دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
، مدیریت را علم وهنر اداره کردن و سرپرستی نمودن گروهی از افراد در جهت نیل به اهدافی خاص تعریف نموده اند و یا عده ای دیگر آنرا بنابر وظایف مدیر، علم وهنر برنامه ریزی ، سازماندهی ، هدایت و انگیزش ، هماهنگی و کنترل فعالیت های سازمان مطابق با اهداف و برنامه های از قبل تعیین شده دانسته اند و سایمن مدیریت را تصمیم گیری می داند و آن نیز انتخاب یک بدیل یا گزینه و راه حل میان راه حل ها یا راهکارهای متعدد است بنحوی که اثربخشی و کارایی سازمان توأمان فراهم آید . مدیران سازمان در پی آن هستند که با حداقل امکانات حداکثر استفاده و مطلوبیت را از آن خود و سازمان خود نمایند . یکی از ابعاد بسیارمهم سازمان بعنوان نظام فنی و اجتماعی در حال حاضر ، بهترین شیوه بکارگیری از دارائیهای موسسه است و همچنین می دانیمکه قسمت عمده ای از دارائیهای موسسات در موجودیهای انبارهای آن مؤسسات نهفته و انباشته شده است ومدیریت مالی و تدارکات و انبارها در صددند تا بهتری ترکیب بهینه ای را که متضمن حداکثر سود یا حداقل هزینه برای مؤسسه باشد را معین بنمایند و در این راستا از فنون و علم مدیریت صنعتی بهره ای شایان می برند چرا که زمان و هزینه از عناصر اصلی تصمیم‌گیری مدیریت بشمار می آید . جهت تصحیح سیستم های انبارداری وطراحی آنها و همچنین طراحی مدل هایی متناسب با مؤسسات اشراف دانش بر علوم مختلف و تکنیک های متنوع حاصل از رشته های مختلف ضروریست ولذا در این مجموعه به صراحت مشاهده می شود که چگونه از تکنیک های نموداری یا گرافیکی ، جداول و ابزارهای هندسی و کمی ریاضی و رفتاری و تحلیلی و سایر دروس جهت نیل به هدف بهبود در سیستم های انبارداری بهره گرفته می شود .
امروزه یکی از مشکلات مهم در مؤسسات صنعتی و بازرگانی ، عدم وجود طراحان و مدیران و گردانندگان انبارهاست . تعداد محدودی از مؤسسات تولیدی هستند که کمو بیش به اهمیت کنترل مواد و کالاها استفاده از سیستم های کنترل موجودی انبار بعنوان ابزاری مدیریتی واقفند و اقداماتی جهت برقراری آن نموده اند و بقیه فاقد سیستم صحیح انبارداری می باشند . اینگونه مؤسسات بعلت عدم دسترسی به اطلاعات درست و به موقع از موجودیها و میزان و نوع آنها قادر به تهیه وتدارک موجودیهای موردنیاز ، به موقع و با صرفه کامل و مسلم است که دچار مشکلاتی در این زمینه اند و در جستجوی متخصصین انبارداری نیز غالباً به افراد بدون آمادگی و معلومات برخورد می نمایند و چون تکامل صنعت بدون کاربرد روشهای نوین و فنون پیشرفته عملی نخواهد بود ، لزوم این افراد مطلع و حرفه ای هر چه بیشتر از پیش مشهود میشود و هدف ما نیز در این مجموعه ارائه مطالبی نسبتاً جامع در خصوص سیستم ها و مدل های انبارداری و برنامه ریزی کنترل موجودی انبارهاست .
لذا سعی شده تا از مطالب متفرقه و حاشیه ای و مبسوط غیرضروری تا حد امکان خودداری شود و لذا این مجموعه چکیده برداری شده است.امید است که این مجموعه گامی باشد هر چند کوچک در راه شناخت راهکارهای موردنیاز مدیریت سیستم های انبارداری و آرزوی ما رضایت حق تعالی است که هیچ هدفی والاتر از قرب به او و رضایت و خشنودی او نیست .
انشاء الله
پرویز معدنی
31شهریور 83
گروه ماشین های اداری ایران
تاریخچه
تأسیس در سال 1343 (40 سال)
-ماشین های اداری شارپ از سال 1344 (39 سال)
-تولید کننده چاپگرهای اپسون از سال 1376 (7سال)
-تولید کننده چاپگرهای ویژه الیوتی از سال 1374 (9 سال)
-تولید کننده مانیتورهای ال جی از سال 1373 (10 سال)
-حافظه های نوری ال جی از سال 1380 (3 سال)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
• مرکز ماشین های اداری ایران
نیروی انسانی 160 نفر
نمایندگان سراسری 689 نفر
سهم بازار محصولات :
فتوکپی شارپ 72%
فاکس شارپ 38%
ماشین حساب شارپ 18%
چاپگر اپسون 45%
اسکنر مادیران 20%
درایورهای نوری ال جی 40%
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
• خدمات ماشین های اداری ایران
فعالیت : سرویس و خدمات پس از فروش
-نیروی انسانی : 430 نفر
-نمایندگان سرویس و خدمات : 263 مؤسسه
-مراکز سرویس و خدمات : 18 استان
-دفعات سرویس و خدمات در سال82 : 243000
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
• صنایع ماشینهای اداری ایران
فعالیت : تولید و توزیع کالای رؤیت داده ها
-نیروی انسانی : 990 نفر
-نمایندگان سراسری: 369 نفر
-فضای تولید و انبارها : 40700 مترمربع
سهم بازار محصولات (سال 82) :
-مانیتور ال جی 77%
-چاپگر اپسون (سوزنی) 98%
-چاپگر الیوتی 98%
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
• خلاصه
-تعداد پرسنل 1580 نفر
-نمایندگان سراسری 589 مؤسسه
-نمایندگان سرویس و خدمات 263 سراسری
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
• سرمایه گذاری تا پایان سال 82
-ماشین آلات 11 میلیارد تومان
-ساختمان و تأسیسات 10 میلیارد تومان
-پروژه در دست تکمیل 7/1 میلیارد تومان
-سایر 2/2 میلیارد تومان
جمع کل 9/24 میلیارد تومان
• عملکرد مالی سال 82
-فروش 104 میلیارد تومان
-مالیات ابزاری 7/2 میلیارد تومان
-تجمیع عوارض 1/3 میلیارد تومان
-بیمه تأمین اجتماعی 2/1 میلیارد تومان
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
• تعداد مانیتورهای نصب شده ال جی در 6 سال گذشته
-کل مانیتور نصب شده در ایران 3125400 دستگاه
-کل مانیتور نصب شده ال جی در ایران 2152351 دستگاه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
برنامه تولید سال 83
-برآورد تقریبی بازار 82 : 1000000 دستگاه
-تولید سال 82 : 757737 دستگاه
-پیش بینی حجم بازار 83 : 1200000 دستگاه
-77%سهم ال جی : 924000 دستگاه
-رشد نسبت به سال 82 : 22% درصد
تعریف انبار : بطورکلی انبار محل و فضایی است که یک یا چند نوع کالای بازرگانی - صنعتی یا مواد اولیه یا فراورده های مختلف در آن نگهداری می شود یا می توان گفت محل و فضایی است که در آن مواد اولیه برای ساخت محصولات ، کالای نیمه‌ساخته ، مواد و لوازم مصرفی ، قطعات یدکی ماشین آلات ، ابزار آلات و اجناس اسقاط نگهداری می شود آنهم بر اساس سیستم صحیح طبقه بندی .
جایگاه انبار :سازماندهی سازمان های مختلف بنابر نیازهای آنان متفاوت است ، گاهی در بعضی مؤسسات انبار زیرنظر مستقیم مدیرعامل قرارداد و تحت نظر مدیر انبار نیز انبارهای مختلفی مانند انبار مواد ، قطعات ، محصولات ، ضایعات و ... قرار دارد .
ساختار سازمانی انبارها : فلوچارت (1)
ساختار سازمانی انبارها فلوچارت (2)
اهداف و وظایف انبارها :
1)برنامه ریزی و مراقبت جهت حفظ مقدار موجودی هر یک از اقلام کالاهای موردنیاز سازمان در حد مطلوب خود .
2)همکاری و مساعدت در خرید و تأمین و تهیه کالاها و کنترل و دریافت کالای خریداری شده .
3)نگهداری کالا در انبار بنحوصحیحو تسریع در امر تحویل با رعایت مقررات ودستورالعمل های سازمان .
انواع انبارها از نظر فرم ساختمانی :
1)انبارهای پوشیده : که از تمام اطراف بسته است و دارای سقف و وسایل ایمنی کامل می باشند .
2)انبارهای هانگارد یا سرپوشیده : این انبارها دارای سقف بوده ولی چهار طرف آن باز است (محافظ آفتاب و باران)
3)انبارهای باز یا محوطه : این انبار بصورت محوطه بوده و جهت نگهداری ماشین‌آلات و لوازم سنگین مورد استفاده قرار می گیرد .
انواع موجودی های انبارها :
1)مواد اولیه: برای ساخت محصولات که به مواد خام مشهور است .
2)کالای در جریان ساخت : که شامل بهای ناقص دستمزد و مواد و هزینه های سربار ساخت می باشند .
3)کالاهای ساخته شده : کالاهای آماده برای فروش یا توزیعی هستند که ممکن است تهیه شده یا ساخته شده باشند .
4)اجناس خریداری شده برای فروش : که در مؤسسات تجاری و توزیع کننده این نوع موجودی بیشتر به چشم می خورند .
5)مواد و لوازم مصرفی : که در تولید غیرمستقیم مؤثرند مثل گریس ، روغن ، ملزومات و غیره .
6)قطعات یدکی ماشین آلات : که جهت تعمیر ماشین آلات و دستگاه ها بکار می‌روند.
7)ابزارآلات : که ابزار کارگاهها برای تولید محصول می باشد .
8)اجناس اسقاطی : اجناسی هستند که مستهلک شده و غیرقابل استفاده اند که معمولاً فروخته یا تعمیر می شوند .
انتظارات مدیر یک مؤسسه از سیستم کنترل انبارها :
1)وجود همکاری بین واحدهای مربوط به خرید ، دریافت ، آزمایش ، انبار و حسابداری .
2)تمرکز یافتن کلیه خریدها در قسمت خرید
3)بمصرف رساندن مقرون بصرفة مواد و ملزومات
4)انبار کردن تمام مواد و ملزومات بطرز خاصی که بنحو دقیق و با سرپرستی کامل محافظت گردند .
5)تعیین میزان حداقل و حداکثر موجودی هر جنس بنحویکه از آن حدود تجاوز یا کاهش ننماید .
6)انجام عملیات صحیح درموردصدور اجناس بطوریکه تحویل آن طبق درخواست‌های مصوب در موقع لزوم انجام شود .
طبقه بندی
تعریف طبقه بندی : به تقسیم انواع کالاهای موجود به گروهها یا دسته هایی که دارای صفات مشترک و یا کاربرد مشترک باشند طبقه بندی می گویند . در انبارها برای نگهداری بهتر و تعیین آدرس و پیاده کردن سیستم کدگذاری و کنترل موجودی و طبقه بندی کالا اهمیت می یابد .
نکات مهم در طبقه بندی کالاها :
1)برای کلیه کارکنان انبار ساده و قابل فهم باشد .
2)با احتیاجات مختلف سازمان منطبق و هماهنگ بوده و نیاز آنها را به راحتی تأمین نماید .
3)انعطاف پذیر بوده و با تغییرات کاهش یا افزایش تعداد اقلام کالاهای مورد نیاز قابل تطبیق باشد .
عوامل موثر در انتخاب سیستم و شیوة طبقه بندی :
1)تعداد اقلام انبار و کالاها 2)ظرفیت انبارها
3)وسایل نگهداری کالا و میزان صادرات و واردات
4)موقعیت جغرافیایی قسمت های مصرف کننده
5)مقررات و نظریه مقامات مسئول سازمان
انواع طبقه بندی کردن کالاها :
1)طبقه بندی کردن کالاهای موردنیاز سازمان
2)طبقه بندی کالاهای موجود در انبار
3)طبقه بندی کالا در سطح مواد مورد نیاز صنایع کشور یا طبقه بندی استاندارد
4)طبقه بندی کالاها بر اساس طرح ها و برنامه ها
5)طبقه بندی کالا بر حسب مراحل انجام کار و زمان مصرف
کدگذاری کالاها
انواع روش های کدگذاری :
1)روش ساده یاروش‌اعداد ترتیبی : در این روش کالاها بترتیب ورود سریال می‌خورند
مثل 1 و 2 و 3 و ... این روش در قدیم برای انبارهایی که تعداد اقلام آنها محدود بود بکار می رفت عیب این روش عدم توانایی در کنار هم گذاری کدهای دوکالای مشابه در صورت جدید الورود بودن یکی از آنها بود که با فاصلة باز این مشکل رفع شد مثل 1-5-10-15-...
2)روش اعداد گروهی : در این روش کلیه کالاها را بر چند گروه کلی تقسیم می‌نمائیم. مثلاً 350 قلم کالای مؤسسه را در 5 گروه تقسیم بندی می کنند لذا تعداد کالاها در هر گروه عبارتست از با 30% شماره اضافی هر رده شامل 100 قلم کالا می گردد که از شماره 70 تا 100 جهت کالاهای جدیدالورود می باشد .
3)روش اعشاری یا دیوئی : در این روش از عدد اعشار استفاده می شود و بیشتر در کتابخانه ها متداول است مثلاً کد 7/15/24 عدد 24 بیانگر گروه کتاب و دو رقم دوم یعنی 15 نمایانگر نام مؤلف و عدد 7 نشانگر نام کتاب است .
4)روش حروف الفبایی : در این روش از حروف یا اعداد و حروف مرکب استفاده میشود که گروه اصلی با یک حرفه و گروه فرعی و اصل کالا از حروف دیگر یا اعداد مشخص می شود .
5)روش نیمونیک (حروف اول نام کالاها) : در این روش حروف اول نام کالاها که برای انبارها با موجودی کم بکار می رود نام کالا یا مشخصات چیزی را به اختصار بیاد ما می آورد مثل نزاجا = نیروی زمینی جمهوری اسلامی ایران یا ا.س.م=اسید سولفوریک مرگ
6)روش مخفی : در روش مخفی ارقام علامات و یا حروفیکه برای کدگذاری بکار می‌رود اول دارای معنی و مفهوم خاص بوده و درک آنها مستلزم شناخت قبلی یا مراجعه به راهنما یا کلید رمز خواهد بود مثل شماره خودروهای ارتش یا علاماتی که در مخابرات تلگرافی از آنها استفاده می شود .
7)روش کدینگ : جهت طراحی و کدگذاری اقلام انبار بنا به نیاز مؤسسه است که در رابطه با آن اقدامات زیر باید صورت بگیرد :
الف)لیست برداری از اقلام موجود در انبار در حال و آینده بدون ذکر مشخصات دقیق اجناس
ب)گروه بندی کردن اقلام
ج)تصمیم گیری راجع به تعداد رقم های تخصیصی به هر گروه پس از تعیین گروههای اصلی و فرعی
د)شماره گذاری اقلام
هـ)تهیه دفتر راهنمای اقلام انبار
سیستم های اطلاعاتی انبار
تعریف سیستم های اطلاعاتی انبار و نتایج اجرای آن :
منظور از سیستم اطلاعاتی ایجاد روشی سیستماتیک و منطقی است برای اجرای عملیات مربوط به کالای موجود در انبار و همچنین اعمال کنترل های لازم روی مراحل مختلف این عملیات یا می توان گفت که ایجاد روشی است سیستماتیک و منطقی که امکان انجام عملیات تهیه و نگهداری جنس را از مرحلة درخواست اجناس تا مرحلة تهیه کامل و تحویل به مصرف کننده میسر می سازد .
جزئیات عملیات در واحدهای مختلف تولیدی یا خدماتی ، بسته به نوع فعالیت و سازمان داخلی ، ممکن است با هم تفاوت داشته باشند ولی نتایج زیر از اجرای هر طرح سیسنم اطلاعاتی انبار عاید مؤسسه می شود :
1)ایجاد رابطة بهتر و منطقی تر در داخل کارخانه برای تبادل اطلاعات .
2)تسریع در عملکرد قسمتهای مختلف به کمکطرح فرم های مناسب .
3)ایجاد کنترل های بهتر در مؤسسه (کارخانه) .
4)کمک به شناسایی بهتر کالاهای موجود در انبار با توجه به تنوع آنها .
5)طرح فرم های مناسبتر برای نگهداری حساب موجودی انبار (مثل کارت انبار و ...) .
6)طرح فرم های بهتر برای نقل و انتقالات کالاهای موجود انبار (مثل برگ درخواست جنس از انبار) .
7)نگهداری اطلاعات به روز از موجودیها درمقاطع مختلف (مثلاً برای محاسبه قیمت تمام شده) .
8)سفارش به موقع کالا و به میزان موردنیاز به آن .
9)افزایش اطلاعات مدیریت از میزان کالاهای موجود در انبار .
10)ایجاد اطمینان در مدیریت از عدم سوء استفاده در موجودی های انبار .
فلوچارت مراحل طرح سیستم اطلاعاتی انبار
متداول ترین فرم های مورد استفاده در سیستم اطلاعاتی انبار
1)کارت انبار : این فرم جهت ثبت کلیه نقل و انتقالات مربوط به موجودی مورد استفاده قرار می گیرد و توسط انباردار تهیه می شود برای موارد زیر بکار می رود :
الف)ثبت مقادیر ورودی و خروجی هر یک از اقلام موجودی
ب)مبنای کنترل گردش اقلام موجودی
ج)مبنای مقایسه با کارت حسابداری انبار و اصلاح مغایرات
د)تشخیص اقلام کم گردش و راکد
هـ)ضبط سوابق سفارش موجودی
2)برگ درخواست جنس از انبار : این فرم جهت دریافت کالا از انبار مورد استفاده قرار می گیرد و توسط مصرف کننده پر می شود و دارای کاربردهایی بشرح زیر میباشد :
الف)ذکر مشخصات و مقادیر اقلام درخواستی از انبار .
ب)مجوز تحویل جنس به درخواست کننده .
ج)مبنای صدور درخواست خرید .
د)مبنای صدور حواله انبار .
3)برگ مصرف کالا (حواله انبار) : این فرم هنگام تحویل کالا به متقاضی تنظیم میشود و توسط انبار پر می شود و دارای کاربردهای زیر است :
الف)اعلام نوع و مقدار صادره از انبار جهت هر یک از واحدهای درخواست کننده .
ب)مبنای ثبت کارت موجودی و حسابداری انبار .
ج)مبنا تهیه صورت خلاصه گردش اقلام انبار .
د)مبنای قیمت گذاری اقلام صادره .
4)حواله انبار محصول : این فرم جهت تحویل کالا از انبار محصول به خریدار صادر شده و توسط قسمت انبار محصول یا فروش تنظیم می شود .
5)برگ برگشت (مرجوعی) کالا به انبار : هنگامی که مازاد کالای دریافتی به انبار برگردانده می شود تنظیم می شود و توسط انبار با برگشت دهنده تکمیل می شود و دارای کاربردهای زیر می باشد :
الف)نشان دادن مشخصات مواد ، قطعات و سایر اقلام برگشتی به انبار با ذکر مشخصات اقلام برگشتی
ب)رسیدی در دست برگشت دهنده است .
ج)مبنای قیمت گذاری اقلام برگشتی .
د)مبنای صبت کارتهای موجودی و حسابداری انبار .
6)برگ درخواست خرید : این فرم توسط انبار تکمیل می گردد و به منظور خرید اقلام برنامه ای یا بر اساس مصوبات شرکت مورد استفاده قرار می گیرد و دارای کاربردهایی بشرح زیر است :
الف)درج مشخصات اقلام موردنیاز
ب)مبنای تأیید و تصویب خرید اقلام درخواستی
ج)مبنای انجام استعلام و عملیات خرید (خرید داخلی)
د)مبنای درخواست پیش فاکتور (Programa Invoice=PI) در مورد خریدهای خارجی
هـ)مبنای ثبت کارت سفارش انبار و پیگیری خرید اقلام درخواستی
و)کنترل و مطابقت اقلام خریداری شده (خریدهای داخلی)
7)برگ سفارش خرید : این فرم برای عقد قرارداد با فروشنده کالای موردنظر استفاده می شود و توسط ادارة خرید تهیه وبرای خریدهای خارجی بر مبنای فرم درخواست خرید تنظیم می شود و دارای کاربردهای زیر است :
الف)بعنوان درخواست خرید رسمی و قطعی از فروشنده است .
ب)اعلام مشخصات دقیق و شرایط موردقبول به فروشنده .
ج)تأیید سفارش توسط فروشنده از طریق امضاء و عودت یک نسخه از فرم .
د)پیگیری اقلام سفارش شده توسط سرپرستی انبار یا انباردار .
هـ)مبنای کنترل اقلام مورد سفارش به هنگام دریافت آنها .
8)برگ توزین باسکول :این فرم هنگام توزین کالاهائیکه از کارخانه صادر و یا به آن وارد می شوند مورد استفاده قرار می گیرد و توسط قسمت باسکول تهیه و تنظیم میشود .
9)برگ رسید کالا به قسمت بازرسی : هنگام ورود کالا به کارخانه این فرم به منزلة تأیید ورود آن مورد استفاده قرار می گیرد و توسط قسمت بازرسی صادر می شود .
10)فرم گزارش روزانة بازرسی(صادره ، وارد) : این فرم توسط بازرسی و هنگام ورود یا صدور کالا به کارخانه یا از آن صادر می شود .
11)رسید موقت انبار : این فرم مشخص کنندة‌این است کمه جنس به انبار رسیده و تحویل انبار دار گردیده ولی به دلایلی چون نرسیدن کامل اجناس و یا بزرگ بودن محموله و در راه بودن بقیه ، همه آن نرسیده است ودارای کاربردهای زیر است :
الف)ضبط اطلاعات کلی اقلام وارده هنگامیکه بررسی دقیق اقلام به سرعت امکان‌پذیر نباشد .
ب)بعنوان رسید موقت در دست تحویل دهنده است .
ج)مبنای پرداخت پسکرایه حمل است .
12)رسید انبار :هنگام دریافت و رسید کالا به انبار این فرم به منزلة تأیید تحویل کالا به انبار بوده و توسط انبار تنظیم می شود و دارای کاربردهای زیر می باشد :
الف)اعلام و تأیید رسید اقلام وارده به انبار و ذکر مشخصات اقلام
ب)اعلام رسید محموله های برگشتی از فروش به انبار محصول
ج)اعلام رسید اقلام امانی به انبار (در صورت عدم وجود برگ برگشت کالاهای امانی)
د)قیمت گذاری اقلام وارده .
هـ)ثبت کارت های موجودی و حسابداری آنها .
13)برگ رسید و تحویل مستقیم : در شرایطی که اقلام خریداری شده می بایستی مستقیماً به درخواست کننده تحویل گردد این فرم توسط او تنظیم می شود و دارای کاربردهای زیر می باشد :
الف)اعلامیه و تأییدیه رسید اقلام (غیرانبار) خریداری شده و ذکر مشخصات دقیق آنها.
ب)مبنای رسید جنس به تحویل گیرندة نهایی (متقاضی) .
ج)مبنای قیمت گذاری اقلام خریداری شده .
14)برگ ارسال و تحویل کالا : در شرایطی که کالا توسط تدارکات دفتر مرکزی خریداری می گردد از این فرم برای کنترل ارسال اقلام خریداری شده توسط تدارکات دفتر مرکزی به کارخانه و ... همچنین برای کنترل و تحویل و تحول اقلام ارسالی از کارخانه به دفتر مرکزی مورد استفاده قرار می گیرد و دارای کاربردهای زیر می باشد :
الف)درج مشخصات کلی اقلام ارسالی به کارخانه .
ب)مبنای ارسال کالا توسط تدارکات مرکز و پیگیری رسیدن اقلام ارسالی به شعب و کارخانجات .
ج)مبنای تحویل و تحول اقلام ارسالی به کارخانه .
د)بعنوان رسیدی در دست تحویل دهنده .
15)کارت حساب انبار : این کارت توسط مسئول کاردکس مرکزی عمل می شود و تقریباً مثل کارت انبار است با این فرق که ستون مبلغ هم در آن وجود دارد . یک کارت حساب هم مقدار فیزیکی و هم ریالی را کنترل می نماید .
16)کارت سفارش انبار : این کارت دارای کاربردهای زیر می باشد :
الف)پیگیری اقلام درخواستی اط طریق واحد سرپرستی انبارها .
ب)درج وکنترل مقدار اقلام درخواستی ، سفارش داده شده و تعداد دریافت شدة مربوط به هر سفارش .
ج)تعیین اقلام مورد درخواست سفارش داده نشده یا دریافت شده .
17)برگ برگشت از خرید : در مواردیکه کالای خریداری شده به دلایلی پس داده میشود انبار این فرم را تنظیم می نماید .
18)برگ تحویل اسقاط : این فرم توسط انبار هنگامیکه یکی از بخشهای کارخانه جنس اسقاطی را تحویل انبار می دهد تنظیم می گردد .
19)این فرم توسط افراد مجاز برای خروج کالا از کارخانه مورد استفاده قرار می گیرد .
20)برگ کالاهای امانی ارسالی : این فرم در موقع ارسال کالا بصورت امانتی به مؤسسه یا قسمتی که به آن نیاز دارد توسط انبار دار تنظیم می شود .
21)برگ برگشت کالای امانی ارسالی : این فرم هنگام برگشت کالاهائیکه قبلاً بصورت امانت ارسال شده است مورد استفاده قرار می گیرد و توسط انبار صادر می شود .
22)برگ کالای امانی دریافتی : این فرم برای کالاهائیکه بصورت امانت از مؤسسات یا قسمت های دیگر دریافت گردیده مورد استفاده قرار می گیرد و توسط انبار صادر می‌گردد .
23)برگ برگشت کالای امانی دریافتی : این فرم هنگام عودت دادن کالایی که قبلاً به امانت گرفته شده مورد استفاده قرار می گیرد و توسط انبار صادر می شود .
24)برگ تحویل کالای ساخته شده به انبار : هنگام تحویل کالای ساخته شده از قسمت های تولیدی به انبار صادر می شود و توسط قسمت های تولیدی پر می شود .
25)صورتحساب فروش (نقدی ، غیرنقدی) : این فرم برای مشخص کردن اقلام فروخته شده مورد استفاده قرار می گیرد و توسط قسمت فروش صادر می شود .
26)برگ تعدیل (افزایش ، کاهش) موجودی : چنانچه در صدد باشیم مقدار آماری موجودی (ریالی - مقداری) انبار را کاهش یا افزایش بدهیم ولی موجودی واقعی را تغییری ندهیم این فرم مورد استفاده قرار می گیرد . مثلاً در انبار گردانیها برای تعدیل حسابها در انبارها از این فرم بهره گرفته می شود .
27)صورتحساب خرید : برای مشخص کردن کالاهای خریداری شده و توسط اداره خرید صادر می شود .
28)برگ کنترل اسناد : این فرم همراه یک دسته از فرم ها که قرار است از قسمتی به قسمت دیگر فرستاده شوند ارسال می شود تا در صورتی که فرم های ارسالی تعدادشان تغییر کرده باشد مشخص می شود و توسط قسمت ارسال کننده فرم ها تهیه و تنظیم می شود .
بخش های درگیر در سیستم اطلاعاتی انبارها :
الف)حسابداری : جهت نگهداری حساب های مالی شرکت و آمارهای تولیدی دو بخش حسابداری وجود دارد . حسابداری مالی و حسابداری صنعتی ارتباط بیشتری با انبارها دارد چرا که جهت محاسبة سودآوری محصولات مختلف ومتعدد محاسبة بهای تمام شده کالاهای فروش رفته وموجود حائز اهمیت است و اطلاعات آن جز با سیستم اطلاعاتی صحیح امکان پذیر نیست .
ب)خرید : تهیه و تدارک کالاها و خدمات از طریق عاقلانه و رقابتی یعنی با قیمت ، کمیت ، کیفیت مناسب و از منبع مناسب و در زمان مناسب از وظایف این بخش میباشد خریدهای اداره خرید بر سه دسته اند :
1)کالاهائیکه بصورت برنامه ریزی شده و در آغاز هر سال معین شده است بصورت قرارداد خریداری می شود .
2)کالاهائیکه بر اساس درخواست خرید از طرف قسمت های مختلف کارخانه توسط مأمور خرید تهیه می شود .
3)کالاهائیکه بر اساس درخواست خرید از طرف قسمت های مختلف کارخانه بدون دخالت مأمور خرید تهیه می شود و برای آنها نمی توان در آغاز سال برنامه ریزی ارائه نمود .
ج)بازرسی : در بسیاری ازواحدهای صنعتی برای کنترل کالاهای صادره یا وارده را بر عهده دارد و در صورت عدم قبول کمیت لازم ، عدم قبول ، آنرا در دستور جلسة بازرسی ذکر می کند تا فوراً به این امر رسیدگی شود .
این اداره در مؤسسات بزرگ در محل درب ورودی کارخانه قرار دارد و در مؤسسات کوچک توسط نگهبانان بازرسی بعمل می آید در بعضی مؤسسات هم نگهبانان و هم دفتر بازرسی با هم در یکجا قرار دارند . قسمت بازرسی به کالاهایی که جواز خروج(ورود) می دهد و با فرمی بنام رسید کالا به بازرسی که دارای دو صورت وارده و صادره است ورود و خروج کالا در آن ثبت شده و در پایان روز یک نسخه از فرم جهت اطلاع مدیریت به آنجا ارسال می شود .
اهم مراحل سیستم تدارکات مواد و غیره :
اول)قسمت مصرف کننده پس از تشخیص لزوم دریافت جنس ، فرم درخواست کالا را پر نموده وپس از تأیید آن توسط مسئول مربوطه (امضاء مجاز) آنرا در اختیار انباردار می گذارد.
دوم)انباردار از طریق مراجعه به کارت انبار از میزان موجودی جنس اطلاع حاصل میکند .
سوم)در صورتیکه جنس به اندازة کافی موجود باشد طی فرم حواله انبار جنس را تحویل داده و پس از عملکرد در کارت انبار ، حسابداری را از جریان مطلع می نماید .
چهارم)در مواردیکه جنس موجود نباشد و یا در صورت لزوم درخواست خرید صادر نموده و به تدارکات ارسال می کند .
پنجم)قسمت تدارکات مبلغ لازم برای خرید اجناس را برآورد نموده و برای مشخص نمودن وضع اعتباری آنرا به حسابداری می فرستد .
ششم) حسابداری پس از تشخیص و تثبیت وضعیت اعتباری ، فرم مربوطه را به قسمت تدارکات برگشت می دهد .
هفتم)تصمیم گیری در مورد خرید با توجه به آیین نامه و شرایط خرید از طرف مدیریت دستگاه و یا قسمت تدارکات .
هشتم) در صورتیکه با خرید جنس موافقت نشود نتیجه طی برگشت فرم درخواست خرید به انبار و از طریق انبار با اطلاع کننده می رسد .
نهم)عملیاتی مقدماتی سفارش جنس بر اساس قوانین مربوطه در قسمت تدارکات انجام و فرم سفارش خرید صادر می شود .
دهم)درمورد خرید اجناس داخلی و یا خارجی با توجه به مقررات مربوطه به خرد از جنبه نوع آن (کوچک ، متوسط ، بزرگ) تصمیم گیری لازم بعمل می آید .
یازدهم)قسمت تدارکات ضمن انجام عملیات خرید از طریق ارسال یک نسخه از سفارش خرید انبار را در جریان عملیات سفارش قرار می دهد .
دوازدهم)سفارش خریدکالای خریداری شده از طرف فروشنده و یا مأمور خرید به انبار وارد می شود .
سیزدهم)انبار پس از کنترل کمی و کیفی جنس از طریق فرم رسید انبار وصول جنس را اعلام می نماید (قبض انبار)
چهاردهم)در صورتیکه جنس با مشخصات لازم مطابقت ننماید انبار دار طی فرم گزارش کالای غیرقابل قبول ، نتیجه را به اطلاع تدارکات می رساند تا اقدامات لازم به منظور تعویض جنس بعمل آید .
پانزدهم)تدارکات پس از دریافت رسید انبار ، مدارک لازم را تکمیل و جهت انجام امور مالی مربوط به حسابدار ارسال می دارد .
شانزدهم)انباردار پس از عملکرد در کارت انبار درخواست کننده را از جریان رسید جنس مطلع می نماید .
سیستم اطلاعاتی انبارها و نقش کامپیوتر در آن :
کامپیوتر از ابزارهای بسیار متداول سیستم های جاری سازمانها به شمار می رود . در ایجاد یک سیستم کامپیوتری عملیات و اقدامات متنوع فوق و نیزتهیه دستورالعمل ها و اسناد موردنیاز به منظور ایجاد یک سیستم در مراحل مختلفی انجام می گیرد که مختصر آن مراحلی بشرح زیر است :
مراحلی ایجاد سیستم کامپیوتری :
1)بررسی مقدماتی به منظور تعیین امکان‌پذیری سیستم کامپیوتری جهت انبارها (feasibility study) : در این مرحله سیستم موجود مورد مطالعه و بررسی کلی قرار می گیرد و مشخص می شود که آیا می توان یک سیستم جدید که برآورد کننده هدف‌ها و نیازمندیهای مدیریت می باشد طرح نمود یا نه ؟
حاصل کار feasibility Report است که در آن نتایج بررسی و نیز پیشنهادات کلی و همچنین برنامه کار مراحل بعدی و تخمین هزینه ایجاد سیستم جدید درج گردیده است که این گزارش تقدیم مدیر یا شورای مدیران می گردد .
2)بررسی و تهیه طرح کلی سیستم (outline system design)
در این مرحله سیستم موجود با جزئیات بیشتر مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد که طی آن ارتباط بین قسمتهای مختلف و روش انجام کار و نیز وظایف ، حجم کارها ، مشکلات و نارسائیهای اجرایی موردبررسی قرار گرفته و همچنین فرم ها و دفاتر و پرونده های موجود نیز مورد بررسی قرار می گیرد . پس از بررسیهای فوق توسط سیستم آنالیست ها ، سیستم کامپیوتری بطور کلی طرح و ارائه می گردد این طرح بصورت گزارشی تحت عنوان «مشخصات کلی سیستم پیشنهادی» تهیه شده که شامل عنوان ها و مطالب زیر می باشد:
-شرح کلی سیستم پیشنهادی
-نمودار گزارش کار سیستم پیشنهادی
-نمودار اجرای کامپیوتری
-هزینه برآوردی جهت توسعه و پیاده کردن سیستم پیشنهادی
3)طرح جزئیات بیشتر سیستم و مشخصات آن (Detail Design & Specification) :
در این مرحله بررسی عمیق تر شده و طی آن مشخصات دقیق فایل ها و رکودها و نیز نمودار روشها و دستورالعمل های اجرایی دفتری ، کامپیوتری و مشخصات فرم ها و ... نیز مشخص شده بطوریکه برنامه نویسان ارشد بتوانند با استفاده از اسناد و مدارک تهیه شده در این مرحله برنامه های موردنیاز سیستم انبارها را طراحی و آنها را توسعه دهند.
کلیه اسناد و مدارک که در این مرحله تهیه می گردند تشکیل پرونده ای بنام مشخصات سیستم (System Specification) را می دهند .
4)طرح برنامه ها و مشخصات آنها (Program Specification & Design) :
در این مرحله باید مشخصات هر یک از برنامه ها بصورت جداگانه تهیه گردد . برای این منظور ابتدا از روی پرونده های مشخصات سیستم پرونده ای بنام «مشخصات مجموعه برنامه ها» استخراج و تحویل برنامه نویس ارشد در دپارتمان برنامه نویسان می شود ، برنامه نویش ارشد از روی پروندة مشخصات مجموعه برنامه ها، مشخصات هر یک از برنامه ها را طرح و در یک پروندة جداگانه ای بنام مشخصات برنامه (Program Specification) قرار می دهند این پرونده شامل کلیه اطلاعات موردنیاز در مورد یک برنامه است . بطوریکه برنامه نویش بتواند از روی آن برنامه مربوطه را نوشته و آزمایش نماید و لذا حاصل این مرحله پرونده مشخصات برنامه می باشد .
5)برنامه نویسی و قسمت آنها (Programing & testing) :
در این مرحله مشخصات برنامه ها که در مراحل قبل تعیین شده بود بین برنامه نویسان توزیع می شود و سپس برنامه نویسان اقدام به نوشتن برنامه ها می نمایند . البته در این مرحله کلیه اسناد جدیدی که توسط برنامه نویس در حین برنامه نویسی تهیه می شود باید کاملاً مستند گردد . علاوه بر نوشتن برنامه ، باید برنامه نویشته شده توسط داده‌های نمونه آزمایش گردند .
6)تدارکات جهت پیاده کردن سیستم (Programing for implementation) : پس از اینکه هر یک از برنامه ها توسط برنامه نویسان نوشته و با داده های غیرحقیقی (نمونه) آزمایش گردید باید همه برنامه ها با هم و با داده های حقیقی آزمایش شوند . از طرفی باید کلیه دستورالعملها و راهنمائیهای لازم به استفاده کنندگان سیستم که داده‌ها را جهت پردازش به سیستم کامپیوتری میدهند و نتایج آنرا پس از پردازش مورد استفاده قرار می دهند تهیه و تدوین گردد . بنابراین می توان کارهای عمده این مرحله را به قرار زیر خلاصه نمود :
-تهیه و تبدیل داده های حقیقی و تشکیل پرونده های کامپیوتری
-آزمایش کردن برنامه های سیستم با داده های حقیقی
-تهیه کتابچه راهنمای اجراهای کامپیوتری (Operation Guide)
-تهیه کتابچة راهنمای استفاده کنندگان(Users Guide)
-آموزش استفاده کنندگان(Training of users)
-اجرای موازی سیستم کامپیوتری با سیستم قبلی و رفع نواقص آن (Parallel Run)
7)ارزیابی سیستم کامپیوتری جدید بعد از پیاده شدن (Post implementation evaluation): پس از اینکه سیستم کامپیوتری پیاده شد و اجرای حقیقی آن آغاز گردید باید این سیستم توسط متخصصین ارزیابی گردد که اطمینان حاصل شود سیستم جدید پاسخگوی کلیه خواسته ذکر شده در مشخصات سیستم پیشنهادی می باشد که بر مبنای آن سیستم جدید تحویل گرفته می شود .
بر مدیران لازم و ضروری است که به استفاده از اصولی که سبب بالا رفتن کارایی می‌گردد توجه هر چه بیشتری بنمایند خوشبختانه اکثر مدیران کارخانجات به مزایای فنون مدیریت اعتقاد پیدا کرده اند و امید بر آن است که اعتقاد را جنبه ای عینی بخشند.
فعالیت مربوط به موجودی را میتوان در دو بخش بررسی نمود
1)مدیریت موجودی ها 2)کنترل موجودی ها
مدیریت موجودی ها:
عبارتست از تدوین سیاست ها و روش و ارائه خط مشی اداره امور موجودی های واحدهای صنعتی، در مدیریت موجودی ها مدیریت کارخانه دخالت مستقیم دارد و تعیین کننده خط مشی ها است.
کنترل موجودی ها:
نقش اجرا کننده و بکار گیرنده این روشها جهت اعمال سیاستهای ارائه شده را در بر می گیرد و امور کنترل موجودی ها بطور معمول زیر نظر مدیر تولید و در همکاری
نزدیک با حسابداری صنعتی و فروش، خرید و قسمتهای انبارها اجرا می شود.
تعریف موجودی:
بطور کلی موجودی عبارتست از کالا یا متاعی که برای مدتی بخواهد نگهداری شود ولی به اختصار میتوان گفت که عبارتست از:اجناس، مصالح، مواد، قطعات که در امر تولید و فروش و اداره صنعت مورد استفاده قرار می گیرد، موجودی ها قسمتی از دارائیهای مؤسسه بشمار می آیند و شامل تمام دارائیهاست.
اهمیت موجودی ها:
الف)معمولاً 15 تا 35 درصد سرمایه شرکت ها را موجودی ها تشکیل می دهند.
ب)حدود 17 تا 20 درصد ارزش موجودی ها را شرکت ها بعنوان هزینه نگهداری متحمل میشوند.
ج)نسبت های موجودی به فروش حدود 12 تا 20 درصد می باشد.
د)نسبت های موجودی به کل دارائیها در حدود 16 تا 30 درصد بوده است.
هـ)بر خلاف دارائیهای جاری که طرف کدتی بیشتر از یکسال به پول نقد تبدیل میشوند موجودی ها بطور مداوم معرف و مجدداً جایگزین می شوند.
علت نگهداری موجودی ها:
1)بعلت دیر رسیدن احتمالی مواد یا محصولات به کارخانه نگهداری موجودی ضروری است.
2)بعلت تخفیف خرید مناسب یا تولید بیشتر در آیند موجودی بیشتری خریداری و نگهداری می شوند.
3)در موارد فصلی یا متغیر بودن تقاضا یا فاسد نشدنی بودن و با دوام بودن موجودیها، موجوی بیشتری نگهداری می شوند.
4-برای به حداقل رساندن عدم توانایی در پاسخگویی به تقاضاهای مصرف کننده ضررها و هزینه های ناشی از کمبود موجودی
مواضع مختلف بخش ها و گروههای درون سازمان نسبت به حجم موجودی ها:
1)بخش حسابداری: این بخش از شرکت علاقمند است که حجم موجودی کم باشد چون نگران هزینه نگهداری آن می باشد.
2)بخش انبارها: به دلیل مشکل کمبود جا، حمل و نقل و جابجایی، چیدن در انبار و خرابی ها …فایل است که حجم موجودی ها در سطح کمتر می باشد.
3)بخش خرید و تدارکات: این بخاطر تخفیفات بواسطه خرید در حجم بالا و غیره خواهان حجم بالای موجودی می باشد
4)بخش تولید: هرچه موجودی ها در سطح زیادتری به قسمت تولید برسد مشکل توقف خطوط تولید کمتر خواهد شد به همین دلیل این بخش علاقمند به حجم بالای موجودی است.
5)بخش فروش: این بخش برای رضایت مشتریان و سهم بیشتر بازار دوست دارد که همیشه سفارشات در سطح مطلوب و جوابگوی به موقع مشتریان باشد بنابراین علاقمند است که موجودی ها در حجم زیادتری باشد تا توقف در تولید و فروش پیش نیاید.
هزینه های نگهداری و انبار کردن موجودی ها:
الف)هزینه سرمایه راکد
ب)هزینة محل و بیمه، مالیات و دستمزد انباردار
ج)هزینه ناشی از فاصد شدن و مفقود شدن و جابجا کردن کالاها و فرسودگی و استهلاک موجودی ها و انبارها
مدل های کنترل موجودی:
اصولاً مدیران عملیاتی در صددند که طرحی برای کنترل موجودی داشته باشند ولی با
توجه به اثرات محیطی نمی توان یک طرح عمومی و کلی ارائه داد بلکه بایستی به تجربه شرایطی را کشف و بعد نسبت به طراحی طرحی مناسب با شرایط پرداخت و بعد با سیستم کنترل اثر آنرا مورد ارزیابی قرار داد. کنترل موجوی با برنامه ریزی و سازماندهی ارتباط نزدیکی دارد اما مدل های کنترل موجودی را میتوان بصورت زیر دسته بندی نمود.
انواع مدلهای کنترل موجودی:
1)مدل های کنترل موجودی در شرایط اطمینان (Deterministic inventory models)
مثل مدل E.O.Q
2)مدل های کنترل موجودی در حالت ریسک
3)مدل کنترل موجودی در شرایط عدم اطمینان
4)مدل برنامه ریزی و کنترل MRP (material requirement planning)
5)مدل موجودی صفر (zeroinventory یا stockless)
زمان انتظار lead time:
فاصله بین درخواست سفارش تا تحویل آن را زمان انتظار می گویند که در شرکت مادایران با توجه به اینکه 3 مرکز خرید وجود دارد (2 مرکز در تهران و یک مرکز در هشتگرد) میانگین زمان انتظار آن 7 روز می باشد.
ذخیرة ایمنی یا حداقل موجودی safty stock
ذخیره ایمنی عبارتست از میزان اضافه موجودی انبار برای جلوگیری از کمبودهای احتمالی در زمان انتظار که دارای دو نوع هزینه است:
1)باعث کاهش هزینه کمبود می گردد.
2)هزینه های نگهداری را افزایش می دهد.
لازم به یادآوزی است که در یک سیستم کنترل موجودی می بایستی میزانی از ذخیره ایمنی را در سازمان نگهداری کرد تا هر دو هزینه فوق حداقل گردد.
حداکثر موجودی:
حداکثر موجودی بالاترین مقدار کالا در انبار است که نگهداری بیش از آن مقدار، مقرون بصرفه نمی باشد میزان حداکثر موجودی عبارتست از مقدار اقتصادی بعلاوه
ذخیره احتیاطی
حداقل موجودی- مقدار اقتصادی = حداکثر موجودی
نقطة سفارش:
نقطة سفارش مقداری بین حداکثر و حداقل موجودی است که وقتی موجودی کالا در انبار به این مقدار رسید لازم است درخواست خرید صادر شود این مقدار عبارت است از میزان مصرف کالا طی زمان انتظار بعلاوة ذخیره احتیاطی. مدت زمان بین درخواست خرید کالا ورود کالا به انبار و دریافت آن یا در واقع مدتی که تشریفات اجرای درخواست خرید تا تحویل و وصول جنس به انبار به طول می انجامد که در
اصطلاح زمان انتظار گفته می شود.
آنالیز A. B.C در کنترل موجودی انبار:
در موجودی انبار معمولاً تعداد کمی از اقلام بخش عمده ای از ارزش کالا را به خود اختصاص میدهند و بعکس. بنابراین داشتن یک روش واحد کنترل موجودی برای تمامی اقلام منطقی به نظر نمی رسد در سیستم A.B.C بر اساس ارزش اقلام به 3 دسته زیر تقسیم می شوند:
1-A کالای با ارزش
2-B کالای با ارزش متوسط
3-C کالای با ارزش پایین
که هرچه مقدار کالا بالاتر باشد میزان موجودی آن در انبار بایستی کمتر باشد تا بدین ترتیب هزینه فرصت از دست رفته حداقل گردد.
آنالیز A.B.C تعداد 25 قطعه از قطعات انبار فنی مطابق جدول
جدول شمارة 1
شماره کالا ارزش واحد ریالی مصرف ماهیانه ارزش ریالی مصرف سالیانه (ریال)
1 120339 1 120339
2 23455 29/0 68019
3 754929 1 754929
4 360318 22/0 79269
5 13066 1 13066
6 50625 2 101250
7 5633 5 28165
8 71637 39/0 27938
9 112700 35/0 39445
10 51820 35/0 18137
11 41600 58/0 24128
12 60000 5/0 30000
13 43000 10 430000
14 3027240 25/0 756810
15 4887 66/0 3225
16 4356 3 13068
17 53932 39/0 21033
18 4135 5 20675
19 5463 12/0 655
20 2877 25/0 719
21 4000 24 96000
22 270 43 11610
23 5800 12 69600
24 39922 5/0 19961
25 181955 6 1091730
جدول شمارة 2
شماره کالا ارزش ریالی مصرف سالیانه مصرف سالیانه واحد کالا ارزش جمعی ریالی مصرف مصرف جمعی سالیانه واحد کالا درصد جمعی ارزش ریالی مصرف سالیانه درصد مصرف سالیانه واحد کاالا
25 1091730 77 1091730 77 28% 6%
14 756810 3 1858540 80 48% 7%
3 754929 5/13 2603469 5/93 67% 8%
13 430000 125 3033469 5/218 79% 19%
1 1203339 160 3153808 5/234 82% 20%
6 101250 5/25 3255058 260 84% 22%
21 96000 283 3351058 543 87% 47%
4 79269 3 3430327 146 89% 21%
23 69600 145 3499927 391 91% 34%
2 68019 5/3 3567946 5/394 92% 34%
9 39445 4 3607391 5/398 94% 35%
12 30000 18 3637391 5/416 95% 36%
7 28165 58 3665556 5/474 95% 41%
8 27938 12 3693494 5/486 96% 42%
11 24128 7 3717622 5/493 97% 43%
17 21033 5 3738655 5/498 97% 43%
18 20675 5/54 3759330 553 98% 48%
24 19961 6 3779291 559 98% 49%
10 18137 4 3797428 563 99% 49%
16 13068 5/31 3810496 5/594 99% 52%
5 13066 14 3823562 5/608 99% 53%
22 11610 5/513 3835172 1122 99% 98%
15 3225 8 3838397 1130 100% 100%
20 719 3 3839116 1133 100% 100%
19 655 5/1 3839771 5/1134 100% 100%
کنترل موجودی به روش (Economic order quantity) E.O.Q
برای سیستم E. O.Q میزان اقتصادی سفارش، مقدار سفارش بایستی به اندازه ای باشد که هزینه نگهداری بعلاوه هزینه سفارش مینیمم(هزینه نگهداری+هزینه سفارش min شود.)
در هر هزینه سفارش هر چقدر تعداد سفارش افزایش یابد در ازای آن هزینه سفارش افزایش می یابد و همچنین تعداد سفارش با هزینه سفارش رابطه مستقیم دارد.
برای محاسبه E.O.Q باید یکسری از اطلاعات لازم را جمع آوری نمود:
1)موجودی کل انبار (ریالی)
2)هزینه انبار فنی(ریالی)
3)هزینه تدارکات(ریالی)
4)کل خرید طی سال (ریالی)
سپس هزینه نگهداری و هزینه سفارش را محاسبه می کنیم.
هزینه نگهداری را با I و هزینه سفارش را با C نمایش می دهیم.
فرمول محاسبه هزینه نگهداری و سفارش:
فرمول 1 I= __________________________
فرمول 2 C ___________________________=
هزینه نگهداری در شرکت محصولات مادایران برابر با می باشد.
و هزینه سفارش برابر با می باشد.
سپس هزینه نگهداری و هزینه سفارش هر واحد را محاسبه می نمائیم طبق تناسب‌های
زیر:
i= واحد 1
x=قیمت قطعه
c=واحد 1
x=قیمت قطعه
بعد از محاسبه هزینه و نگهداری و سفارش هر واحد میزان اقتصادی سفارش طبق فرمول زیر محاسبه می نمائیم.
فرمول شماره 3
Q= میزان اقتصادی سفارش
C= هزینه سفارش هر واحد
r= میانگین مصارف طبق محاسبات جدول شماره
i= هزینه نگهداری هر واحد
پس از محاسبات انجام شده میزان اقتصادی سفارش برای محاسبه op باید بصورت زیر عمل نمود:
فرمول شماره 4
پس از محاسبه واریانس و انحراف استاندارد به میزان صدور درخواست خرید تا تحویل آن به انبار یعنی lead time و تعداد روزهای کارکرد شرکت در سال نیاز میباشد و با انجام یک تناسب میزان متوسط مصرف در فاصله زمانی تحویل یعنی یا rl را محاسبه می نمائیم.
میانگین مصرف ساعات کارکرد
x leadtime
محاسبه مقدار ذخیره بر اساس فرمول شماره 5
فرمول شماره 5
B=مقدار ذخیره
F=ضریب اطمینان که بر اساس مقدار تعیین شده میزان اطمینان از موجودی از جدول شماره 4 قابل برداشت است که برای قطعات محاسبه ضریب اطمینان قطعات نوع A را 95 درصد و قطعات گروه B را 75 درصد و قطعات گروه c را 55 درصد مد نظر قرار داده ایم که از طریق جدول شماره 4 میزان F بدست می آوریم.
=انحراف استاندارد
محاسبه op بر اساس فرمول شماره 6
فرمول شماره 6
یا rl =متوسط مصرف در فاصله زما
