159 صفحه
-1-مقدمه:
حوزه علم مدیریت مالی با دو بازار ارتباط تنگاتنگ دارد. از یک سو با موضوع سرمایهگذاری در بازار کالا و خدمات و از سوی دیگر با تأمین منابع مالی سر و کار دارد .
بنابراین مدیران مالی برای ایفای این دو وظیفه همواره در جستجوی ارزان ترین منابع مالی جهت اجرای پر بازدهترین سرمایه گذاریها هستند که به عنوان فرصتهایی جهت رشد و بقای سازمان، نقش مهمی که تعیین موفقیتهای بلند مدت سازمان ایفا مینماید.
از این رو تصمیم گیری در سرمایه گذاری های بلند مدت (طرحهای سرمایه ای) که بخش مهمی از وظایف مدیران و مدیران مالی میباشد. باید با دقت و حساسیت بیشتر و با استفاده از روشها و الگوهای مناسب انجام گیرد، تا بتوان با توجه به منابع و اعتبارات محدود مالی در جهت تحقق اهداف و سیاستهای سازمان از آن استفاده بهینه نمود.
1-2-بیان مسئله:
اهمیت سرمایه گذاری به عنوان یکی از متغیرهای کلان اقتصادی و تاثیر همه جانبه آن در راه رشد و پیشرفت اقتصادی یک کشور بر همگان واضح و روشن است.اگر بتوان به درک صحیحی از چگونگی فرایند سرمایه گذاری از ابتدا تا انتها دست یافت کمک شایانی به سیاستگذاران کشور در جهت ارائه سیاستهای پولی و مالی مطابق با اصول علمی و پذیرفته شده جهانی و منطبق با شرع مقدس اسلام می شود. از آنجا که امروزه بانکها اعم از خصوصی یا دولتی یکی از ارکان اصلی ارائه تسهیلات بانکی در زمینه سرمایه گذاری در طرح های عمرانی، تولیدی، صنعتی، خدماتی و...در هر کشوری محسوب می شوند و این مساله از ملاک های موفقیت یا عدم موفقیت در هر بانکی به حساب می آید.پس لازم است با توجه به اهمیت سرمایه گذاری و ارزیابی طرح های سرمایه گذاری این طرح ها از تمامی جهات چه از بعد بازاری،فنی،مالی و اقتصادی مورد بررسی های دقیق و روشن قرار گیرند.چرا که از نقطه نظر بانک طرح یا معامله موضوع اعطای تسهیلات می بایست از لحاظ اقتصادی،فنی و مالی توجیه پذیر باشد و توجیهات مذکور بایستی متضمن سودآوری طرح و عملیات تجاری و امکان اجرای آن در زمان معین بوده، تا اصل وجوه تسهیلات و سود مورد انتظار،طی دوره مشخص قابل برگشت باشد. بررسی طرح یا معامله شایسته است به صورتی انجام شود که امکان نظارت بانک بر چگونگی مصرف وجوه تسهیلات و سرمایه گذاری متقابل متقاضی و بهره برداری از طرح و همچنین برگشت وجوه و سود مورد انتظار وجود داشته باشد.بررسی دقیق و ارزیابی صحیح طرح ها از جانب بانک از آن حیث قابل توجه و دارای اهمیت است که ما باید یادآور این نکته باشیم که:
اولاً: رسالت سیستم بانکی صرفاً مصرف وجوه و ایجاد درآمد نیست، بلکه رسالت عمیق تر سیستم بانکی،ایجاد صنایع جدید و حفظ موجودیت و استقلال صنعتی کشور و شکوفایی و رونق اقتصاد از طریق تامین منابع مالی برای بخش های مختلف صنعتی،بازرگانی و خدماتی در جهت نیل به خودکفایی وایجاد بنیان صحیح و سالم اقتصادی و رفع نیازهای کشور است.
ثانیاً:بانک ها وکیل و امین در به کارگیری سپرده های مردم هستند و رعایت اصول امانت داری،مسئولیت عظیم شرعی و قانونی را موجب می شود که باید صرفه و صلاح امانت گذاری را رعایت نموده،وجوه امانی مردم را به خوبی به کار گیرند،به طوری که هم وجوه،با اطمینان قابل برگشت بوده،هم بیشترین سود را نصیب سرمایه گذار کنند.
ثالثاً:چون بانک ها جزء موسسات دولتی انتفاعی هستند. می باید نه تنها هزینه های خودشان را تامین کنند بلکه منبع درآمدی برای هزینه های عمومی دولت نیز باشند.بنابراین بررسی طرح یا معامله باید به گونه ای صورت گیرد که سود مورد انتظار حاصل شود و تسهیلات در اموری به مصرف برسد که برای بانک متضمن منفعت و سود مشروع باشد.
پس با توجه به به اهمیت زیاد موضوع در این تحقیق بر آنیم تا حتی المقدور به این سوالات پاسخ دهیم:
1- آیا رویه موجود در ارزیابی طرح های سرمایه گذاری در سیستم بانکی کشور مناسب به نظر می رسد؟
2- آیا در ارزیابی طرح های سرمایه گذاری توجه به بعد فنی طرح ارجحیت دارد یا بعد اقتصادی آن؟
3-آیااستاندارد سازی روش های ارزیابی طرح ها در سیستم بانکی بر سودآوری بانک ها اثرگذار است؟
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق:
سیستم بانکی کشورها واسطه بین سرمایه گذارن و تولید می باشد .در واقع با جمع آوری مقادیر سپرده های مشتریان با تدابیر ویژه ای این منابع مالی به سمت تولید سرازیر می شود .در صورتی که بانک ها نتوانند به وظایف خود به نحوه مطلوبی عمل کنند ،علاوه بر اینکه نمی توانند مثمر ثمر در چرخه تولید باشند ،بلکه می تواند یکی از موانع رشد تولید در کشور باشد.
یکی از روش های که بانک ها می توانند از آن برای هدایت سرمایه ها در جایگاه مناسب خود استفاده کنند ،استفاده از ارزیابی طرح ها توسط کارشناسانی زبده و متخصص می باشد تا با شناسایی درست مصارف پولی از این سرمایه ها به نحوه مطلوبی استفاده نمایند .
به نظر می رسد بررسی موانع ارزیابی طرح ها با توجه به موارد مطرح شده در بالا می تواند یک ضرورت در سیستم بانکی کشور باشد و به دلیل اینکه تا کنون پژوهش های جامعی در این خصوص و با این عنوان انجام نگرفته است،این پژوهش می تواند مفید واقع گردد.
1-4- اهداف تحقیق:
مساله مهم و اساسی در تحقیق حاضر بررسی چگونگی یکسان سازی روش های ارزیابی طرح های سرمایه گذاری در چارچوب یک اصل کلی متناسب با قانون اساسی و دین مبین اسلام با هدف رشد و شکوفایی اقتصادی کشور می باشد.
فلذا با مبنا قرار دادن مساله اصلی تحقیق هدف اصلی اتخاذ روشی واحد در مبحث ارزیابی طرح های سرمایه گذاری در سیستم بانکی است.
اهداف فرعی این تحقیق نیز شامل موارد زیر است:
1- بررسی موانع و چالش های پیش رو در راه ارزیابی طرح های سرمایه گذاری.
2- ارائه راهکارهایی جهت مشکلات موجود.
1-5- فرضیات تحقیق:
1- در شرایط فعلی با فقدان سیستم شناسایی،امکان سنجی و اجرای طرح ها ی سرمایه گذاری تخصیص بهینه منابع بر مبنای اهداف اعطای تسهیلات در بانکداری بدون ربا ممکن نیست.
2- با استاندارد سازی روش های ارزیابی طرح ها در سیستم بانکی سودآوری بانک ها افزایش و مطالبات معوق کاهش خواهد یافت.
1-6-تعریف اصطلاحات تحقیق:
1- مطالعات امکان سنجی:
مطالعه امکانسنجی، ارزیابی اولیه ای است که قبل از اینکه کار واقعی طرح آغازشود، برای افزایش احتمال موفقیت طرح انجام می شود، این مطالعه تمامی راه حلهای ممکن برای مساله را در بر می گیرد.
2- طرح (پروژه[1])
به روش خاصی برای نیل به یک هدف معین اشاره می کند که برحسب وسعت عمل و هدف عمل کیفیت آن متفاوت خواهد بود. یک طرح ممکن است یک یا چند هدف داشته باشد. به هر حال طرحی مورد قبول است که فایده ها و هزینه های آن مشخص و انجام آن از لحاظ فنی امکان پذیر باشد.
3- برنامه[2] :
یک برنامه توسعه ممکن است شامل یک یا چند طرح باشد. هر یک از طرح های تشکیل دهنده یک برنامه باید جداگانه مورد تجزیه و تحلیل واقع شوند و ثابت شود که نسبت به هزینه به فایده هر یک از آنها کمتر از عدد یک می باشد.
4- هدف[3]:
اصطلاح هدف برای توضیح کالاها و خدماتی که یک طرح یا برنامه معین قادر به تولید آنها می باشد به کار می رود. البته ممکن است یک طرح بیش از یک هدف داشته باشد که به آن طرح چندمنظوره گفته می شود.
5- طرح چند منظوره :
یک طرح یا یک برنامه توسعه، مثل طرح توسعه منابع آب، می تواند چندین فایده مثل تولید برق، قایقرانی، تنظیم جریان آب، کنترل سیل، پرورش ماهی، ایجاد مراکز تفریحی و بهداشتی را توأماً داشته باشد. چنین طرح هایی را طرح چندمنظوره می نامند. دلیل اصلی انتخاب یک طرح چندمنظوره، هدف اولیه آن می باشد. یکی از اهداف اصلی تحلیل هزینه و فایده طرح ها، محاسبه آثار ثانویه و غیرمستقیم طرح می باشد.
6- ارزیابی طرح ها :
ارزیابی طرح ها شامل پنج مرحله می باشد که عبارتند از:
الف)مرحله شناسایی
ب) مرحله فرمول بندی
ج) مرحله ارزیابی
د) مرحله انتخاب
ه)مرحله اجرائی و عملی کردن طرح
الف) مرحله شناسایی[4]
منظور از این مرحله تهیه شناسنامه برای طرح می باشد که شامل موضوع طرح، محل طرح، صاحبان طرح، مشخصات افراد طرح دهنده، خدمتی که طرح می خواهد به جامعه ارائه دهد، سابقه و میزان تحصیلات مدیران طرح، سرمایه طرح و چگونگی تامین سرمایه طرح می باشد.
ب)- مرحله فرمول بندی[5]
در این مرحله طرح را باید فرموله کرد یعنی جریان وجوه نقد را باید مشخص نمود و سپس براساس آن برآورد نمود که چه میزان هزینه و سرمایه مورد نیاز است و آیا دولت در این مورد کمک می کند یا خیر، به عبارت دیگر در این مرحله باید جریان اولیه، جریان عملیاتی و جریان نهایی مشخص شود.
در بعضی از طرح ها عمر طرح نامحدود است اما ارزیاب عمر محدودی برای طرح انتخاب می کند این مرحله بسیار مهم است چرا که ارزیاب را آماده ارزیابی می نماید و در این مرحله است که درآمدها و هزینه ها جداگانه مشخص می شوند.
ج) مرحله ارزیابی[6]
این مرحله براساس مرحله قبلی انجام می شود. برای ارزیابی، اطلاعات مورد نیاز باید در دسترس ارزیاب باشد و همچنین جریانات وجوه نقد نیز باید مشخص شده باشد چنانچه جریانات وجوه نقد خوب و کارشناسانه برآورد نشود در آن صورت موفقیت طرح پایین خواهد آمد. نکته دیگری که در ارزیابی از اهمیت ویژه ای برخوردار است ملاک و معیاری است که بر طبق آن ارزیابی صورت می گیرد. زیرا در ارزیابی خصوصیت معیار بسیار مهم می باشد. چنانچه معیار ارزیابی دارای اشکالاتی باشد طرح نیز دچار اشکال خواهد شد.
د) مرحله انتخاب[7]
با توجه به مشکلات تولیدی و مسائل مالی و همچنین مد نظر قرار دادن جنبه های سیاسی و اجتماعی باید مشخص نمود که کدام طرح انتخاب شود. علاوه بر این در این مرحله معیار و ملاک نیز باید مد نظر قرار گیرد. مثلاً شاید بعضی طرح ها زمان برگشت سرمایه را هر چه کوچکتر باشد مناسب تر بداند که در آن صورت این مورد، ملاک ارزیاب در مرحله انتخاب خواهد بود.
ه) مرحله اجرایی و عملی کردن طرح[8]
در این مرحله، چهار مرحله قبلی مورد آزمایش قرار می گیرند. در عمل بعضی از طرح ها آنچه را که برای آنها پیش بینی شده طی نمی کنند. بنابراین ایده اجرائی و ارزیاب، باید مسأله را پیش بینی نموده و با آن برخوردی صحیح نمایند.
7- نسبت های مالی :
نسبت های مالی عبارت از رابطه بین دو یا چند عدد که از صورت ها و یا گزارش های مالی استخراج می شوند، می باشد این روابط که یا به صورت نسبت و یا به صورت درصد بیان می شود، اصطلاحاً به طور عام نسبت های مالی نامیده می شود. هدف از محاسبه نسبت ها تجزیه و تحلیل وضعیت مالی و عملکرد یک موسسه است. این تجزیه و تحلیل غالباً در صورتی می تواند مفید واقع شود که وضعیت مالی و عملکرد طرح را در صورت تحقق مفروضات اساسی بتوان از این طریق ارزیابی نمود.
مسئله مهمی که در محاسبه نسبت های مالی مورد توجه قرار گیرد معانی اصطلاحات حسابداری است زیرا یک اصطلاح گاه تعریف متعددی دارد و لذا اینکه یک نسبت حسب تعریفی که از اجزاء آن می شود ممکن است جواب های متعددی حاصل شود. نسبت های مالی ممکن است توسط اشخاص مختلف از قبیل صاحبان سهام، سرمایه گذاران، طلبکاران، فروشندگان کالا و بانک های تامین کننده کمک های مورد استفاده قرار گیرد. اکثر این نسبت ها برای تجزیه و تحلیل وضع مالی و اعتباری و بررسی نتایج کارکرد و تعیین میزان سودآوری سرمایه به کار می رود.
نسبت های مالی که در بانک ها جهت امر تجزیه و تحلیل صورت های مالی متقاضیان اعتبار به کار گرفته می شوند به شرح ذیل می باشد:....
در صورتی که نیاز به تخفیف دارید ایمیل بزنید تا تخفیف برای شما اعمال شود. bme.sellfile@gmail.com
پایان نامه سرمایه گذاری