16 ص
توتون در عین بحث انگیز بودن کشت آن محصول اقتصادی مهمی‌در جهان بشمار می‌رود و در بین محصولات زراعی به دلیل ویژگیهای خاص در دنیا در سطح وسیع کشت می‌شود (11).
بیشتر توتونهای تجاری دنیا از جنس Nicotiana و گونه tabacom هستند. از گونه‌های دیگر فقط
N. rustica به مقدار کمی در سطح تجاری کشت می‌شود (10). واریته کوکر 347 متعلق به توتونهای تیپ غربی برگ درشت ویرجینیا بوده و در شرایط خوب زراعی توانایی تولید 2300-2200 کیلوگرم برگ خشک در هکتار را دارد. از مجموع 1500 هکتار سطح زیر کشت توتون در استان گیلان 1100 هکتار آن به کشت توتون کوکر347 اختصاص دارد. کشت این رقم در منطقه معتدل و نسبتاً مرطوب گیلان در انواع خاکها با درجات حاصلخیزی متفاوت به صورت دیم انجام می‌گیرد و میانگین عملکرد آن 1200 کیلوگرم در هکتار است. میزان محصول در واحد سطح به حاصلخیزی خاک و رطوبت قابل دسترس طی فصل رشد بستگی دارد. عملیات بیش از حد مخرب مزرعه‌ای، اجرا نشدن تناوب زراعی، عدم برگرداندن بقایای گیاهی به خاک و استفاده نکردن صحیح از کودهای شیمیایی از جمله دلایلی است که باعث فقیر شدن خاک شده و سبب گردیده مزارع توتون اغلب توانایی خود را برای تولید مناسب محصول از دست بدهند. در شرایط اقلیمی‌گیلان گیاه توتون طی دوره رشد سریع تا گلدهی (اوایل خرداد- اواخرمرداد) حداکثر نیاز آبی و نیاز غذایی را دارد و به دلیل کمبود رطوبت قابل دسترس طی این دوره دچار تنش خشکی می‌شود. تامین آب و مواد غذایی طی این دوره از ضرورت‌های تولید محصول مناسب به شمار می‌رود.
در سالهای اخیر، توسعه سیستم‌های کشاورزی پایدار مورد توجه بوده و در این راستا کاربرد مواد معدنی طبیعی به منظور بهبود باروری، اصلاح ساختمان فیزیکی و شیمیایی خاک که منجر به افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک نیز می‌شود توصیه شده است (4). زئولیت‌ها (بلورهای آلومینیوسیلیکات هیدراته با خلل وفرج ریز) دارای کاتیونهای قلیایی و قلیایی خاکی قابل تبادل با ساختمان سه بعدی نا محدود هستند و فرمول کلی اکسید زئولیت به قرار زیر تعیین شده است:
M2/nO.Al2O3.XSiO2.YH2O
دراین فرمول: کاتیون قلیایی یا قلیایی خاکی =M، ظرفیت آن کاتیون =n، ضریب از 2 تا 10 =X و ضریب از 2 تا 7 =Y است. فرمول مشهورترین زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت به قرار زیر است:
(Na 3 K3)(Al6. Si30O72).24H2O
هر یک ازانواع زئولیت‌ها دارای ساختمان بلوری واحد خاص خود هستند و بدین جهت از خواص فیزیکی و شیمیایی مجزایی بر خوردار بوده و بطور برگشت‌پذیر آب را جذب می‌کنند (8). وجود ساختمان کریستالی ویژه و منفذدار که در حضور آب سخت باقی می‌ماند باعث شده زئولیت‌ها برای کاربردهای متفاوتی سازگار شوند. ساختمان کریستالی آنها مشابه کندوی زنبور عسل است. شبکه‌ها و تونل‌ها از داخل به هم وصل شده و می‌توانند با ازت، پتاسیم، فسفر وکلسیم و ترکیب عناصر ماکرو و میکرو بارگیری شوند (8).
زئولیتهای طبیعی با داشتن سه ویژگی منحصر به فرد 1) ظرفیت تبادل کاتیونی بالا 2) نفوذ پذیری بالا 3) سطح جذب زیاد، قابلیت برگشت‌پذیر جذب و دفع آب و قابلیت جذب آمونیم و جلوگیری از آبشویی نیترات بعنوان یک ماده ارزشمند با ویژگیهای باروری و حاصلخیزی خاک معرفی شده‌اند (10). زئولیت‌ها در بیشتر نقاط جهان به طور گسترده برای بهبود کیفیت خاکهای ضعیف استفاده می‌شوند. کاربرد معروف‌ترین نوع زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت همراه با کود ازت بررسی و تاثیر آن بر افزایش رشد محصولاتی مثل ذرت، چغندر قند و سورگوم در امریکا، چین و کوبا مورد بررسی قرار گرفته است (5 و12). با استفاده از کلینوپتیلولیت‌ها به عنوان یک همراه خاک درگیاهان علوفه مرتعی، غلات، سبزیجات و میوه‌ها بطور معنی‌داری محصول تا بیش از 63% افزایش می‌یابند
تاثیر آبیاری و مصرف زئولیت طبیعی بر عملکرد کمی و کیفی توتون کوکر347