فرمت فایل : word (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات 43 صفحه
تعاریف
1- کانال‌های سیم کشی برق:
کلیه مجاری که از فلز، مصالح بنایی و یا مواد دیگر ساخته شده باشد و برای عبور هادی‌های الکتریکی بکار رود کانال‌های سیم کشی نامیده می‌شوند.
2- تابلوی برق:
صفحات و یا گنجه‌های فلزی که برای نصب وسایل قطع و وصل و حفاظت و کنترل مدارهای الکتریکی بکار می‌رود تابلوی برق نامیده می‌شود.
3- تخته کلید:
تخته کلید عبارتست از صفحات ساخته شده از فلز و یا مواد عایق که در روی آنها فقط کلید و فیوز نصب شده باشد.
4- سکوی عایق:
سکوی عایق عبارت از پله ثابت و یا متحرکی است که در مقابل تابلوهای برق قرار گرفته و به‌وسیله‌ای از زمین عایق شده باشد.
5- اتصال زمین:
اتصال زمین یعنی وصل نمودن یک نقطه از بدنه وسایل و ماشین‌های الکتریکی به زمینی که الکتریسته را خوب هدایت می‌کند.
6- اتصال موثر زمین:
اتصال زمین وقتی موثر است که مقاومت کلیه اجزاء آن (سیم زمین، اتصالیها و زمین) کم باشد تا جریان را به خوبی به زمین هدایت نماید.
7- هادی:
مفتول‌ها، تسمه‌ها یا لوله‌های فلزی بدون روپوش یا با روپوش عایق که برای انتقال جریان برق بکار می‌رود هادی نامیده می‌شود
8- اتصال کوتاه:
(court - circuit) اتصال کوتاه عبارتست از اتصال مستقیم دو هادی به یکدیگر یا اتصال آنها به‌وسیله جسم هادی دیگری که مقاومت بسیار ناچیز داشته باشد و در نتیجه شدت جریان مدار را بطور فوق العاده افزایش دهد.
9- برق دار:
مدارها و وسایل الکتریکی وقتی برق دار است که به منبع جریان برق وصل شده باشند.
10- قدرت قطع:
قدرت قطع عبارتست از حداکثر مقدار ولت آمپریست که وسایل قطع کننده در موقع اتصال کوتاه و انجام عمل قطع مدار بدون آسیب دیدن می‌توانند تحمل کنند.
11- کلید اطمینان:
کلید اطمینان کلیدیست که در روی مدار قرار گرفته و مادام که به حالت بسته می‌باشد دسترسی به یک قسمت مورد نظر از مدار بهنگام برق دار بودن امکان نداشته باشد.
12- فشار قوی (ولتاژ قوی):
ولتاژ بیش از 2000 ولت متناوب نسبت به زمین را فشار قوی می‌نامند.
13- انفصال:
انفصال یعنی جداکردن قسمتی از مدار از شبکه اصلی برق به‌طوری‌که دیگر برق‌دار نباشد.
14- کلید جدا کننده:
به کلیدهای تیغه‌ای اطلاق می‌شود که قسمتی از مدار را از شبکه اصلی از لحاظ الکتریکی قطع نماید.
فصل اول بخش اول - پیشگیریهای عمومی
ماده 1: تاسیسات و دستگاه‌های الکتریکی باید طوری ساخته و نصب و بهره‌برداری شود که در حین کار از هر گونه خطرات ناشی از تماس با هادی‌های برق دار و همچنین خطرات حریق مصون بماند.
ماده 2: الف - نوع وسایل تاسیسات الکتریکی باید متناسب با ولتاژ خط و شرایط بهره‌برداری از آنها انتخاب شود.
ب - تمام وسایل تاسیسات الکتریکی باید با استانداردی که از طرف مقامات صلاحیتدار تعیین می‌شود مطابقت داشته و علایم مشخصه آن واضح و آشکار باشد.
ماده 3: نصب و تنظیم و مراقبت و آزمایش و تعمیرات کلیه تجهیزات تاسیسات الکتریکی فقط باید به‌وسیله اشخاصی که صلاحیت فنی و تجربه آنان را مقامات صلاحیتدار تصدیق کرده باشند انجام گردد.
ماده 4: پس از آماده شدن تاسیسات الکتریکی و پس از هر گونه تغییرات اساسی و قبل از شروع بهره برداری باید مقام صلاحیتداری (غیر از اجرا کننده کار) تاسیسات را بازدید نماید و گواهی مربوط به کامل بودن حفاظت الکتریکی آن تاسیسات و اجازه شروع بکار با آنها را بدهد.
ماده 5: کارفرما موظف است کتابچه‌ای حاوی کلیه دستورها و مقررات حفاظتی مربوط به تاسیسات یا ماشین‌های الکتریکی را در اختیار کارگرانی که متصدی بکار انداختن و مراقبت آن تاسیسات یا ماشین‌های الکتریکی می‌باشند و یا کارگرانی که مجبورند در مجاورت آنها کار کنند بگذارد.
بخش دوم - جلوگیری از تماس با قطعات برق دار
ماده 6: برای جلوگیری از تماس اشخاص یا اشیاء با مدارها یا وسایل الکتریکی برق‌دار متناوب که اختلاف پتانسیل آنها نسبت به زمین از 50 ولت تجاوز می‌کند و محصور ساختن آنها امکان‌پذیر نیست باید این مدارها یا وسایل را در مکانهایی بشرح زیر نصب نمود:
الف - در اطاق‌ها و یا محوطه‌هایی که جز اشخاص صلاحیتدار شخص دیگری نتواند به آنجا وارد شود.
ب - در بالکن‌ها، گالری‌ها یا روی سکوهای بلندی که دسترسی اشخاص عادی با آنها غیر ممکن باشد.
ماده 7: در جایی‌که ترانسفورماتور یا خازن و یا سایر ادوات و سیم‌های لخت ناقل جریان برق روی دیوار ساختمان‌ها نصب می‌شود باید فاصله محل نصب آنها را از پنجره‌ها یا روزنه‌های دیوار به اندازه کافی انتخاب نمود تا از هر گونه خطر آتش سوزی و تماس تصادفی اشخاص از این پنجره‌ها یا روزنه‌ها با آن وسایل جلوگیری شود.
تبصره - در موقع تعمیرات و نقاشی و توسعه دادن ساختمان‌ها که کارگران مجبورند در مجاورت اینگونه ادوات برق دار کار کنند باید برای محافظت کارگران از تماس تصادفی با آنها اقدامات احتیاطی لازم بعمل آید.
بخش سوم - فضای کار
ماده 8: وسایل و ماشین‌های الکتریکی که در موقع برق داشتن احتیاج به تنظیم و یا آزمایش دارند باید طوری نصب شوند که دسترسی به آنها راحت بوده و فضای کار کافی با جای پای مطمئنی در نقاط لازم برای آزمایش و تنظیم آنها پیش‌بینی شده باشد.
ماده 9: کلیدها و سایر وسایل الکتریکی شامل قطعات فلزی لخت برق دار تا 650 ولت متناوب یا مستقیم باید طوری نصب شود که ارتفاع فضای کار حداقل دو متر و پانزده سانتیمتر (7فوت) باشد تا دسترسی به‌این وسایل برای تنظیم و یا آزمایش درموقع برق‌دار بودن بدون خطر باشد در این موارد باید عرض فضای کار را به اندازه‌های زیر انتخاب نمود:
الف - برای فضای کاری که در یک سمت آن قطعات لخت برق دار وجود دارد 75 سانتی متر (سی اینچ)
ب - در جایی‌که قطعات لخت برق‌دار در هر دو سمت فضای کار وجود داشته باشد 135 سانتیمتر (پنجاه و چهار اینچ).
ماده 10: از فضای کار مجاور قطعات لخت برق دار نباید جهت عبور و مرور استفاده کرد.
بخش چهارم - کانال‌های سیم کشی برق
ماده 11: مسیر کانال‌ها باید حتی الامکان ساده باشد.
ماده 12: الف - کلیه سیم‌های برق باید بطور مناسب عایق شده و محکم در کانال نصب شده باشد.
ب - سیم‌های برق باید در کانال‌ها طوری نصب گردد تا تعقیب مسیر آنها و پیدا کردنشان آسان باشد.
ج - در ابتدا و انتهای گالری‌های طویل زیر زمینی و در صورت لزوم در فواصل مناسب باید راه فراری پیش‌بینی شود.
بخش پنجم - دستگاه‌های کنترل و مقاومتهای الکتریکی
ماده 13: در محل‌هایی که گازهای قابل اشتعال تهیه می‌شود و یا به مصرف می‌رسد و یا ایجاد می‌گردد کلیه کلیدهای اصلی فرمان دستگاه تنظیم موتورهای الکتریکی، قطع کننده‌های الکتریکی، کلیدهای معمولی برق و وسایل تنظیم مقاومتهای الکتریکی باید در مکانهای مجزا و پوشیده شده از مواد ضد احتراق نصب شود و دکمه‌های فرمان و کلیدهای کنترل مربوطه در خود کارگاه‌ها و در محلی که دسترسی بآنها آسان باشد قرار گیرد.
بخش ششم - تابلوهای برق و تخته کلیدها
ماده 14: الف - تابلوهای برق شامل کلیدها و فیوزهای توزیع جریان متناوب و کلیدهای قطع جریان با ولتاژ بیش از 50 ولت نسبت به زمین که دارای قطعات فلزی لخت برق‌دار می‌باشد باید در محل‌های مخصوصی که فقط اشخاص صلاحیتدار بآن دسترسی داشته باشند نصب شوند.
ب - کف این محل‌ها باید با ماده عایق ساخته یا مفروش گردد و یا مقابل تابلوهای مذکور سکوی عایقی قرار داده شود.
آیین‌نامه حفاظتی تاسیسات و وسایل الکتریکی در کارگاه‌ها
