مقدمه
در این فصل به بررسی کلیاتی در مورد پروژ ه می پردازیم. ابتدا ضرورت و چرایی موضوع بررسی شده و دلایل نیاز به احداث یک بازار خودرو در این منطقه بیان می شود، و سپس اهداف طراحی پروژه را مشخص می کنیم .
عنوان تحقیق
شهر آنقدر بد شده است که همه سعی میکنند شبها هرچه زودتر خود را به خانه برسانند و خودشان را در اتاقی حبس کنند، تا صبح با بی میلی و کسالت وبه زحمت خودشان را از میان شلوغی و کثیفی و زشتی خیابانها سر کار برسانند و تا غروب هم آنجا پناه بگیرند. درست کردن راههای تازه برای حرکت آسان و روان اتومبیل لازم به نظر می رسد، همچنین دور کردن کارخانه های کثیف و پر سروصدا از نزدیک خانه ها حیاتی است. درست کردن آلونک و سرپناهی برای خیل عظیم روستاییان تازه ورود به شهر آنقدر مهم است که دغدغه همه سیاست ها و هدفها و برنامه ها و طرحها فقط همین چیزهاست. گویی اگر این چیزها درست شود، همه موارد درست می شود. این طور نیست : شهرها باید زیبا شود، باید با طبیعت آشتی کرد تا آغوشش را برای مردم باز کند. هیاهو و غوغا و جریان زندگی باید به خیابانها باز گردد و باید از کسالت و یکنواختی در آید و تشخص خود را باز یابد .
موضوع این رساله تلاش برای طراحی یک بازار خودرو در مقایسه با بازارهای دیروز است. بازاری که با طراحی زیبای خود چشم نوازی باشد و علاوه بر این آنچه مورد نیاز خریداران است را به بهترین وجه در اختارشان قرار دهد، تا با صرف کمترین وقت و هزینه به مقصد برسند. هرچند این پروژه از کاستی های فراوان برخوردار می باشد اما امید آن دارم که مقدمه ای برای رسیدن به پاسخ صحیح در این راستا باشد.
بیان مسأله
در یک بررسی اجمالی در سطح شهرهای ایران، به خصوص تهران متوجه اهمیت لزوم یک بازار خودرو میشویم. طراحی این بازار باید با توجه به نوع پاسخگویی به مسا ئل شهری مانند دسترسی ، ترافیک و ... شکل ظاهر و نحوه طراحی، نوع خدمات دهی آنها به مخاطبین و موارد دیگری از این قبیل و از طرفی برسی نوع و شکل زندگی مخاطبین این مراکز ، توجه با عادات خرید آنها و مشکلاتی که آنها با توجه به شهر نشینی امروزی با آن دست به گریبان هستند، باشد. بنابراین طراحی یک بازار خودرو که جوابگوی نیازهای خریداران باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
با توجه به این نیازها ، ایجاد بازار خودرو که عرضه کالا را به صورت منسجم و تعریف شده ، از لحاظ نوع و کیفیت در اختیار مردم قرار دهند و خدمات جانبی را جهت رفاه حال مخاطبین در نظر بگیرند ضروری به نظر می رسد . با توجه به موارد بالا ، گستردگی پروژه کاملا اجتناب ناپذیر است.
بنابراین باید این پروژه ( این هدف ) در یک سایت بزرگ با قابلیت های ویژه دسترسی و سرویس دهی قرار گیرد.
با یک نگاه به شهری که در آن زندگی می کنیم در می یابیم که شهر ما به شدت از این فضاها خالی است و با وجود مکانیت های مناسب کمتر چنین کیفیتی به چشم می خورد . با توجه به موارد فوق ما نیز یکی از سایتهایی که به لحاظ جانمایی ، قابلیت چنین کیفیتی را داشت انتخاب کردیم ، منطقه جمعیت بالا و با مکانیت خاص که با این امید شروع به کار کردیم که طی یک پروسه به یک جواب مناسب برای این نگرش دست یابیم .
اهداف پروژه
ایجاد و تقویت فضاهای باز و عمومی شهری به عنوان مکان شکل گیری روابط شهروندی.
ایجاد انگیزه به منظور بازگشت رونق وزندگی شهری با ارائه ی محیطی سرزنده وپویا.
حفظ هویت ارزشهای اجتماعی با توجه به سبک زندگی ونیاز های امروزی.
ایجاد پیوند قوی بین عناصر مهم شهری و مراکز تجاری اطراف سایت.
تقویت قطب تجاری شهر.
فصل دوم
کلیات، مفایم و دیدگاه دانشمندان
1- شناخت منطقه تهران و ویژگیهای آن چگونگی شکل گیری شهر تهران
افزایش جمعیت شهری و عوارض مختلف آن در حال حاضر یکی از دشواریها و مشکلاتی است که در سطح ملی و منطقهای اذهان عمومی و مسئولین کشور را به خود مشغول داشته است. در این میان رشد بی رویه شهر تهران و افزایش جمعیت آن بیش از همه موجب این مشکلات و تغییر در نظام شهری ایران شده است. توسعه و گسترش فضائی تهران علاوه بر پیدایش کویها – محلات و شهرکهای جدید، هستههای جمعیتی کوچکی را نیز که از 25 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطبهای متمرکز جمعیتی درآورده است.
- شهر کوچک 15 هزار نفری آقامحمدخان قاجار در سالهای 1785 (1204 ه. ق) ، 60 تا 80 هزار نفری ربع قرن نوزدهم، 310 هزار نفری دهههای آغازین (1922) قرن بیستم شهری غول پیکر و مترویل بزرگ ایران امروزی را بوجود آورده است.
- بدین ترتیب شهر تهران با یک مساحت تقریبی 13 کیلومتر مربعی در زمان ناصرالدین شاه (1279) مساحتی قریب به 630 کیلومتر مربع را به خود اختصاص میدهد.
- در 20 تا 30 ساله اخیر اراضی پیرامونی و چهره جوامع روستائی نواحی اطراف شهر، بطور بیسابقهای تحت تأثیر امواج توسعه اقتصادی – اجتماعی و افزایش جمعیت و هجوم گسترش فضائی شهر تهران قرار گرفته و منجر به پیدایش کوی ها توسعه محلات و شهرکها و منظره تغییر شکل یافته جوامع روستائی، تحت تأثیر نظام اقتصادی – اجتماعی تهران، شده است.
موقعیت و تقسیمات جغرافیایی:
شهر تهران در دامنه رشته کوههای البرز و حاشیه شمالی کویر مرکزی ایران واقع شده و شمالیترین فرونشست ایران مرکزی به شمار میآید.
تهران از نظر جغرافیایی در 51 درجه و 4 دقیقه تا 51 درجه و 42 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 35 دقیقه تا 35 درجه و 50 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است.
ارتفاع تهران در جنوب پالایشگاه تهران 1160 متر، در نواحی مرکزی پارک شهر 1210 متر و در شمال کاخ سعدآباد 1700 متر است.
2- اقلیم و آب و هوای تهران اقلیم
با توجه به تقسیمات کلی آب و هوایی ایران، تهران در منطقه گرم و خش (نیمه کویری) و سرد کوهستانی واقع گردیده است. شهر تهران خود به پنج حوزه آب و هوایی[1] تقسیم میشود که عبارتند از: حوزه شرقی (نارمک)، حوزه شمالی (نمایشگاه بینالمللی)، حوزه غربی (فرودگاه مهرآباد)، حوزه جنوبی (پالایشگاه تهران) و حوزه مرکزی (پارک شهر)، هوای تهران در تابستان گرم و در زمستان معتدل و سر است.
در جنوب تهران ناحیهای بیابانی با آب و هوای گرم و خشک قرار دارد. در ناحیه مزبور دشتهای نمک و ساییدگی کوه ها و خصوصیات کامل کویری مشاهده میشود.
تهران در قسمت غربی دشت قزوین قرار دارد که یکی از مناطق حاصل خیز جنوب کوه البرز بوده و دارای مراکز متعدد فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و خدماتی است.
برودت هوای کوهستانی و اختلاف دمای آن با دشت گرم جنوب، باعث وزش باد خنکی از شمال به جنوب میشود که در تنطیف و اعتدال هوای منطقه تهران بسیار مؤثر است. بر اثر ذوب تدریجی برفها، جویبارها و رودخانههای متعددی جریان مییابد. بیشتر نقاط ییلاقی منطقه، پیرامون همین رودخانهها که به آب مصرفی تهران را نیز تأمین میکنند پدید آمدهاند. رودهای اصلی آن کرج در غرب و جاجرود در شرق هستند و رودهای فصلی آن جعفرآباد (دربند) و دارآباد (شاهآباد)، درکه و کن هستند که همگی از شمال به جنوب جاریند.
دما
حداقل درجه حرارت مطلق ثبت شده در تهران 12- درجه سانتیگراد در دی ماه و مربوط به حوزه جنوبی و حداکثر حرارت مطلق 44 درجه سانتیگراد در تیرماه و مربوطه به حوزه غربی بوده است. میانگین درجه حرارت سالانه حداقل 3/14 درجه در حوزه شمالی و حداکثر 1/17 درجه در حوزه غربی بوده است.
بارندگی
بر اساس آمارهای موجود، میزان میانگین بارندگی سالانه 4/410 میلیمتر در حوزه شمالی و حداقل 270 میلیمتر در حوزه جنوبی بوده است. میانگین تعداد روزهای بارانی در دوره 15 ساله حداکثر 95 روز در حوزه غربی و حداقل 62 روز در حوزه جنوبی ثبت شده است.
رطوبت نسبی
به طور کلی شهر تهران در فصل زمستان از رطوبت نسبتاً کافی برخوردار است. ولی در فصل تابستان هوا خشک و رطوبت ناکافی است. حداکثر رطوبت نسبی روزانه 74 درجه و حداقل آن 12 درجه بوده است. میانگین رطوبت نسبی حوزه های مختلف شهر تهران حداقل 36 و حداکثر 57 درجه بوده است.
باد
جز در تابستان، 50 درصد از بادهای تهران از غرب و در تابستان 35 درصد از جنوب شرقی به شهر میوزند، بادهای نسبتاً شدید از سمت غرب میوزند. عوارض طبیعی مسلط بر شهر تهران و کمبود بادهای مطلوب موجب کاستی و ضعف جریان جایگزینی و حرکت هوا و در نتیجه افزایش آلودگی آن شده است.
تابش خورشید
زاویه تابش خورشید در اول دی ماه خیری 30 درجه نسبت به افق دارد که جهت استفاده از نور خورشید و تابش آن به داخل ساختمان بین ساعات 10:30 صبح تا 13:30 بعدازظهر لازم است در استقرار و احداث ساختمان به آن توجه شود و فواصل ساختمانها از یکدیگر به نحوی باشد که تابش خورشید به داخل ساختمان نفوذ کند. بدین خاطر باید به نسبت یک به یک و هفتاد و سه صدم ارتفاع ساختمانها از یکدیگر، با توجه به کسر اختلاف تراز فاصله داشته باشند.
جهت اصلی استقرار واحدهای ساختمانی در حوزه 5/10 تا 5/22 درجه جنوب شرقی، ضمن نفوذ نور خورشید در زمستان به داخل ساختمان، در جلوگیری از کانالیزه شده باد غلب غربی تهران نیز مفید خواهد بود.
زاویه تابش خورشید در فصل تابستان خیزی 78 درجه دارد که به کمک سایبان ها میتوان از نفوذ نور خورشید در فصل تابستان به داخل ساختمان جلوگیری کرد.
3- وضعیت زمین شناختی تهران
بستر تهران اساساً از رسوبات آبرفتی شدید البرز تشکیل شده است و ضخامت آن به 1000 متر میرسد. بستر تهران را میتوان به دو قسمت کوهپایه و دشت تقسیم کرد. بخش کوهپایه که به وسیله بلندیها و فرونشستهای شرقی – غربی به چند قسمت تقسیم میشود و تا اراضی عباسآباد ادامه مییابد. پس از آن دشت تهران ری آغاز میشود که از رسوبات و مخروطه افکنه رودخانههای کن، کرج و جاجرود تشکیل شده است. محدوده تهران از لحاظ زلزلهخیزی، روی خط زلزله قرار دارد و از درجه زلزلهخیزی نسبی بالایی برخوردار میباشد.
4- ویژگی های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی
جمعیت و پراکندگی آن:
در آبان 1375، جمعیت شهرستان تهران 6794348 نفر بوده است که از این تعداد 99.48 درصد در نقاط شهری و 52 درصد در نقاط روستایی سکونت داشت و بقیه غیرساکن بودهاند.
از این تعداد جمعیت، 3488512 نفر مرد و 3305836 نفر زن هستند.
مردم و زبان: ساکنان بومی استان تهران فارس زبان هستند، ولی به دلیل موقعیت کاری در تهران و ورود مهاجر به این شهر افراد مختلف با گویش و لهجه های متفاوت در تهران ساکن میباشند. سواد:
در آبان 1375، از 6174018 نفر جمعیت 6 ساله و بیشتر شهرستان، 9058 درصد باسواد بودهاند.
نسبت باسوادی در گروه سنی 6-14-ساله 97.91 درصد و در گروه سنی 15 ساله و بیشتر 88.40 درصد بوده است در این شهرستان، نسبت باسوادی در بین مردان 93.07 درصد و در بین زنان 87.95 درصد بوده است.
آموزش:
در آبان 1375، از جمعیت 6 تا 24 ساله شهرستان 18/74 درصد در حال تحصیل بودهاند.
این نسبت در نقاط شهری 26/74 درصد و در نقاط روستایی 02/60 درصد بوده است. در این شهرستان، 09/96 درصد از کودکان، 61/96 درصد از نوجوانان و 20/50 درصد از جوانان به تحصیل اشتغال داشتهاند.
جاذبه های تاریخی و معماری استان تهران
شهر تهران (پایتخت جمهوری اسلامی ایران) به دلیل سابقه بیش از 200 ساله خود در مرکزیت ایران، بیش ترین بناهای تاریخی، اماکن تفریحی، موزه ها و امکانات گردشگری را در خود جای داده است، که بیش ترین آن ها به دوره های صفویه و قاجاریه تعلق دارند. عمارت ها و کاخ ها، مدرسه های تاریخی و قدیمی که اغلب دارای مسجد نیز هستند، امام زاده ها و کلیساهای مختلف که هر یک از ارزش های خاصی برخوردارند، عمارت ها و برج های معروف به همراه بازارهای قدیمی بخشی از دیدنی های تاریخی شهرستان تهران است.
کاخ گلستان، عمارت باشکوهی است که در منطقه شمیرانات واقع شده وغنیمت معروف نادرشاه از هند (تخت طاووس) در این کاخ قرار گرفته و امروزه به گنجینه ای برای بازدید همه مردم تبدیل شده است.
کاخ صاحبقرانیه، که در شمیرانات واقع شده از بناهای متعلق به دوره قاجار است و بخش های مختلف آن دیدنی و جالب توجه است.
بنای مشهور شمس العماره، که در دوره قاجاریه و به دستور ناصرالدین شاه ساخته شده، در شهر تهران واقع شده و علاوه بر شهرت خاص خود از جاذبه های منحصر به فرد معماری نیز به شمار می آید.
امام زاده داوود، یکی از مشهورترین امام زاده های اطراف تهران است و کوهستان های شمال باختری واقع شده است.
مدرسه و مسجد سپهسالار، از مدارس بزرگ و زیبای قرن سیزدهم هـجری قمری است که در مرکز شهر تهران واقع شده است.
کلیسای طاووس، از قدیمی ترین کلیساهای تهران بوده و به یقین اولین نشانه حضور متشکل ارامنــه در شهر تهــران است. برج میدان آزادی، یکی از بناهای معروف تهران است که نماد سیاسی ایران در جهان بوده و تصویر آن معرف پایتخت جمهوری اسلامی ایران است.
عمارت دارالفنون، که از بناهای به یادگار مانده امیرکبیر( وزیربا کفایت ناصرالدین شاه قاجار) است.
سردرب باغ ملی، در مدخل میدان مشق سابق و بازار تهران که در زمان فتح علی شاه قاجار شکل گرفته است.
سایر شهرستان های این استان نیز به واسطه قدمت طولانی خود جاذبه های تاریخی و مذهبی این منطقه را در برگرفته اند.
ری مهم ترین منطقه باستانی استان تهران است که قدمت طولانی و سابقه کهن آن سبب شده که آثار تاریخی زیادی مانند باروی ری برین که به سده های قبل از میلاد مربوط می شود، در این شهر وجود داشته باشد. آستان مقدس حضرت شاه عبدالعظیم حسنی مهم ترین اثر مذهبی - تاریخی استان تهران است که در ری واقع شده و همواره پذیرای زایران زیادی از مناطق مختلف است.
شهرستان دماوند نیز نمایش گر قدمت تاریخی این منطقه از استان تهران است. برج و مقبره شبلی که مربوط به قرن 5 هجری قمری است، معروف ترین بنای تاریخی ناحیه بوده و قلعه باستانی گل خندان که در دوره ساسانی ساخته شده، از دیگر آثار تاریخی شهرستان دماوند است. مساجد، امام زاده ها و بقعه ها که به سده های مختلف تعلق دارند، نیز در قسمت های مختلف شهرستان دماوند پراکنده شده اند و از جمله آثار تاریخی استان تهران به شمارمی آیند.
آثارتاریخی و فرهنگی متعددی نیز درشهرستان فیروز کوه قرار گرفته که قدمت تاریخی این منطقه را می نمایاند. نقش برجسته تنگ واشی که به دوره قاجاریه تعلق دارد، کاروان سراها و قلعه های قدیمی، قبرستان های تاریخی و کهن به همراه بقعه امام زاده های متعددی که در این شهرستان وجود دارند، از جاذبه های تاریخی شهرستان فیروز کوه به شمار می آیند.
از دیدنی های شهرستان کرج ، تخت رستم آتشکده سنگی که بنای آن به زمان اشکانیان و ساسانیان باز می گردد و عمارت کاخ سلیمانیه که به دوران قاجار مربوط است.
از جمله مهم ترین دیدنی های شهرستان اسلام شهر، تپه های باستانی است که قدمت آن ها به دوره های باستانی و اسلامی می رسند.
5- آلودگیهای شهر تهران
آلودگیهای صوتی در شهر، رابطه مستقیم با کاربرهای و عملکردهای موجود در شهر دارد. بنابراین عملکردهایی مانند صنایع سنگین، فرودگاهها، راهآهن و عملکردهای دیگری که مولد صدای زیاد باشند، نباید بر محدوده شهر واقع گردند.
بر اساس برداشت آمار مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در یک ناحیه از تهران، در حاشیه اتوبانها و بزرگراههای شهر، میزان فشار صدا از 80 dBA بیشتر است.
از آلودگیهای مهم شهر تهران، آلودگی هوای شهر است که باعث ایجاد مشکلات فراوان برای شهروندان شده است و علت این آلودگی عمدتاً به دلیل ازدیاد وسایل نقلیه، وجود مراکز صنعتی و نیز شرایط جغرافیایی خود شهر تهران میباشد. کمبود فضای سبز در شهر تهران باعث بروز کاستیهایی چشمگیر از جمله آلودگی هوا و کمبود فضای تفریحی شده است.
6- وضعیت دسترسی در تهران
رفت و آمد و سهولت دسترسی به نقاط مختلف شهر مهمترین ویژگی شبکههای ارتباطی درون شهری است. طرح جامع تهران ساختار خطی برای شهر پیشبینی کرده بود و سیاستهایی نظیر شبکه مترو و دسترسیهای شرقی – غربی را برای تقویت گسترش خطی در شهر تهران در نظر داشت، اما نه تنها الگوی خطی تهران عملی نشد، بلکه الگوی شعاعی پیشین قویتر نیز شد و مشکلات شهر تهران چندان پیچیده شدند که حل آنها با راه حلهای ساده امکانپذیر نخواهد بود. امروز کنترل کلان شهر تهران با تنوع گوناگون ادارهها و مجموعههای زیستی و بافت شهری بدون مدیریت علمی و بکارگیری ابزار پیشرفت نظارت، به دلیل ارتباط پیچیده کلیه مسائل شهری و تأثیر متقابل آن به یکدیگر امکانپذیر نمیباشد. چگونگی عملکرد ترافیک قابلیت دسترسی به مسیرها در شبکه راهها اهمیت زیادی دارند.
شبکه ارتباطی اصلی عموماً به سه شکل عمل میکنند:
- نقطه ترافیک شهری را از خود عبور میدهند، مانند بزرگراه مدرس.
- قابلیت دسترسی به خیابانهای جنبی دارند، مانند خیابان جمهوری.
- راههایی که هم ترافیک را از خود عبور میدهند و هم قابلیت دسترسی به خیابانهای جنبی را دارند، مانند خیابان آزادی و بلوار میرداماد.
شناخت این که یک مسیر با راه چه وسعتی از سطح شهر را پوشش میدهد، همزمان چه حجمی از ترافیک شهری را از خود عبور میدهند، عاملی در تشخیص دقیقتر شبکه ارتباطی تهران میباشد.
7- پروسه مکان یابی پروژه
چه چیزی موجب شده تا این محل را برای احداث پروژه انتخاب کنیم
در اولین مراحل تصمیم گیری برای سرمایه گذاری بسیار مهم است که بعضی ازفاکتورهای اثر گذار در نظر گرفته شود .
اولین مورد ممکن است محل باشد اما فقط بیان محل به تنهایی آسان نیست ، چرا که بایدبدانیم چه عاملی باعث می شود محلی برای یک نوع پروژه مناسب بوده و برای سایرپروژه ها کارایی نداشته باشد ؟بعضی از اصول ساده انتخاب محل آن است که می بایست دید دسترسی ، برسیهمسایگی ها و الگوی ترافیکی را نیز مورد نظر قرار داد. آیا این محل می بایست درجایی واقع در حدفاصل خانه و محل کار قرار گیرد ؟ در داخل و خارج این محل چهاتفاقی می افتد ؟
مهم این است که بدانیم اگر یک محل برای یک نوع خاص مرکز خرید مناسب باشد ، میبایست دسترسی آن برای همسایگی و نیز جمعیتی که به این محل می ایند بدون زحمت وبه آسانی صورت گیرد .
اندازه آمار گیری و کیفیت و کمیت رقابت نیز اهمیت بسیار زیادی دارد . با انتخاب محل در واقع با انتخاب میان محل مناسب و تأ مین آسایش مواجه می شویم و مسلم است کهتأمین آسایش همیشه ارجعیت دارد . به هر حال وقتی که به یک منطقه تجاری بزرگترسرویس می دهیم محل انتخاب شده می بایست آسایش منطقی مورد لزوم برای منطقه ایبا فعالیت تجاری بسیار گسترده ای را داشته باشدوقتی سیل خریدارن به محلی تمایل پیدا می کند که هم کل مجموعه وهم فروشگاها وسیعباشند . در بعضی از موارد مجموعه خود به تنهایی می تواند توجیه کند که چرا به حد کافی وسعت ندارد و چگونه از نظر اقتصادی تأمین می شود . این موضوع مشخص میکند که چرا مراکز را می بایست در محلی از فعالیتهای وسیع تر بازرگانی واقع در کناربزرگ راه ها ایجاد کرد .
مراحل انتخاب محلی مناسب ممکن است روشهای متعددی داشته باشد . ممکن است طراح با ایده ای ذهنی کار خود را آغاز کند سپس به دنبال محلی مناسب بگردد یا اینکه ابتدا محل را اتنخاب کرده سپس پروژه مورد نظر را ایجاد کند . برای تأمین سود اقتصادی حداکثر و ایجاد مرکزی که بتواند تداوم داشته باشدلازم است سایت به بهترین نحو با عملکردش همخوانی داشته باشد .وقتی هویت سایت برای ایجاد یک مرکز خرید موفق تعین شد ، عملکرد پیشنهادی میبایست مد نظر قرار گیرد . علاوه بر این درانتخاب سایت موارد زیر در نظر گرفته می شود .
دانلود رساله دکترا مجتمع تجاری بازارخودرو تهران