مشهور که با وضع و معنی آن شبیه باشد که آن را حقیقی گویند اگر از اصلی معروف نقل گردد و فرضی نامند اگر از زبان حیوان با نبات یا جماد گفته شود.
4- حکمت : قولی است جالب متضمن پند و اندرز که بر اساس پختگی و تجربه گفته میشود و در خطابه و اشعار زیاد به کار برده می شود.
5- مناظره : عبارت است از سخنوری یا بیاناتی به منظور به کرسی نشاندن مقصود و تایید و اثبات نظر یه ای و ابطال و رد رای یا مطلبی با دلیل و برهان و استدلال منطقی.
6- مقامات : داستانی است خیالی و کوتاه با سجع و جملاتی مرتب که از قول یک نفر بیان گشته و به نصیحت با حکمت یا نکته ای پایان می یابد.
7- رساله یعنی مذاکره و مباحثه از طریق قلم و نوشتن و یا اصلوب فنی و بلیغ و موثر.
8- فن آموزشی : عبارت است از بحث و بیان یا عبارات آراسته و متین فنی درباره مسائل احتراعی و مذاهب علمی و ادبی و فنی و غیره.
2-2-13 انواع قصص
1- قصص موضوع : یعنی نقل حکایات و اخبار در مجموعه ادبی
2- قصص منقول : ترجمه و اقتباس از داستانها و قصص دیگر
2-3 علل افول ادبیات عرب در دوران صفویه
ادبیات در عصر صفویه در زمره ادبیات منحط به شمار می رود.
زیرا صفویه را مشغله و گرفتاری پیش از آن بود که به شعر و شاعری توجهی داشته باشند.علایق فرهنگی آنان بر محور تبلیغات و تحکیم مبانی مذهب آمیخته با سیاست دور می زند که از یک سو از راه تقویت علوم دینی و از سوی دیگر به وسیله ادبیات مذهبی انجام می گیرد و البته هر دو در مسیر تشیع پیش می رود.
نباید نادیده گرفت که قبل از برآمدن این سلسله بخش قابل توجهی از ملت پیرو تسنن بود بدیهی است که نه آسیای مرکزی و نه افغانستان و نه هندوستان که همگی کشورهای سنتی مذهب بودند نمی توانستند در هماهنگ ساختن ادبیات با مذهب تشیع که لازمه ی سیاست خاص شیعی بود به عبارت دیگر ادبیات از جنبه بین المللی خود خارج شد و به تدریج جنبه ای صرفاً فازسی پیدا می کند.
با آنکه زبان خانوادگی صفویه ترکی بود زبان فارسی اهمیت خود را از دست نداد زبان فارسی از نگارش مسائل دینی هم که سابقاً فقط به زبان تازی نگاشته می شد به کار رفت صرف نظر از این قسمت نثر دوره صفویه دنباله ی مستقیم در نثر است.
سروده هایی که در نیایش پیامبر (ص) در مدح علی (ع) و اشعاری که در رثاء آنان سروده می شد جای قصاید مدیحه و غزلیات دنیوی را می گیرد از آنکه بگذریم بی علاقگی به شاعران و آثار و مدفن های آنان حکمفرما و کاملاً محسوس است در عوض ابراز علاقه به امام زادگان که اعقاب امامان مقدس و تقریباً تا به سرحد الوهیت مورد پرستش اند و همچنین بقاع آنان که آن را امامزاده می نامند هرچه بیشتر چشمگیر است.
اختلاف شعر و ادب این دوره با سابق در این است که سابقاً ادبیات روی هم رفته پر مایه تر بود این کم مایگی را می توان نشانه ای یک انحطاط واقعی دانست ولی از سوی دیگر چنانچه در این سبک نوین که تا حدودی جانشین سبک خراسانی و عراقی هر دو گشته است فضایی عمیق تر به عمل آید و مخصوصاً بر آن پیش واحدی کمتر از آنچه بعد از دوره ی صفوی تا امروز حاکم بر نظریات بوده حکم فرما باشد دور نیست.
با بر آمدن دوره صفویه امور شدیداً متمرکز می شود آنان عقاید مذهبی را تحت اصول معینی قرار داده و به یکسان ساختن آراء عمومی می پردازند و به موازات آن به طور کلی تحصیلات را مقید می سازند.
تحصیل علوم دینی غایت آمال جوانان عصر صفوی است و هدف آنان مجتهدی توانا شدن می باشد (یان و یبکا ، ترجمه شهابی 1354-465).
نظر به اینکه شاهان صفویه کمر به توسعه متصرفات خود داشته در نتیجه تفکرات و دید عرفانی نیز از عرصه شعر وادب رخت بر می بندد.
در دوران صفویه که نزدیک به دو قرن طول کشید تنها دو پادشاه لایق وجود داشت و تا حدودی فقط در عصر شاه عباس اوضاع تا حدودی برای شاعران مساعد بوده و در عرصه های بعد شاعران به کشور هند کوچ نموده در آنجا به فعالیت می پردازند که این امر بر نامساعد بودن ادبیات و سبک ادبی در این دوره می باشد.
ترک تازی افغانان تباهی بی حد و حصری به بار آورد و به حیات فرهنگی و ادبی ضربات سهمگین وارد ساخت که اثراتش مدتها بر جای ماند (همان منبع ، ص 484).
در دوران حکومت ناتوان شاه سلطان حسین و در پایان غم انگیز صفویه در عهد خود کامگی های نادری فتوری کاملاً چشمگیر و توجیه پذیر دامنگیر ادبیات می گردد (همان منبع ، 489).
در دوره صفویه تعداد ایرانیانی که به زمان تازی (عربی) شعری می سرایند به حداقل می رسد لکن این زبان هنوز مقام خود را در علوم طبیعی علوم دقیقه و بعضی علوم انسانی حفظ می کند مستحکم ترین جایگاه های زبان عربی علم کلام فقه و فلسفه است ولی در دوران صفویه که تبلیغات نیرومند و پر هیاهوی شیعه به عنوان مذهب رسمی دولت طبقات بزرگ جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد و فارسی مخصوصاً در علم کلام و فقه نفوذ می کند (همان منبع ، 501).
در قرن نهم شیوه کار علوم ادبی همان است که در قرن هشتم بود یعنی تلخیص و تحشیه و شرح و شرح شرح کتب درسی و گاه تنظم قواعد ادبی زبان عربی به قصد تسهیل کار معلمان این علوم و امثال این اعمال در این زمان نکته ای که قابل شرح است کاسته شدن از میزان تالیفات به زبان عربی و افزوده شدن بر شمار کتابهای فارسی در زمینه علوم ادبی است و این خود نشانه ای است از ادامه داشتن گسیختگی ارتباط ایرانیان در زیر سلطه مغلولان و ترکان جغتایی از قلمرو و رواج فرهنگ عربی اسلامی.( صفا ، 1364 ، ص 110).
تدوین کتابهایی در صرف و نحو عربی در این عهد به شیوه دیگر دانشهای متصوّر بوده است به نگارش شروح و حواشی به آثار علمای سلف و مقصود از این حاشیه نویسی ها و شرح و شرح بر شرح و حاشیه بر شرح همواره خدمت به طالبان علم در مدارس و تسهیل کار در فراگیری بوده و بس و همچنانکه در سایر دانشها باب شده بود در صرف و نحو عربی هم ترتیب دادن دفترهای به پارسی یا حتی منظومه های پارسی در درک قواعد ، زبان فارسی معمول اهل زمان بود (همان منبع ، ص 114).
در زمانی که صفویه دولتی عظیم و متحد در ایران تشکیل دادند علم و حکمت و ادب در این کشور در حال جان سپردن بود (جلبی ، 1381 ، 603).
آثار حمله مغولان و استیلا و ستمگری های تیمور لنگ انحطاط و تنزل علمی و ادبی ایران در عهد صفویه کاملاً ظاهر شد و شاهان صفوی علی رغم ایجاد دولتی منسجم بر اساس وحدت ملی و دینی و علی رغم ایجاد اعتباری فوق العاده برای ایرانیان به علت قلندر منشی و فرقه سازی و ترویج تعصب مذهبی شدید به آزار برخی از حکیمان پرداخته و پاره ای از مدارس تدریس حکمت و فلسفه را ممنوع کردند و این پادشاهان از فهم شعر درست و لطیف به کلی بی نصیب بودند به همین جهت ادبیات در عهد آنان به منتهای پستی و رکالت افتاد و شعر و نثر این دوره به استثنای یک عده کتابهای تاریخی تحت تاثیر سبک هندی قرار گرفت که نمونه های آن قابل قیاس با متوسط ترین آثار ادبی پیش از صفویان نیست (همان منبع ، 602).
شاید بتوان گفت هجرت فقهای جبل عامل لبنان و بحرین و حله فوج فوج به ایران آمده و در کنار شاهان صفوی قرار می گرفتند.
شکی نیست که در عهد صفویه ادبیات و حکمت به پایه پستی افتاد و حتی یک شاعر درجه اول هم در این عصر به ظهور نیامد که بزرگترین علت این قضیه ظاهراً این است که سلاطین صفویه به حسب نظرات سیاسیه و ضدّیتی که با دولت عثمانی داشتند شمشیر قوای خود را صرف ترویج مذهب شیعه و تشویق علمایی که از علم اصول و قوانین این مذهب اطلاعات کامل داشتند می نمودند اما اگرچه علمای مزبور مساعی جمیله در توصیه مذهبی به کار بردند که نتیجه آن وحدت سیاسی مملکت شد و اساس ایران فعلی را که ساکنانش علی العموم دارای مذهب و لسان و نژاد واحد هستند برپا نمود.لیکن از طرف دیگر از لحاظ ادبیات و شعر و عرفان و حکمت و به قول خودشان هرچه متعلق به کمالات بود در مقابل شرعیات نه تنها در توسعه و ترقی آن کوشش نکردند بلکه به نوعی به آزار و اذیت نمایندگان کمالیات پرداختند (همان منبع ، 606).
2-4 تاریخ صفویه
شیخ صفی‌الدین اردبیلی، نیای بزرگ صفویان هشتمین نسل از تبار فیروزشاه زرین‌کلاه بود. فیروزشاه از بومیان ایرانی و کردتبار بود که در منطقه مغان نشیمن گرفته بود. زبان مادری شیخ صفی‌الدین تاتی بود و اشعار تاتی او امروزه در دست است. تاتی یکی از زبان‌های ایرانی و زبان بومی آذربایجان بوده‌است.(قدیانی 1381 - 550)
دودمان پادشاهی صفویه به وسیله شاه اسماعیل اول با اتکا بر پیروان طریقت تصوف علوی تأسیس شد. این پیروان که عمدتاً از ایلهای ترک آناتولی بودند ,و بعداً به قزلباش‌ها ملقب شدند بر سر اعتقادات خود سالها به طرفداری از آق‌قویونلو‌ها و قراقویونلو‌ها درگیر جنگهای پیاپی با دولت عثمانی بودند. اسماعیل جوان نوه شیخ جنید، پسر شیخ صفی الدین و نوه اوزون‌حسن آق قویونلو تحت آموزش بزرگان قزلباش (موسوم به اهل اختصاص) پرورش یافت و رهبر دینی آنان بشمار می‌آمد.
مهم‌ترین عامل قدرت صفویه بودن قزلباشان تا پیش از جنگ چالدران که در واقع نوعی الوهیت برای شاه اسماعیل قایل بودند بود که با شکست در جنگ این اعتقاد آنها رو به سستی نهاد.
2-4-1 .ارزش تاریخی دوره صفوی
رسیدن ایرانیان به مرزهای طبیعی خود، و در بعضی مواقع به ویژه در عهد پادشاهی شاه عباس بزرگ و نادر به مرز دوران ساسانیان به ایران شکوه و جلال پیشین را باز داد. برای اروپا که جداً در معرض خطر دولت عثمانی بود، بسیار گرانبها و ارزشمند محسوب می‏شد، به نحوی که مآل اندیشان قوم در آن دیار، دولت صفوی را مایه نجات خویش و نعمتی برای خود می‏پنداشتند و به همین سبب با پیامهای دلگرم کننده خود، پادشاهان ایران را به ادامه نبرد و ستیز با عثمانی تحریض می‏کردند. بعد از عقب نشینی سلطان سلیمان قانونی از آذربایجان و تحمل تلفات سنگین سپاه عثمانی از سرما و برف و فقدان آذوقه، برخی میپندارند تشکیل دولت صفوی زیانی بزرگ برای جهان اسلام بود، بدین معنی که با رسمی کردن تشیع، و ضعیف ساختن تسنن، یکپارچگی مذهبی سرزمینهای اسلامی را که تا آن دوران باقی مانده بود، از میان برد و آن محیط پهناور و یگانه جغرافیایی را از میان قطع کرد و به خطر انداخت
2-4-2
دولت صفوی بنیادگذار دولتی واحد با مذهبی واحد
از نظر تاریخ ایران معاصر، دولت صفوی دارای دو ارزش اساسی و حیاتی است: نخست ایجاد ملتی واحد با مسئولیتی واحد در برابر مهاجمان و دشمنان، و نیز در مقابل گردنکشان و عاصیان بر حکومت مرکزی؛ دوم ایجاد ملتی دارای مذهبی خاص که بدان شناخته شده و به خاطر دفاع از همان مذهب، دشواریهای بزرگ را در برابر هجومهای دو دولت نیرومند شرقی و غربی تحمل نموده است. در این مورد، مذهب رسمی شیعه دوازده امامی، همان کاری را انجام داد که اکنون ایدئولوژیهای سیاسی در تشکیل حکومتها می‏کنند.(قزوینی و دیگران1378-109)

رشته اصلی و اساسی این پیوند ملی، مذهب تشیع بود، و گرنه با وضعی که در آن ایام پیش آمده بود، هیچ عامل دیگری نمی‏توانست چنین تأثیری در بازگرداندن آن پیوند و همبستگی داشته باشد، چنانکه اهل سنت ایران که در عهد شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب زیر فشارهای سختی بودند، بقای دولت عثمانی و ضمیمه شدن ایران را به خاک آن دولت آرزو می‏کردند. دسته‏هایی از کردان سنی مذهب که تمایلی به اطاعت از یک پادشاه شیعی مذهب نداشتند، بی هیچ گونه مقاومتی و مخالفتی در قلمرو عثمانی باقی ماندند؛ و دست به دست گشتن برخی از نواحی کرد نشین میان دو دولت عثمانی و صفوی تأثیری در مذهب آنها نداشت.(امینی 1346-74)
2-4-3

ساختار حکومتی دولت صفوی
سیستم حکومتی صفویان در ابتدا ترکیبی از ساختار سلسله مراتبی صوفیان و ساختار سنتی حکومت در ایران بود. به این صورت که در بالای هرم قدرت شاه قرار داشت که هم شخص اول حکومت و هم مرشد کامل بود و پس از او وکیل یا وکیل نفس نفیس همایون بود. وکیل دارای نقش وزیر اعظم (رییس دیوانسالاری) بود و هم واسط بین مرشد کامل و صوفیان.در ساختار نظامی قبایل قزلباش نیز سلسله مراتب قبیلگی صوفیانه وجود داشت.اما دیوانسالاری حکومت بر اساس ساختاراهای کهن ایرانی عمل می‌کرد چراکه قزلباشان از ابتدا در امور دیوانی نقش چندانی نداشتند.در زمان شاه عباس شاهد ایجاد سازمان حکومتی جدیدی هستیم که بر اساس الگوی دیوانسالاری کهن ایرانی بنا شد و تا پایان حکومت قاجارها تقریباً پایدار ماند. در این ساختار حکومتی شاه در راس هرم قدرت قرار دارد.فرمانهای او قانون محسوب می‌شود و کسی حق مخالفت با او را ندارد.وزیر اعظم بالاترین مقام اجرایی پس از شاه است و ریاست نظام دیوانی را بر عهده دارد.وی واسطه میان دولتیان و شاه است.گزارشاتی که از ادارات وسازمانهای برای شاه فرستاده می‌شوند ابتدا توسط وی خوانده می‌شوند و در صورت صلاحدید وی به اطلاع شاه می‌رسند.در مورد شاهان صفوی پس از شاه عباس باید یاد آور شد که از وظایف مهم وزیر اعظم جلوگیری از رسیدن اخبار و گزارشات ناراحت کننده به شاه بود(همان منبع 74)
2-4-5
ساختار قضایی
نظام قضایی به دو بخش عرفی و شرعی تقسیم می‌شد. بخش عرفی شامل رسیدگی به اموری مانند قتل و ضرب و جرح و تجاوز (اموری که مربوط به حفظ نظم و امنیت و نظام سیاسی بود) می‌شد و بخش شرعی شامل رسیدگی به دعاوی حقوقی و شرعی بود. ریاست بخش رسیدگی به دعاوی عرفی با مقام دیوان بیگی است و مسوولین رسیدگی به این دعاوی در شهرها نیز داروغه‌ها هستند.ریاست نظام قضایی شرعی نیز بر عهده صدر است.صدر بالاترین مقام مذهبی در دولت را داراست و خود از میان علمای صاحب نام شیعه انتخاب می‌شود.قضات شرع از میان علمای شیعه (ملاها) انتخاب شده و توسط صدر منصوب می‌شوند.از وظایف دیگر صدر عزل نصب شیخ الاسلام‌ها در شهرها و رسیدگی به امور موقوفات در کل کشور است. قضات منسوب از طرف صدر یا قضات شرع متصدیان ثبت رسمی اسناد هم محسوب می‌شوند و اسناد معاملات و نقل و انتقالات و مالکیت مردم تنها با ممهور شدن به مهر آنها رسمیت می‌یابند. ابهام موجود میان امور شرعی و عرفی از گاهی موجب اختلالاتی در سیستم قضایی می‌شد (همان منبع -84)
2-4-6
ساختار اجرایی
کشور ایران از زمان شاه عباس یه پنج ناحیه تقسیم شده بود و هر کدام از آن نواحی را نیز به نواحی کوچک‌تر (تا ۲۵ ناحیه تقسیم کرده بودند).خان بالاترین مقامی بود که از طرف شاه برای اداره یک ناحیه مشخص می‌شد و تنها زیر نظر شاه انجام وظیفه کرده و.ناحیه تحت حکومت یک خان خود به چند ناحیه تقسیم می‌شد که اداره آنها را افرادی که دارای سمت سلطان بودند به عهده داشتند. سلطانها در واقع والیان درجه دوم بودند.مقام بعدی در میان والیان پس از سلطان بیگلربیگی نام داشت.خانها و سلطانها در ناحیه تحت حکومت خود مانند یک شاه کوچک حکومت می‌کردند.خانها بخش اصلی در آمد ناحیه خود را برای امور داخلی اداری و شخصی خود و نیز تعهد پرداخت مواجب سربازانی که از مرکز به آنها محول شده بود مصرف می‌کردند و مقدار نسبتاً کمی را برای دربار می‌فرستادند. آنها در مقابل در مقابل تهدیدات خارجی متعهد به حفظ ناحیه تحت حکومت خود بودند.اکثریت قریب به اتفاق خانها و سلطانها را امرای قزلباش تشکیل می‌دادند و با قبیله خود در ناحیه تحت حکومت زندگی می‌کردند.
در این میان برخی از نواحی کشور بودند که حاکم آنها از خود مختاری خان یا سلطان برخوردار نبود و در واقع وکیل یا نماینده‌ای از طرف شاه آنها را اداره می‌کرد که آنها را وزیر می‌نامیدند.تمام در آمد این نواحی برای دربار فرستاده می‌شد و بودجه مصرفی این نواحی را دربار تعیین و تامین می‌کرد.این نواحی را خاصه می‌نامیدند.در ابتدای سلطنت صفویان نواحی خاصه محدود به ایالات نزدیک به تختگاه بودند اما از زمان شاه عباس به این نواحی افزوده شد.زیرا از یک طرف درآمد مستقل شاه را افزایش می‌داد و از طرف دیگر از افزایش قدرت امرای قزلباش در مقابل شاه جلوگیری می‌شد.اما در مقابل حاکمان نواحی خاصه از قابلیت نظامی و مدیریتی و انگیزه بسیار کمتری نسبت به خانها و سلطانها برای اداره برخوردار بودند و در مقابل تهدیدات خارجی بسیار سستی می‌کردند.
.
بالاترین مقام اجرایی در شهر خان یاسلطان یا وزیر آن ناحیه محسوب می‌شد (چه در آن شهر مقیم باشد چه نباشد).پس از خان یا سلطان یا وزیر، داروغه شهر قرار داشت.اداره کننده اصلی شهر در واقع داروغه بود.داروغه وظیفه حفظ امنیت و نظم شهر و همچنین وظیفه رسیدگی به دعاوی مربوط به ضرب و جرح وقتل را به عهده داشت.عسس، کوتوال، کلانتر و محتسب همه تحت تحت نظر داروغه کار می‌کردند.عسس فرماندهی نگهبانان شب را به عهده داشت.کوتوال مسوول خفظ و نگهداری از استحکامات بود و در شهرهایی که داروغه نداشت عسس وظیفه داروغه را نیز دارا بود.
کلانتر رابط بین داروغه و مقامات بالاتر و مردم عادی بود.در شهرهای بزرگ هر محله برای خود دارای کلانتر بود.کلانتر وظیفه دفاع از حقوق مردم در مقابل دولتیان و تقسیم کارهای مشکل (تکلیف شده از طرف مقامات) به صورت عادلانه بین مردم ا و وصول مالیاتها از مردم را بر عهده داشت.در دهات کدخداها وظایف کلانترها را عهده دار بودند. محتسب بر درستی مقیاسها و اوزان در شهر نظارت می‌کرد نرخ کالاهای اساسی را نیز در شهر تعیین و اعلام می‌کرد.(همان منبع 114)
2-4-7
ساختار نظامی و لشکری
قوای سپاه ایران در ابتدای به قدرت رسیدن شاه اسماعیل تا زمان سلطنت شاه عباس متشکل از قبایل قزلباش بود.قزلباشان به صورت سواره می‌جنگیدند و سواران آنها را قورچی می‌نامیدند.قورچی‌ها مسلح به شمشیرهای هلالی شکل (مناسب برای نبرد سواره)، کمان و تفنگ بودند.از زمان شاه عباس به بعد نیروهای پیاده مسلح به تفنگ از مردم تاجیک (غیر قزلباش) و نیز سپاه غلامان خاصه (متشکل از گرجی‌ها، چرکس‌ها و ارمنی‌ها) تشکیل شد.توپخانه نیز معمولاً در محاصره شهرها از زمان شاه طهماسب به کار گرفته می‌شد اما به دلیل نوع تاکتیکهای جنگی ایرانیان که مبتنی بر تحرک زیاد در میدان جنگ بود در جنگهای مستقیم نقش زیادی نداشت.بالاترین مقام نظامی از زمان شاه عباس به بعد سپهسالار ایران بود.این سمت در ابتدا دایمی بود ولی از زمان شاهان بعد از شاه عباس در زمان جنگ تعیین می‌شد.مقامات اصلی سپاه ایران در زمان شاه سلمیان به شرح زیرند(منقول از سفرنامه کمپفر).
• قورچی باشی: فرمانده قورچیان (سواران قزلباش) و بالاترین مقام پس از سپهسالار.قورچی‌ها در زمان شاه سلیمان حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر تخمین زده می‌شوند و سالانه ۱۰ تا ۱۲ تومان مزد می‌گرفتند.
قوللر آقاسی: فرمانده سپاه غلامان.سپاه غلامان از از گرجیان، چرکس‌ها، ارمنیان و دیگر غیر ایرانیان تشکیل می‌شد که به صورت سواره می‌جنگیدند.تعدادآانها حدود ۱۵ تا ۱۸ هزار نفر تخمین زده می‌شد و سالانه کمی کمتر از ۱۰ تومان مزد می‌گرفتند.
• تفنگچی لر آقاسی : فرمانده سپاه تفنگچیان پیاده بود.این تفنگچیان تاجیک بودند و پیاده می‌جنگیدند. به این صورت از اسب فقط برای نقل انتقال پیش از درگیری استفاده می‌کردند اما در هنگام جنگ و در نزدیکی دشمن از اسب پیاده شده و می‌جنگیدند.سلاح آنها نیز تفنگ، شمشیر بوده.تعداد آنها نزدیک به ۵۰ هزار تخمین زده می‌شود.مزد سالانه تفنگ چی‌ها کمی کمتر از غلامان بود.
• توپچی باشی : فرمانده توپخانه ایران که در میان مقامات ذکر شده پایین ترین اهمیت را داشت.
به جز قوای نظامی ذکر شده گروهی متشکل از ۲۰۰۰ سرباز مجهز پیاده موسوم به جزایری وجود داشتند که مواجب آنها را شاه پرداخت می‌کرد و وظیفه حفاظت از دربار را به عهده داشتند.آنها تحت فرماندهی ایشیک آقاسی بودند. واحدهای داخلی در سپاه را افسرانی دارای عنوانهای زیر اداره می‌نمودند. این عنوانها همگی از اصطلاخات ترکی تشکیل شده‌اند:
• مین باشی (فرمانده ۱۰۰۰ سرباز) دارای مزد سالانه ۷۰ تومان
• یوزباشی (فرمانده ۱۰۰ سرباز)دارای مزد سالانه ۳۰ تومان
• اونباشی (فرمانده ۱۰ سرباز) دارای مزد سالانه ۱۵ تومان )همان منبع 108)
2-4-8
پادشاهان صفوی
شاه اسماعیل
شاه طهماسب اول
شاه اسماعیل دوم
سلطان محمد خدابنده
شاه عباس اول
شاه صفی
شاه عباس دوم
شاه صفی دوم
شاه سلیمان
شاه سلطان حسین
شاه طهماسب دوم
شاه عباس سوم
شاه اسماعیل سوم )قدیانی 1384-1731)
2-4-9
دانشوران روزگار صفوی
• مولانا فیض کاشانی
• شیخ بهایی
• میرداماد
• میرفندرسکی
• ملاصدرا
2-5
مثلث دین، سیاست و آموزش عالی در دوران های تاریخی ایران
دوران صفویه

یکیاز دوره هایی که در آن می توان به خوبی ارتباط میان دین، سیاست و آموزش عالی را دریافت، مربوط به زمان سلسله صفویه است این دوران از اوایل قرن شانزدهم میلادی و اوایل قرن دهم هجری قمری شروع می شود و تا سال 1135 ه ق با شاه سلطان حسین خاتمه می یابد.(الماسی 1357-20)
پیدایش این دولت که باید آن را سرآغاز عصر تازه ای در حیات سیاسی و مذهبی ایران دانست موجب گردید استقلال ایران بر اساس مذهب رسمی تشیع و یک سازمان اداری بانسبه متمرکز تامین گردد. گذشته از تاسیس و استقرار حکومتی مقتدر، این دولت زمینه ای را فراهم ساخت تا خلاقیت های فرهنگی و هنری معماری تداوم و امکان تجلی و رشد یابد و نمونه های بدیعی از این امور (به ویژه در زمینه هنر و معماری) پدید آید. در زمینه های دینی و مذهبی دوران شاه تهماسب دوران بسیار خوبی برای سلسله صفویه به حساب می آید. زیرا این پادشاه توانست هم تشکیلات قدرتمند حکومتی را تحکیم بخشد و هم به امور دینی و مذهبی رسیدگی کند. در دوران حکومت شاه تهماسب مرزهای ایران تثبیت شد، صلح و دوستی میان کشورهای ایران، عثمانی، هند و اعراب برقرار شد، و تا ارزنه الروم ترکیه مطیع ایران شدند. این صلح و آرامش طولانی به شاه تهماسب فرصت داد تا سازمان اداری و نظامی و اقتصادی دولت صفوی را بر پایه مستحکمی بنا کند.. پس از وی دردوران حکومت شاه عباس اول نیز ایران به شرایط مناسبی از جنبه های اقتصادی، علمی، فرهنگی، و هنری، نظامی، و اجتماعی دست می یابد پایتخت صفویان در این دوران شهر اصفهان بوده است و دولت صفوی بر خلیج فارس و حکومت داخلی ایران به کلی مسلط می گردد در دوران شاه سلطان حسین دیده می شود که در همین دوران اشرف افغان توانست تا شهر اصفهان بتازد و تاج و تخت را از آن خود نماید. ذکر این نکته نیز لازم است که بسیاری از خرافات شیعی و کج فهمی های این مذهب نیز در همین دوران به مذهب شیعه وارد شد که معلم شهید دکتر علی شریعتی در کتاب تشیع علوی و تشیع صفوی به طور کامل به این موضوع پرداخته است
2-6

افـشاریه
نادر قلی فرزند امام قلی از قبیله " قرخلو " بود که شاخه ای از ایل افشار به شمار می رفت . طایفه مزبور ، از آغاز سلسله صفوی برای جلوگیری از هجوم ازبکان و ترکمانان به منطقه شمال خراسان کوچ داده شد و در منطقه ابیورد و دره گز استقرار یافت . مورخ رسمی دربار نادری ، میرزامهدی خان ،‌تاریخ تولد نادر را روز شنبه بیست و هشت محرم سال هزار صد هجری قمری ذکر کرده و با توصیف مختصری از حیات عشایری ، اصل و نسب آخرین فاتح بزرگ آسیایی را در پرده نگاه داشته است . آنچه مسلم است نادر تا طغیان افاغنه غلزایی قندهار و برافتادن حکومت دویست و پنجاه ساله صفویان ، در گمنامی به سر می برده و زندگانی بی پیرایه چوپانی او ، تنها با هنر نماییها و قهرمانیهای ساده ای همراه بوده است (قدیانی1384-276).

سقوط اصفهان در سال 1135 ه.ق. بهانه خوبی به دست سرکشان داخلی و مدعیان خارجی ایران داد تا هر یک از گوشه ای سر برآوردند و کشور را به هرج و مرج طولانی مبتلا کنند . نادر نیز در راس گروهی که برای حمایت از حیات و هستی اهل ابیورد فراهم ساخته بود ابتدا در خدمت خان همین منطقه قرار گرفت و پس از ازدواج پیاپی با دو دختر او ، وارث حکومت محلی کوچک وی شد . آن گاه در سال 1139 ه.ق که شاهزاده سرگردان صفوی ( تهماسب میرزا ) در جستجوی یاران و همراهان فداکاری بود به او پیوست و عزم نجات ایران کرد .
.
. واقعه مهم پایانی سال 1153 ه.ق. لشکر کشی شاه ایران به ماوراءالنهر و تصرف مناطق جنوبی آمودریا ( جیحون )‌ بود . ابوالفیض خان ( از احفاد چنگیز ) به شکست قطعی معترف شد و از سوی نادرشاه حکومت سمر قند و بخارا و آن سوی رودخانه تا صفحات سغد و فرغانه را به دست آورد . اما ، ایلبارس خان ( والی خوارزم ) از در جنگ در آمد و لامحاله جان بر سر دعوی نهاد . (بیات 1377 363)

با افول دولت نادری ، سرزمین پهناور فلات ایران کع پس از مدتها به زیر یک درفش در آمده و رنگ یگانگی پذیرفته بود ، از هم پاشید . همچنین ، سرداران متعددی که از برکت همت و حمیت شاه افشار اعتبار و اهمیت یافته بودند ( به پیروی آن بزرگ ) صلای کشورگیری سردادند. از میان عناصر قدرتمندی که یک چند بر بخشهای مختلف ایران حکومت کردند ، می توان از مدعیان زیر نام برد : (صفی زاده 1382-1717)
2-7
زندیه
- کریم خان زند ( 1193 – 1163 ه.ق. ) : از سوابق زندگی خان زند تا سال 1163 ه.ق. که جنگهای خانگی بازماندگان نادر شاه بی کفایتی آنان را برای مملکتداری آشکار ساخت و به تبع آن عرصه را برای ظهور قدرتهای جدید مستعد گردانید ، خبری در دست نیست . به دنبال اغتشاشات گسترده و عمومی این ایام خان زند به همراه علی مردان خان و ابوالفتح خان بختیاری اتحاد مثلثی تشکیل داد و چون هیچ یک از آنان خود را از دیگری کمتر نمی شمرد ، ناچار به نزاعهای داخلی روی آوردند .(قدیانی 1384 ج3 -1278)
- شاهرخ افشار: به دنبال قتل نادر ، نخست برادر زاده او ( علیقلی خان عادلشاه ) زمام قدرت را در دست گرفت و به فاصله یک سال ، به دست برادر خود ( ابراهیم خان )‌ مغلوب ،‌کور و زندانی گشت . شاهرخ ، فرزند رضاقلی میرزا ( نواده نادر ) سرانجام بر بنی اعمام پیروز شد و چون به دلیل بر نابینا شدن توانایی اداره امور کشور را نداشت ، لاجرم به همان فرمانروایی بر مشهد و نیشابور و گاه هرات و بخشی از صفحات خراسان شمالی بسنده کرد . حکومت او با توجه به احترامی که خان زند برای ولی نعمت خود ، یعنی نادرشاه ، داشت ، بلامعارض بود و تا سال ( 1210 ه.ق. ) که آقا محمد خان سراسر ایران را به تصرف خود در آورد ادامه یافت .
-احمد خان ابدالی : این مرد که از سرداران نادر و از همراهان صدیق وی در اواخر کار بود، در اندک مدتی توانست بر قندهار و کابل استیلا یابد و با حملات پیاپی بر مناطق سند و پنجاب و کشمیر بر وسعت قلمرو خود بیفزاید . تعرضاتی که وی به مشهد مقدس کرد ، بی نتیجه ماند و چون کریم خان زند به احترام احفاد نادر متوجه صفحات شرقی نبود ، بخشهایی از سیستان و بلوچستان هم در ربقه اطاعت او باقی ماند . (همان منبع 369)
- بخشهای شمالی خراسان و ماوراءالنهر ( بخارا ، سمرقند و خیوه یا خوارزم ) در تحت حکمرانی خانهای ازبک و ترکمانانی بودند که خود را از دودمان چنگیزی می شمردند و روابطی مبتنی بر خود مختاری داخلی و در عین حال ، تمکین به قدرت فائقه مرکزی ایران را ضروری می دیدند(صفی زاده1382-1732) .
2-8
علمای قرن دهــم
علی بن هلال جزائری-سید حسن موسوی کرکی-محقق میسی عاملی- محقق ثانی- شیخ ابراهیم قطیفی –امیر منصور –مرحو زواره – شهید ثانی- اخوند ملا عبدالله یزدی- عز الدین سید حسین –کاشانی –عبدالعالی –سید ضائغ- کمال الدین نظری – مقدس اردبیلی –شهید بخارا –امیر حسین مجتهد – صاحب مدارک –صاحب معالم-علی بن محمد شهید عاملی
2-9

علمای قرن یازدهم
قاضی نورالله مرعشی شوشتری-ملا عبدالله شوشتری-میرزا محمد استرآبادی-سید ابراهیم حسینی همدانی-
سیـد ماجــد-شیخ بهـــائی-دو سبط بزرگوار-شیخ عبدالنبی جزائری-شیخ لطف الله عاملی اصفهانی-سید زین العابدین کاشانی-مرحوم میــرداماد-میرفنـدرسکی-مرحوم ملا صـدرا-مرحوم فیـّاض-مرحوم فیض کاشانی-محقق خوانساری-حاج میرزا رفیعا نائینی-میرزا محمد شیروانی-مجلـسی اول-ملا محمد صالح مازندرانی-سلطان العـلماء-ملا عبدالله بشـروئی-علی نقی کمره شیرازی-شرف الدین شـولستانی-شیخ جواد کاظمینی-حاج ملا خلیل قزوینی-سید خلـف حـویزی-سید علیخان حـویزی-فخرالدین طریـحی-محقق سبزواری-آقا رضی قزویـنی-علاء الدین گلسـتانه-شیخ حـرّ عاملی-شیخ احمـد بحرانی-سید هاشم بحرانی-قاضی سعید قـمی
2-10
علمای قرن دوازدهم

علامه ی مجلسی-سید جزائری-قاضی کمره ی (خمینی)- سیدعلی خان مدنی-شیخ سلمان بحرانی-آقا جمال خوانساری-آقا حسین جیلانی-جدّ بحرالعلوم و پدرش-مفسر قمی-سراب-میرزا عبدالله تبریزی-بهاالدینء اصفهانی-ابوالحسن شریف-ابوالحسن شریف
2-11

مدرسه مریم بیگم صفوی
مریم بیگم صفوی زوجه شاه طهماسب مدرسهای در خوانسار ساخته که هنوز باقی است این مدرسه از قدیمی ترین مدرسه علمیه خوانسار است که در دوران صفویه مهد علما ودانشمندان فراوانی بوده است که در حال حاضر به مدرسه علوی مشهوراست وزیر نظر حجه الاسلام حاج اقا مرتضی علوی اداره میشود(میر محمدی 1380 92)

مدارس دوره صفویه

مدارس در شیراز هاشمیه – حکیم - مجید – مقیمیه – مدرسه های خان - امامیه – ایمانیه –تقویه – خنجیه – زینبیه – شرافتیه – محسنیه – و محمدیه

مدارس اصفهان مدرسه چهارباغ که فعلیتهای علمی و اموزشی داشته و مجمع دانشمندان و فلاسفه و عرفای بزرگ جون شیخ بهایی – میر داماد – میر فندرسکی – ملا صدرای شیرازی – محمد باقر مجلسی – ملا محسن فیض کاشانی بوده است (درانی 1384 -102)
مدرسه ملا عبدالمحمد متوفی 1022 ق
مدرسه جده بزرگ و کوچک
مدرسه نواب در خ نادری مشهد
مدرسه ملا محمد باقر در خ نادری
مدرسه میرزا جعفر در شمال شرقی صحن تحقیق
مدرسه خیرات خان در خ صفوی (1057) ( همان منبع 102)

دانلودمقاله آموزش کودکان

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله آموزش کودکان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
از ویژگی ها ی مهم انسان ، قدرت اندیشه او و جلوه های اندیشه انسانی تفکر خلاق است . قدرتی که بتواند با آن به حل مشکلات بپردازد و به رشد و تعالی نایل شود . دنیای امروز نیازمند زنان و مردان خلاقی است که به رشد و ارتقاء در تمام زمینه های اجتماعی ، فرهنگی و فرهنگی و اقتصادی برسند .
به همین دلیل آموزش صحیح کودکان در جهت رشد خلاقیت آنان باید مورد توجه نظام های آموزش و پرورش جهان قرار بگیرد . در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته شکوفایی و پرورش خلاقیت دانش آموزان عالی ترین و مهمترین هدف آموزش و پرورش آنها به شمار می رود .
بدیهی است برای روز خلاقیت باید عناصر و عوامل گوناگون در کنار هم قرار گیرند تا این امر به شکل مطلوب صورت پذیرد. از جمله این عوامل و عناصر، ایجاد فضای مناسب و چگونگی روش یادگیری و یادهی است. تحقیقات نشان داده است دانش آموزانی که در فضای آزاد و به دور از استرس به یادگیری پرداخته اند خلاق تر عمل کرده اند. و به عکس دانش آموزانی که یادگیری به شکل سنتی را تجربه کرده اند به دلیل این که در فضایی پراز اضطراب و تنش که محصول شیوه های غلط است انگیزه های خلاقیت را از دست داده اند به همین سبب تغییر در روش یادهی – یادگیری و هم چنین تغییر در چگونگی ارزشیابی از دانش آموزان به خصوص مقطع ابتدایی که سال های آغاز شکل گیری و رشد خلاقیت در کودک است از مهم ترین موارد قابل توجه دست اندر کاران تعلیم و ترتیب باید قرار داده شود.

دلیل استفاده از نمایش خلاق در کلاس ریاضی
کودکان سنین دبستان قادر به تفکر انتزاعی همچون بزرگسالان نیستند و از طریق نمایشی کردن موضوعات راهی می یابند تا دانسته های خود را به شیوه ای مفهوم تر و ملموس تر به کار گیرند. هنگامی که کودکان ایده ای را به اجرا در می آورند خود به تمامی جذب آن می شوند و به طور عملی و فعال دست به تجربه می زند.
در کلاس ریاضی نیز این امر صادق است زیرا کودک با قرار دادن خود به جای اشیا و ارقام و اشکال ریاضی و تجربه ملموس این ها به آنها علاقه مند شده و اهمیت می دهد همچنین چون در نمایش خلاق کودکان با همفکری گروهی و مشارکت نمایش اجرا می کنند در این اجراها و نمایش ها تعامل انسانی را نیز تجربه می کنند همچنین می آموزند در آموزش ریاضی تنها به صورت تمرین اعداد و ارقام و یا گوش دادن به گفته های معلم در کلاس درس ریاضی که اغلب خشک و سرد می باشد نیست بلکه از طریق تعامل و همفکری و نمایش در محیطی شاد و خلاق که برخاسته از تفکرات خود دانش آموزان هست هم می توان مطالب ریاضی را فراگرفت.

نقش آموزگار در اجرای نمایش خلاق
در اینجا نقش آموزگار نقش راهنما است و فقط هدایت و رهبری را به صورت غیر مستقیم به عهده دارد. دانش آموزان یک مسأله ریاضی را به صورت نمایش نشان می دهند آموزگار باید به میزان درک آنها توجه کند و ببیند در چه مفاهیمی نیاز به تقویت دارند و چه دریافت های نادرستی داشته اند که باید آن ها را اصلاح کرد. آموزگار کارآمد باید به قابلیت ها و استعداد خلاقه و ارزش فردی هر یک از کودکان ایمان داشته باشد و روش و رفتارش چنان حال و هوایی از آرامش و امنیت روحی در کلاس ایجاد کند که کودکان از فکر کردن و بیان ایده هایشان هراسی به دل راه ندهند. او باید توانایی های خلاقه کودکان را باور داشته باشد و باعث ترغیب و تشویق کودکان شود. برعکس وارد اوردن فشار بیش از حد توان کودکان بر آنان ممکن است باعث سرخوردگی آنها شود دست کم گرفتن توانایی های آنان نیز به نوعی باعث بهم خوردن جریان تفکر می شود. آموزگار باید توان خود را در هدایت گروه و شیوه ی آموزش در نظر داشته باشد و چنین زمینه ایجاد خلاقیت یعنی لذت و رضایت خاطر را در کودکان فراهم کند. یادآوری شایستگی ها و ایجاد استقلال برای تصمیم گیری در کودکان باعث بروز خلاقیت می شود.
کودکان از فعالیت هایی که احساس مسلط بودن به آن دارند بیشتر لذت می برند و اگر احساس کنند که کار متعلق به آنهاست بیشتر وقت می گذارند.

رشد خلاقیت دانش آموزان از طریق نمایش خلاق در کلاس ریاضی
در روش آموزش سنتی که مبتنی بر یادگیری مطالب بدون تفکر و توجه به معنی آن است دانش آموزان به گونه ای تربیت می شوند که بدون توجه به چگونگی ارتباط مطالب و بدون تفکر برای به دست آوردن نمره خوب آنها را بیاموزند یا این که تحت شرایط سخت و خشک کلاس ریاضی از بدست آوردن نمره خوب نیز صرف نظر کرده و با مشقت و اضطراب زیاد به نمره ای در سطح قبولی و بسیار پایین در درس ریاضی بسنده کنند. این به این دلیل است که شیوه های سنتی با ساختار انعطاف ناپذیر و محدودیت زیادی که برای دانش آموزان قائل می شوند هم چنین با تکیه بر انتقال معلومات و محفوظات امکان هر گونه رشد فکری، ابتکار و اکتشاف را از یادگیرنده سلب می کنند به گونه ای که دانش آموز نمی تواند بین آموخته هایش و مسائل بیرونی ارتباط برقرار کند در حالی که با روش فعال تدریس و روش نمایشی ریاضی با دادن آزادی به دانش آموز به او فرصت می دهیم تا خود به جست و جو و کشف مسائل بپردازد. بدین ترتیب دانش آموز خود در فرآیند یادگیری دخیل می شود و انگیزه های درونی و به دنبال آن امکان بروز خلاقیت و همچنین یادگیری هر چه پایدارتر را افزایش می دهد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  35  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله جزوه درس سیستم عامل 2

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله جزوه درس سیستم عامل 2 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

سیستم عامل:
کنترل کننده منابع مختلف سیستم کامپیوتر می باشد و زیر بنای طراحی نرم افزارهای کاربردی و سطح بالا را به وجود می آورد.
از دید ما سیستم عامل مدیر منابع سیستم می باشد.
منابع عبارتند از :
1- حافظه اصلی 2-پردازنده ها
3-دستگاه ها 4-اطلاعات
بدون سیستم عامل برنامه ریز یا کاربر باید کنترل منابع سیستم را خود بر عهده بگیرد و آنها را مستقیمأ کنترل نماید. برای اجتناب از این مشکلات طراحان و مهندسان سیستم های کامپیوتری به فکر راه حلی که در نهایت به یک پوسته نرم افزاری بر روی سخت افزار انجامید افتادند تا کسیکه قسمتهای مختلف سیستم را مدیریت می کند به صورت یک ماشین مجازی که بسیار ساده تر از ماشین حقیقی (سخت افزار محض) است. این پوسته نرم افزاری (سیستم عامل) نام دارد.
لفظ سیستم عامل به مجموعه ماجول هایی گفته می شود که در یک سیستم کامپیوتری کنترل منابعی مانند:پردازنده ،حافظه ها ،دستگاه هایI/o و پرونده ها ( File ) را بر عهده دارد.
تفاوت O/s با سایر نرم افزارها:
تفاوت مهمی که O/s با سایر نرم افزارها دارد دراین است که O/s در مد محافظت شده یا حالت ناظر پردازنده کار می کند ولی سایر نرم افزارها در مد کاربر یا مد حقیقی اجرا میشوند.
برای درک مطالب فوق به نکته زیر توجه می کنیم:
نکته: ویژگی که در اکثر کامپیوترهای معاصر یافت می شود وجود سخت افزار و دستورات خاصی است که فقط O/s آنها را به کار می گیرد این دستورات معمولا در اختیار کاربر قرار داده می شود که به آنها دستورات ممتاز گفته می شود.
نکته: در زیر رابطه سیستم عامل با سخت افزار نشان داده شده است.
کاربران (users)
برنامه های سودمند برنامه های کاربردی
ویرایشگر متن پردازنده مرکزی ابزار اشکال زدایی
بار کننده ها اسمبلر کامپایلر
سیستم عامل
مدیریت اطلاعات مدیریت دستگاه مدیریت پردازنده مدیریت حافظه
سخت افزار + برنامه ها

وظایف اصلی سیستم عامل:
1-مدیریت حافظه (Memory Management )
2-مدیریت پردازنده ( Process Management)
3-مدیریت دستگاه ( Device Management)
4-مدیریت اطلاعات (File Management)
چند اصطلاح سخت افزار:
1-حافظه اصلی:
داده ها و برنامه ها را ذخیره می کند ،نا پایدار است و به آن حافظه حقیقی و یا اولیه گفته می شود.
2-پردازنده:
عملیات کامپیوتر را کنترل می کند و اعمال پردازش داده ها را انجام می دهد.
3-مؤلفه های ورودی و خروجی:
داده ها را بین کامپیوتر و محیط خارج آن منتقل می کند . محیط خارج شامل :انواع دستگاه ها از جمله حافظه ها و … می باشد .
4-اتصالات داخلی سیستم:
ساختار ها و راه کارهایی که ارتباط بین پردازنده ها ،حافظه اصلی ومؤلفه های ورودی و خروجی را فراهم می کند.
نحوه ذخیره و بازیابی اطلاعات بر اساس Fat :

3
2 1 شیار سکتور
1
2
Ali.txt 3

برای مقایسه دو دیسکت پس از فرمان دیسک کپی:
Disk comp A: A:

دیسک های سیستمی:
طریقه ساخت دیسک های سیستمی به شرح زیر است:
1-Format A: /s
2-Sys C: A:
3-Sys C: A:
نکته:فایلهایی که باعث بازگردانی اطلاعات دیسک می شوند :
1-Image.dat
2-Mirror.fil
دستورات ایجاد فایل های حفاظت اطلاعات:
1-Image
2-Mirror
نکته:سویچ /B باعث می شود در هنگام Format فضایی برای ریختن فایل های سیستم رزرو شود
نکته:سویچ /C باعث بررسی نواحی خراب دیسک شده و نواقص ترمیم شود.
برای اطلاع از پارتیشن موجود روی هاردFdisk /Status برای از بین بردن ویروسی که در (Partison Table) وجود دارد. Fdisk.Mbr ثبات ها:
نکته:بالاترین سرعت را کش دارد.
حافظه جانبی _____Ram _____ ثبات _____ کش
نکته:برای بالا بردن حافظه Ram از ثبات ها استفاده می شود.
ثبات کنترل وضعیت:
برای اجرای فرامین سطح بالا توسط سیستم عامل استفاده می شود و برای کنترل محتوای پردازنده نیز استفاده می شود.
نکته:کار پردازنده اجرای دستورالعمل است.
نکته:فرایند پردازش یک دستورالعمل را سیکل اجرایی دستورالعمل می نامند.
ثبات های پردازنده:
در داخل پردازنده مجموعه ای از ثبات ها وجود دارد که این ثباته ها سطحی از حافظه که سریع تر و کوچکتر از حافظه اصلی است را فراهم می کند. ثبات های داخل پردازنده وظایف زیر را انجام می _ دهند:
1-ثبات های قابل رؤیت برای کاربر 2-ثبات های کنترل وضعیت
1: ثباتی است که برنامه ساز به وسیله دستورالعملهای ماشین می تواند به آنها مراجعه نماید.این ثباتها به برنامه ساز ماسین یا اسمبلی اجازه می دهند که با استفاده بهینه از آنها مراجعه به حافظه اصلی را به حد اقل می رسانند.

از جمله ثبات های قابل روئیت برای کاربر ثبات های :آدرس ،داده و اشاره گر کشته می باشد.
2: نوع دیگری از ثبات های پردازنده که برای کنترل عمل پردازنده به کار می روند که از این ثبات ها برای کنترل عمل پردازش و همچنین رویه های ممتاز سیستم عامل برای اجرا و کنترل برنامه ها استفاده می کنند. ثبات های زیر از این نوع می باشند.
1-ثبات های شمارنده برنامه (Pc )
2-ثبات دستورالعمل (Ir )
1: Pc شامل آدرس دستورالعملی است که باید واکشی شود.
2: Ir حاوی آخرین دستورالعملی است که واکشی شده است.
واحد کنترل:
تغریبأ هر دستگاهی که قابل تصور باشد ممکن است به عنوان دستگاه I/o به کار رود.بسیاری از دستگاه ها به مدار کنترلی نیاز دارند که قابل به کار گیری برای دستگاه های دیگر نیز باشد.این سخت افزار مشترک به دلایل اقتصادی به صورت یک دستگاه مجزا به نام واحد کنترل ساخته می شود.
اجرای دستورالعمل:
عمل اصلی کامپیوتر اجرای برنامه است. برنامه أی که قرار است اجرا شود شامل مجموعه أی از دستورالعمل ها می باشدکه در حافظه سیستم ذخیره شده است.پردازنده کار واقعی را با اجرای دستورالعمل های مشخص شده در برنامه انجا می دهد در ساده ترین حالت پردازش را در دو گام می توان نوشت:
1-پردازنده یک دستورالعمل را از حافظه می خواند ( واکش می کند )
2- پردازنده دستورالعمل واکش شده را اجرا می کند.
اجرای برنامه شامل تکرار فرایند واکشی و اجرای دستورالعمل هاست.اجرای دستورالعمل ممکن است شامل چندین عمل باشد و بستگی به طبیعت دستورالعمل دارد.
فرایندی که برای اجرای دستورالعمل لازم است ،چرخه دستورالعمل نام دارد. با استفاده از شرح دو مرحله ای که در بالا ذکر شد چرخه دستورالعمل در شکل زیر نمایش داده شدهاست.این دو گام تحت چرخه واکنش و چرخه اجرا عنوان می شود

این چرخه موقعی متوقف می شود که دستور توقف ،دستگاه خاموش یاخطا رخ دهد.

چند دستور: 1-پاک کردن حافظه Dos Key = Alt + F7
2-دیسک را چک کرده و ایراد های سخت افزاری را نشان می دهد Chkdsk
3-ویروس کش موجود در حافظه Msav
4-گاردی برای محافظت حافظه در برابر ویروس Vsafe
5-کسب اطلاعات در مورد دستورات Help
6-نمایش صفحه به صفحه خروجی دستورات More
7-خروجی فرمان را عوض می کند >
8-ورودی استاندارد مانیتور است که به فایل تغییر می کند <
9-نمایش فایل ها با صفت Read only Dir / Ar
10-نمایش فایل ها با صفت Hidden Dir / Ar
11-گزارشی از وضعیت سیستم را در فایلی ذخیره ی کند f Msd / 12-خروجی روی فایل بازنویس می شود Dir > T.txt
13-خروجی به انتهای فایل اضافه می شود Dir >> T.txt
14-از فایل ها با تمام خصوصیات آنها لیست می گیرد Attrib *.*
15-خروجی را به چاپگر می فرستد Tree > Prn
پنج دستاورد ایجاد و توسعه سیستم های کامپیوتری:
1-فرایند ها 2-مدیریت حافظه
3-حفاظت اطلاعات و ایمنی 4-زمان بندی و مدیریت منبع
5-ساختار سیستم
1-فرایند:تعاریف زیادی برای فرایند وجود دارد از جمله:
نکته:چند برنامگی برای مشغول نگه داشتن پردازنده و دستگاه های ورودی و خروجی از جمله حافظه جانبی برای دسترسی به حد اکثر کارایی اجرا می شد.
2-مدیریت حافظه:جزء پارامتر های اصلی می باشد.
فایل Himem.Sys امکان استفاده از حافظه افزوده را فراهم می کند.
نکته:حافظه افزوده فضای زیادی از Ram را اشغال کرده است.
اشتراک زمانی:استفاده مشترک چند کاربر از یک Server در شبکه را گویند.
نکته:سیستم های بلادرنگ توانایی سرویس به چند کاربر را برای انجام یک کار را دارند.
نکته:سیستم های بلادرنگ:قدرت بالا-هوشمند-سرعت زیاد.

نکته:در سیستم های اشتراک زمانی هدف اصلی که سیستم آماده واکنش و پاسخ گویی به نیاز های هر یک از کاربران بوده و همچنین به دلایل اقتصادی بتواند همزمان از کاربران بیشتری حمایت کند.
نکته:در سیستم های بلادرنگ تعدادی از کاربران در حال وارد کردن خواسته ها و یا تغییرات خود روی یک بانک اطلاعاتی هستند مثل سیستم ذخیره جا در خطوط هواپیمایی.
نکته:تفاوت کلیدی بین دو سیستم بالا در این است که اولی محدود به یک یا دو یا سه کاربرد است. در حالی که کاربران سیستم های اشتراک زمانی می توانند مشغول ایجاد برنامه و استفاده از کاربردهای مختلف سیستم باشند.
در هر دو حالت زمان پاسخگویی سیستم حرف اول را می زند.
فایل های دسته ای:
با فرمان Copycon و Edit می توان فایل دسته ای ایجاد کرد.
Autoexec.Bat : فایل هایی که لازم است در ابتدای راه اندازی ویندوز اجرا شوند در این فایل قرار دارند.
Gemouse :اگر فهرستGmouse در درایو C وجود داشته باشد در محیط Text می توان از Mouse استفاده کرد .
نکته:اگر در فایل Autoexec.bat بخواهیم یک فرمان را غیر فعال کنیم از دستور Rem قبل از فرمان مورد نظر استفاده می کنیم.
نکته:برای غیر فعال کردن گاردهای ویروس در ویندوز به فایل Ms command مراجعه شود.
تعریف حافظه افزوده:
Device =C:\Windows\Himem.sys
بار کردن Dos در ناحیه بالایی:
Dos=High
بار کردن Dos در ناحیه پائین:
Dos=Low
تعریف و مدیریت حافظه گسترده:
Device=C:\Windows\Emm386.exe
درایو مجازی به حجم Mg 1 تعریف می کند ( در حافظه گسترده )
Device High=C:\Windows\Ramdrive.sys 1024 /e
نکته:سویچ /A در فرمان بالا درایو را در حافظه افزوده می سازد.
برای داشتن فونت رنگی در محیط Text
Device=C:\Dos\Ansi.sys
عدم اجرای فرمان Rem echo hello

همگام سازی:
در طراحی یک سیستم نرم افزاری ممکن است خطا هایی رخ دهد.
1-همگام سازی نامناسب:
مفهوم همگام سازی نامناسب این است که اغلب یک روال باید برای بروز حادپه أی در جای دیگری از سیستم معوق مانده و صبر کند. مثلأ برنامه أی که عمل خواندن را آغاز می کند باید تا آماده شدن داده ها در میانگیر صبر کنددر چنین مواقعی علامتی از یک روال دیگر لازم است تا این کار انجام شود .طراحی نامناسب راهکار علامت دهی می تواند موجب از دست رفتن علامت یا علامت های تکراری گردد.
2-شکست در انحصار متقابل:
اغلب بشی از یک کاربر در تلاش برای استفاده همزمان از یک منبع مشترک هستند . مثلأ در یک سیستمذخیره جا در خطوط هواپیمایی ،ممکن است دو کاربر همزمان تلاش کنند بانک اطلاعاتی را خوانده و در صورت بودن جا بانک اطلاعاتی را تغییر دهند. نوعی راهکار انحصار زمان باید وجود داشته باشد تا در یک زمان یک روال با آن بخش از داده ها تراکنش داشته باشد.
3-عملکرد غیر قطعی برنامه:
در حالت عادی خروجی یک برنامه باید به ورودی آن بستگی داشته باشد.وقتی برنامه ها از حافظه به صورت اشتراکی استفاده می کننددر این صورت ممکن است به طور غیر قابل پیشبینی در کار یکدیگر دخالت کنند.
4-بنبست ها:
ممکن است دو یا چند برنامه به خاطر یکدیگر معلق باشند. فرض کنید دو برنامه هر یک به دو دستگاه I/o احتیاج داشته باشند یکی از برنامه ها کنترل یکی از دستگاه ها و برنامه دیگر کنترل دستگاه دیگر را در اختیار گرفته است وهر یک از این دو برنامه منتظرند تا برنامه دیگر منبع مورد نظرش را رها کند.
مدیریت حافظه:
برای پاسخ گویی به نیاز سیستم ،سیستم عامل پنج وظیفه زیر را بر عهده دارد:
1-جداسازی فرایند ها:عدم تداخل فرایند ها در داده ها و حافظه یکدیگر
2-تخصیص و مدیریت خودکار:تخصیص پویایی حافظه به برنامه ها به طوری که این تخصیص از دید برنامه ساز پوشیده باشدو نیازمند توجه به محدودیت های حافظه ننماید.
3-حمایت از برنامه سازی مؤلفه ای: برنامه سازان باید قادر باشند مؤلفه ها و پارمتر ها ی حافظه ای را در برنامه های خود تعریف کنند.

4-حفاظت و کنترل دسترسی:اشتراک حافظه این توان را به وحود می آورد تا برنامه أی حافظه برنامه دیگر را آدرس دهی کند و این جامعیت برنامه ها را تجدید می کند.سیستم عامل باید این اجازه را بدهد تا بخش هایی از حافظه توسط کاربران مختلف به صورتهای مختلف قابل دسترسی باشد.
5-حافظه دراز مدت:بسیاری از کاربران و کاربردها نیازمندوسیله ای هستند تا اطلاعات را برای دوره های طولانی ذخیره کنند.
مفهوم نخ:
یک واحد کاری است که می توان پردازنده را به آن توضیع کرد و به صورت ردیفی اجرا می شود و می تواند مورد وقفه واقع شود و در نتیجه پردازنده به نخ دیگری بپردازد.
فرایند:
مجموعه یک یا چند نخ و منابع سیستمی تخصیص داده شده مثل حافظه ،می باشد .این مفهوممشابه یک برنامه در حال اجراست.
تنظیمات پیشرفته Dos :
این فایل در ریشه درایو C قرار دارد Msdos.sys رابط گرافیکی کاربر Boot Gui
اگر یک باشد موجب نمایش منوی هفت گانه اول راه اندازی سیستم می شود Boot Menu برای تعیین مدت زمان صبر بر روی گزینه ها Boot Menu Delay تعیین گزینه پیش فرض بین یک تا پنج (منوی هفت گانه ) Boot Menu Defult در حالتی که ویندوز به طور نرمال خاموش نشود Auto scan
اگر یک باشد امکان رفتن به Dos وجو دارد. Boot Multy
اگر یک باشد امکان رفتن به Dos وجود دارد Run/Msconfig/Advanced/Enable start menu
Msdos.sys : Bootup ویندوز در این فایل قرار دارد و فایلی سیستمی متنی است.
خصوصیات فایل Msdos.sys:
1- Hidden 2-Read only
3-System 4-Text
ثفاوت Dos و Windows :
ویندوز دارای رابط گافیکی کاربر است ( Gui ) .
سیستم های بزرگ:
سیستم های کامپیوتری بزرگ اولین کامپیوتر هایی بودند که در بسیاری از امور اقتصادی و علمی به کار گرفته شدند در این قسمت رشد سیستم های بزرگ را از سیستم های دسته أی تا سیستم های بلادرنگ بررسی می کنیم:

1-سیستم های دسته ای :
کامپیوتر های اولیه از نظر فیزیکی بسیار بزرگ بودند.که از طریق یک کنسول کار می کردند ،کاربران مستلزمأ با سیستم تعامل نداشتند. در این گونه از سیستم ها برای افزایش سرعت پردازش کارهایی که نیاز مشابه داشتند به صورت یک دسته در می آمدند و به طور گروهی روی کامپیوتر اجرا می شدند برنامه نویسان باید برنامه های خود را به اپراتور تحویل دهند تا آنها را بر اساس نیازمندی هایی که دارنددسته بندی کنند و کامپیوتر آنها را اجرا نماید.
از میژگی های سیستم دسته أی این بود که کاربر با کاری که در حال اجرا بود تعامل نداشت ،زمانی که کار تحویل سیستم می شدتا زمان تولید خروجی ( زمان برگشت ) به میزان محاسبات یا تأخیر در اجرای کار توسط سیستم عامل بستگی داشت.در چنین محیطی Cpu اغلب بی کار است. علت بی کاری Cpu این است که سرعت دستگاه های I/O مکانیکی کمتر از دستگاه های الکترونیکی مثل Cpu است.حتی یک Cpu کند که در حدود میکرو ثانیه کار می کند هزاران دستور را در دقیقه اجرا می کند ،یک کارت خوان سریع ممکن است 1200 کارت را در دقیقه بخواند.
استفاده از فناوری دیسک موجب افزایش سرعت دستگاه های I/O شده است.به جای اینکه کارت ها از طریق کارت خوان به حافظه خوانده شوند و سپس کار مورد نظر پردازش گردد کارت ها مستقیمأ به دیسک خوانده می شوند. با دستیابی مستقیم به چندین کارت سیستم عامل باید زمان بندی کارها را انجام دهد و وظیفه ها به طور کارآمد انجام گیرند.
2-سیستم های چند برنامه ای:
ایده چند برنامه أی به این صورت است که سیستم عامل چندین کار را به طور همزمان در خود نگه می دارد .سیستم عامل یکی از کار ها را انتخاب و در حافظه قرار می دهدسرانجام کار ممکن است منتظر بماند تا وظیفه أی مثل عملیات I/O کامل شود .در سیستم غیر چند برنامه ای پردازنده بی کار خواهد ماند. ولی در سیستم چند برنامه ای سیستم عامل به کار دیگری می پردازد.تا زمانی که انتظار کار اول به پایان برسد،پردازنده را در اختیار میگیرد.تا زمانی که حد اقل یک کار در صف اجرا وجود دارد پردازنده بی کار نخواهد ماند
زمان بندی کار:
اگر چندین کار آماده ورود به حافظه باشند و حافظه برای همه آنها وجود نداشته باشد سیستم باید از بین آنها کاری را انتخاب کند این انتخاب را زمان بندی کار گویند.
زمان بندی پردازنده:
اگر چندین کار به طور همزمان آماده اجرا باشند سیستم باید از بین آنها انتخاب کند.این تصمیم گیری را زمان بندی پردازنده گویند.

دستور Scheduled Task :
برای زمان بندی اجرای برنامه ها است.
سیستم های رومیزی:
کامپیوتر های رومیزی در دهه 1970 به وجود آمدند سیستم عامل های Pc نه چند کاربره بودند و نه چند وظیفه ای اما اهداف این سیستم های عامل با گذشت زمان تغییر کرد به جای پیشینه کردن آسایش و تفاهم با کاربران پرداختند این سیستم ها شامل Pc هایی هستند که ویندوز و اپل مکینتاش را اجرا می کنند.
مایکرو سافت ویندوز را جانشین سیستم عامل Ms Dos کرد و IBM سیستم چند وظیفه ای Os/2 را جانشین Pc Dos نمود. .سیستم عامل اپل مکینتاش به سخت افزار پیشرفته ای نیاز دارد و ویژگی هایی مثل چند وظیفه ای و حافظه مجازی دارد.
سیستم های چند پردازنده ای:
اغلب سیستم های امروزی تک پردازنده ای اند. یعنی فقط یک Cpu دارند. اما سیستم های چند پردازنده ای که سیستم های موازی یا اتصال قوی نیز نامیده می شوند ،در حال رشد می باشند. این سیستم ها دارای چندین Cpu هستند که ارتباط نزدیکی با هم برقرار می کنند.و از حافظه و ساعت و… به طور اشتراکی استفاده می کنند.
این سیستم ها سه امتیاز عمده دارند:
1- توان عملیاتی بالا:
با افزایش تعداد پردازنده ها کار یبشتری در حداقل زمان انجام می گیرد.
2-صرفه جویی اقتصادی:
سیستم های چند پردازنده ای نسبت به سیستم های تک پردازنده ای مقروم به صرفه ترندزیرا می توانند از دستگاه های جانبی _ حافظه ثانویه و نیروی برق مشترکی استفاده کنند.اگر چندین برنامه بر روی یک دسته از داده ها عمل نمایند بهتر است آن داده ها روی دیسک ذخیره سازی شوند و پردازنده ها به طور اشتراکی از آنها استفاده کنند.
2- قابلیت اعتماد:
اگر وظایف بین چند پردازنده توضیع شود خرابی یک پردازنده کل سیستم را از کار نمی اندازد بلکه سرعت آن را کند می کند. اگر 10 پردازنده داشته باشیم که یکی از آنها خراب شود هر یک از 9 پردازنده باقی مانده باید کار آن پردازنده خراب را انجام دهند لذا کل سیستم 10 درصد کند تر کار می کند این توانایی ادامه کار برای ارائه خدمات متناسب با سطح بقاء سخت افزار را تنزل مطبوع نامند.

متداول ترین سیستم های چند پردازنده ای:
از مدل چند پردازنده أی متقارن ( Smp ) استفاده می کنند که در آنها هر پردازنده از کپی یکسانی از سیستم عامل استفاده می کند و این کپی ها در صورت لزوم با هم ارتباط برقرار می کنند.
بعضی از سیستم ها از روش چند پردازنده ای نا متقارن استفاده می کنند. که در آن هر پردازنده وظیفه مشخصی دارد .یک پردازنده به عنوان پردازنده مرکزی سیستم را کنترل می کند و بقیه پردازنده ها از پردازنده اصلی دستور می گیرند.و یا یک وظیفه مشخصی دارنداین طرح رابطه رئیس و مرئوس را تعریف می کند.
پردازنده اصلی عمل زمان بندی را انجام می دهد و کار را به پردازنده های دیگر تخصیص می دهد.
معنای Smp :
این است که تمام پردازنده ها همتا و نظیر هم هستند. یعنی رابطه رئیس و مرئوس بین آنها وجود ندارد هر پردازنده به طور همزمان یک کپی از سیستم عامل را اجرا می کند.شکل زیر معماری Smp را نشان می دهد.

از نظر مجازی تمام سیستم عامل های جدید مثل ویندوز Nt ، Solarise ،Digitl Unix ، Os/2 و Linux از Smp پشتیبانی می کنند .
تفاوت بین چند پردازشی متقارن و نا متقارن:
به سخت افزار یا نرم افزار بر می گردد سخت افزار خاص می تواند پردازنده های چندگانه را به شیوه های گوناگون پیکر بندی کند یا نرم افزار می تواند طوری نوشته شود که اجازه دهد یکی از پردازنده ها به عنوان پدرازنده رئیس و بقیه مرئوس باشند.
به عنوان مثال سیستم عامل SunOs ( نسخه 4 ) از چند پردازشی نامتقارن و نسخه پنج (Solarise )
در همان سخت افزار از چند پردازشی متقارن پیروی می کند.
سیستم های توضیعی:
سیستم های توضیعی برای انجام وظایف خود از شبکه بندی استفاده می کنند.سیستم های توضیعی از طریق برقراری ارتباطات می توانند در وظایف محاسباتی شریک باشند.و ویژگی های قدرتمندی برای کاربران فراهم کنندشبکه ها بر اساس توپولوژی هایی که در آنها به کبر گرفته شده با هم فرق می کنند .مثل فاصله بین گره ها و رسانه انتقالی .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   26 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله ترانزیستور

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله ترانزیستور دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده مقاله :
علم الکترونیک با اختراع ترانزیستور وارد فاز جدیدی از تحقیق و اختراع شد .هر روز اخباری را مبنی بر اختراعات جدید در زمینه الکترونیک می شنویم که مطمئنا در کالبد شکافی این اختراعات به نقش پر اهمیت ترانزیستور پی خواهیم برد
متن کامل مقاله :
علم الکترونیک با اختراع ترانزیستور وارد فاز جدیدی از تحقیق و اختراع شد .هر روز اخباری را مبنی بر اختراعات جدید در زمینه الکترونیک می شنویم که مطمئنا در کالبد شکافی این اختراعات به نقش پر اهمیت ترانزیستور پی خواهیم برد .

ترانزیستور یک قطعه سه پایه است که ساختار فیزیکی آن بر اساس عملکرد نیمه هادی ها می باشد.ترانزیستور را از دو نوع نیمه هادی با نام سلسیوم و ژرمانیوم می سازند.عموما در یک تقسیم بندی ترانزیستور ها را به دو دسته ترانزیستور های BJT و FET تقسیم می کنند . ترانزیستور های BJT با نام ترانزیستور های پیوند دو قطبی و ترانزیستور های FET با نام ترانزیستور های اثر میدان شناخته شده¬اند.FETها دارای سرعت سوئیچینگ کمتر از BJT هستند .

معمولا ترانزیستور را با دو دیود مدل سازی می کنند از این مدل برای تشخیص سالم بودن ترانزیستور استفاده می کنند.عملکرد ترانزیستور هابه عنوان یک طبقه در مدار بستگی به نظر طراح دارد اما در صورتی که ترانزیستور را یک جعبه سیاه در نظر بگیریم که دارای دو ورودی و دو خروجی است با توجه به اینکه ترانزیستور دارای سه پایه است باید یکی از پایه ها را به عنوان پایه مشترک بین ورودی و خروجی در نظر بگیریم. این پایه مشترک اساس آرایش های مختلف ترانزیستور است .یکی از پایه های ترانزیستور با نام Base و پایه دیگر با نام امیتر (تزریق کننده) و پایه آخر با نام کالکتور (جمع کننده ) شناخته شده است . بسته به اینکه کدامیک از پایه های مذکور به عنوان پایه مشترک در نظر گرفته شود آرایش های بیس مشترکCommon Base – کالکتور مشترکCommon Collector- امیتر مشترک Common Emitter – ممکن خواهد بود.

هر کدام از این آرایش ها دارای یک خصوصیت خواهند بود که متفاوت با دیگر آرایش ها است مثلا امیتر مشترک دارای بهره توان بسیار زیاد است و یا بهره ولتاژ بیس مشترک زیاد است و...
ترانزیستور در هر مداری می تواند متفاوت از قبل ظاهر شود- منبع ولتاژ یا منبع جریان و یا تقویت کننده ولتاژ و ....- این تفاوت را المانهای همراه ترانزیستور که اکثرا مقاومت و خازن(دیود و...) هستند تعیین می کنند نحوه قرار گیری این المانها به همراه ترانزیستور و منبع تغذیه را بایاس ترانزیستور گویند.در مدار های بایاس برای ترانزیستور یک ولتاژ مثبت به همراه زمین یا یک ولتاژ مثبت به همراه ولتاژ منفی را برای ترانزیستور بسته به کاربرد در نظر می گیرند .

عملکرد ترانزیستور ها(BJT) در سه ناحیه تعریف می شود . 1-ناحیه قطع 2- ناحیه فعال 3- ناحیه اشباع
این سه ناحیه بر اساس بایاس پایه های ترانزیستور و ولتاژ آن ها تعریف می شود .
ترانزیستور در مدارات عمدتا به صورت زیر ظاهر می شود :

1- به عنوان کلید به منظور قطع و وصل قسمتی از مدار

از ترانزیستور در ناحیه قطع و اشباع به عنوان کلید دیجیتال و سوئیچ استفاده می کنند .ولتاژ VCE در حالت اشباع کمتر از 0.2 است . در حالت اشباع توان تلف شده ترانزیستور بسیار کم است زیرا توان تلف شده ترانزیستور از حاصلضرب ولتاژ VCE و IC بدست می آید که هردو مقدار کوچکی هستند.

2- به عنوان تقویت کننده ولتاژ

3- به عنوان تقویت کننده جریان

4- به عنوان منبع جریان ثابت

5- به عنوان منبع ولتاژ ثابت

و...

در 4 مورد بعدی بالا از ترانزیستور در ناحیه فعال که همان ناحیه خطی عملکرد ترانزیستور است استفاده می شود .

آرایش های مداری مشهور :

1- امیتر فالوور (Emitter follower) :

شکل موج خروجی دنبال کننده شکل موج ورودی است (وجه تسمیه) مقاومت کوچک موجود در بیس به منظور جلوگیری از نوسانات ناخواسته قرار گرفته است .

1- زوج دارلینگتون

هر ترانزیستور دارای یک خصوصیت با نام بتا β است که بهره جریان ترانزیستور است در زوج دارلینگتون بتای زوج ترانزیستور از ضرب 2β1*β حاصل می شود که مقداری نزدیک به چند هزار خواهد شد .البته در این آرایش ترانزیستور خروجی باید تحمل این جریان کالکتور را داشته باشد که مسئله مهمی در طراحی است.

1- منبع جریان ثابت

در این آرایش ولتاژ هر کدام از دیود ها 0.7 است و در نتیجه ولتاژ بیس ترانزیستور 1.4 خواهد شد ولتاژ VBE (ولتاژ بیس – امیتر) هم در حدود 0.7 است پس جریان عبوری از امیتر مقدار 0.7/RE خواهد بود با انتخاب مناسب RE می توان مقدار جریان را به دلخواه انتخاب کرد .

4 – منبع ولتاژ ثابت

در این مدار ولتاژ خروجی توسط دیود زنر تامین می شود .ولتاژ خروجی تقریبا 0.7 کمتر از ولتاژ شکست زنر است .

ترانزیستور
ترانزیستور

ترانزیستور را معمولاً به عنوان یکی از قطعات الکترونیک می‌‌شناسند. ترانزیستور یکی از ادوات حالت جامد است که از مواد نیمه رسانایی مانند سیلیسیم (سیلیکان) ساخته می‌شود.
کاربرد
ترانزیستور هم در مدارات الکترونیک آنالوگ و هم در مدارات الکترونیک دیجیتال کاربردهای بسیار وسیعی دارد. در آنالوگ می‌توان از آن به عنوان تقویت کننده یا تنظیم کننده ولتاژ (رگولاتور) و ... استفاده کرد. کاربرد ترانزیستور در الکترونیک دیجیتال شامل مواردی مانند پیاده سازی مدار منطقی، حافظه، سوئیچ کردن و ... می‌شود.به جرات می توان گفت که ترانزیستور قلب تپنده الکترونیک است.
عملکرد
ترانزیستور از دیدگاه مداری یک عنصر سه‌پایه می‌‌باشد که با اعمال یک سیگنال به یکی از پایه‌های آن میزان جریان عبور کننده از دو پایه دیگر آن را می‌توان تنظیم کرد. برای عملکرد صحیح ترانزیستور در مدار باید توسط المان‌های دیگر مانند مقاومت‌ها و ... جریان‌ها و ولتاژهای لازم را برای آن فراهم کرد و یا اصطلاحاً آن را بایاس کرد.
انواع
دو دسته مهم از ترانزیستورها BJT (ترانزیستور دوقطبی پیوندی) (Bypolar Junction Transistors) و FET (ترانزیستور اثر میدانی) (Field Effect Transistors) هستند. FET ‌ها نیز خود به دو دستهٔ Jfetها (Junction Field Effect Transistors) و MOSFETها (Metal Oxide SemiConductor Field Effect Transistor) تقسیم می‌شوند.
ترانزیستور دوقطبی پیوندی
در ترانزیستور دو قطبی پیوندی با اعمال یک جریان به پایه بیس جریان عبوری از دو پایه کلکتور و امیتر کنترل می‌شود. ترانزیستورهای دوقطبی پیوندی در دونوع npn و pnp ساخته می‌شوند. بسته به حالت بایاس این ترانزیستورها ممکن است در ناحیه قطع، فعال و یا اشباع کار کنند. سرعت بالای این ترانزیستورها و بعضی قابلت‌های دیگر باعث شده که هنوز هم از آنها در بعضی مدارات خاص استفاده شود.
ترانزیستور اثر میدانی(JFET)
در ترانزیستور اثر میدانی با اعمال یک ولتاژ به پایه گیت میزان جریان عبوری از دو پایه سورس و درین کنترل می‌شود. ترانزیستور اثر میدانی بر دو قسم است: نوع n یا N-Type و نوع p یا P-Type. از دیدگاهی دیگر این ترانزیستورها در دو نوع افزایشی و تخلیه‌ای ساخته می‌شوند.نواحی کار این ترانزستورها شامل "فعال" و "اشباع" و "ترایود" است این ترانزیستورها تقریباً هیچ استفاده‌ای ندارند چون جریان دهی آنها محدود است و به سختی مجتمع می‌شوند.
ترانزیستور اثر میدانی(MOSFET)
این ترانزیستورها نیز مانند Jfetها عمل می‌کنند با این تفاوت که جریان ورودی گیت آنها صفر است. همچنین رابطه جریان با ولتاژ نیز متفاوت است. این ترانزیستورها دارای دو نوع PMOS و NMOS هستند که تکنولوژی استفاده از دو نوع آن در یک مدار تکنولوژی CMOS نام دارد. این ترانزیستورها امروزه بسیار کاربرد دارند زیرا براحتی مجتمع می‌شوند و فضای کمتری اشغال می‌کنند. همچنین مصرف توان بسیار ناچیزی دارند.
به تکنولوژی‌هایی که از دو نوع ترانزیستورهای دوقطبی و Mosfet در آن واحد استفاده می‌کنند Bicmos می‌گویند
البته نقطه کار این ترنزیستورها نسبت به دما حساس است وتغییر می‌کند.بنابراین بیشتر در سوئیچینگ بکار می‌‌روند AMB
پیوند به بیرون
• ترانزیستورها چگونه کار می‌کنند 1
ترانزیستور چگونه کار می کند
اگر ساده بخواهیم به موضوع نگاه کنیم عملکرد یک ترانزیستور را می توان تقویت جریان دانست. مدار منطقی کوچکی را در نظر بگیرید که تحت شرایط خاص در خروجی خود جریان بسیار کمی را ایجاد می کند. شما بوسیله یک ترانزیستور می توانید این جریان را تقویت کنید و سپس از این جریان قوی برای قطع و وصل کردن یک رله برقی استفاده کنید.
موارد بسیاری هم وجود دارد که شما از یک ترانزیستور برای تقویت ولتاژ استفاده می کنید. بدیهی است که این خصیصه مستقیما" از خصیصه تقویت جریان این وسیله به ارث می رسد کافی است که جریان وردی و خروجی تقویت شده را روی یک مقاومت بیندازیم تا ولتاژ کم ورودی به ولتاژ تقویت شده خروجی تبدیل شود.
جریان ورودی ای که که یک ترانزیستور می تواند آنرا تقویت کند باید حداقل داشته باشد. چنانچه این جریان کمتر از حداقل نامبرده باشد ترانزیستور در خروجی خود هیچ جریانی را نشان نمی دهد. اما به محض آنکه شما جریان ورودی یک ترانزیستور را به بیش از حداقل مذکور ببرید در خروجی جریان تقویت شده خواهید دید. از این خاصیت ترانزیستور معمولا" برای ساخت سوییچ های الکترونیکی استفاده می شود.
همانطور که در مطلب قبل (اولین ترانزیستورها) اشاره کردیم ترانزستورهای اولیه از دو پیوند نیمه هادی تشکیل شده اند و بر حسب آنکه چگونه این پیوند ها به یکدیگر متصل شده باشند می توان آنها را به دو نوع اصلی PNP یا NPN تقسیم کرد. برای درک نحوه عملکرد یک ترانزیستور ابتدا باید بدانیم که یک پیوند (Junction) نیمه هادی چگونه کار می کند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   26 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید