دانلود مقاله تعریف موتور

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله تعریف موتور دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

موتور دستگاهی است که انرژی شیمیایی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند و باعث حرکت اتومبیل می شود.
انرژی: قابلیت انجام کار را انرژی گویند.
ماشینها انرژی را به صورت شیمیایی – الکتریکی- مکانیکی- هسته ای و .... کسب می کنند.عمل ماشین تبدیل انرژی دریافتی به صورت دیگر از انرژی است. با انتقال انرژی دریافتی می باشد یک ماشین انرژی را مصرف نمی کند بلکه آن را منتقل می سازد و یا بصورتی دیگر آن را تبدیل می کند.
واحد کار و انرژی یکی است و برابر ژول(j ) است و چون کار انجام شده مقیاسی ا ز انرژی تبدیل شده و یا منتقل شده است.
نیرو: عاملی است که یا توجه به اثرهایی که روی یک جسم می گذارد، آن را می شناسیم نیرو می تواند سبب حرکت، سکون، چرخش، له شدن و کشیدن و .... یک جسم شود و نیروهای مختلف را براساس اثراتشان نامگذاری می کنند و احد نیرو در سیستم SI ، نیوتن متر(N.M ) می باشد.
تعریف توان: توان، کار انجام شده در واحد زمان است. توان یک ماشین مقیاسی است برای مقداری کاری که ماشین در یک زمان معین انجام می دهد.
=P توان کار
=W کار = توان
=T زمان زمان
واحدهای بزرگتر توان اسب بخار است که برابر 75 کیلوگرم بر ثانیه
=PS اسب بخار
تعریف وزن: برآیند نیروهائی که از طرف زمین برجسم وارد می شود، وزن جسم گویند.
تعریف وزن مخصوص: جرم واحد حجم یک ماده را چگالی یا وزن مخصوص گویند و واحد آن کیلوگرم بر مترمکعب می باشد و با واحد کوچکتر آن گرم بر سانتی متر مکعب
وزن مخصوص p=
جرم جسمM=
حجم جسمV=
دما: کمیتی مقایسه ای است که گرمی و سردی یک جسم را نشان می دهد. دما یکی از کمیت های اصلی سیستم SI است. واحد اندازه گیری آن کلوین(K ) می باشد. واحدهای دیگر آن سانتیگراد سلیبوس و فارنهایت می باشد، که برای تبدیل این دو واحد به یکدیگر از رابطه روبرو استفاده می شود.
خلاء چیست؟
فقدان هوا یا ماده دیگر را خلاء می نامند.
حرکت دورانی:
حرکت یک نقطه یا یک جسم را در یک مسیر دایره ای شکل حرکت دروانی می نامند.
حرکت جسمی که حرکت دورانی داشته باشد برحسب زاویه ای که گردش کرده است معین می شود زاویه بر حسب درجه اندازه گیری می شود. یک دور کامل میل لنگ( محیط دایره) 360 درجه می باشد.
اینرسی:
یکی از خواص ماده می باشد. اینرسی موجب می شود که هر ماده در مقابل تغییر سرعت یا تغییر جهت درجه حرکت مقاومت می کند. یک جسم ساکن تمایل دارد همیشه ساکن و جسم متحرک تمایل دارد همیشه با سرعت ثابت در یک جهت حرکت کند. موقعی که اتومبیل ساکن را بخواهیم حرکت دهیم یا به آن نیرویی وارد کنیم تا بر اینرسی آن غلبه کند. یا اگر بخواهیم از سرعت آن بکاهیم باید ترمز کنیم ترمز باید به اینرسی آن غلبه کند تا اتومبیل توقف نماید.
گشتاور:
یک نیروی پیچشی می باشد برای فرمان دادن اتومبیل در سر پیچ ها باید به فلکه فرمان اتومبیل گشتاور وارد شود. برای بازکردن یک پیچ به آن گشتاور وارد می کنیم. واحد گشتاور برحسب m.kg متر برکیلوگرم یا Ib.ft پوند فوت می باشد.
اصطکاک:
مقاومت در مقابل حرکت لغزشی بین دو جسم است که با هم تماس داشته باشند.
اصطکاک به سه دسته تقسیم می شود:
1- اصطکاک خشک( چوب روی زمین).
2- اصطکاک تر( دو جسم که بین آنها روغن وجود دارد).
3- اصطکاک غلظتی( حرکت گوه ای شکل روغن بین یاتاقانها و میل لنگ).
سیلندر:
استوانه ای که پیستون داخل آن حرکت رفت و برگشتی را دارد سیلندر نامیده می شو.( شکل 2)
نقطه مرگ بالا:
بالاترین نقطه ای که پیستون در حرکت داخل سیلندر از آن حد بالاتر نمی رود نقطه مرگ بالا نامیده می شود و با حروف T.D.C نشان می دهند.(Top-Died-Center ).

نقطه مرگ پائین:
پایین ترین نقطه ای که پیستون در حرکت داخل سلندر از آن حد پائین تر نمی رود نقطه مرگ پائین می نامند و با حروف B.D.C نشان می دهند.(Butem-Died-Center ).
کورس پیستون:
فاصله ای که پیستون در داخل سیلندر مابین نقطه مرگ بالا و پائین حرکت می کند کورس پیستون نامیده می شود( شکل 3)
حجم اولیه:
حجم طی شده توسط پیستون از نقطه مرگ پائین تا نقطه مرگ بالا را حجم اولیه می گویند.
محفظه احتراق:
حجم باقیمانده بین سرپیستون در نقطه مرگ بالا و سر سیلندر می باشد.
حجم کل سیلندر:
حجم اولیه و حجم اطاق احتراق را مجموعاً حجم کل سیلندر می گویند.
فشار کمپرس:
فشار کمپرس در اثر بالارفتن پیستون در زمان تراکم و کوچک شدن فضای بالای سیلندر بوجود می آید این کوچک شدن حجم باعث بالارفتن فشار و گرمای داخلی محفظه احتراق می گردد.

نسبت تراکم:
نسبت حجم کل سیلندر به حجم اطاق احتراق را نسبت تراکم گویند. یا نسبت گاز داخل محفظه احتراق را قبل و بعد از تراکم نسبت تراکم می نامند. در موتورهای بنزینی از 6 به 1 الی 12 به یک و در موتورهای دیزلی از 14 به یک الی 22 به یک می باشد.( شکل 4)

حجم اطاق احتراق+ حجم سیلندر
= نسبت تراکم
حجم اطاق احتراق
زمان( مرحله یا ضربه):
حرکت پیستون از نقطه مرگ به پایین یا بالعکس را یک زمان( یک مرحله) یک ضربه می نامند.
سیکل:
شروع یکی از زمانهای موتور تا شروع مجدد همان عمل را یک سیکل گویند.
موتورهای احتراقی به دو دسته تقسیم می شوند:
1- موتورهای احتراق خارجی( برونسوز)
2- موتورهای احتراق داخلی( درونسوز)

1- موتورهای احتراق خارجی( برونسوز):
در این موتور که در گذشته از آن استفاده می شد. سوخت در خارج از موتور مصرف شده و انرژی حاصل از آن آب موجود در دیگ مخصوص را به بخار تبدیل کرده و از نیروی بخار برای به گردش درآوردن موتور استفاده می شد.( شکل 5)
2- موتورهای احتراق داخلی( درونسوز):
در این نوع موتور که امروزه استفاده می شود سوخت داخل محفظه احتراق سیلندر سوخته و ایجاد قدرت می نماید.
برای ایجاد قدرت در موتورهای احتراق داخلی یا پستی چهار عمل
( مرحله یا زمان) در موتور انجام گیرد که عبارتند از: 1- مکش 2- تراکم 3- احتراق 4- تخلیه
موتورهای درون سوز به دو دسته تقسیم می شوند:
الف: موتورهای چهارزمانه بنزینی – دیزلی
ب: موتورهای دوزمانه بنزینی – دیزلی
تقسیم بندی موتورها از لحاظ سوخت: بنزینی- گازوئیلی- نفتی- الکلی- گازی و برقی و....
تقسیم بندی موتورها از لحاظ سیستم خنک کننده:
1- موتورهائی که بوسیله هوا خنک می شوند.
2- موتورهائی که بوسیله آب خنک می شوند.
تقسیم بندی موتور از لحاظ قرار گرفتن سیلندرها:
) الف- ردیفی)( ب- خورجینی یا V شکل)(د- موتورهای خوابیده – افقی)( ج- ستاره ای یا رادیال)( چ- متقابل)( ح- موتورهای W شکل)( خ- موتور و انگل)
تقسیم بندی موتور از لحاظ طرز قرار گرفتن سوپاپها:
1- ردیفی( معلق) 2- جنبی نوع L 3- نوع F 4 نوع T
طرز انجام چهار عمل در موتورهای چهارزمانه بنزینی:
1- مرحله مکش:
زمانیکه پیستون از نقطه مرگ بالا بسمت نقطه مرگ پائین حرکت می کند. در این حالت دریچه ورودی هوا باز و دریچه خروجی( دود) بسته می شود. بر اثر مکشی که در سیلندر ایجاد می گردد. مخلوط هوا و سوخمخت از راه سوپاپ هوا وارد سیلندر می شود. در این مرحله میل لنگ نیم دور یا 180 درجه گردش کرده است.( شکل 7)
2- مرحله تراکم:
زمانیکه پیستون از نقطه مرگ پایین بطرف نقطه مرگ بالا حرکت می کند و با بالارفتن پیستون هر دو سوپاپ دود وهوا بسته است این حرکت باعث متراکم و فشرده شده( حدود 120 تال 150 پوند بر اینچ مربع یا 8-10 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) مخلوط سوخت و هوا شده که این عمل باعث بالارفتن درجه حرارت و فشار داخل سیلندر می گردد باید توجه داشت در این حالت وزن مخلوط هیچگونه تغییری نمی کند. میزان فشار تراکم و درجه حرارت بستگی به نسبت تراکم موتور دارد. در این مرحله نیز میل لنگ نیم دور یا 180 درجه گردش می کند.( شکل 8)
3- مرحله احتراق( قدرت)
در انتهای زمان تراکم یعنی چند درجه از دوران میل لنگ مانده که پیستون به نقطه مرگ بالا برسد شمع جرقه زده و باعث احتراق هوا و بنزین می گردد. احتراق مخلوط بسیار سریع انجام شده انرژی حرارتی سوخت آزاد و موجب بازشدن مولکولها گردیده و این انبساط باعث فشار زیاد( حدود 600 پوند بر اینچ مربع) در اطاق احتراق شده و پیستون را بطرف پائین می راند.
این فشار در حین پایین آمدن پیستون بشدت افت پیدا کرده، این مرحله احتراق یا قدرت عمل مفید سیکل می باشد که تولید انرژی و حرکت میل لنگ را بوجود می آورد حرکت رفت و برگشتی پیستون با کمک شاتون به میل لنگ منتقل شده و تبدیل به حرکت دورانی می گردد لازم به توضیح است که هر دو سوپاپ در این مرحله بسته است. میل لنگ هم برای این مرحله نیم دور یا 180 در جه گردش می نماید.(شکل 9)

4- مرحله تخلیه:
زمانی که پیستون از نقطه مرگ پایین به سمت نقطه مرگ بالا حرکت کرده و این زمان سوپاپ دود باز وسوپاپ هوا بسته می باشد. فشار تراکم باعث خروج دود و مواد باقی مانده حاصل از احتراق از طریق ماینفولد دود می گردد. توضیح اینکه در این مرحله هم میل لنگ نیم دور یا 180 درجه گردش می کند. توجه جمعاً در موتورهای چهارزمانه برای انجام چهار مرحله میل لنگ به دو دور یا 720 درجه گردش نیاز دارد.( شکل 10)
(طرز انجام چهار عمل در موتورهای چهارزمانه دیزل)
1- مرحله مکش یا تنفس:
پیستون از نقطه مرگ بالا به سمت نقطه مرگ پایین حرکت می نماید. در این مرحله سوپاپ هوا باز و سوپاپ دود بسته است و فقط هوای خالص در اثر مکش پیستون وارد سیلندر می شود.( شکل 11)
2- مرحله تراکم:
پیستون از نقطه مرگ پایین به سمت نقطه مرگ بالا حرکت می نماید. در این مرحله هر دو سوپاپ هوا و دود بسته می باشد و فشار تراکم در این مرحله به 30 تا 60 آتمسفر رسیده و درجه حرارت داخل سیلندر به 600 تا900در جه سانتی گراد افزایش می یابد. کمی قبل از نقطه مرگ بالا سوخت مایع( گازوئیل) تحت فشار زیاد بوسیله پمپ انژکتور به داخل سیلندر تزریق می شود گازوئیل ضمن برخورد با هوای گرم و فشرده سیلندر مشتعل می شود.
زمان پایان تزریق سوخت تا شروع احتراق را زمان تأخیر احتراق گویند و این زمان لااقل یکهزارم تا چهارهزارم ثانیه است تزریق سوخت توسط پمپ مخصوص( انژکتور) انجام می گیرد وظیفه این پمپ هدایت مقدار معینی سوخت و ارسال آن در زمان معین به انژکتور است. انژکتور وظیفه پودرکردن وتزریق سوخت به سیلندر را به عهده دارد نسبت تراکم در موتور دیزل 16 به 1 تا 22 به 1 می باشد.( شکل 12)
3-مرحله احتراق( قدرت):
پیستون در اثر انبساط گاز سوخته شده بطرف پائین حرکت کرده و کار با ایجاد می کند در این زمان هر دو سوپاپ هوا و دود بسته است فشار احتراق در این زمان 60 تا 80 آتمسفر است که با اتخاذ تدابیر در تزریق سوخت می توان فشار را تا پایان احتراق تقریباً ثابت نگه داشت.( شکل 13)
4- مرحله تخلیه:
پیستون از نقطه مرگ پایین به سمت نقطه مرگ بالا حرکت می کند. سوپاپ دود باز و هوا بسته، دود ایجادشده در سیلندر در اثر فشار پیستون به خارج هدایت می شود.
توضیح:
در موتور چهارزمانه دیزل مثل( موتور بنزینی) هر مرحله 180 درجه گردش میل لنگ می باشد که با دو دور گردش یا 720 درجه یک سیکل کامل انجام می شود.( شکل14)
فرق بین موتورهای چهارزمانه دیزلی و بنزینی
موتور دیزل:
1- فشار تراکم حدود 30 تا 60 آتمسفر است این فشار بعلت مقاومت محدود و مصالح موتور محدود است.
2- نسبت تراکم 16 به 1 الی 22 به 1 است.
3- اشتعال سوخت بطور خودسوزی و بوسیله تراکم زیاد انجام می شود.
4- حداکثر فشار احتراق 80 تا 60 آتمسفر است.
شکل (14)
موتور بنزینی
1- فشار تراکم 8 تا 12 آتمسفر است. این فشار بعلت خودسوزی موتور محدود است.
2- نسبت تراکم 6 به 1 الی 12 به 1 است.
3- اشتعال سوخت بوسیله جرقه های خارجی انجام می شود.
4- حداکثر فشار احتراق 40 تا 20 آتمسفر است.

فرق از نظر ساختمان
موتورهای دیزل:
1- سنگین و محکم
2- دارای پمپ انژکتور و سوپاپ فشار
3- سوخت ارزان قیمت و مقاوم در مقابل تبخیر و غیر خطرناک
موتورهای بنزینی:
1- سبک
2- دارای کاربراتور- کوئل- دلکو- شمع
3- سوخت گران قیمت- رقیق وخطرناک از نظر آتش سوزی
ب: موتورهای احتراق داخلی دوزمانه:
این موتورها اکثراً در موتور سیکلتها – قایق های موتوری و غیره.... بکار می رود. در این موتورها برای هر دو گردش میل لنگ یک احتراق صورت می گیرد. یعنی با گردش 360 درجه میل لنگ چهار عمل در این موتور صورت می گیرد دراین موتورها سوپاپ به آن شکل موتورهای چهارزمانه وجود ندارد.
بلکه داخل سیلندر مجراهائی وجود دارد که بوسیله خود پیستون یا سوپاپ های یک طرفه باز و بسته می شوند. داخل کارتر این موتورها فاقد روغن می باشد. کارتر این موتور کاملاً آبندی بوده و به محفظه میل لنگ معروف است. که پیش تراکم در آنجا صورت می گیرد روغن به نسبت 25 به 1 با بنزین مخلوط می شود و عمل روغن کاری را انجام می دهد و بخاطر همین در این موتورها از بلبرینگ بجای یاتاقان برای میل لنگ استفاده می کند. این موتورها فاقد رینگ روغنی می باشد در ضمن رینگ های کمپرسی هم در محل خود گردش نمی کند و به همین منظور به خاطر جلوگیری از گردش رینگ در محل قرار گرفتن آن خار وجود دارد و از رینگ نوع خاری استفاده می شود و مراحل کار بدین صورت است:
1- احتراق و تخلیه پیش تراکم: زمانی که پیستون از نقطه مرگ بالا بسمت نقطه مرگ پائین می آید نیم دور اول( 180 درجه گردش میل لنگ)
2-تراکم – تنفس: زمانی که پیستون بالا می رود. نیم دور دوم( 180
در جه دوم) جمعاً 360 درجه گردش میل لنگ
طرز کار موتورهای دوزمانه بنزینی:
1- فرض براینکه پیستون کاملاً در نقطه مرگ بالا قرار گرفته دراین لحظه شمع جرقه می زند و پیستون با سرعت به سمت پائین حرکت می کند. پس از اینکه پیستون نصف مسیر را طی کرد از برابر مجرای خروجی که به اگزوز متصل می باشد عبور می کند و دریچه خروج دود بازشده و دود تخلیه می شود.در همین لحظه مجرای انتقال به خاطر اینکه پیستون از مقابل سوراخ آن می گذرد بازشده و در اثر فشاری که پیستون حین پائین رفتن به مخلوط متراکم شده داخل محفظه وارد می کند.
از آن مسیر مخلوط به بالای پیستون راه پیدا می کند. سطح بالای پیستون طوری طراحی شده که این مخلوط به بالای سیلندر می رود و از بالا باعث جاروکردن داخل سیلندر از دود حاصل احتراق می شود و تقریباً کلیه دودها از راه مجرای خروجی تخلیه می شود تا این مرحله پیستون از مرگ بالا به مرگ پائین رسیده است پس با نیم دور گردش میل لنگ یعنی 180 د رجه سه عمل( احتراق، تخلیه، پیش تراکم) انجام شده است.
2- وقتی که پیستون از نقطه مرگ پائین به سمت نقطه مرگ بالا حرکت می کند ابتدا مجرای ورودی که به کاربراتور متصل می باشد و در انتهای سیلندر قرار دارد با گذشتن پیستون از برابر آن مجزا بازشده که در اثر بالارفتن پیستون خلائی در محفظه میل لنگ صورت می گیرد که باعث مکش مخلوط به داخل محفظه می شود. در ضمن در همین موقع که پیستون به سمت بالا حرکت می کند مخلوطی که قبلاً در محفظه میل لنگ متراکم شده و به بالای پیستون راه یافته بود را کاملاً متراکم می کند که چند درجه مانده به نقطه مرگ بالا شمع جرقه می زند و عمل احتراق صورت می گیرد.
3- پس در مرحله دوم که پیستون از پائین به سمت بالا می رود و نیم دور دوم گردش میل لنگ هم می باشد. عمل تنفس و تراکم صورت می گیرد.
( شکل 15)
فرق بین موتورهای چهارزمانه و دوزمانه
چهارزمانه:
1- موتور چهارزمانه دردو دور گردش میل لنگ یا 720 درجه یکبار عمل احتراق صورت می گیرد.
2- سیستم روغنکاری جداگانه دارد.
3- دارای رینگ روغنی می باشد و رینگ چرخش دارد.
4- یک کارتو برای تمام سیلندرها دارد.
5- دارای سوپاپ می باشد.
6- از یاتاقان برای میل لنگ استفاده می شود.
7- موتور چهارزمانه کمتر گرم می کند.
8- موتور پیچیده و سنگین داشته و وسایل و تجهیزات زیاد دارد و تعمیرات آن مشکل و دارای هزینه زیادی می باشد.
دوزمانه:
1- موتورهای دوزمانه در هر یک دور گردش میل لنگ یکبار عمل احتراق صورت می گیرد.
2- سیستم روغنکاری ندارد و روغن با سوخت مخلوط می شود.
3- فاقد رینگ روغنی و رینگهای ثابت می باشد.
4- برای هر سیلندر یک کارتر جداگانه دارد.
5- فاقد سوپاپ می باشد.
6- فاقد یاتاقان بوده و از بلبرینگ استفاده می شود.
7- بعلت دوبرابر بودن تعداد احتراق گرم می کند.
8- دارای موتور ساده- سبک- و اقتصادی تر نسبت به موتور چهارزمانه است و تجهیزات آن آسانتر می باشد.
عیب یابی موتور
1- کنترل و بازرسی لقی طولی میل سوپاپ:
فاصله بین محور یاتاقان جلو و پلاک( واشر گلوئی را زمانی که میل سوپاپ روی پایه مخصوص قرار داده ایم) با فیلر اندازه می گیریم که این فاصله از(03/0 تا 08/0) میلیمتر می باشد.( شکل 163)
2- کنترل خمش میل سوپاپ:
دومحور یاتاقانی کناره را روی دو پایه جناغی که روی صفحه صافی قرار دارد می گذاریم سپس ساعت را روی یکی از یاتاقانهای میل سوپاپ قرار داده و میل سوپاپ را بوسیله دست یک دور کامل می گردانیم و مقدار خمش را بدست می آوریم که نباید از 05/0 میلیمتر تجاوز کند. در صورت بیشتر بودن می توانیم آن را بوسیله پرس در حالت سرد صاف نمائیم.

3- کنترل لقی جانبی بوسیله ساعت اندازه گیر:
میل سوپاپ را به سمت عقب حرکت می دهیم سپس ساعت را بامقداری پیش فشار روی آن قرار می دهیم و ساعت را صفر می کنیم با کشیدن دنده به سمت جلو و فشارآمدن روی سوزن لقی جانبی را نشان می دهند.
زنجیر سفت کن:
زنجیر سفت کن همانطور که از اسم آن پیداست برا ی گرفتن شلی زنجیر و کم کردن صدای چرخ دنده ها بوده و همچنین از سائیدگی زنجیر چرخ دنده ها جلوگیری می کند. در نتیجه تایمینگ سوپاپها بهم نخورده و سوپاپها بموقع باز و بسته می شود. امروزه در اغلب موتورها زنجیره سفت کن اتوماتیک نصب شد ه است این نوع زنجیر سفت کن ها با فشار روغن موتور و فنر کار می کند. روغن موتور با فشار وارد سیلندر زنجیر سفت کن شده و پیستون مربوطه را روی قسمت لاستیکی فشار اده و از شل شدن زنجیر جلوگیری می کند.
هرچند زنجیره های کوتاه نیاز به زنجیر سفت کن ندارند ولی اغلب از آن استفاده می شود.
اغلب زنجیر سفت کن ها مجهز به قطعهای جغجغه ای مانندی هستند که ازبرگشت قطعه لغزنده جلوگیری می کند. در موتورهایی که میل بادامک آن در سرسیلندر واقع شده از زنجیر سفت کن که شامل یک تیغه فنری با پوشش نئوپرین در طرف شل زنجیر و یک صفحه لاستیکی را با پوشش نئوپرین در طرف دیگر آن می باشد و گاهی از چرخ دنده کمکی قابل تنظیم استفاده می کنند.
تایم میل لنگ و میل سوپاپ:
یکی از نکات مهم که در بستن موتور تایم گیری و دقیق درگیری نمودن میل لنگ و میل سوپاپ می باشد.در صورت غلط بودن این درگیری موتور روشن نشده و در صورت روشن شدن بد کار می کند.
علت و دلیل تایم گیری:
در زمان تنفس و با توجه به دیاگرام سوپاپها توأم با پائین آمدن پیستون سوپاپ هوا بازشده و عمل تنفس انجام می شود. همینطور در زمان تخلیه همراه با بالا آمدن پیستون سوپاپ دود بازشده و عمل تخلیه انجام می شود. بدیهی ا ست در زمانیکه پیستون پائین می آید اگر بازشدن سوپاپ هوا و بسته شدن سوپاپ دود در زمان معین انجام نشود باعث عدم کارکرد صحیح موتور خواهد شد. پس جهت میزان کردن و تطبیق اعمال میل سوپاپ و میل لنگ در زمان جمع کردن موتور در یکی از مراحل چهار عمل که بهترین مرحله، مرحله مکش می باشد زمان بازی سوپاپ و حرکت پیستون را یکنواخت و هم زمان می کنیم.
علامتهای تایمینگ روی چرخ دنده ها:
برروی چرخ دنده ها: سینی جلو: سرسیلندر، فایویل، پولی سرمیل لنگ، پوسته کلاچ، علامتهایی از تل سمبه، خط بریدگی، حرف لاتین و یا در جه بندی دیده می شود و یا در موتورهایی که از زنجیر استفاده می شود معمولاً بر روی هر یک از چرخ دنده ها علامت گذاشته شده ضمناً روی زنجیر هم دوتا از دنده ها با رنگ مشخص شده که این علامت ها برای تایم گیری استفاده می شود.
تایم میل لنگ و میل سوپاپ زمانی که علامت روی دنده ها وجود دارد.
1- اگردرگیری میل لنگ و میل سوپاپ بوسیله زنجیر باشد در این حالت روی هر یک از دنده های میل لنگ و میل سوپاپ روی برجستگی یکی ازدنده های آن با سمبه نشان علامت می زنند و به همین ترتیب روی دو حلقه از لایه های زنجیر زنگ زده و با دو لایه از جنس و یا رنگ دیگری انتخاب می کنند که براحتی قابل تشخیص باشد. اگر دولایه مشخصه زنجیر کاملاً روی علائم دنده میل لنگ و میل سوپاپ قرار گیرد زمان باز وبسته شدن سوپاپها و حرکت پیستونها تنظیم است.
2- گاه مشاهده می شود که زنجیر فاقد علامت است ولی هر یک از دنده ها( میل لنگ و میل سوپاپ) دارای یک علامت می باشد که در این حالت دو علامت باید هنگام جازدن زنجیر در مقابل یکدیگر قرار گیرند و صحت ان را در حالی که روی دو علامت خط کش قرار داده ایم بررسی می نمائیم تا در یک امتداد مقابل یکدیگر و در نزدیکترین فاصله نسبت به هم قرار داشته باشند.
3- نوع دیگر درگیری مستقیم دنده میل لنگ و میل سوپاپ است که در این حالت معمولاً یکی از دنده ها دارای دو علامت و دیگری دارای یک علامت می باشد که در این حالت کافی است موتور را بگردانیم دقت نمائیم که علامت یک دنده بین دو دنده دیگر واقع گرد.
4- در نوع دیگری که چرخ دنده میل لنگ و میل سوپاپ بوسیله تسمه درگیر می شوند: دراین نوع یک علامت روی پولی میل لنگ و علامت دیگری روی چرخ تسمه محرک میل دلکو و علامتی هم روی چرخ تسمه میل سوپاپ وجود دارد که در بالای سر سیلندر قرار می گیرد.
هرگاه سه علامت روی چرخ تسمه ها با علامتهای ثابت روی بدنه همآهنگ شود تایمیگ سوپاپها همآهنگ می باشند.
طرز جازدن چرخ دنده های میل لنگ و میل سوپاپ در حالتی که علامت نداشته باشند، ممکن است موتورهایی باشند که فاقد علامت روی چرخ دنده بوده و یا اینکه تعداد علامتهای حک شده روی آن خیلی زیاد و ناخوانا و یا اینکه دنده میل سوپاپ تعویض شده و دنده جدید فاقد علامت باشند.
قبل از تایمگیری بدون علامت لازم است با نکات زیر آشنا شده و سپس با دقت به آنها عمل کرده تایم گیری بطور صحیح انجام شود.
وقتیکه علامتهای مشخصه برحسب درجه هستند، میبایستی نقطه مرگ بالا را کاملاً دقیق مشخص کنیم.
بدست آوردن نقطه مرگ بالا از طریق مختلف 1- می توان بطور تقریبی زمانیکه میل لنگ را بسمت عقربه های ساعت می گردانیم در ضمن با قراردادن انگشتان دست روی پیستون شماره یک آخرین نقطه حرکت پیستون را مشخص کنیم محلی که پیستون می خواهد تغییر جهت بدهد نقطه مرگ بالاست.
2- با ساعت پایه مغناطیسی می توان بطور دقیق نقطه مرگ بالا را بدست آورد. بدین ترتیب که پایه ساعت را روی بلوک قرار داده و سوزن ساعت را داخل سیلندر یک روی پیستون قرار می دهیم. سپس با چرخاندن میل لنگ بسمت راست و یا بالاآمدن پیستون یک عقربه ساعت شروع به حرکت کرده و عقربه ساعت بسمت جلو می چرخد با ادامه دادن حرکت و بالاآمدن پیستون در یک نقطه عقربه ساعت شروع به عقب رفتن کرده که این عمل راچند بار خیلی آرام تکرار می کنیم تا بالاترین نقطه ای که عقربه ساعت را نشان می دهد که همان نقطه مرگ بالا می باشد بدست آید. و برای اینکه این نقطه برای همیشه ثابت بماند در زمانیکه ساعت نقطه مرگ بالا را نشان می دهد با سمبه یک علامت روی یکی از دنده های فلایویل زده و درست در مقابل آن علامت روی پوسته موتور هم یک علامت دیگر می زنیم. این دو علامت به ما کمک می کنند برای دفعات بعدی که می خواهیم سیلندر یک را در نقطه مرگ بالا قرار دهیم دیگر احتیاجی به ساعت نباشد با قرارگرفتن این دو علامت رو بروی هم نقطه مرگ بالا بدست می آید.
3- علامتهایی که برروی پولی میل لنگ یا ضربه گیر جلوی میل لنگ و همچنین در بعضی موتورها برروی فلایویل قرار گرفته است در اصل جهت تنظیم دلکو می باشد ولی در صورت لزوم می توان از آنها برای نقطه مرگ بالا نیز استفاده کرد.( شکل 171)
پائین آوردن پیستون در حد زاویه موردنظر
مثلاً اگر بخواهیم پیستونی را 30 درجه قبل از نقطه مرگ بالا قرار دهیم به روشهای زیر عمل می کنیم:
1- در بعضی از اتومبیلها علامتی روی فلایویل یا روی پولی میل لنگ نصب شده که با دانستن مقدار این علامت می توان پیستون را در حالت موردنظر قرارداد.(مثلاً در کاتالوگ پیکان فاصله گام دو دندانه روی پولی میل لنگ را 5 درجه گفته است).
2- روش دیگر باین صورت می باشد. مثلاً اگر ما 12 درجه قبل ا زنقطه مرگ بالا را لازم داشتیم می توان به این روش بدست آوریم. قطرپولی میل لنگ را بوسیله کولیس یا یک متر فلزی بطور دقیق اندازه می گیریم. عدد بدست آمده رادر عدد 14/3 ضرب می کنیم تا پیرامون آن بدست آید. حالا با استفاده از یک تناسب ساده می توانیم فاصله 12 د رجه را برحسب میلیمتر مشخص نموده و از نقطه مرگ بالا که قبلاً روی پولی مشخص و علامت گذاری شده است از سمت راست آن اندازه و علامت گذاشت( این نقطه نشان دهنده 12 درجه قبل از نقطه مرگ بالا می باشد) مثال: 12 درجه مانده به نقطه مرگ بالا را پیدا کنید. چند درجه می شود.
( پس از اندازه گیری قطر پولی مساوی 14 سانتی متر) محیط

پس به ترتیب بالا 12 درجه مانده به نقطه مرگ بالا را به میلیمتر تبدیل می شود.
تایم میل لنگ ومیل سوپاپ زمانی که علامت وجود ندارد:
1- بطریقه ساعت و آوانس سوپاپ هوا:
در این روش که بسیار دقیق می باشد لازم است که مقدار آوانس سوپاپ هوا را دانسته لقی سوپاپ هوا را در حالت سرد بدانیم. برای این منظور ابتدا پیستون سیلندر یک را در نقطه مرگ بالا قرار داد.( طبق روشهای گفته شده) و سپس باندازه آوانس سوپاپ هوا پیستون یک را در قبل از نقطه مرگ بالا قرار می دهیم( با توجه به روشهای ذکر شده) سپس تایپت و میل تایپت سوپاپ هوای سیلندر مشابه یک یعنی(چهار) را در جای خود قرار می دهیم و پس از آن نوک ساعت اندازه گیر را روی یمل تایپت قرار داده و با چرخاندن میل سوپاپ بسمت گردش( اگر با زنجیر در گیر شده بسمت گردش میل لنگ و اگر دنده به دنده درگیر شده عکس گردش میل لنگ) و زمان حرکت بادامک میل سوپا که تایپت و میل تایپت می زند با ساعت بدست می آوریم سپس در این حالت ساعت را صفر کرده و به گردش میل سوپاپ ادامه می دهیم تا ساعت مقدار لقی سوپاپ هوا را نشان بدهد مثلاً 30/0 دراین موقع دنده میل لنگ و میل سوپاپ را درگیر می کنیم.
2- بطریقه فیلر و آوانس سوپاپ هوا:
این روش هم مانند روش قبل دقیق می باشد باید مقدار آوانس سوپاپ هوا را بدانیم و لقی سوپاپ هوا را نیز بدانیم.
روش کار بدین صورت می باشد که ابتدا پیستون یک را به نقطه مرگ بالا آورده و سپس به اندازه آوانس سوپاپ هوا پیستون یک را در قبل از نقطه مرگ بالا قرار می دهیم. سپس موتور را جمع کرده اگر میل سوپاپ داخل باشد و اگر میل سوپاپ رو باشد که حتماً این کار باید انجام شود. اگر میل سوپاپ داخل است فقط قالپاق دنده میل لنگ و میل سوپاپ را نبسته و دنده ها را در گیر نمی کنیم و اگر میل سوپاپ رو است زنجیر را روی میل لنگ انداخته و برای هر دو حالت سر سیلندر را در محل خود قرار می دهیم و آن را با گشتاور معین پیچ هایش را می بندیم. سپس با گرداندن میل سوپاپ سوپاپهای آنرا فیلر می کنیم.
مخصوصاً سوپاپهای سیلندر مشابه یک( چهار) را سپس در ادامه کار نازکترین فیلر را انتخاب کرده و مابین اسبک و ساق سوپاپ هوای سیلندر چهار قرار می دهیم و میل سوپاپ را بسمت گردش می گردانیم تا زمانیکه اسبک و ساق سوپاپ فیلرها را گاز بگیرد.( یعنی همینطور که میل سوپاپ رامی گردانیم و نازکترین فیلر مابین اسبک و فیلر و سوپاپ قرار گرفته با فیلر بازی می کنیم) هرجا که فیلر دیگر حرکت نکرد آنجا زمانی است که اسبک می خواهد روی ساق سوپاپ فشار وارد کند و آن را باز نماید پس( در این حالت پیستون باندازه آوانس سوپاپ هوا قبل از نقطه مرگ بالا قرار دارد و در ضمن درست اول بازشدن سوپاپ هوا هم می باشد) که دنده ها را جا می زنیم یا زنجیر را درگیر می کنیم.
3- روش قیچی کردن:
درا ین روش پیستون یک را در نقطه مرگ بالا قرار داده و با قراردادن تایپت و میل تایپت سوپاپها سیلندر مشابه یک( یعنی چهار) و چرخاندن میل سوپاپ در جهت گردش آن زمانیکه تایپت دود بالا آمده و سپس به پائین رفت هنگامیکه تایپت هوا می خواهد بالا بیاید سوپاپها در حالت قیچی یا( بالانس) می باشند یعنی آخر بسته شدن سوپاپ دود و اول بازشدن سوپاپ هوا در این زمان بخاطر اینکه پیستون یک را درنقطه مرگ بالا قرار داده بودیم و سوپاپها هم در حالت قیچی قرار گرفته اند. درگیری دنده میل لنگ و میل سوپاپ را انجام می دهیم.
ترتیب احتراق:
فاصله بین انجام هر یک از چهار عمل موتور چهار سیلندر 180 در جه می باشد می دانیم که پیستونهای مشابه با هم بالا و پائین می روند ولی کارهایی که انجام می دهند متفاوتند.
پس زمان احتراق آنها نیز فرق می کند شناخت ترتیب احتراق در فیلرگیری و وایرچینی مورد استفاده قرار می گیرد. در ضمن یکی از دلایل انتخاب ترتیب احتراق متوازن کارکردن میل لنگ و کاهش ارتعاشات آن می باشد.
بدست آوردن ترتیب احتراق:
چون استاندارد ترتیب احتراق از سیلندر یک شروع می شود بنابراین سوپاپهای سیلندر مشابه یک را قیچی کرده و سپس میل لنگ را بآرامی می چرخانیم و به سوپاپهای سیلندرهای دیگر توجه می کنیم. همینکه سوپاپهای سیلندری به حالت قیچی درآمد سیلندر مشابه حالت احتراق است به همین ترتیب تا سیکل تکرار شود ادامه می دهیم.
2- از این روش فقط در موتورهای چهارسیلندر می توان استفاده کرد. باین ترتیب ابتدا شمعها را باز کرد و در محل قرار گرفتن شمعها چوب پنبه یا پارچه قرار می دهیم و با چرخاندن موتور و با بیرون پریدن چوب پنبه ها به ترتیب احتراق موتور پی می بریم.
ترتیب احتراق موتور چهارسیلندر:
با توجه به مطلب فوق می دانیم که زاویه بین لنگهای موتور چهار سیلندر 180 درجه می باشد دراینصورت لنگ شماره 1 و 4 با هم و دو لنگ شماره 2 و 3 نیز با هم بالا و پائین می روند که در نتیجه ترتیب احتراق که در موتورهای چهار سیلندر ردیف مورد استفاده قرار می گیرد برطبق یکی از دو حالت زیر می باشد.
2-4-3-1 این نوع بیشتر معمول است( پیکان) و 2-3-4-1 فولکس واگن
ترتیب احتراق موتور 6 سیلندر( ردیف)
با توجه به اینکه می دانیم که زاویه بین لنگهای میل لنگ موتور 6 سیلندر 120 درجه می باشد. بنابراین هر دو لنگ شماره 6 و 1 -4 و 3-5 و 2 با هم بالا و پائین می روند و در هر دو گردش میل لنگ 6 احتراق انجام می گیرد.
4-2-6-3-5-1 بیشتر معمول است. 5-3-6-2-4 کمتر
ترتیب احتراق موتور 8 سیلندر( ردیفی )
در موتورهای 8 سیلندر زاویه بین لنگهای میل لنگ درجه می باشد. بنابراین لنگهای شماره 8 و 1-5 و 4-6 و 3-7 و 2- با هم بالا و پائین می روند و در موتورهای 8 سیلندر در هر دور گردش میل لنگ 8- احتراق انجام می گیرد.
این نوع بیشتر معمول است 4-7-3-8-5-2-6-1 (1
4-7-6-8-5-2-3-1 (2
ترتیب احتراق در موتورهای 8 سیلندر V شکل:
زمانی که سیلندر های طرف چپ 1 تا 4 و طرف راست 5 تا 8 باشد.
2-7-3-6-8-4-5-1 یا 8-7-3-6-2-4-5-1 و در صورتیکه سیلندرهای طرف چپ اعداد فرد 7-5-3-1 و طرف راست اعداد زوج باشند 3-4-5-6-2-7-8-1 یا 3-6-5-4-8-7-2-1 ترتیب احتراق در بیشتر موتورها روی مانیفولد روی قاپاق سوپاپ یا بدنه موتور از طرف کارخانه سازنده حک شده است.
طریق وایرچینی:
بعد از اینکه به روشهای فوق ترتیب احتراق را بدست آوردیم و کار را برای وایرچینی آماده کردیم باین صورت عمل می کنیم.
به هر طریق که احتراق سیلندر یک را بدست آوردیم( قیچی سیلندر چهار- کمپرس گرفتن سیلندر یک و بالا آوردن پیستون به نقطه مرگ بالا در ابتدا احتراق) و با نگاه کردن به چکش برق و درب دلکو که چکش برق زیر کدامیک از کنتاکتهای درب دلکو می باشد بعد از فهمیدن این موضوع اولین وایر را روی کنتاکتهای درب دلکو که چکش برق زیر آن قرار داده گذاشته و سر دیگر وایر را به شمع یک وصل می کنیم و با دقت باین موضوع که چکش برق به چه سمت گردش می کند( مثلاً به سمت راست) دومین کنتاکت درب دلکو از سمت راست را به شمع سه و سومین کنتاکت از سمت راست درب دلکو را بوسیله وایر به شمع چهار و چهارمین کنتاکت از سمت راست درب دلکو را بوسیله وایر به شمع دو وصل می کنیم.(شکل 172)
تایم دلکو:
منظور از تایم دلکو همانطوریکه در تایم میل لنگ و میل سوپاپ گفته شد زمانی ما می توانیم حداکثر قدرت را از موتور کسب کنیم که زمان بالا و پائین رفتن پیستون و بازی سوپاپها برای یک عمل تنظیم باشند. به همین صورت برای یک احتراق کامل که در یک سیلندر صورت بگیرد باید زمان جرقه نیز با بازی پیستون و سوپاپها در یک زمان معینی انجام گیرد.
پس بطور کلی( تایم دلکو را برای همزمان کردن جرقه در سیلندری که در حالت احتراق قرار گرفته است) برای تایم گیری لازم است به نکات زیر کاملاً دقت شود.
1- پیستوتن یک در حالت احتراق قرار دهیم با قیچی کردن سوپاپ های سیلندر مشابه یک.
2- جهت گردش چکش برق را می توان با چرخاندن موتور بسمت گردش پیدا کرد. در ضمن بادامک دلکو بسمت گردش خود دارای یک خلاصی می باشد با پیداکردن و تشخیص جهت این خلاصی جهت گردش چکش برق را می توان بدست آورد.
3- در هر موتور همیشه دلکو نسبت به بدنه موتوردارای حالت خلاصی است که این حالت د رزمان تنظیم دلکو اجازه گردش دلکو را به حدی برای تنظیم می دهد . 4- می دانیم مل سوپاپ عامل بکاراندازی دلکو و اویل پمپ است این درگیری به چهار صورت انجام می شود.
الف- اویل پمپ میل دلکو را می چرخاند در این حالت اول اویل پمپ ار بسته با توجه به اینکه اویل پمپ دلکو را می گرداند پس باید برای جازدن اویل پمپ آنرا به دلکو میزان کنیم برای این کار ابتدا سیلندر یک را در حالت احتراق گذاشته سپس چکش برق را بسمت شمع یک اول بازشدن دهانه پلاتین قرار میدهیم سپس با نگاه کردن زیر شفت دلکو که نیمدایره ها به چه صورت قرار گرفته اند در ضمن چه زاویه ای دارند عین آن را در شفت اویل پمپ پیاده می کنند و سپس اویل پمپ را جا می زنیم چون نباید کوچکترین اختلافی در زاویه اویل پمپ که همان جهت و زاویه دلکو می باشد وجود داشته باشد. چند بار اویل پمپ را در گیر نموده و خارج کنیم تا همان زاویه دلکو در انتها پیاده شود.
ب- اویل پمپ و دلکو توسط دنده رابط می چرخند در این حالت ابتدا اویل پمپ را بدون تنظیم در محل خود می بندیم سپس تایم دلکو را گرفته و سمت زوایای میل دلکو را روی بدنه رابطه پیاده می کنیم.
ج- اویل پمپ توسط دلکو می چرخد. ابتدا اویل پمپ را بدون تنظیم جا می زنیم. سپس تایم دلکو را گرفته( چکش برق سمت شمع یک – اول باز شدن دهانه پلاتین) دلکو را جا می زنیم.
د- در بعضی از اتومبیلها دلکو و اویل پمپ با هم درگیری نداشته و هر کدام را جداگانه جا می زنیم.
لازم به تذکر است که، قبل از تایم گیری دلکو باید میل لنگ و میل سوپاپ را گرفته سپس تایم دلکو را به این صورت که بعد از دانستن به سمت گردش چکش برق – چکش برق بسمت شمع یک و در ضمن اول بازشدن دهانه پلاتین باشد. شفت دلکو هر زاویه و نیمدایره ها به هر فرمی که باشد باید آن فرم و زاویه را به اویل پمپ یا رابط منتقل نمود.
تنظیم دلکو:
برای تنظیم دلکو لازم است آن را در حالت ایستا تنظیم کرد و خود دلکو برحسب شرایط کار و سرعت گردش موتور اعمال آوانس خود را برای تغییر زمان جرقه انجام می دهد لذا برای تنظم آوانس استاتیکی باید به نکات زیر دقت نمود.
1- ابتدا باید از صحت جازدن( درست جازدن) دلکو اطمینان پیدا کرد.
2- این اطمینان را می توان با حالت انتهای تراکم سیلندر یک و جهت چکش برق تشخیص داد.
3- فاصله اندازه دهانه پلاتین باید تنظیم شود.
4- پیستون یک را باید در انتهای مرحله تراکم و موقعیت صحیح تنظیم آوانس استاتیکی که بوسیله کارخانه سازنده موتور تعیین شده درآید این علامت روی پولی یا فلایویل قرار دارد چون علامت روی بلوک قرار می گیرد لذا باید آزمایش تراکم توسط انگشت یا چوب پنبه سیلندر یک را در حالت انتهای تراکم قرار بدهیم.
راههای تنظیم دلکو:
الف- در حالت خاموش بودن موتور برای این حالت تنظیم باید اول نکات زیر را انجام داد.
1- تنظیم علامت پولی یا فلایویل 2- قراردادن چکش برق روبروی شمع یک 3- شل کردن پیچ پایه دلکو 4- سوئیچ را بازکرده تا چراغ دینام روشن شود. 5- جهت گردش چکش برق را باید بدانیم.
1- تنظیم بوسیله دهانه پلاتین:
پس از انجام اعمال فوق در ب دلکو را برداشته چکش برق را برمی داریم. ابتدا پوسته دلکو را بسمت گردش می گردانیم تا کاملاً دهانه پلاتین بسته شود سپس پوسته دلکو را بسمت مخالف گردش چکش برق حرکت داده تا فیبری پلاتین در اول بادامک یعنی اول بازشدن دهانه پلاتین قرار گرفته باشد در این لحظه دلکو میزان است پیچک پایه دلکو را سفت می کنیم.
2- تنظیم بوسیله وایرشمع یک:
با ترتیب دادن اعمال اولیه بدون برداشتن درب دلکو وایر شمع را از روی شمع بر می داریم نوک فلزی وایر را در فاصله نیم سانتی متری بدنه قرار داده ابتدا پوسته دلکو را بسمت گردش چکش برق حرکت داده سپس پوسته دلکو را به سمت مخالف گردش چکش برق می گردانیم تا زمانی که بین وایر و بدنه جرقه زده شود پایه دلکو را سفت می کنیم.
3- تنظیم بوسیله وایر درب دلکو:
این عمل درحالتی است که از قرارگرفتن چکش برق زیر ترمینال وایر شمع یک اطمینان داشته باشیم این تنظیم مانند وایر شمع یک انجام می شود برای تنظیم وایر برج دلکو را برمی داریم و نزدیک بدنه می گیریم.
4- تنظیم بوسیله لامپ( 6 یا 12 ولت):
پس از اعمال اولیه فقط یک لامپ 12 ولت برداشته و یک تکه سیم هم برمی داریم، دو سر سیم را لخت می کنیم یک طرف سیم را بدور لامپ می بندیم و سر دیگر سیم را به منفی کوئل و ته لامپ را به بدنه موتور وصل می کنیم آنگاه پوسته دلکو را درجهت گردش چکش برق چرخانیده بطوریکه دهانه پلاتین بسته شود در این هنگام( لامپ خاموش می شود) سپس پوسته دلکو را خیلی آرام و در جهت عکس چکش برق می چرخانیم تا لامپ روشن شود.
البته این عمل را چندین بار و خیلی آرام تکرار می کنیم که اول روشن شدن لامپ را پیدا کنیم سپس پیچ پایه دلکو را سفت می کنیم.
( شکل 173)
ب- در حالت روشن بودن موتور زمانی که موتور در دور آرام کار می کند):
1- تنظیم بوسیله چراغ نئون( چراغ تایمینگ):
همانطور که قبلاً توضیح داده شد کارخانه سازنده موتور برای تنظیم در جات( آدوانس و ریتارد) دلکو در بعضی از موتورها( روی پولی یا وزنه نوسان گیر) در قسمت جلوی میل لنگ و بعضی از موتورها این علامت را روی فلایویل در عقب میل لنگ حک کرده اند.
و برای تنظیم دلکو بوسیله چراغ تایمینگ قبل از روشن کردن موتور برای بهتر مشخص شدن علامت تایمینگ در هنگام کار با رنگ علامت را مشخص می کنیم.
انواع چراغ تایمینگ:
1- چراغ تایمینگ سه سیمه، سیم آبی کلفتر با سیم رابط به وایر و شمع یک.
سیم قرمز به مثبت باطری
سیم مشکی به منفی باطری
2- چراغ تایمینگ دو سیمه، آبی یا قرمز وایر شمع یک( به صورت موازی) سیاه به منفی باطری
3- چراغ تایمینگ دوسیمه بصورت سری، یک سر به وایر و سر دیگر به شمع
به هرحال پس از وصل کردن اتصالات چراغ تایمینگ موتور را روشن می کنیم و با چرخاندن پوسته دلکو زمان روشن شدن چراغ نئون و درجه آوانسی یا فلش ثابت بدنه میزان می شود یعنی در یک زمان با روشن شدن لامپ درجه آوانسی و فلش را ببینیم.( شکل 174)
5- تنظیم دلکو با گوش کردن صدای موتور:
در این حالت موتور را روشن کرده تا حرارت به حالت نرمال برسد سپس پیچ پایه دلکو را شل کرده و پوسته دلکو را خیلی آهسته به چپ و راست حرکت می دهیم تا:
1- دور موتور میزان شود. 2- موتور سرگاز داشته باشد. 3- هوای خروجی اگزوز یکنواخت و بدون ریپ زدن باشد. 4- در صورت خاموش کردن موتور، موتور پس نزند.
5- با یک استارت موتور به راحتی روشن شود.
اگر باین صورت شد دلکو میزان است و پیچ پایه دلکو را سفت می کنیم.

« کلیات مربوطه به آزمایشهای لازم قبل از تعمیر موتور»
قطعات داخلی موتور و متعلقات آن به مرور در اثر کار فرسوده شده و در انجام وظایف خود دچار اختلالاتی می شوند که قدرت و کارآیی موتور را کم می کند. گرچه عمر موتور تا حد زیادی بستگی به نحوه استفاده و سرویس و مراقبت از آن دارد مع الوصف ضروری است در فواصلی که کارخانجات سازنده توصیه می نماید آزمایشات تنظیمات لازم انجام گردد تا از این طریق برخی از عیوب کوچک که به مرور لطمات شدیدی به قسمتهای مختلف موتور وارد می سازد جلوگیری و اطمینان بیشتری در استفاده از خودرو حاصل گردد لازم به ذکر است قبل از انجام هرتعمیری یا بازکردن قسمتی از موتور از معیوب بودن آن قسمت کاملاً مطمئن بوده زیرا بازکردن هر قطعه ای سبب هزینه وصرف وقت زیادی است چه بسا که اصلاً احتیاجی به تعمیر آن نبود و یا در صورت لزوم با اندک کاری می شود عیب را برطرف نمود. دراین قسمت مقداری از نکات لازم و آزمایشهای عملی که بوسیله ابزار دقیق انجام می شود یبان کرده تا قبل از هر عملی به این نکات و آزمایشات دقت شود.
1- کاهش کشش موتور:
هر زمانی که راننده احساس کند اتومبیلش در جاده صاف دیگر کشش و قدرت قبلی را ندارد و به فرض اینکه( جعبه دنده- ترمز- سیستم جرقه- سیستم سوخت رسانی و ....) کاملاً سالم باشند. در این مرحله کم شدن کشش مربوط به قطعات داخلی موتور مثلاً سائیدگی سیلندر- پیستونها- رینگها- واشر سرسیلندر- مکانیزم سوپاپها و در نتیجه نشست کمپرس به آن مربوط می باشد خارج شدن سوپاپ از آب بندی، سوختن سوپاپ و یا نشیمن آن و سائیدگی پیستون و رینگها باعث کم شدن قدرت و نامنظم کارکردن موتور می شود از اینرو برای مشخص نمودن وضعیت هر یک از قسمتهای فوق بایستی مقدار کمپرس سیلندر را بطور جداگانه اندازه گیری نمود.
اندازه گیری کمپرس موتور:
قبل از اندازه گیری کمپرس موتور باید فاصله سوپاپها( فیلر سوپاپها) را بررسی و تنظیم نمود. موتور را روشن می کنیم تا درجه حرارت آن به حد نرمال برسد. سپس به یکی از طریقهای زیر می توان قطعات موتور را بررسی و عیب یابی کرد.
1- با کمپرس سنج 2- باکمپرس هوا 3- با دستگاه نشت یاب 4- با دستگاه خلاء سنج 5- با دستگاه اندوسکوپی
1- کمپرس سنج( فشارسنج معمولی):

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   75 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله مهندسی عمران

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله مهندسی عمران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

معرفی
مهندسی عمران از جمله رشته‌های است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران کشور است. یعنی هر چیزی که به آبادی یک کشور باز می‌گردد، مانند سد، فرودگاه، جاده، پل، برج، تونل، دکل‌های مخابرات، ساختمان‌های مقاوم در مقابل زلزله، سیل و آتش، نیروگاه‌های برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندس عمران قرار می‌گیرد.
مهندس عمران طیف بسیار وسیعی از کارها را در برمی گیرد. یعنی اگر بخواهیم ساختمان، پل، برج، تونل، راه، سیلو یا شبکه‌های فاضلاب بسازیم ،در آغاز به یک مهندس کارامد عمران نیاز داریم تا علاوه بر رعایت جنبه‌های فنی و اجرایی ،اقتصادی نیز عمل کند .چون اقتصادی بودن ،یک اصل در مهندسی عمران است.
این رشته در سطح کارشناسی دارای سه گرایش عمران- ساختمان، عمران –نقشه برداری، عمران –آب است.
گرایش عمران–ساختمان
به محاسبه و طراحی سازه‌های متفاوت تحت نیروهای مختلف مانند باد ،زلزله، سیل،آتش و وزن خود ساختمان یا سازه می‌پردازد.این رشته علاوه بر این کارها در زمینه‌های دیگری مانند راهسازی، پلسازی ,سد سازی و کارهای دیگر نیز می‌پردازد و کار آن تنها محدود به ساختمان و سازه نیست.
گرایش عمران –نقشه برداری
رشته مهندسی نقشه برداری که امروزه گاهی اوقات مهـندسی ژئوماتیک نیز خوانده می‌شود. زئوماتیک به معنای علوم زمین یا به معنای بهتر مهندسی زمین است که گرایشهای نقشه برداری زمینی (land surveing) ، ژئودزی ، سنجش از راه دور ، کاداستر ، GIS و فتوگرامتری را شامل می‌شود علوم ژئوماتیک(نقشه برداری) از ابتدای پیدایش تمدن‌های نخستین بشری تا به امروز که پیشرفتهای شگرفی در تمامی جهات زندگی انسان رخ داده مورد توجه قرار گرفته‌است و پا به پای علوم دیگر سیری تکاملی داشته‌است. هزاران سال پیش مفهوم نقشه برداری تنها به مقوله نشان دادن و تفکیک حدود وثغور کشورها و املاک وهمچنین کشیدن نقشه میادین جنگی ختم می‌شد. امروزه نقشه برداری و به طور کلی علوم ژئوماتیک گسترهای شگرف یافته‌اند وبه طور مشخصتر رکن اصلی در هر کار زیر بنایی اعم از عمرانی - صنعتی - پزشکی – کشاورزی – حمل ونقل – کشف واستخراج معادن- پایانه‌های عظیم نفتی و... می‌باشند که هر کدام از موارد بالا مختصص به یک یا چند زیر مجموعه از علوم ژئوماتیک میگردد.
گرایش تحصیلات تکمیلی
ژئودزی، هیدروگرافی,فتوگرامتری و سنجش از دور وسیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)
گرایش عمران –آب (هیدرولیک)
می‌گویند در آینده نه چندان دور، دستیابی به منابع آبی جدید برای کشورهای خاورمیانه که یکی از مناطق خشک یا نیمه خشک جهان است نیازی ضروری می‌شود. کشور ما نیز در همین منطقه واقع شده‌است ،کشوری خشک و نیمه خشک است. چرا که میانگین بارندگی در ایران حدود یک سوم میانگین بارندگی در جهان است و این یعنی آن که ما باید از هر قطره آب موجود در کشورمان، حداکثر استفاده را کرده و از هدر رفتن آن جلوگیری کنیم.
گرایش عمران-روستایی
دراین گرایش علاوه بر دروس رشته عمران-عمران دروسی نظیر مبانی برنامه ریزی منطقه‌ای و روستایی ، اقتصاد مهندسی، جامعه شناسی روستایی نیز تدریس می‌شود .هدف از تأسیس رشته تربیت متخصصین جهت رفع مشکلات زیر ساختی و عمرانی مناطق محروم است . این دوره به منظور تربیت متخصصانی تدوین شده‌است که بتوانند در زمینه‌های شناخت منابع آب و کنترل و بهسازی کیفیت منابع آب اطلاعات لازم را به دست آورند تا بتوانند در مراحل مختلف طراحی ، نظارت و مدیریت پروژه‌های آب کار کنند. با توجه به اینکه توسعه کشور در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی ، عمران و ... بستگی به میزان آب قابل استفاده دارد می‌توان صنعت آب را در ایران در زمره صنایع مادر به حساب آورد. داوطلبان ورود به این دوره باید در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی دبیرستان قوی بوده، علاقه‌مندی و استعداد لازم (خصوصا در زمینه طراحی) را داشته باشند. دروس این دوره به صورت عمومی، پایه ، اصلی ، تخصصی، انتخابی و کارآموزی (کارآموزی صحرایی پروژه تخصصی و کارآموزی تخصصی) است. بعضی دروس اصلی و تخصصی این رشته عبارتند از : مکانیک خاک ، هواشناسی ، هیدرولیک ، آبهای زیرزمینی ، سدهای کوتاه ، پی‌سازی و ...
فارغ‌التحصیلان این دوره تواناییهای لازم را در زمینه‌های مربوط به کارشناسی مطالعه منابع آب ، تاسیسات آبی و سازه‌های هیدرولیکی، کارشناسی آب و فاضلاب و نظارت بر حسن اجرای طرحهای آبی را خواهند داشت. امکان ادامه تحصیل در این رشته تا حد کارشناسی ارشد و بالاتر در داخل و خارج از کشور وجود دارد. سازمان آب، وزارت جهاد کشاورزی ، وزارت نیرو و بخش خصوصی و ... از جمله مراکز جذب فارغ‌التحصیلان این دوره‌است.
نظر دانشجویان : یکی از امتیازات این گرایش آن است که علاوه بر محاسبات سازه‌ای، وارد محاسبات هیدرولوژی و هیدرولیک نیز شده و بر وسعت کار می‌افزاید.
بدلیل اهمیت گرایش مهندسی عمران – عمران و اینکه امروزه اطلاق مهندسی عمران بیشتر تداعی کننده این گرایش است، به توضیح جزئیات بیشتری از این گرایش می¬پردازیم:
گرایش مهندسی محیط زیست
در این گرایش مباحث مختلفی از جمله تصفیه آب و فاضلاب، طراحی شبکه‌های آب و فاضلاب، آلودگی آبهای زیرزمینی، مدیریت مواد زائد جامد و آلودگی هوا مورد توجه قرار می‌گیرد. مهندسی محیط زیست ندرتاً در رشته‌های دیگری همچون مهندسی شیمی نیز به عنوان یک گرایش وجود دارد ولی در واقع به دلیل ماهیت آن در تمام دنیا به عنوان گرایشی از مهندسی عمران مطرح است.

فتوگرامتری چیست؟
به بیان ساده فرآیند اندازه گیری تصاویر اجسام در روی عکسهای هوایی را فتوگرامتری گویند و بعبارت دقیق تر فتوگرامتری عبارتست از هنر ، علم و تکنولوژی تهیه اطلاعات درست از عوارض از طریق اندازه گیری ، ثبت و تفسیر بر روی عکس و یا سایر مدارکی که در بر دارنده اثری از انرژی الکترومنیتیک تابشی ثبت شده باشد.
عکس بعنوان مهمترین منبع اطلاعاتی در این علم می باشد و در داقع اصول کار در فتوگرامتری بر روی عکسهای هوایی است.
عموماً فتوگرامتری را به دو شاخه فتوگرامتری متریک و فتوگرامتری تفسیری تقسیم بندی می کنند.
در فتوگرامتری متریکی ، اندازه گیریهای کمی مطرح است ، یعنی با استفاده از اندازه گیریهای دقیق نقاط از طریق عکس می توان فواصل حجم، ارتفاع و شکل زمین را تعیین کرد ، که معمولترین کاربردهای این شاخه از فتوگرامتری تهیه نقشه های مسطحاتی و توپوگرافی از روی عکسهاست. (در مورد این عکسها و نحوه و شرایط تهیه آنها بعداً مفصلاً بحث خواهیم کرد)
اما فتوگرامتری تفسیری خود به دو شاخه تفسیر عکس و سنجش از دور تقسیم می شود.
در قسمت تفسیر عکس بیشتر مطالعات کیفی بر روی عکس انجام می گیرد،بعنوان مثال وضعیت پوشش گیاهی یک منطقه و یا میزان جمعیت یک شهر را از طریق عکس مورد مطالعه و تحقیق قرار می دهند.
در حالیکه سنجش از دور که یک علم جدیدی است ، با استفاده از ماهواره ها و سنجنده های متفاوت نظیر دوربین های چند طیفی و مادون قرمز ، حرارتی ، رادار و … بر روی اطلاعات کمی و کیفی عوارض با دقت بسیار خوبی ، اندازه گیری صورت می گیرد. در حال حاضر با توجه به لزوم استفاده از منابع طبیعی و محیطی و بعبارت دیگر لزوم استفاده از عوارض کمی و کیفی ، این دو شاخه و تفسیر عکس و سنجش از دور با هم ترکیب شده و باعث بوجود آمدن سیستمهایی نظیر GIS و LIS در این علم شده است.
ریشه کلمه Photogrammetry از سه کلمه یونانی فتوس یعنی نور ، گراما یعنی نوشته شده و مترون یعنی اندازه گیری ، گرفته شده است
تاریخچه فتوگرامتری
ارسطو حدود سال 350 قبل از میلاد به تصویر کردن اشیاء با استفاده از نور پرداخت، در اوایل قرن 18دکتر تایلور کتابی را در زمینه پرسپکتیو خطی چاپ کرد و مدتی بعد از آن جی – لامبرت ، پیشنهاد استفاده از این اصول پرسپکتیو را در تهیه نقشه ارائه کرد و در واقع فتوگرامتری با پیدایش عکاسی تحول اساسی یافت و در این بین زحمات لویش داگور فرانسوی در ظهور هنر عکاسی و پیشرفت آن نقش زیادی داشت.
اولین تجربه فتوگرامتری در تهیه نقشه های توپوگرافی در سال 1849 ، توسط اداره مهندسی ارتش فرانسه ، تحت فرماندهی کلنل رایم لائومرات با عکسبرداری هوایی از داخل کایت و بالن توسط دوربینی که در آن از شیشه استفاده شده بود بوقوع پیوست ، بدلیل وجود مشکلات در تهیه نقشه از عکسهای هوایی ، لائومرات کوشش های خود را در تهیه نقشه بر روی عکسهای زمینی و با استفاده از تئودولیتها متمرکز کرد و سرانجام در سال 1859 وتانست کاربرد عکس را در نقشه برداری به اثبات برساند و بهمین دلیل برای قدردانی از زحمات او به او لقب پدر فتوگرامتری داده شد.
در سال 1886 کاپیتان دویل نقشه بردار کانادایی ایستگاه از اصول لائوسدات را در تهیه نقشه حتی از مناطق ناهموار و کوهستانی مناسب تشخیص داد. در سال 1895 اولین دستگاه دارای دید برجسته بینی را طراحی و ساخت.سازمان نقشه برداری آمریکا در سال 1894 برای نقشه برداری از مرز آمریکا و کانادا از فتوگرامتری بهره جست. در سال 1901 دکتر کارل پولفریش با استفاده از نقطه شناور بنامهای استرئوکمپاراتور و استرئواوتوگراف ساخته شد. اختراع هواپیما در سال 1902 توسط برادران رایت بزرگترین قدم در پیشبرد فتوگرامتری هوایی نوین بود. اولین عکسبرداری با هواپیما در سال 1909 از یکی از شهرهای ایتالیا انجام شد ، بعد از آن با شروع جنگ جهانی اول در سال 1913 عسبرداری از طریق هواپیما برای تهیه نقشه به اوج حود رسید و در فاصله بین دو جنگ جهانی ، شرکتهای خصوصی و سازمانهای زیادی در اروپا و آمریکای شمالی برای تهیه نقشه های توپوگرافی و … با استفاده از فتوگرامتری تأسیس شد ، با شروع جنگ جهانی دوم ، بدلیل نیاز شدید به نقشه روشها و دستگاههای جدیدی جهت تهیه نقشه با کمترین زمان ساخته شد ، که از جمله می توان به ساخت دستگاه مولتی پلکس توسط ارتش آمریکا برای تهیه نقشه های مورد نیاز در جنگ ، اشاره کرد. در این دوره تفسیر عکس نیز به اوج خود رسیده بود.اعزام اولین قمر مصنوعی بنام Spunik در اکتبر 1975 بوسیله اتحاد جماهیر شوروی و سپس اعزام ماهواره های دیگر بخصوص در سری ماهواره های Land sat بوسیله آمریکا ، با دوربینهای چند طیفی و با طول موجهای گوناگون ، توانسته ابعاد جدیدی را در فتوگرامتری بنام علم سنجش از دور بوجود آورند
داده های دوربین رقومی به روش نیمه خودکار پردازش می شود. در همه تصاویر ،نقاط نشانه گذاری شده را عامل انسانی شناسایی نموده و سپس طی عملیات تناظریابی به روش کمترین مربعات به طور خودکار با دقت زیر پیکسل اندازه گیری می شود. با استفاده از این مختصات تصویری و برخی نقاط کنترل که به روش ژئودتیک تعیین شده بودند ، مختصات سه بعدی همه نشانه ها در فضای شیء با سرشکنی دسته پرتو به روش خود کالیبراسیون به دست می آید. با استفاده از مختصات تعیین شده بروش ژئودتیک مربوط به باقیمانده نقاط ، اواع مختلف نقاط کنترل در سرشکنی دسته پرتو آزمایش شده تا دقت خارجی کنترل گردد. پارامترهای اضافی برای جبران تابیدگی عدسی ، توجیه داخلی و دیگر خطاهای نظام دار دوربین نیز معرفی می شوند.

مساحی :

به مجموعه عملیاتی که در زمینهای کم وسعت با وسایل ابتدائی بمنظور اندازه گیری مساحت و تهیه پلان صورت میگیرد اطلاق می شود. در این نوع نقشه برداری اندازه گیری طول و زاویه نقش اساسی را به عهده دارد .
وسایل مساحی :

1 – ژالون : میله ای به طول 2 تا 3 متر و بقطر 3 تا 4 سانتی متر با نوکی تیز که با رنگهای سفید وقرمز (نارنجی ) بو طول های نیم متری رنگ می شود ، تا از دور قابل رویت باشد . از این وسیله برای مشخص کردن امتداد مستقیم بین دو نقطه استفاده می شود . در عمیات دقیق برای عمود نگاه داشتن ژالون از سه پایه و تراز ژالون استفاده می شود .
2 – شاغول : وزنه ای فلزی است به شکل مخروط ناقص که به در قاعده آن محلی برای اتصال ریسمان تعبیه گردیده است و برای تعیین امتداد فئم نقاط از آن استفاده می شود . در حال حاضر نوعی شاغول که به شاغول نوری یا لیزری معروف است استفاده میشود که در آن یک منبع نور با شعاع پراکندگی خیلی کم امتداد قائم را مشخص میکند .
3 – متر نواری : از جنس پلاستیک ، پارچه و فلزی در طول های مختلف 10 ، 20 ، 30 ، 50 و 100 متری تعبیه شده که نوع پلاستیکی و پارچه ای با دقتی حدود 1000 : 1 برای اندازه گیری طول های کوتاه و نوع فلزی آن با دقتی حدود 3000 : 1 برای اندازه گیری های دقیق مناسب تر است . در متر کشی باید تصحیحات زیر را مد نظر داشته و اعمال کرد .
الف ) اصلاح خطای ناشی از درجه حرارت
ب ) اصلاح خطای ناشی از تیروی کشش
ج ) اصلاح خطای ناشی از افت و کمر دادن متر در اثر وزن خود متر ( شنت )

انواع نقشه برحسب مقیاس :

نقشه های خیلی کوچک مقیاس : نقشه هائی با مقیاس 250000 : 1 به بالا که به این قبیل نقشه ها اطلس یا نقشه های جغرافیایی نیز گفته میشود .
نقشه های کوچک مقیاس : نقشه هائی با مقیاس 50000 : 1 تا 250000 : 1 (نقشهای شهری و مملکتی )
نقشه های میان مقیاس : نقشه هائی با مقیاس 10000 : 1 تا 50000 : 1 ( نقشه های توپوگرافی )
نقشه های بزرگ مقیاس : نقشه هائی با مقیاس 500 : 1 تا 10000 : 1 ( نقشه های مهندسی ، اجرائی و ثبتی )
نقشه های خیلی بزرگ مقیاس : نقشه هائی با مقیاس بزرگتر از 500 : 1 ( نقشه های ساختمانی ، پلان و دتایل )
در نقشه های بزرگ مقیاس ، مقیاس عددی و در نقشه های کوچک مقیاس ، مقیاس ترسیمی مناسب تر است .

مقیاس : نسبت اندازه واقعی روی زمین به اندازه ترسییمی بر روی کاغذ را مقیاس گویند و به دو صورت کسری و یا بصورت ترسیمی نمایش داده می شود .

انواع مقیاس :

الف ) از نظر اندازه : مقیاس به دو قسمت بزرگ مقیاس و کوچک مقیاس تقسیم میشود . چنانچه مخرج کسر کوچک باشد به آن بزرگ مقیاس گویند و بلعکس چنانچه مخرج بزرگ باشد به آن کوچک مقیاس گویند .
ب ) از نظر کاربرد : مقیاس نقشه ها به دو صورت عددی و ترسیمی نمایش داده می شود . در مقیاس عددی نسبت اندازه واقعی به اندازه ترسیمی بصورت یک عدد کسری نوشته میشود که معمولا صورت کسر عدد 1 است . مقیاس خطی یا ترسیمی که بصورت یک نوار مدرج در نقشه نمایش داده میشود ، اندازه روی زمین که با یک عدد مشخص گردیده ، با اندازه روی نقشه که با یک واحد ترسیمی نمایش داده میشود براربر است .

(مقیاس ترسیمی)
در شکل فوق هر واحد ترسیمی مساوی 200 کیلومتر بر روی زمین است و مقادیر کوچکتر با واحد های تقسیم بندی شده قابل اندازه گیری میباشد
تعریف نقشه برداری :
مجموعه عملیاتی که منجر به تهیه نقشه میشود مانند اندازه گیری – محاسبات و ترسیم به جهت نمایش زمین و عوارض آن را نقشه برداری گویند. نقشه برداری مجموعه عملیاتی که با استفاده از علوم ریاضیات - هندسه – نجوم و غیره به شناسایی عوارض زمین
انواع نقشه برداری :
نقشه برداری مسیر : عملیاتی که برای مطالعه – طراحی و اجرای راه – راه آهن – کانالها – آبرسانی و خطوط لوله و ..... انجام میگیرد نقشه برداری مسیر نامیده میشوند .
نقشه برداری هیدرگرافی : برای نشان دادن عوارض کف رودخانه ها و دریاها و همچنین سواحل آن صورت میگیرد. این نوع نقشه برداری گاها با ابزارهایی کاملا تخصصی صورت میپذیرد.
نقشه برداری زیر زمینی : به عملیاتی که در زیر زمین برای پروژه هائی مانند اکتشاف و بهره برداری معادن و مخازن و طراحی و اجرای تونل و غیره انجام میگیرد اطلاق میگردد .
نقشه برداری ساختمانی : این نوع نقشه برداری برای طراحی و پیاده سازی و ساخت ساختمان و محوطه صورت میگیرد .
نقشه برداری ثبتی : عملیاتی همچون تفکیک – مساحی و تهیه نقشه های مسطحاتی و همچنین تعیین حدود اربعه اراضی و املاک که به جهت ثبت مشخصات املاک و اراضی صورت میگیرد نقشه برداری ثبتی نامیده میشود . به این نوع نقشه برداری نقشه برداری کاداستری نیز گفته میشود .
نقشه برداری نظامی : برای تهیه نقشه های نظامی و تعیین نقاط استراتژیک دفاعی وتعرضی بکار میرود.

نقشه برداری چیست؟
اولین سئوالی که در ذهن هر دانشجو وجود دارد اینست که رشته ای که قرار است در آینده با آن زندگی کند چگونه رشته ایست؟
د ر گذشته رشته ای بود که به آن می گفتند : مهندسی راه و ساختمان .بعد ها این رشته به گرایشهای عمران- عمران و عمران نقشه برداری تفکیک پیدا کرد . البته این تعریف بسیار ابتدایی و غیر علمی است . چرا که به عقیده بسیاری نام گذاری نقشه برداری برای رشته ای به این وسعت کاری بسیار محدود کننده و غیر منصفانه است . آن چه که مهندسان امروز به نقشه برداری اطلاق می کنند واژه ژئوماتیک است . زئوماتیک به معنای علوم زمین یا به معنای بهتر مهندسی زمین است که گرایشهای نقشه برداری زمینی (land surveing) ، ژئودزی ، سنجش از راه دور ، کاداستر ، GIS و فتوگرامتری را شامل می شود .ما برای کسب مدرک کارشناسی باید در علوم یاد شده مهارت کافی بدست بیاوریم پس بهتر است به تعریف این واژه ها بپردازیم .
اولین قدم مهارت در نقشه برداری زمینی است که در دروس نقشه برداری 1و2 با آن آشنا می شویم . کارهایی نظیر زاویه یابی ، فاصله یابی ، تراز یابی ، و کار با ابزارهایی مانند دوربین های دستی و اتوماتیک ، توتال استیشن ها و تراز یابها و زاویه یابها و در نهایت تهیه نقشه مسطحاتی از مناطق در این دسته می گنجد .
قدم بعدی ترسیم و تهیه نقشه های چاپ شده و ایجاد استاندارد های مخصوص برای برگه های ترسیم می باشد برای دستیابی به این مهارتها تسلط بر نرم افزارهایی مانند AUTO CAD, MICRO STATION , SDR MAP SOFT DESK, LAND DEVELOPMENT و سایر نرم افزار های محاسباتی و ترسیمی لازم است ، گذراندن واحدهایی مانند کارتوگرافی و کارتوگرافی اتوماتیک مهارت ترسیم نقشه را کامل می کند .
یکی از راههای پر کاربرد تهیه نقشه ، عکسهای هوایی است . اما عکس های هوایی همیشه به دقت نقشه برداری زمینی نیست و ما لاجرم با خطا های پر تعدادی در عکس روبرو هستیم . کلا در رشته نقشه برداری مقابله با خطا ها اهمیت بسیار زیادی دارد.
فتوگرامتری به ما می آموزد که چگونه با این خطاها مقابله کنیم و در نهایت از عکس محصولاتی مانند نقشه و فتومپ و عکسهای ترسیم شده بدست آوریم . در طول دروس فتوگرامتری 1 تا 4 با انواع عکس ، دوربینهای عکس برداری ، دستگاههای ترسیم عکس ، اندازه گیری روی عکس و بدست آوردن مختصات نقاط آن ، خطاهای موجود و... آشنا خواهیم شد .
برای گفتگو در مورد ژئودزی کافیست بگوییم زمین گرد است اما نقشه مسطح است . پس بین نقشه و زمین اختلاف هایی و جود دارد . عده ای ژئودزی را علم تعیین موقعیت نامیده اند . ژئودزی علاوه بر هندسه زمین ، فیزیک زمین را مورد بررسی قرار می دهد . این مباحث در دروسی مانند ژئودزی 1 و 2 و نجوم ژئودزی و فیزیکال ژئودزی و سیستمهای تصویر مطرح می شود . اما برای درک بهتر مفاهیم ژئودزی و همچنین فتو گرامتری به معلومات محاسباتی بسیاری نیاز داریم . این معلومات که پیچیده و بسیار زیبا هستند در دروسی مانند محاسبات عددی ، آمار و احتمالات ، تئوری خطاها و سرشکنی و هندسه دیفرانسیل و ریاضیات مهندسی مطرح می شوند و مانند ابزاری قوی ما را در فهم بهتر مطالب تخصصی یاری می کنند.
در مباحثی مانند کاداستر و برنامه ریزی شهری صحبت از وضعیت حقوقی زمین ها ست. نام دیگر کاداستر نقشه برداری ثبتی است ، یعنی نقشه برداری که ارزش حقوقی داشته با شد و بتوان بر اساس مرزهای آن سند مالکیت صادر کرد. برنامه ریزی شهری هم در باره برنامه های کلان در مورد شهرها بحث می کند.
اما GIS یا سیستمهای اطلاعات مکانی از ابداعات سالهای اخیر است و عمر کوتاهی دارد اما آنقدر توانا و پر کاربرد است که جای خود را باز کرده است . اساس GIS بر تهیه های نقشه های چند منظوره و چند لایه است که با ایجاد بانکهای اطلاعاتی مجزا و ایجاد لینک های مناسب به هم و قرار دادن اطلاعات مربوط به هر زمینه در یک بانک میسر می گردد. براساس چنین بانکهایی طراحی پرس و جو های متفاوت و مورد نظر به راحتی امکان پذیر است .نقشه برداری مسیر از آن قسمتهایی است که از فعالیتهای منحصربه فرد مهندسان نقشه برداریست و در عین حال بسیار مورد نیاز طرحهای عمرانی کشور می باشد . و می تواند به عنوان یکی از زمینه های پر کاربرد و پر در آمد در آینده در نظر گرفته شود . آنچه مسلم است فعالیت در این زمینه نیازمند توانایی و تحمل سختیهای کار در شرایط نامطلوب است.مسیر های نقشه برداری و طراحی شده می تواند برای خطوط انتقال آب و گاز و ... مورد استفاده قرار گیرد.
واحد هایی برای نیل به اهدافی نظیر آنچه در بالا آمده در نظر گرفته شده است عبارتند از : نقشه برداری مسیر ، طرح هندسی راه ، راهسازی ، مصالح ساختمانی و مسیر پیشرفته
سنجش از دور از جدید ترین گرایشهای نقشه برداریست که همگام با ثانیه ها پیشرفت می کند و هدف آن استخراج اطلاعات کیفی و گاها هندسی از عکسها ییست که از ماهواره تهیه می شود . طراحی الگوریتم های پردازش تصاویر ماهواره ای و بررسی کیفی عکسها از فعالیتهای این گرایش است که در مباحث دورکاوی و دورکاوی کاربردی مطرح می شود.
حالا متوجه شدید چه دنیایی در پیش رو دارید . تازه مطالب گفته شده تنها 60% از مطالبی بود که در عمل وجود دارد و جای واحد هایی نظیر میکروژئودزی و نقشه برداری ژئودتیک خالیست.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  21  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله سنگ دستگاه ادراری

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله سنگ دستگاه ادراری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پیشگفتار:

قدمت سنگ دستگاه ادراری به قدمت انسان است.با وجود رشد تکنیکهای مدرن مشکل سنگ ادراری هم چنان برای اورولوژیست ها و بیماران باقی مانده است. هم اکنون میزان شیوع بیماری سنگ ادراری رو به افزایش می باشد .(1)
این سوال همیشه مطرح بوده است که سنگ ادراری موجب چه نوع تغییراتی در مخاط ادراری می شود؟ تا کنون مشخص شده است که مخاط ادراری در پاسخ به محرک هایی چون سنگ وعفونت دچار پرولیفراسیون،متاپلازی و دیس پلازی می شود.(1)
گزارشهایی موجود است که سنگ ادراری موجب بروز تومورهای لگنچه می شود بطوریکه در برخی مطالعات پیشنهاد شده است که همه بیمارانی که تحت عمل جراحی حذف سنگ قرار می گیرند از نظر تغییرات احتمالی اروتلیوم بیوسپی وبررسی می شوند.
اما مطالعه دیگری پیشنهاد بیوپسی را در بیماران مبتلا به سنگ شاخ گوزنی عفونی داده است.از طرفی اثر مدت زمان ابتلا بیماران به سنگ کلیه بر میزان ضایعات وعوارض ناشی از سنگ هنوز مشخص نشده است و در مطالعات مختلف نتایج مختلفی بدست آمده است. با توجه به پروگنوزبد تومورهای لگنچه وکلیه بسیار مهم است که این بیماران در مراحل اولیه بروز آن تشخیص داده شود. بنابراین هدف مطالعه بر این محور تنظیم شده است که آیا نیاز به انجام بیوسپی در هر عمل جراحی حذف سنگ می باشد؟ و در صورتیکه این پاسخ مثبت است آیا می شود زمان مشخصی را برای بیوسپی از مبتلایان به سنگ کلیه در نظر گرفت؟
کلیات: نقش اصلی دستگاه ادراری تولید و دفع ادرار وتنظیم آب واملاح بدن است برای اطلاع دقیق تر از روند تشکیل سنگ ادراری و عوارض سوء آن لازم است که در مورد آناتومی،فیزیوپاتولوژی وبافت شناسی دستگاه ادراری شناخت کافی داشته باشیم.قسمتهایی از دستگاه ادراری که می تواند مبتلا به سنگ شود شامل کلیه ها و لگنچه آن،حالب ها،مثانه و پیشابراه می باشد که در مورد آنها توضیح خواهیم داد.
کلیه ها
آناتومی ماکروسکوپی:یک جفت ارگان قهوه ای مایل به قرمز وسفت می باشد که در خلف صفاق و در دو طرف ستون فقرات قرار دارد.(شکل 1-1)
به عنوان یک عضو ترشح کننده ادرار نقش بزرگی در تنظیم آب و املاح،اسید وباز به عهده دارند علاوه بر این در اعمال دیگری همچون ساختن رنین و ویتامین D و هورمون اریتروپوتین مشارکت دارند.(2)
کلیه عضو پرعروقی است که در شرایط عادی حدود 20%برون ده قلبی را دریافت می کنند.پارانشیم کلیه آزاد است و فقط یک کپسول نازک ولی محکم آن را می پوشاند در حالت عادی جراح براحتی می تواند کپسول را از پارانشیم کلیه جدا کند.
وزن کلیه طبیعی در مردان حدود 150 گرم است و در زنان از نظر اندازه و وزن کمتر است .طول کلیه حدود 12_10 سانتی متر وعرض آن 7_5 سانتی متر و قطر آن حدود 4_3 سانتی متر است.گاهی کلیه چپ بزرگتر از کلیه راست می باشد و علت آن فشار کبد بر روی کلیه راست است .
کلیه در اطفال اندازه بزرگتری نسبت به جثه دارد.کلیه در قطب فوقانی وتحتانی تحدب دارد.سطح داخلی آن فرو رفته وگود است که ناف کلیه نام دارد و به سینوس کلیوی باز می شود که مجاری جمع کننده ادرار وعروق کلیوی آن اشغال نموده اند در اطراف سینوس معمولاً مقادیری چربی قرار می گیرد.(2)
آناتومی میکروسکوپی: پارانشیم کلیوی به دو قسمت مدولاو قشر تقسیم می شودکه قشر کم رنگ به آسانی از مدولای تیره رنگ متمایز می شود.مدولا از چند مخروط مجزا به نام پیرامید تشکیل شده است ونوک گرد هر مخروط به یک پاپی کلیوی منتهی می شود که به طرف سینوس کلیه قرار دارد جایی که توسط کالیس های کوچک منفرد ادرار جمع آوری می شود. (شکل2-1)
بنابراین تعداد پیرامیدها با کالیس های کوچک متناسب است.قاعده هر پیرامید تقریباً موازی لبه خارجی کلیه قرار دارد قشر کلیه پیرامید ها را می پوشاند و از بین پیرامید ها تا سینوس کلیه پیش می رود واین گسترش غشاء در بین پیرامیدها_ ستون بر تن _تا عروق پارانشیم ادامه می یابد.یک لُب کلیه مشخص می شود با یک مخروط منفرد که توسط غشاء پوشانیده شده است.پارانشیم کلیه شامل ساختمان های متعدد توبولار،شبکه عروقی، لوله های جمع کننده ادرار وبافت بینابینی است غشاء این توبول ها به طور کاملاً واضح با گلومرول های مویرگی دانه فلفلی احاطه شده اند. (شکل3-1)
بافت شناسی:واحد عملکردی کلیه نفرون نام دارد و از لوله ای تشکیل شده است که عملکرد ترشحی ودفعی دارد. بخش ترشحی بیشتر در غشاء کلیه واقع شده ومتشکل از کورپوسکول کلیوی وقسمت ترشحی لوله های ترشحی کلیوی است.هر کورپوسکول کلیوی متشکل از گلومرول عروقی است که به داخل کپسول بوومن نفوذ می کند وبا اپی تلیوم پیچیده پروگزیمال در یک امتداد قرار دارد.قسمت دفعی در مدولا قرار دارد و شامل لوله پیچیده پروگزیمال،قوس هنله و لوله پیچیده دیستال است.بخش دفعی نفرون لوله جمع کننده نامیده می شود که در امتداد انتهای دیسنال شاخه صعودی لوله پیچیده قرار دارد.لوله جمع کننده محتویات خود را از طریق رأس هرم به داخل کالیس کوچک می ریزد.
لگنچه،کالیس وپاپی: آناتومی:پاپی کلیوی ممکن است کمتر از 4عدد ویا بیشتر از 18 عدد باشد.معمولاً بین9_7 عدد است.هر پاپی توسط یک کالیس کوچک مقابل همراهی می شود تا ادرار رسیده از مجاری جمع کننده را دریافت نماید بنابراین کالیس های کوچک اولین ساختمان جمع کننده ادرار می باشند.
بطور شایع پیرامید های کلیوی در طی تکامل به هم متصل می شوند و پاپی های مرکب را می سازند این حالت معمولاً در قطب های کلیه رخ می دهد این پاپی های مرکب کالیس های مرکب بزرگتری را می سازند که دارای اهمیت فیزیولوژیک است زیرا به خاطر شکل آن در حالت ایجاد ریفلاکس ادراری آسیب بیشتری می بینند.
کالیس های کوچک در گردن خود با اتصال به کالیس های دیگر تشکیل کالیس بزرگ را می دهند که معمولاً 3_2 عدد می باشند در نهایت این کالیس ها به هم می پیوندند ویک لگنچه کلیوی منفرد را شکل می دهند.لگنچه کلیوی می تواند کوچک باشد و کاملاًدر داخل سینوس کلیوی قرار گیرد و یا پر حجم بوده وخارج از کلیه قرار گیرد.لگنچه کلیوی با حالب امتداد یافته و ادرا به آن می شود که محل اتصال این دو را جانکش یورتروپلویک یا اصطلاحاً upj می نامند. (2)
بافت شناسی لگنچه و حالب: دیواره کالیس،لگنچه وحالب از اپی تلیوم سلول ترانزشینال تشکیل می یابد و در زیر آنها بافت همبند شل و بافت الاستیک(لامیناپروپریا) قرار دارد. در خارج این بافت ها مجموعه ای ازفیبرهای عضلانی صاف مارپیچی و طولی وجود دارد. این فیبرها در لایه های مشخصی ترتیب ونظم نمی یابند. پوشش خارجی شامل بافت همبندی فیبری است. شکل(4_1)
حالب
لوله ای که از لگنچه کلیه شروع می شود وبه سمت پایین وداخل کشیده می شودوکلیه را به مثانه متصل می نماید طول آن در بزرگسالان بین30_22 سانتی متر متفاوت است و در قسمت خلف با عضله پسواس و ناحیه خلف صفاق مجاورت دارد سپس عروق ایلیاک را قطع می کند تا به لگن در حدود دو شاخه شدن شریان ایلیاک مشترک وارد شود پس از ورود لگن به طرف داخل منحرف شده و به مثانه متصل می شود.حالب قطر یکسانی ندارد و در طول مسیرش سه تنگی دارد.اولین تنگی در محل اتصال حالب به لگنجه است. دومین تنگی در محل عبور عروق ایلیاک از روی حالب است و سومین تنگی در محل اتصال حالب به مثانه است گه تنگ ترین قسمت حالب است و محل شایع سنگ حالب است که موجب اسنداد ادرار می شود.(2)
مثانه
در مورد فرد بالغ حجمی حدود پانصد میلی متر آب را دارا می باشد در صورت پر بودن شبیه تخم مرغ است.مثانه خالی چهار وجهی است.(2)
آناتومی: سطح فوقانی و قسمتی از سطح قدامی آن با صفاق پوشیده است مثانه یک عضو تو خالی است که داخل لگن قرار دارد وپشت سمفیزپوبیس قرار می گیرد.
در نوزادان وکودکان مثانه در قسمت بالاتری قرار می گیرد اگر مثانه به علت انسداد پر شود بالا آمدگی آن مشهود است.حالب ها از سطح خلفی تحتانی مثانه به آن وارد شده و ایجاد تونلی در مثانه می کنند.دهانه حالبها در مثانه نزدیک به گردن مثانه باز می شود. که فضای بین دو دهانه حالبی تریگون قرار دارد.
بافت شناسی: مخاط مثانه از پی تلیوم ترانزشینال تشکیل شده که شامل هفت لایه سلولی می شود.بلافاصله زیر آن لایه مخاطی تکامل یافته ای است که بیشتر از بافند همبند والاستیک می باشد.زیر این لایه عضله دترسور قرار دارد که شامل مجموعه ای از فیبرهای عضلات صاف است که شامل سه لایه طولی داخلی، حلقوی میانی ولایه طولی خارجی است. (2)شکل(4_1)
پیشابراه:
از مجرای خلفی که توسط پروستات شکل می گیرد ومجرای مامبرانوس و مجرای آلت تشکیل شده است و آخرین قسمت مسیر دفع ادرار است.اپی تلیوم آن سنگفرشی است و بندرت دچار اسنداد به علت سنگ سیستم فوقانی ادراری می شود.(1)

سنگ دستگاه ادراری
تاریخچه:بشر از ادوار قدیم مبتلا به سنگ دستگاه ادراری بوده است.کالبد شکافی اجساد مومیایی شده در مصر باستان نشان داده شده است که بعضی از آنها دارای سنگ کلیه ویا مثانه بوده اند.از سنگ ادراری حتی در سوگند نامه مشهور بقراط سخن به میان آمده است.(1)
اپید میولوژی: احتمال اینکه یک فرد سفید پوست در طی هفتاد سال عمرش دچار سنگ دستگاه ادراری شود حدود15%است .حدود 25% مبتلایان به سنگ ادراری یک سابقه فامیلی ابتلا به سنگ ادراری را دارا می باشند. بعضی بیماریهای ارثی موجب سنگ ادراری می شوند که از آن جمله می توان ازرنال توبولو اسیدوزیس وسیستینوری نام برد.اگر چه شروع بیماری در نوجوانی و جوانی است ولی اوج شیوع آن بین بیست تا چهل سالگی است.پره والانس سنگ ادراری3-2% است و.مردان سه برابر زنان مبتلا به سنگ ادراری می شوند.در کودکی نسبت سنگ ادراری در هر دو جنس مساوی است.سنگ ادراری در مناطق کوهستانی، صحرایی ونواحی گرمسیری بیشتر است.این بیماری در نژادهای اسکاندیناوی،هند و چین و اروپای مرکزی بیشتر دیده شده است. همچنین در کشورهای توسعه نیافنه شیوع سنگ ادراری بیشتر است.بروز سنگ ادراری در تابستان بیشتر است و رژیم غذایی که دارای کلسیم،فسفر و اگزالات بالایی هستند باعث افزایش دفع ادراری این مواد شده و احتمال پیدایش سنگ را افزایش می دهد. همچنین ثابت شده است افرادی که دارای مشاغل نشسته و کم تحرک می باشند بیشتردر معرض ابتلا به سنگ ادراری هستند.(1)
اتیولوژی: تشکیل سنگ های ادراری نیازمند اشباع بیش از حد ادرار است اشباع بیش از حد بستگی به PH ادرار،قدرت یونی،غلظت مواد محلول وتشکیل کمپلکس دارد. محتویات ادراری ممکن است به مقدار قابل توجهی در طی زمانهای مختلف تغییر کند.ادرار صبحگاهی نسبتاً اسیدی بوده ولی بعد از صرف غذا قلیایی می شود. غلظت نسبی یونهای یک ظرفیتی قدرت یونی ادرار را تعیین می کند.به محض اینکه قدرت یونی افزایش یافت ضریب فعالیت کاهش می یابد.نقش غلظت مواد محلول روشن است هر چه غلظت دو یون بیشتر باشد احتمال رسوب آنها بیشتر است.با افزایش غلظتهای یونی میزان فعالیت آنها به درجه خاصی به نام حاصل قابلیت انحلال می رسد . غلظت های بالای این نقطه،قابل گسترش هستند وتوانایی رشد کریستال وایجاد هسته هتروژن دارند.بعد از اینکه محلولها غلیظ تر شدند در نهایت به حد حاصل تشکیل(KFP) می رسند. سطح بالای این نقطه ناپایدار است و تشکیل خود بخود هسته به طور هموژن در آن رخ می دهد.(2)
سایر عوامل از جمله تشکیل کمپلکس باید نقش مهمی در تشکیل سنگ ادراری داشته باشد تشکیل کمپلکس بر میزان دسترسی به یونهای خاص اثر می گذارد بعنوان مثال کمپلکس های سدیم با اگزالات شکل یونی آزاد آنها را کاهش می دهد در حالیکه سولفات می تواند با کلسیم کمپلکس تشکیل دهد.تعدادی مواد از جمله منیزیوم،سیترات وپروتین تام هورسفال که در مجاری ادراری یافت می شود از تشکیل کریستال ها ممانعت می نماید.تئوری های مختلفی برای تشکیل سنگ ها مطرح شده است که در حوصله این بحث نمی باشد اما عموماً مراحل هسته سازی رشد و تجمع کریستالی برای بوجود آمدن سنگ ادراری لازم می باشد. برای تشکیل کریستال اولیه و ایجاد سنگ و طی مراحل فوق حالت فوق اشباع کریستالی ضروری است و مشخص شده است که در پاپی کلیه بالاترین حد فوق اشباع میسر می باشد. موادکلسیفیه و کریستالها می تواند در زیر اپی تلیال توبول یا پاپیلا جمع شده وپلاک راندل را تشکیل دهد که در افراد سنگ ساز دو برابر افراد عادی دیده شده است.(1)

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 49   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله آبهای زیرزمینی

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله آبهای زیرزمینی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

وضعیت آب در کره زمین
مردم ما هر روز 1700 میلیارد لیتر آب مصرف می کنند. 97% آبهای کره زمین درون اقیانوسها است و 2% آن یخ زده است. ما آب مورد نیاز خود را از 1% باقیمانده تهیه می‌کنیم که از یکی از دو منبع زیر بدست می آید: سطح زمین (رودخانه‌ها ، دریاچه‌ها و نهرها) و یا از آبهای زیرزمینی. امروز حدود 117 میلیون نفر ، یعنی بیش از نیمی از جمعیت آمریکا متکی به آبهای زیرزمینی به عنوان منبع آب آشامیدنی هستند. جای تعجب نیست که کشف آلودگی آبهای زیرزمینی در تمام دنیا موجب بروز نگرانیهای شدیدی شده است.

سفره آب زیرزمینی
سفره آب به لایه یا منطقه قابل نفوذی در زیر سطح زمین گفته می‌شود که آب در آن می‌تواند جریان یابد. سفره آب همچنین باید قابلیت آبدهی خوبی داشته‌باشد. سطح فوقانی سفره آب ، یا سطح ایستایی همواره افقی نیست و به‌طور طبیعی از منطقه تغذیه آن ، یعنی محل و منطقه‌ای که آب زیرزمینی را تامین می‌کند، به طرف محل تخلیه دارای شیب است. بطور کلی شکل سطح استیابی غالبا از شکل سطح زمین پیروی می‌کند. ولی برآمدگیهای آن هموارتر است. بنابراین ایستایی در نواحی پست در نزدیک سطح زمین و در تپه‌ها و کوه‌ها در عمق زیادتر قرار دارد.

بطور معمول در مناطق پرباران و در دشتها سطح ایستایی بالا و در مناطق خشک و کوهستانی پایین است. در مناطق مرطوب سطح ایستایی ممکن است تا نزدیک سطح زمین بالا بیاید. در گودیهای چنین نقاطی ، ممکن است «آبگیر» و در صورت وجود پوشش گیاهی ، «باتلاق» بوجود آید. تغییرات ارتفاع سطح ایستایی را بر حسب زمان به صورت نمودارهایی به نام هیدروگراف نشان می‌دهند.

سفره‌های دارای بازدهی قابل توجه اغلب در رسوبات ناپیوسته شنی و ماسه‌ای تشکیل می‌شوند. آبرفتها ، یعنی رسوباتی که توسط رودها در دره‌ها و دشتها برجای گذارده می‌شوند، معمولا سفره‌های آب زیرزمینی خوبی تشکیل می‌دهند. رسوبات رسی گرچه از تخلخل زیادی برخوردارند، ولی چون قابلیت نفوذ کمی دارند، با وجود حجم آب زیادی که ممکن است در خود ذخیره کرده‌باشند، سفره آب زیرزمینی تشکیل نمی‌دهند و به عنوان مواد غیر قابل نفوذ در نظر گرفته می‌شوند. در سنگهای متراکم نیز آب معمولا در نمونه‌هایی ایجاد می‌شود که از تخلخل ثانوی قابل توجه برخوردار باشند. در این میان بهترین سفره آبها معمولا در سنگهای آهکی درز و شکافدار ایجاد می‌شود.

تقسیم بندی سفره‌های آب زیرزمینی
سفره‌های آزاد
در سفره‌های آزاد سطح ایستایی ، همان سطح فوقانی منطقه اشباع است. مقدار فشار در سطح ایستایی سفره‌های آزاد برابر فشار اتمسفر است. سطح ایستایی بسته به‌مقدار تغذیه یا تخلیه آن ، آزادانه نوسان می‌کند، زیرا لایه غیر قابل نفوذی در بالای ان قرار ندارد. حالت خاصی از سفره‌های آزاد «سفره‌های معلق» هستند. این سفره‌ها معمولا در داخل منطقه تهویه یا منطقه اشباع نشده خاک و در روی لایه‌های نفوذ ناپذیری که گسترش محدودی دارند، مثلا عدسیهای رسی ، تشکیل می‌شوند. از این سفره‌های مقدار کمی آب و آن هم بطور موقت می‌توان بدست آورد.
سفره‌های تحت فشار
سفره‌های تحت فشار یا محصور یا آرتزین در محلی تشکیل می‌شود که آب زیرزمینی بوسیله لایه‌ای نسبتا نفوذناپذیر از بالا محدود شود و در نتیجه تحت فشاری بیش از اتمسفر است. علت آنکه در سفره‌های تحت فشار آب از محل خود بالاتر می‌آید آن است که محل تغذیه سفره ، یعنی منطقه‌ای که از طریق آن آب سفره تامین می‌شود، در ارتفاعی بالاتر از سطح فوقانی منطقه اشباع در محل حفر چاه قرار دارد.

در سفره‌های تحت فشار به‌جای سطح ایستایی سطح پیرومتریک را در نظر می‌گیرند و آن عبارت از سطحی فرضی است که در هر منطقه با ارتفاع فشار هیدروستاتیک آب در سفره تحت فشار مطابقت دارد. به زبان ساده‌تر منظور سطحی است که اگر چاهی در هر نقطه از سفره تحت فشار حفر کنیم ارتفاع صعود یا فوران آب چاه را در آن نقطه نشان می‌دهد.
مشکلات و آلودگی آبهای زیرزمینی
به دلیل عدم شناخت صحیح و یا عدم درک میزان آسیب پذیری سریع آبهای زیرزمینی ، سهل‌انگاری های زیادی صورت گرفته است. اجازه داده‌ایم که بنزین و سایر مایعات مضر از مخازی زیرزمینی به درون سفره‌های آبهای زیرزمینی نفوذ کند. آلاینده‌ها ، از محل‌های دفن زباله یا سیستم های فاضلاب که بطور غلطی ساخته شده‌اند، به داخل آن تراوش می‌‌کنند. آبهای زیرزمینی از طریق زهاب حاصله از مزارع کشاورزی کود داده شده و مناطق صنعتی ، آلوده می‌شوند. صاحبان خانه‌ها با ریختن مواد شیمیایی به داخل فاضلاب یا روی زمین ، آبهای زیرزمینی را آلوده می‌کنند

آبهای زیرزمینی بطور طبیعی ، و بطور کلی تحت اثر وزن خود از نقاط مرتفع به سوی نقاط پست حرکت می‌کنند. حرکت افقی آب در زیر زمین اغلب بسیار آهسته‌تر از رودخانه‌هاست، به نحوی که سرعت آب در رودخانه‌ها را با متر در ثانیه می‌سنجند در حالی که سرعت آبهای زیرزمینی با سانتیمتر در روز و حتی متر در سال سنجیده می‌شود.
جابجایی آب در زیر زمین
در تجزیه و تحلیل حرکت آب زیرزمینی ، مسیر واقعی پرپیچ و خم مولکولهای آب از خلال منافذ رسوبات و درز و شکاف سنگها را به صورت مسیرها صافی در نظر می‌گیرند، بطوری که گویی مولکولهای آب مستقیما از درون ذرات جامد عبور می‌کند. خطوط صاف مسیر حرکت مولکولهای آب را اصطلاحا «خط جریان» می‌گویند. جریان آب زیرزمینی معمولا به‌صورت یکنواخت و ماندگار است. با استفاده از ارتفاع سطح آب در چاههایی که در یک سفره حفر شده‌اند می‌توان «نقشه خطوط تراز ایستایی» را تهیه کرد.

این گونه نقشه‌ها از نظر مطالعه حرکت آب در زیر زمین و کسب اطلاعات در مورد سفره آب زیرزمینی بسیار مفید است. خطوط تراز ابهای زیرزمینی را خطوط هم پتانسیل نیز می‌گویند. جهت جریان آب زیرزمینی و نحوه ارتباط آب زیرزمینی با رودخانه‌ها و دریاچه ها را مشخص کرد، جهت و سرعت حرکت آب زیرزمینی را همچنین می‌توان بوسیله «رویابها» نیز مشخص کرد. به این منظور مقداری مواد رنگی ، مواد نمکی یا مواد رادیواکتیو را به آب چاه افزوده و زمان دریافتشان را در چند چاه مجاور مشخص می‌کنند. به ‌این وسیله ، با در دست داشتن فاصله چاهها از یکدیگر جهت و سرعت حرکت آب زیرزمینی معلوم می‌شود.

عوامل موثر در سرعت آب زیرزمینی

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  28  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله تکامل دلفین ها

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله تکامل دلفین ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 قبل از دوره والسانان
مورد قبول واقع شده که خانواده ای Mesonychidae در پایان دوره زمین شناسی سرتاسر شروعی بودند والسانان ازدیگر پستانداران جدا شدند. این خانواده گوناگون بوده و یک مدرک علمی وجود دارد که این خانواده به آنگولاهای اندونزی مثل اسب ها، خوکها، باضافه والسانان تبدیل شدند.
خانواده مزونیکیده از پستانداران خشکی بوده اند و زمینهای همواری راکه امروزه آفریقاست در اوایل ائوسن اشغال کرده بوند. آنها دارای بدن های بزرگی بوده اند وساختار دندانی آنها نشان می دهد که این خانواده شامل گیاهخواران، گوشتخواران و همه چیزخواران بوده فسیل های مربوطه درمصب رود ها و تالاپ ها پیدا شده و اینطور نتیجه می شود که بعضی از مزونیکیده درحال تکامل به سمت یک زندگی آبی بوده اند.
راسته ی ocndylarthra احتمالاً جد بین artiodactyla و والسانان بوده اند که به آنگولاها( سم داران) تبدیل شدند که دلایل حاکی از این موضوع شامل: فسیل های قدیمی، ترکیب خونی یکسان، قندخون جنینی( و کروموزومها) انسولین( مرفولوژی و هم ساختار هخونی) می باشد.
این تشابهات به همراه مرفولوژی جمجمه به این نتیجه منجر می شود که مزونیکیدهه احتمالاً جد والسانان امروزی هستند) قبل از پیدایش والسانان اولیه، condylarthra های زمینی احتمالاً در کنار رودهایی با جریان کند که به داخل دریای تستیس غربی و جنوبی ریخته می شده سکنی گزیده بودند که با دریای مدیترانه و خلیج فارس امروزی مطابقت دارد. مجتمع این حیوانات در منابع آبی مشابه پستانداران ساوانا در استوای امروز است مثل هیپوتالاموس احتمالاً این موجود ات بیشتر آبزی و کمتر حجیم و جاگیر بوده اند.
در ابتدا اجداد والسانان از ماهی های کندرو و نرمتنان تغذیه می کرده اند ولی وقتی رشد جمعیت افزایش یافت و رقابت برای بدست آوردن منابع ایجاد شد نیاز به رفلکس های مربع و دندانهای بسیار مناسب برای شکار ماهی های تندرو بوجود آمد توانایی فرار از صیادان نیز مهم بود ولی خیلی با اهمیت شده بود.
تغییراتی که در ساختمان دندانی مشاهده می شود تحلیل فسیل ها را آسانتر می کند. انهناء راسته ی condylarthra به نظر می رسد که به archaeocetes تبدیل شدند که مشابه همان والسانان اولیه در پایان ناپیوستن هستند. ممکن است که موجود ات حد واسط بین مزونیکیده و آرتئوست یک حیوان سیل شکل بوده که فقط برای ازدیاد نسل به ساحل می اید و در دریا تغذیه میکرده است. حدود 51 میلیون سال پیش سکنی گزیدن در دریا رخ داد.
* پیدایش والسانان اولیه
در دوره پالیوسین آنچه که امروز دریای مدیترانه و خلیج فارس است یک بخش بحساب شده بازو مانند قسمت غربی دریای تیسیس باستانی را ایجاد کرده است. احتمالاً دراین منطقه حدود 50 میلیون سال پیش condylarthra در حاشیه های ساحلی و مرداب ها سکنی گزیدند. آنها مناطق مناسب اکولوژیک را که در پایان کراتا سه باقی مانده بود. بهره برداری می کردند توسط خزنده های منقرض شده شامل، icthyosaurs,Plesiosars ودیگران.
آبهای گرم دریای تیسیس احتمالاً در طی ائوسن بواسطه ی فرونشستگی اروپا و افزایش فعالیت آتشفشان ها در مناطق مختلف جهان گسترش یافت. این دریای گسترده شده نهایتاً تبدیل شد به آنچه را که امروز اقیانوس هند و آتلانتیک است.
مابین والسانان اولیه و اجدادشان نقصان اطلاعات فسیلی وجود دارد وممکن استکه گونه های انتقالی شایع و موفق نبوده اند بنابراین فسیلهای اندکی که واقعاً مشخص باشند نایاب اند. در نطریه دیگر ممکن است که تکامل condylarthra ها به والسانان خیلی سریع و در اثر جغرافیایی عملی انجام شده.بعضی از تکامل گرایان درحال حاضر باور دارند که یک تغییر سلسله ای در بعضی از راسته ی حیوانات خیلی قابل قبول تر است.
دنیای والسانان اولیه که در زیر راسته ی archaeocetes طبقه بندی می شوند شامل رستنی های استوایی و مرداب ها و دریاهای پیشروی داده شده است. archaeocetes دارای بدن های طویل شده بودند و آبزی بودند از نظر سایز بعضی ها از آنها متعادل بوده اند ولی گروهی هم امکان داشته تا 21 متر رشد طولی داشته باشند.
قدیمی ترین فسیل قابل قبول والسانان به نام icthyosaurs,Plesiosaurs و دیگران. آب های گرم دریای تستیس احتمالاً در ی ائوسن بواسطه ی فروشستگی اروپا و افزایش فعالیت آتشفشانها در مناطق مختلف جهان گسترش یافت این دریای گسترده شده نهایتاً تبدیل شده به آنچه که امروز اقیانوس هند و آتلانتیک است.
مابین والسانان اولیه و اجدادشان نقصان اطلاعات فسیلی وجود دارد و ممکن است که گونه های انتقالی شایع و موفق نبوده اند بنابراین فسیلهای اندکی که واقعاً مشخص باشند نایاب اند. در نطریه دیگر ممکن است که تکامل condylarthra ها به والسانان خیلی سریع و در اثر جغرافیای علمی انجام شده. بعضی از تکامل گرایان در حال حاضر باور دارند که یک تغییر سلسله ای در بعضی از راسته ی حیوانات خیلی قابل قبول تر است.
دنیای والسانان اولیه که در زیر راسته ی Archaeoceti طبقه بندی می شود شامل رستنی های استوایی، مردابها و دریاهای پیشروی کرده است. Archaeoceti دارای بدن های طویل شده بودند و آبزی بودند. از نظر سای بعضی ها از آنها متعادل بوده اند ولی گروهی هم امکان داشته تا 21 متر رشد طولی داشته باشند.
قدیمی ترین فسیل قابل قبول والسانان به نام Pappocetus Luard از نیجریا شمالی و Protocetus avatus از مصر که هر دو مربوط به خانواده ی Protocetidae هستند و احتمالاً خصوصیات رفتاری مشابهی داشته اند. نام رایج برای اولین والسانان Zeuglodon است در ساختمان استخوان این حیوانات به پستانداران اواخر کراتاسه و اوایل ائوسن شبیه است مخصوصاً تخصصی شدن آنها برای به چنگ درآودن صیدهای تندرو مثل ماهی ها.
در طی پالیوسن و ائوسن گونه زایی در بین پستانداران ایجاد شد که منجر به جنگ و ستیزهای فراوان برای بدست آوردن منابع غذایی شد.
جمعیت بزرگی پرورش یافت ولی بعداً بدلیل تغییرات در تعادل اکولوژیک که افزایش جمعیت ایجاد شده بود باعث فروپاشیدن آنها شد. از آنجائیکه تکامل معمولاً درشرایط نامساعد رخ می دهد مثبل جاهایی که اندازه جمعیت کاهش یافته تکامل هم بالاخص در این دوره زمانی سرعت گرفت.
انتخاب طبیعی در این دوره زمانی سازش های مساعدی را برای شکارکردن ماهی های تندرو و چابک بجای موجودات آب شیرین زی، نرم تنهای دهانه رودخانه های بزرگ و ماهی های کندرو برگزید. از نظر ساختمان دندانی ناجور دندان بوده اند از و این نشان میدهد که دندانهای پیش،نیش و دندانهای آسیا متمایزند از انواعی که در پستانداران خشکی زی هستند مثل والهای امروز والسانان اوولیه دارای استخوانهای گوش بسیار متراکم، گام های بلند، سوراخ های بینی بالای پوزه، فضای اطراف استخوانهای گوش برای حضو چربی و کیسه های هوایی که گوش را از جمجمه جدا بکند بودند. بدن طویل شدهبود ودم بلندی داشته اند گردن کوتاه و اندام حرکتی عقبی کوتاه شده بود. اندام جنبه جلویی به شکل راکت تیس بوده و عمل خمیدگی در مهره دم دیده می شود که اجازه می داد ه حرکت های بالا و پائین دم به خوبی و حرکت های پهلو به پهلو انجام بگیرد.
والسانان اولیه احتمالاً از نظر فیزیولوژیکی بخوبی والسانان امروزی به زندگی دریازی سازگارنشده بودند وحتی بعداً نمونه های موجود فقط محدود به آبهای گرم بودد و archaecete فقط می توانستند در آبهای کم عمق شیرجه بزنند.
محدودیت های بسیار در بدنآنها رقابت را بین والسانان پیشرفته در دوره الیگوسن غیر ممکن کرد. با وجود انواع غالب در ائوسن تنوع در دوره الیگوسن فرو پاشید و الیگوسن به دلیل تنوع پائین گونه ها مخصوصاً در جنوب غربی اقیانوس آرام مشهور است آخرین باقیمانده های این زیر راسته مربوط به ابتدای میوسن در فرانسه هستند تاریخ های مربوط به این باقیمانده ها تأئید نشده است.
* اولین odontocetes
دردوره الیگوسن بین 28 تا 25 میلیون سال پیش archaeocete بوسیله 4 خانواده جایگزین شدند که شامل squalodontids, Agrophiidae که mysticete های اولیه هستند( در این دوره زندگی برای والسانان آبی تر شده به صورتی که سوراخ های خارجی بینی به سمت عقب منتقل شدند و ساختمان بدن به فرمی در آمد تا بتوانند حیوانات را از اب شکار کنند وگردن بلند و متحرک و اندام حرکتی عقبی کارآمد و بالاخره بیشتر محدوده کمربندی لگن از بین رفتند. هرگونه پوشش بدنی دارای مو و پشم که این مخلوقات را با اجداد خشکی زیشان ارتباط می داد کاملاً از بین رفت. بدن بیشتر به فرم از درآمد و یک باله پشتی بوجود آمد. گونه های پسین احتمالاًً با گونه های اولیه وجه مشترک داشته اند ولی در نهایت بوسیله ی انواعی مثل دلفین های باله راست از بین رفتند. همچنین در این دوره دلفین های با دم های پره صاف گسترش یافتند. هر نوع عملی را که برای زندگی در دریا مفید نبود توسط انتخابی طبیعی به سرعت از والسانان خذف شد تکامل خیلی تهاجمی عمل می کر و به همراه سازش های برای بقاء که شامل پایداری به انباشتگی و تجمع هموگلوبین، تحمل میزان پائین اکسیژن ایجاد پینه ی زیرپوستی که در پستانداران دریایی برای ذخیره مواد غذایی است و از آن روغن گرفته می شود کنترل پیشرفته دمای بدن، فشرده شدن جلوی جمجمه بیشترین odontocetes های اولیه هنوز تا حدو دندان بوده اند. ولی در اواخر الیگومن دندانها در بعضی نمونه ها تعدیل شد که شامل ردیف های بلند و بسیار تیز بود و دندان ها هم شکل تک ریشه ای با تاج های مخروطی شکل بود را حالتی مشابه جور ندان هاست. تقریباً همه ی دلفین های امروزی جور دندان هستند فقط یک استثناء قابل توجه در Rissos Dophin هست. بعضی از Odon toot ها به شدت مشتق شده بطور قابل ملاحظه ای به تاروال ها یا نهنگ های دریای شمال که بخشی از ساختمان دندان را از دست دادند یا به دندان های مخصوصی توسعه پیدا کردند. Odon toot ها به اصطلاحات و تغییراتی بسیاری تن دادند. مثلاً درشکل گیری جمجمه، سازش برای اسکن صوتی و غواصی، melon در شکاف بینی ایجاد شد] ملون:در سر قرار دارد که مخصوص عمل echolocation است. یعنی آنها از این طریق صوت را در محیط اطراف پخش می کنند و الگوهایی که در اثر برخورد صوت به اجسام اطراف ایجاد شده را دریافت می کند از این طریق صوت را در محیط اطراف پخش می کند و اکوهایی که در اثر برخورد صوت به اجسام اطراف ایجاد شده را دریافت می کند و می توانند عمل آن جسم و نوع آن را تشخیص دهند.[ توانایی انعکاس صدا احتمالاً زمانی بوجود آید که جمجمه متراکم شده بود و احتمالاً بوسیله ی adontocete های اولیه بطور ماهرانه تمرین شده و بعضی سازش ها که این توانایی را کمک کردند مثل جدایی جدایی استخوان های گوش با اجسام چربی و کیسه های هوا اجازه می داد تا شنوایی در آنها مدت دار باشد.
اولین adontocete های واقعی مربوط به خانواده ی Agrophiidae بوده اند آن والهای پوزه کوتاه بوده اند با دندانهای مثلثی کوسه مانند نهایتاً aqualodont بوجود آمدند که رفتار آنها مشابه به والهای قاتل است. اگرچه از لحاظ مورفولوژی کاملاً با هم متفاوت بودند. بیشتر آنها بزرگ با بدن های 3 متری بوده اند و جمجمه در آنها کاملاً فشرده شده بود. aqualodont ها به خانواده ای از دلفین هایی تبدیل شدند که قبلاً Eorhinodelphinidae نامیده می شدند. ولی امروزه این نام به ehabdosteidae تغییر یافت. این موجودات پوزه های بسیار بلند داشتند و بیشتر گونه های این خانواده تقریباً 3 متر طول داشتند. فسیل ها مربوط به اوایل و اواسط میوسن است و در اروپا ،امریکای شمال و جنوبی و رسوبات آبهای شیرین استرالیا یافت شده.جمجمه کاملاً فشرده شده و یک جور دندان بودند ولی بهر حال جمجمه ها در این زمان هنوز متقارن نبوده برخلاف دلفین های امروزی.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   92 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید