پایان نامه کارشناسی ارشد الهیات
گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
140 صفحه
چکیده:
نظریه ی ولایت فقیه از مهمترین دستاوردهاى اندیشه ی سیاسى مکتب تشیع است و اگر چه اصل آن از سابقه اى بسیار طولانى در بین فقها برخوردار بوده و کسى منکر ولایت فقیه نشده است، اما حدود اختیارات ولى فقیه در عصر غیبت همواره مورد بحث بوده و سؤالات و شبهاتى را برانگیخته است. با پیروزى انقلاب شکوهمند اسلامى به رهبرى امام خمینى رحمة الله و تثبیت اصل ولایت فقیه در قانون اساسى و عینیت یافتن آن در جامعه، بحث پیرامون اختیارات از اهمیت ویژه اى برخوردار شده و در محافل مختلف نیز مطرح می باشد. با این توصیف مسئولیت همه ی احکام شرعی به عهده ی ولی فقیه است تمامی مقررات با حکم و تنفیذ او مشروعیت می یابد و همین طور تمام احکام اسلامی در حوزه ی نظم اجتماعی مباشراً یا به تفویض به عهده ی ولی فقیه است. البته ولی فقیه در هنگام اجراء و عملیاتی نمودن احکام اسلامی با مواردی برخورد می نماید که احکام اسلام با هم تزاحم پیدا می نماید که در این شرایط ولی فقیه برای رعایت مصلحت مردم و نظام اسلامی اهم و مهم می نماید شاید بنا به ضرورت بعضی از احکام را موقتاً تعطیل نماید که در این حوزه هم اختیارات ولی فقیه مطلق است مثل تعطیل کردن موقت حج واجب ـ بنابراین ولی فقیه ضمن این که سیاق تصمیم گیری ها و دستوراتش در چهار چوب احکام شرعی است در حوزه ی اختیارات حکومتی او کمتر از اختیارات پیامبر صل الله علیه و آله و صلم و ائمه معصومین نیست و گرنه اداره ی حکومت در حوزه های مختلف و مسائل مستحدثه با بحران مواجه می شود
بنابراین، مهم ترین هدف از تشکیل حکومت در اسلام، پیاده شدن احکام و دستورات شرع مقدس است که ضامن سلامت جامعه و فرد است. از این رو باید گفت; تشکیل چنین حکومتى از حساسیت ویژه اى برخوردار است و هر کس نمی تواند متصدى آن باشد. فقها براى حاکم، شرایطى ذکر کرده اند که مهم ترین آن ها عبارتند از: عقل، اسلام و ایمان، عدالت، علم به موازین و احکام اسلامى، توانایى و حسن تدبیر. و کسى که شرایط یاد شده را دارا باشد از او به فقیه جامع الشرایط تعبیر می شود. از مطالب مسلم نزد فقها این است که: در زمان غیبت کسى جز فقیه ولایت ندارد و اصل ولایت داشتن فقیه، مورد قبول همه ی علما و دانشمندان شیعه است. ولی فقیه، همه ی اختیارات پیامبر اکرم(صلی اله علیه و اله و سلم)و امامان(علیهم اسلام) در اداره ی جامعه را داراست، زیرا او در غیبت امام عصر(عج)، متولی دین است و باید اسلام را در همه ی ابعاد و احکام گوناگون اجتماعی اش اجرا نماید. حاکم اسلامی، باید برای اجرای تمام احکام اسلامی، حکومتی تشکیل دهد و در اجرای دستورهای اسلام، تزاحم احکام را به وسیله ی تقدیم اهم و مهّم رفع کند.
کلیدواژه: ولایت فقیه، احکام شرعی، قلمرو ولایت فقیه، اختیارات رهبری، عدالت
قلمرو ولایت فقیه در احکام شرعی با تأکید بر اجرای عدالت در جامعه