دانلود مقاله کارآفرینی احداث باغ پسته

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله کارآفرینی احداث باغ پسته دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

(به مساحت 50 هکتار)

1- 1 مقدمه :
درخت پسته معمولی (ایرانی) با نام علمی Pistaca vera منشأ ایرانی داشته و در شمال شرقی کشور حوالی سرخس به صورت جنگلهای انبوه دیده می شود و نام علمی آن نیز از واژه فارسی پسته گرفته شده است.
کتیبه های یونانی و تواریخ مؤید این مطلبند که کاشت درخت پسته و استفاده از محصول آن از حدود چهار هزار سال پیش در ایران مرسوم بوده است.

1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :
احداث باغ پسته (به مساحت 50 هکتار)

محل اجرا :
استان شهرستان بخش روستا

1 – 3 – مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن

مشخصات گیاه شناسی:
درخت پسته گیاهی است دو پایه یعنی گلهای نر و ماده جدا از یکدیگر و روی دو درخت مجزا قرار گرفته اند و تلقیح گلهای ماده بوسیله باد انجام می شود. ریشه درخت پسته محوری و عمودی است و تا عمق بیشتر از دو متر در عمق خاک فرو می رود. قدرت تولید ریشه فرعی در درخت پسته خیلی ضعیف است و چنانچه انتهای ریشه اصلی قطع شود، قبل از تولید ریشه فرعی، درخت در اثر نرسیدن آب و مواد غذایی کافی خشک شده و از بین می رود زیرا ریشه های موئین (تارهای کشنده) در انتهای ریشه قرار دارند. به همین علت اغلب سعی می شود که بذر پسته در محل اصلی کاشته شود تا احتیاجی به جابجایی نباشد چرا که در تغییر محل نهال پسته، حدود 60% از نهال های جوان خشک می شوند. به دلیل طویل شدن ریشه که می تواند به اعماق زمین فرورفته و خود را به منطقه همیشه مرطوب زمین برساند و جذب آب نماید، مقاومت این درخت در برابر کم آبی و خشکی خیلی زیاد است.

آب و هوا:
درخت پسته به سرمای شدید زمستان و گرمای زیاد تابستان مقاوم است و از این نظر شباهت زیادی به درخت انگور دارد، بطوری پسته نیز مانند انگور سرمای 20 درجه زیر صفر و 40 درجه بالای صفر را بدون هیچگونه خسارت و صدمه ای تحمل می نماید.
درخت پسته با زمین مرطوب سازگاری ندارد، رطوبت زیاد در خاک باعث ایجاد بیماری و پوسیدگی یقه درخت می شود که نهایتاً منجر به خشک شدن درخت می گردد.

خاک:
بهترین خاکها برای کاشت درخت پسته خاکهای لیمونی سبک یعنی شن و رس می‌باشد. در اراضی سبک مصرف کود برای برداشت رضایت بخش است ولی در اراضی رسی سنگین که رطوبت را به مقدار زیاد و برای مدتی طولاتی در خود نگاه می‌دارد کاشت این گیاه نتیجه رضایت بخشی نمی‌دهد و مقدار محصول چندان قابل توجه نخواهد بود. درخت پسته تا اندازه‌ای تحمل شوری خاک را می‌کند.
درخت پسته تا اندازه ای نسبت به شوری خاک بردبار است و این بردباری، باعث گردیده که برخی از باغداران به غلط تصور کنند که نمک برای ادامه حیاط و رشد و نمو درخت لازم است تا جائیکه در بعضی از اراضی غیر شور، اقدام به افزودن نمک به خاک و یا آب آبیاری، به عنوان کود می نمایند. در حالی که ثابت شده است که پسته در اراضی فاقد نمک به خوبی روییده و محصول زیاد و رضایت بخشی نیز تولید می کند.

کود:
درخت پسته احتیاج به کود فراوان دارد و کود دامی به تنهایی نمی‌تواند رفع احتیاجات درخت پسته را از حیث مواد غذایی برای محصول زیاد بکند. بطور کلی میزان کود شیمیایی مورد نیاز برای هر باغ پسته، 250 تا 500 کیلوگرم کود فسفاته می باشد که در دو نوبت (یکی اسفند ماه و دیگری خرداد ماه) به زمین اضافه می شود.

آبیاری:
به طوری که قبلاً نیز گفته شد، درخت پسته گیاهی است مقاوم به خشکی، و لیکن این نکته را باید مد نظر داشت که مقاومت زیاد پسته دلیل آن نیست که در آبیاری و سایر مراقبت های لازم از باغ کوتاهی گردد. هرچقدر مراقبت از درخت کامل تر و تعداد دفعات آبیاری مرتب تر باشد، مقدار مرغوبیت محصول پسته نیز زیاد تر خواهد بود.

در خصوص تعداد دفعات آبیاری روش زیر مناسب به نظر می رسد:
در دو یا سه سال اول کاشت نهال یا بذر هر 7 تا 10 روز یک مرتبه آبیاری می کنند. از سال سوم تعداد دفعات آبیاری را کم کرده تا در موقع بهره برداری (سال پنجم به بعد) آن را به ماهی یک مرتبه می رسانند.

هرس:
هرس درخت پسته مسن و بارده مرسوم نمی باشد، باغداران فقط به حذف شاخه های خشک اکتفا می کنند. در پاره ای از مراکز تولید پسته این هرس را در فصل پاییز انجام می دهند تا بتوانند شاخه خشک را از تر تشخیص دهند.

برداشت:
جمع آوری محصول پسته به دو طریق انجام می گیرد. یکی تکان دادن شاخه های باردار بوسیله چوب های بلند و دیگری چیدن و قطع کردن خوشه های میوه با دست.
روش اول بدترین راه برداشت محصول می باشد، چرا که میوه پسته همیشه بر روی شاخه های دو ساله یعنی شاخه ای که سال قبل روی درخت ظاهر شده قرار دارد و با زدن چوب برای ریختن پسته، شاخه های جوان که حامل میوه سال بعد خواهند بود شکسته و از بین می روند و بدین علت میزان محصول سال بعد خیلی کم خواهد بود.
طریق دوم، برداشت محصول به روش جدا کردن خوشه از درخت بوسیله ئدست می باشد. این طریقه بهترین راه برداشت محصول می باشد چون هیچگونه آسیبی به درخت و شاخه های آن وارد نمی آید. برای چیدن میوه به این ترتیب، بهتر است از نردبان استفاده شود، به خصوص نردبان های دو طرفه مخصوص برداشت میوه که مانع از صدمه دیدن درخت بر اثر بالا رفتن کارگر از درخت می شود.

خصوصیات خاک:
کشت پسته در رده های مختلفی از خاک با موفقیت انجام می شود. در مناطق پسته کاری ایران بافت شنی لومی که یک باقت متوسط می باشد بهترین محصول را تولید مینماید. همچنین در بافتهای سنگین تر خاک مثل لوم ـ روسی ـ سیلتی و حتی لوم ـ رسی مصحول مناسبی تولید شده است. وجود زهکش های طبیعی همانند یک لایه شنی در عمق بیش از 2 متر از سطح خاک، میتواند سنگینی بافت را جبران نماید. مناسبت ترین خاک برای کشت و پرورش پسته از نظر عمق، خاکهایی عمق همراه با بافت یکنواخت میباشد. وجود خاک کم عمق و یا سخت لایه، باعث میشود که قسمتهای هوائی و زیرزمینی درخت، کوتاه مانده، در نتیجه باروری و عملکرد آن بطور محسوسی کاهش یابد. درختان پسته در شرایط ماندآبی رشد مناسبی ندارند.

کیفیت آب:
در مورد ارزیابی کیفیت آب آبیاری 4 مورد مهم را باید در نظر گرفت:
1-در صورتیکه EC آب آبیاری کمتر از 7/0 دی زیمنس بر متر(ds/m) بوده و SAR آن کمتر از 5/3 باشد، کاربرد آبی هیچگونه محدودیتی ندارد.
2- در صورتیکه EC آب از 2 دی زیمنس بر متر (ds/m) بیشتر باشد، سبب تجمع املاح و پیدایش و توسعه خاکها می شود و قلیا می شود. به این دلیل استفاده از چنین آبهایی محدودیت ایجاد میکند.
3- آب آبیاری که SAR آن از 7 بیشتر باشد، سبب کاهش نفوذ آب در خاک میشود. در این حالت ، عدم تعادل بین سدیم محلول با کلسیم و منیزیم موجب پراکندگی ذرات، سله بستن و گرفتن خلل و فرج خاک خواهد شد.
4- اگر مقدار بر آب آبیاری از 7/0 تحت در میلیون و کلر آن از 3 میلی اکی والان در لیتر متجاوز کند، سبب تجمع این دو عنصر میشود. این تجمع باعث ایجاد مسمومیتهای خاصی در پسته میگردد.

نمونه برداری از خاک و آب:
بهتر است که نمونه برداری قبل از احداث باغ و یا در حین آن انجام شده و نمونه برداریهای مداوم نیز در سالهای اولیه ایجاد باغ، برای شناسایی و تشخیص میزان عناصر و شرایط شوری و دفع مشکلات آن صورت گیرد. زیرا در این حالت کنترل و املاح مشکلات بسیار آسانتر بوده و هزینه یا خسارت کمتری برای باغدار به همراه خواهد داشت. تهیه نمونه ای آب و خاک باید به نحوی انجام شود که نماینده واقعی محل باشد.

تهیه نمونه خاک:
نمونه برداری باید در یک زمان معین و مداوم، با توجه به روش آبیاری و تا عمق2 -5/1 متری در اعماق 200-160-120-80-40 سانتیمتر از سطح خاک انجام گیرد. در محل انتخاب شده جهت نمونه برداری، نباید تخلیه موادی مثل کود حیوانی، مصالح ساختمانی و... صورت گرفته باشد.
در صورتیکه زمین شکل هندسی داشته باشد، قطرهای آن را بطور تقریبی رسم نموده، سپس از محل تلاقی آنها یک نمونه و از محل راسلها با کمی فاصله به مرکز چهار نمونه تهیه میگردد. اگر زمین مورد بحث شکل هندسی نداشته باشد، در اینصورت به صورت زیگزاگ و یا مارپیچی حرکت کرده به نحوی که در محل هر تغییر جهت، یک نمونه تهیه گردد. مهمترین مرحله در تهیه نمونه خاک، دقت از مخلوط کردن صحیح نمونه ها بمنظور تهیه نمونه مرکب میباشد.

تهیه نمونه آب:
نمونه برداری آب به سادگی امکان پذیر است، بدین ترتیب که ظرف نمونه برداری بایستی تمیز و عاری از هر گونه ماده دیگر باشد. در زمان نمونه برداری، حتی ظروف تمیز و نو را ابتدا با نمونه آب مورد نظر کاملا شستشو داده، سپس کاملا پر میگردد. بطوریکه فضای خاک برای هواد باقی نماند؛ زیرا وجود هوا، باعث رسوب کردن کربنات کلسیم خواهد شد. پس از تهیه نمونه آب، تا زمان تجزیه باید آن را حتما در یخچال نگهداری کرد. در غیر اینصورت در درجه حرارت معمولی اتاق، کلسیم (Ca++) و بیکربنات (Hco-3) رسوب کرده و شوری کل آب کاهش مییابد. ناگفته نماند که در زمان تهیه نمونه آب لازم است که حداقل نیم ساعت از شروع پمپاژ آب گذشته باشد.
آماده سازی زمینپس از تهیه نمونه های آب و خاک، در صورتیکه برای احداث باغ مثبت باشد پروفیل هایی به عمق حداکثر 2 متر برای شناسایی کامل خاک، در صورتیکه صورت امکان طبقه بندی آن حفر میشود.
برای شروع کار در صورتی که لایه سطحی خاک (قبل از تسطیح) خیلی شور باشد، لازم است لایه نازکی از سطح خاک را که محل تجمع املاح است کنار زده و خاکهای جمع شده را از مزرعه خارج نمود.
در صورتی که پروفیل و نمونه برداری نشان داد که بافت خاک کاملا شنی بوده و یا تا عمق 2 متری دارای سخت لایه باشد، باید از احداث باغ در چنین محلی اجتناب نمود. اگر با حفر پروفیل مشخص شد که خاک محل احداث باغ مطبق میباشد. (یک لایه شنی و یک لایه رسی یا بر عکس)، در این صورت قبل از انجام هر کاری، با توجه به نقشه باغ و تعیین جهت و امتداد ردیفی در محل کاشت، خاک را حداقل به عرض یک متر و به عمق یک تا دو متر با بیل مکانیکی و یا لودر کاملا مخلوط و یکدست مینمایند. با این کار اگر در عمق مذکور سخت لایه ای وجود دارد شکسته میشود.
پس از این میتوان سایر عملیات را طبق نقشه انجام داد. چنانچه سیستم آبیاری غرقابی مدنظر باشد بایستی شیب نهایی به حدود 2-1 درصد برسد. اگر در محل کاشت با توجه به نتایج، عملیات اصلاحی لازم باشد در این صورت ممکن است در نوار محل کاشت، گچ یا گوگرد و کود حیوانی پوشیده را به خاک اضافه کرده و سپس کاشت نهال را انجام داد.
لازم به ذکر است جهت اصلاح خاک (درصورتیکه Ph خاک بالاتر از 7/5 یا 8 باشد)
یا اندازه گیری سدیم قابل تبادل و با درنظر گرفتن مقدار بهینه آن، مقدار گچ و یا گوگرد لازم در هر هکتار را محاسبه و به زمین داده شود. البته باید درنظر داشت که آثار این اصلاح خاک در طولانی مدت و حداقل 2 تا 4 سال بعد بروز کرده و مشاهده خواهد شد. در صورتی که کود حیوانی مورد استفاده کاملا پوشیده شده و عاری از بذر علفهای هرز باشد، می توان آن را در نوار محل کاشت نهال ریخته و گوگرد را نیز به آن اضافه نمود.
لازم است تاکید شود دادن گچ به تنهایی، میتواند خاک را اصلاح کند ولی دادن گوگرد بدون کود حیوانی هیچ فایده ای بر آن مترتب نیست. پس از انجام عملیات فوق در صورتی که آبیاری به روش غرقابی انجام میشود،‌ باید در زمان کاشت نکات زیر را در نظر گرفت:
حد مجاز شوری برای پسته 8 میلی موس بر سانتیمتر (دی زیمنس بر متر) میباشد، البته شوری تا 12 میلی موس بر سانتیمتر نیز قابل قبول است و شوری بیش از آن موجب خشکیدن نهال و خسارت به آن میشود. در اراضی بکر باید قبل از کشت یا توام با کشت پسته در سالهای اولیه، به منظور کاهش شوری خاک عملیاتی مثل زراعت جو و امثال آن انجام گیرد تا بدینوسیله با آبیاری های مرتب و با دور کم، شوری خاک کاهش یافته و به حد مجاز نزدیک شود وگرنه خشکیدن تعدادی نهال در هر آبیاری، اجتناب ناپذیر خواهد بود. کاشت نهال و یا بذر خصوصا در مناطقی که منابع آب و خاک کشور است،‌ باید در داغ آب و خاک شور است، نباید در داغ آب و نوک پشته ها انجام شود و بهتر است محل کاشت کمی پایین تر از محل داغ آب انتخاب شود.
اگر قبلا نهال در وسط پشته کشت شده باشد، ‌توصیه میشود به مرور از حالت جوی و پشته درآمده و به کرتی تبدیل شوند و خاک اطراف طوقه ها برداشته شود.
در صورتی که کاشت پسته در اراضی بسیار شور و یا شور و قلیا و سدیمی، مدنظر می باشد به جای جوی و پشته، نواری به عرض حداقل یک متر و با عمق مناسب (جهت آبگیری به حجم کافی) ایجاد شده و نهال درست در وسط این نوار کشت شود (شکل نوار مستطیل بوده و با عمق مربوطه، در حقیقت مکعب مستطیلی است که در کف و روی زمین آن نهال ها کاشته میشوند). در برخی موارد استثنایی، دادن خاک رس به اراضی بسیار شنی و یا اضافه کردن شن به اراضی رسی با اطمینان از شورنبودن شن و یا رس اضافه شده توصیه میشود.
شخم زدن و دیسک کردنعملیات شخم به منظور زیر و روکردن خاک و از بین بردن علفهای هرز، عملیات دیسک زدن به منظور خردکردن کلوخ ها و جمع آوری علفهای هرز انجام میشود. گاهی چنانچه بافت خاک نامناسب بوده و نیاز به اضافه کردن مواد اصلاحی باشد، این مواد قبل از شخم و دیسک زدن به خاک اضافه شده و سپس این عملیات انجام میگیرد.
پیاده کردن نقشه کاشتنقشه کاشت شامل محل ردیفهای کشت، محل درختان اصلی، محل قرار گرفتن درختان نر، محل قرار گرفتن خیابانهای اصلی و فرعی، محل قرارگرفتن نوارهای بادشکن، مسیرهای اصلی و فرعی حرکت آب و... میباشد که با توجه به طرح کشت (مستطیلی، مربعی، لوزی و...)‌متفاوت میباشد.
مرزبندی و جوی بندیپس از انتخاب روش آبیاری و در صورت وجود آبیاری غرقابی، بایستی طراحی و پیش بینی لازم جهت مرزبندی قطعات، ‌ایجاد مسیر حرکت آب در ورودی های اصلی و فرعی انجام شود. در صورت نیاز، ایجاد محل مناسب برای جمع آوری آب اضافه (زهکش) ضروری میباشد.
ایجاد نوارهای بادشکنبا توجه به وضعیت اقلیمی منطقه و در صورت وجود بادهای شدید، طوفانی و حرکت شنهای روان در منطقه بایستی در اطراف مزرعه نوارهای بادشکنی از درختان مناسب (با ارتفاع بالا) و عمود بر جهت باد ایجاد گردند تعداد نوارها به نوع گیاهان انتخاب شده بستگی دارد. ضمنا گیاهان انتخاب شده باید میزبان مشترکی برای آفات و بیماریهای پسته باشند.
درختان گز، سنجد، سرو، کاج و حتی درختان پسته نر بادشکن های مناسبی هستند.
کودهای آلیبطور کلی مزیت کودهای آلی بطور عمده ناشی از مقدار ازت آنها است. نیتروژن میتواند به شکل آلی در خاک ذخیره شده و پس از معدنی شدن برای گیاه قابل استفاده خواهد شد. گیاهان پوشش دهنده سطح خاک که در پاییز و ابتدای بهار میرویند، ازت معدنی خاک را جذب و به مواد آلی تبدیل مینمایند. لذا باعث کاهش آبشویی و ازت زدایی میگردد. شخم زدن و مخلوط نمودن گیاه پوشش دهنده، در خلال فصل رشد، از راه فرایند معدنی کردن ازت آن را به صورت تدریجی آزاد میسازد.
انواع کودهای آلیکودهای آلی بر اساس منشا پیدایش به سه دسته عمده: حیوانی، گیاهی و مخلوط تقسیم میشوند.
مزایای کودهای آلیاین کودها ممکن است بتوانند تمامی عناصر ضروری پر مصرف و کم مصرف را برای گیاه تامین کنند. اهمیت دیگر کودهای آلی، بهبود و افزایش نفوذپذیری خاک نسبت به آب و هوا و در نتیجه نفوذپذیری ریشه یا گیاه میباشد.
کودهای دامیدر ایران خصوصا در باغات پسته از کود ماکیان نوع مرغی بسیار مصرف می شود و بهتر است از مصرف مداوم کود مرغی در باغات پسته خودداری نمود و حداقل هر سه یا پنج سال از کود آلی دیگری استفاده شود.
مقدار مصرف این کود به علت بالابودن ازت آن بیش از 10 تن در هکتار برای درختان جوان (15 ساله) توصیه نمیشود. در مورد درختان بارور و مسن میتوان میزان استفاده از آن را تا حداکثر 20 تن در هکتار بالا برد. بطور کلی کود پرندگان و کود مرغی دارای درصد آهن بالا میباشند. به همین علت از مصرف متجاوز است، باید جداً خودداری نمود. کودهای مرغی را بایستی در شیار کودی عمیق، مصرف و مدفون کرد.
کودهای دامی گاوی و گوسفندی تفاوتی در کاربرد نداشته و گاهی نیز به صورت مخلوط بکار برده میشوند که انجام آن توصیه میشود، زیرا کودهای گاوی ازت و پتاسیم کمتری از کودهای گوسفندی دارند. بهتر است برای اراضی دارای کمبود پتاسیم از کودهای گوسفندی استفاده شود و کودهای گاوی در اراضی معمولی و نسبتا غنی از نظر مواد غذایی مصرف شوند. میزان مصرف کودهای مخلوط یا گاوی معادل 20 تن در هکتار برای درختان جوان زیر 15 سال و 40-20 تن برای درختان بارور و مسن توصیه میشود.
در صورت وجود مسائلی از جمله وضعیت ژنتیکی برخی پایه ها و یا پایه و پیوندکها، تغییرات موضعی pH و... کمبودهایی به صورت خفیف و یا لکه ای در طولانی مدت مشاهده شد، می توان از کودهای شیمیایی خصوصا به صورت محلول پاشی و تزریق و یا دادن موضعی به خاک به عنوان مکمل کودهای حیوانی و دامی استفاده نمود. بهتر است مقادیر توصیه شده هر کدام از کودها اجزای آنها را به نصف تقلیل داد. کلیه مقادیر کودی توصیه شده اعم از مرغی و یا گاوی و... باید به عنوان کود زمستانه فقط در شیار کودی به عرض 40 و عمق 40 سانتیمتر در انتهای سایه انداز درختان مصرف شود.
کود سبزبطور متوسط هر 1 کیلوگرم کود حیوانی ارزش 2.5 کیلوگرم کود سبز را دارد. ضمنا با استفاده از کودهای سبز علاوه بر تامین ماده آلی خاک، مواد غذایی آن نیز در نتیجه معرفی شدن ازت آن تا حدی تامین میگردد.
خصوصیات گیاه انتخابی جهت تولید کود سبزگیاه باید از رشد سریعی برخوردار باشد تا حجم زیاد آن از رشد علفهای هرز نیز جلوگیری کند.
گیاه مورد کاشت با دورهای آبیاری درخت پسته سازگاری داشته و احتیاج زیادی به آب جهت رشد کامل نداشته باشد.
در زمان حداقل ارزش آب (زمستان تا اواخر بهار) بتواند سریعا رشد نماید. در باغهای پسته بهتر است که گیاه بین ردیفها کشت شده و در صورتی که ارتفاع گیاه زیاد باشد، باید آن را خرد کرده و با دقت بدون صدمه زدن به گل و میوه درختان، آنها را در زیر خاک مدفون نمود. گیاهان مناسب کود سبز برای کشت پسته گیاهانی است که اولا خواص فوق را داشته و در عین حال بیماری مشترکی یا پسته نداشته باشند.

روشهای کاشت و تولید نهال
ـ کاشت مستقیم بذر در زمین اصلیپس از آماده سازی زمین به منظور احداث باغ، باید ابتدا جوی و پشته هایی به عرض 100-50 سانتیمتر و عمق 70-50 سانتیمتر ایجاد گردد. سپس آن را آبیاری نموده و در فصل زمستان نسبت به کشت مستقیم بذور پسته رقم بادامی ریز اقدام میشود. لازم است که بذور به مدت 12 ساعت قبل از کاشت خیسانده و با قارچ کچ مناسب ضدعفونی شوند. در یک طرف پشته گودالهایی با عمق 3-2 سانتیمتر و با فاصله 3-2 متر از یکدیگر ایجاد و پس از قراردادن بذور در داخل هر گودال روی آن با ماسه پوشانده خواهد شد. در مناطقی که دارای شرایط شوری خاک و آب هستند، عرض جویهای کشت 1.5-1 متر و عمق آنها حدود 30-20 سانتیمتر در نظر گرفته و کشت بذور در وسط جوی انجام میشود. لازم است محل کاشت بذر از سطح جوی حدود 5-10 سانتیمتر بالاتر باشد تا در هنگام آبیاری، آب حدود 5 سانتیمتر روی بذر را بپوشاند. طول جویهای کشت در این روش بین 50-30 متر و فواصل ردیفها حدود 8-6 متر درنظر گرفته میشود. آبیاری بسته به شرایط آب و هوایی و میزان آب موجود، پس از سبزشدن بذور هر 15-10 روز یک بار انجام میشود.
کاشت پسته در گلدان برای این منظور از کیسه های پلاستیکی سیاه به قطر 15-10 سانتیمتر و ارتفاع 30-25 سانتیمتر استفاده میشود.
ترکیب در خاک گلدان شامل ماسه شیرین + دو پنجم خاک زراعی + یک پنجم کود حیوانی پوسیده (ترجیحا کود گاوی) میباشد.
در این روش ممکن است گلدانها به صورت آزاد در کنار یکدیگر قرار گیرند یا به صورت کرتی درآیند. پس از خیساندن بذور موردنظر و ضدعفونی آنها، 2 عدد بذر در عمق 3-2 سانتیمتر خاک گلدان قرار گرفته و روی آن با ماسه یا خاک اره پوشانیده میشود. زمان کاشت در گلدان اواخر زمستان و اوایل بهار میباشد.
در صورت تولید نهال گلدانی در شالی یا گلخانه، میتوان در پاییز یا اوایل زمستان نیز اقدام به کاشت بذر نمود. از مزایای این روش بالابودن بازده تولید نهال، سهولت و عدم محدودیت زمانی در امر جابجایی گلدان میباشد.
کاشت پسته در خزانهدر این روش از یک قطعه زمین به مساحت های 20*10 یا 30*20 متر استفاده می شود. از آماده سازی زمین با افزودن کود حیوانی پوسیده (20 تن در هکتار)، ماسه با رس (60 تن) و مقداری کود شیمیایی (فسفات آمونوم به میزان 400 کیلوگرم در هکتار) نسبت به املاح و تقویت زمین اقدام می گردد. از اواسط اسفند تا اواسط فروردین ماه، بذر پسته ارقام بادامی ریز یا فزونی را به مدت 12 ساعت نیسانیده و ضدخونی میکنند.
در قطعه مورد نظر ردیفهایی به فواصل 30-20 سانتیمتر ایجاد و بذور روسی ردیفها به فاصله 15-10 سانتیمتر ی و در عمق 3 سانتیمتر کشت میشوند. آبیاری نهالها ابتدا 10-7 روز یک مرتبه و بعد هر 12-10 روز یک مرتبه انجام میشود.
نهالهای تولیدی در زمستان سال اول یا دوم به زمین لهبی منتقل میشوند. در هنگام انتقال نهالها باید دقت لازم در زمان بیرون آوردن آنها از زمین خزانه صورت گیرد تا از قطع شدن نوک ریشه اصلی و پوشش ریشه جلوگیری شود. در صورت عدم رعایت این مسئله ممکن است میزان تلفات به 40-30 درصد برسد.
ـ فاصله کاشت درختاندر اکثر باغهای پسته به دلیل عدم آگاهی باغداران، فواصل کاشت رعایت نشده و باغهایی با شکلهای نامنظم و متراکم مشاهده میگردد که علاوه بر عدم رعایت اصول صحیح باغداری، مشکیات عملیات داشت و برداشت را دارد. به منظور جلوگیری از بروز این مشکل، فاصله مناسب بین دو ردیف 8-6 متر و روی ردیف 4-3 متر توصیه میشود.
ـ کشت مخلوطکاشت هر نوع گیاه اعم از زراعی یا باغی در فاصله بین درختان را کشت مخلوط میگویند. طول دوره نونهالی درختان پسته نسبتا طولانی میباشد. بنابراین باغدار اقدام به کاشت گیاهان مناسب در فاصله بین درختان پسته میکند تا علاوه بر تامین بخشی از هزینه های تولید، سبب اصلاح و بهبود ساختمان خاک نیز شود. از گیاهان زراعی مناسب و متداول در کشت مخلوط میتوان گندم، جو، یونجه، چغندر، شلغم، ضداب و زعفران را نام برد. از گیاهان باغی میتوان انگور، انار، بادام، زردآلو و سیب را نام برد.
آبیاریبسیاری از باغداران به آبیاری نهال پسته، پس از کاشت چندان اهمیت نمیدهند. آبیاری نهال پسته بلافاصله پس از کاشت شروع شده و با دوره های حداکثر 7 روزه در سال اول ادامه مییابد. در سال دوم دور آبیاری به مرور به 14 روز یک بار تبدیل شده و در صورتی که آب کافی در اختیار باشد تا زمان پیوند، نهال ها با همین دور آبیاری میشوند. میزان آب داده شده در هر دور آبیاری در سالهای اول و دوم به علت عدم توسعه کامل ریشه بیشتر از نیاز آبی گیاه بوده که عمده آن صرف آبشویی املاح و نفوذ عمقی میشود. از سال سوم به بعد با توسعه ریشه مقدار آب آبیاری به میزان 4000 مترمکعب در هکتار در سال به روش غرقابی سنتی، مقدار قابل قبولی میباشد.
تغذیهبه منظور تغذیه صحیح بهتر است نمونه خاک از محل کاشت تهیه و سپس بر اساس آن کودهای لازم توصیه شود. دستورالعمل کلی برای اراضی که خاک آنها از نظر تغذیه ای پایین تر از حد متوسط باشد، میزان 300 گرم ازت خالص، 300 گرم P2O5 و 300 گرم K2O به اضافه 20 کیلوگرم کود حیوانی پوسیده برای هر نهال قابل توصیه است. لازم به ذکر است که مقادیر فوق به ترتیب از 400 گرم اوره، 800 گرم فسفات آمونیوم و 600 گرم سولفات پتاسیم به دست میآید.

پیوند درختان پستهسه نوع روش پیوندزنی در ایران مرسوم است:
1- پیوند لوله ای
2- پیوند شکمی
3- پیوند اسکنه ای

پیوند اسکنه ای و پیوند شکمی از قدیم الایام در ایران کاربرد داشته که به تدریج کنار گذاشته شده است. هم اکنون استفاده از پیوند لوله ای به دلیل سادگی، سرعت عملیات و درصد بالای جوش خوردن بین پایه با پیوندک رواج یافته و 99 درصد درختان پسته با استفاده از این روش تکثیر میشوند. از آنجا که درخت پسته از نوع درختان صمغ دار است، ایجاد هرگونه خراش در تنه یا در شاخه های آن موجب تراوش صمغ میگردد که در مجاورت هوا سفت میشود. بنابراین در پیوند شکمی نهال پسته، شکاف افقی در پایین شکاف عمودی به شکل 1 زده میشود (پیوند شکمی در درختان میوه معمولا به شکل ‏T است) تا صمغ مترشحه از شکاف افقی مانع رویش و رشد جوانه پیوندک شود.
ـ آماده سازی پایه، تهیه پیوندک و انجام عمل پیوندزنی به منظور سهولت در عمل پیوند، نخست پایه مورد نظر انتخاب میگردد. در اسفندماه نهالهای 3-2 ساله پسته در زمین اصلی سویه برداری میشوند.
پس از رشد جوانه های جانبی بر روی پایه سوبرداری شده بسته به نوع ‌آرایش تنه درخت 1 تا 3 شاخه جانبی بر روی پایه اصلی نگهداری شده و سایر شاخه ها حذف میشوند.
در پیوند لوله ای هم اندازه بودن قطر پایه و پیوندک ضروری است. به همین منظور ابتدا پایه و شاخه مناسب پیوندک انتخاب میشود.
زمان مناسب برای پیوند نهالهای پسته به طور عمده در اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد یعنی هنگامی است که درخت به راحتی پوست میدهد و دمای هوا در حد معتدل قرار دارد.
برای تهیه پیوندک حدود 3-2 سانتیمتر بالاتر از جوانه، شاخه را قطع کرده سپس از 2 سانتیمتری زیر جوانه با چاقوی پیوندزنی پوست دور تا دور بریده میشود. بعد با انگشت پوست برش خورده را به آرامی چرخانده تا پوست حاوی جوانه به راحتی و به طور کامل از چوب جدا شود.
پیوندک آماده شده به شکل استوانه ای حاوی جوانه میباشد.
شاخه های جانبی نگهداری شده بر روی پایه نیز سربرداری شده و سپس به فاصله 3-2 سانتیمتر از بالا دورتادور شاخه برش داده میشود و به روش تهیه پیوندک، پوست جدا میشود.
پس از آماده شدن پایه و پیوندک، پیوندک را که به شکل استوانه است داخل چوب پایه قرار داده و به آرامی به سمت پایین فرستاده تا در محل خود استقرار یابد.
نسبت درختان نر و مادهزمان گلدهی و طول دوره گلدهی ارقام مختلف بستگی به شرایط آب و هوایی هر منطقه دارد. انتخاب ارقام نر و ماده ای که زمان گلدهی یکسان داشته باشند، تطابق زمان گلدهی ایجاد کرده و درصد موفقیت تشکیل میوه را بالا میبرد. با توجه به تجربیات و یافته های تحقیقاتی در ایستگاههای تحقیقاتی پسته در مناطق مختلف دنیا نسبت 1:9 درختان نر و ماده در باغ توصیه میشود که در هنگام پیوند درختان و یا احداث باغ باید مورد توجه قرار گیرد.
معمولا به منظور اطمینان از وجود گرده کافی در زمان گلدهی، در جهت عمود بر باد غالب منطقه یک ردیف از مجموعه ای ازارقام نر زود گل، متوسط گل و دیرگل پیوند میگردد تا بتواند حداکثر همپوشانی را با ارقام ماده موجود ایجاد نماید.
عملیات بعد از پیوندپس از پیوند آبیاری باید منظم و به فواصل 14 روز یک بار انجام شود. جوانه ها و پاجوشهایی که از زیر محل پیوندک و بر روی پایه ایجاد میشوند،‌ قطع گردد.
هرس فرم درختان پسته هدف از انجام هرس فرم، ایجاد اسکلت قوی و محکم، شکل مناسب و موردنظر، تحریک رشد شاخه های مناسب برای ایجاد تاج متراکم و متوازن و افزایش میزان رشد شاخه های نگهداری شده میباشد. هرس فرم جامی و شلجمی جهت ایجاد شکل مناسب درختان پسته توصیه میشود و مراحل اجرای آن به شرح ذیل است:
در سال اول پس از کاشت نهال در محل باغ عملیات پیوند بر روی نهالهای کاشته شده انجام میگیرد. در اولین فصل خواب عملیات سربرداری شاخه های پیوندی از ارتفاع 100-90 سانتیمتری انجام میشود. در دومین فصل رشد، شاخه های جانبی اولیه ایجادشده از درختان سربرداری شده به عنوان اسکلت اولیه درخت انتخاب میشوند. در دومین فصل خواب دربرداری شاخه های اولیه از ارتفاع 30-25 سانتیمتری صورت میگیرد، در سومین فصل رشد عملیات حذف پاجوش و جلوگیری از رشد بیش از حد شاخه های جانبی انجام میشود. در فصل خواب سال سوم سربرداری شاخه های ثانویه همانند سال دوم خواهد بود. در چهارمین فصل رشد، شاخه های موردنظر و پاجوشهای اضافی حذف میشوند. در فصل خواب سال چهارم فقط شاخه های باریک، بلند و آنهایی که دارای رشد عمودی و باعث رقابت هستند، حذف میشوند. در فصل خواب پنجم شکل و اسکلت موردنظر بایستی تکمیل شده باشد. اگر هرس برخی از شاخه ها، اثر مثبتی روی تکمیل شکل دارد، باید سریعا انجام شود. متاسفانه در بیش از 90 درصد باغات پسته، هرس فرم انجام شده و درختان موجود به شیوه سنتی (درختچه ای) پرورش یافته اند.

1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :
از آنجا که پسته فواید زیادی دارد از قبیل:
1- پسته در مقایسه با دیگر آجیل ها، مقدار کمی کالری دارد. بدون کلسترول می باشد و دارای مقدار کمی چربی اشباع می باشد. چربی یک منبع انرژی می باشد و کمک به جذب ویتامین های A, E, D و K می کند. پس پسته از آن جایی که دارای چربی می باشد، این امر مهم را نیز انجام می دهد.
2- یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی می باشد.
3- پسته از آنجایی که دارای مقدار زیادی چربی غیراشباع و پروتئین می باشد، لذا نباید بیشتر از 18 گرم در هفته مصرف شود.
4- پسته دارای مقدار زیادی فیبر می باشد. فیبر به هضم مواد غذایی کمک می کند، کلسترول و قند خون را تنظیم می کند.
5- پسته در بین گروه آجیل ها، یکی از بهترین منابع پتاسیم می باشد. پتاسیم 1 عدد پسته برابر پتاسیم 1 عدد پرتقال است. مقدار پتاسیم در 2 عدد پسته بیشتر از 1 عدد موز می باشد. پتاسیم موجود در پسته، به تعادل مایعات بدن کمک می کند، ضربان قلب را تنظیم می کند و برای کاهش فشار خون نیز بسیار مفید می باشد.
6- همچنین دارای فسفر می باشد و در ساخت استخوان ها و دندان ها شرکت می کند، جلوی خستگی و ضعف را می گیرد و برای تقویت عضلات بدن مفید می باشد.
7- پسته، مقداری منیزیم نیز دارد که منیزیم یکی از مهم ترین عناصر معدنی برای تبدیل غذا به انرژی می باشد، ضربان قلب را تنظیم می کند واز گرفتگی عضلات جلوگیری می کند.
8- آهن در پسته، برای سرگیجه، خستگی، رنگ پریدگی و کم خونی مفید است.
9- روی برای تقویت پوست، مو و ناخن بسیار مهم است.
10- پسته دارای ویتامین های B6 ، B1 و E می باشد. ویتامین B6 کمک به سوخت و ساز پروتئین می کند و در جذب مواد غذایی نیز نقش دارد. ویتامین B1 باعث افزایش انرژی، تقویت سلول های عصبی و متعادل کردن اشتها می شود.
11- در بین آجیل ها، پسته دارای بیشترین آنتی اکسیدان می باشد. همان طورکه می دانید ویتامین E جزو گروه آنتی اکسیدان ها می باشد و تقویت سیستم ایمنی بدن، سلامت چشم و جلوگیری از خستگی و استرس و نیز جلوگیری از تخریب سلول ها را بر عهده دارد.
12- پسته نیز مانند دیگر دانه ها، از بیماری های قلبی جلوگیری می کند. به خاطر وجود چربی های غیر اشباع، می تواند مقدار کلسترول خون را پایین بیاورد.
13- پسته باعث عملکرد درست مغز می شود و شخص را آرام می کند.
14- این آجیل می تواند جلوی پیشرفت بیماری های مزمن از قبیل سرطان را بگیرد.
15- مطالعات نشان داده است؛ پسته می تواند مقدار کلسترول خوب خون(HDL) را بالا ببرد و درعین حال مقدارکلسترول بد خون(LDL ) و تری گلیسیرید را پایین بیاورد.
16- پودر پسته، درمان کننده دندان درد می باشد.
17- پسته تغییری در فشار خون و افزایش وزن انجام نمی دهد. اما به خاطر کاری بالایی که دارد، به عنوان یک میان وعده پرکالری شمرده می شود و نباید زیاد مصرف شود.
برای کاهش نمک و چربی در رژیم غذایی، باید از خوردن پسته بو داده و شور خودداری کنید.
لازم به ذکر است که، 28 گرم پسته، بیشتر از 10 درصد نیاز بدن به فیبر غذایی، ویتامینB6، ویتامین B1، منیزیم و فسفر را تامین می کند.
و همچنین علاقة مردم ایران به پسته و در نتیجه سود بالای آن و همچنین اشتغالزایی آن سبب شد که من این طرح را انتخاب نمایم.

1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :
این طرح از جهات گوناگون برای جامعه مفید است از جمله : صادرات پسته می تواند به اقتصاد کشور کمک کند، و همچنین سبب اشتغالزایی افراد تحصیلکرده در رشته های کشاورزی و... می شود و همچنین با توجه به علاقة مردم ایران به پسته می تواند نیاز پستة کشور را نیز تأمین کند.

1 – 6 - وضعیت و میزان اشتغالزایی :
وضعیت اشتغالزایی این طرح 7 نفر میباشد .

مجوز های قانونی :
تعریف: جواز تاسیس مجوزی است که جهت احداث ساختمان ، تاسیسات و نصب ماشین آلات بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی (زراعی ، باغی ، شیلاتی ، دام و طیور، جنگل و مرتع) صادر میگردد.

مراحل صدور جواز تاسیس :
1- پذیرش درخواست متقاضی صدور جواز تأسیس فعالیتهای صنعتی و تکمیل پرونده توسط مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان و یا مدیریت صنایع کشاورزی و روستائی استان .
2- بررسی پرونده از نظر مدارک و تطبیق با مصادیق والویتهای سرمایه گذاری در واحد صدور مجوز مدیریت صنایع کشاورزی و روستائی .
3- تکمیل پرسشنامه جواز تاسیس ( فرم شماره یک ) توسط متقاضی
4- ارسال پرونده منضم به فرم شماره یک به اداره مربوطه بمنظور بررسی ، اصلاح و تائید فرم پرسشنامه جواز تاسیس با استفاده از اطلاعات طرحهای موجود ، طرحهای تیپ و تجربیات کارشناسی و ارجاع پرونده به مدیریت .
5- ارجاع پرونده توسط مدیریت به واحد صدور مجوز جهت مراحل صدور جواز تأسیس .

شرایط عمومی متقاضیان ( اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی ) دریافت جواز تاسیس
1- اشخاص حقیقی
- تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران
- حداقل سن 18 سال تمام
- دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم

2- اشخاص حقوقی
- اساسنامه ( مرتبط با نوع فعالیت )
- ارائه آگهی تاسیس و آگهی آخرین تغییرات در روزنامه رسمی کشور

مدارک مورد نیاز:
1- ارائه درخواست کتبی به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان یا مدیریت صنایع کشاورزی و روستایی استان.
2- اصل شناسنامه وتصویر تمام صفحات آن
3- تصویر پایان خدمت یا معافیت خدمت سربازی
4- تصویر مدرک تحصیلی و سوابق کاری مرتبط با درخواست
5- یک قطعه عکس از هریک از شرکاء
6- تکمیل فرم درخواست موافقت با ارائه طرح صنایع تبدیلی و تکمیلی
7- پوشه فنردار
8- درصورت داشتن شرکت ، ارائه اساسنامه ، آگهی تاسیس و روزنامه ، مرتبط با فعالیت مورد درخواست

اصلاحیه جواز تاسیس :
1- ارسال درخواست متقاضی توسط جهاد کشاورزی شهرستان (متقاضی) به مدیریت و ارجاع به واحد صدور مجوز.
2- دبیرخانه در مورد تغییرات مدیریت ضمن بررسی اصلاحیه صادر و به اطلاع اداره تخصصی میرساند.
3- دبیرخانه در موردی که نیاز به کارشناسی تخصصی دارد درخواست را به اداره تخصصی جهت بررسی و اعلام نظر ارجاع می دهد.
4- اداره تخصصی پس از بررسی وتائید به دبیرخانه صدور مجوز ارجاع میدهد.
5- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید مدیر اقدام به صدور اصلاحیه جواز تاسیس نموده و رونوشت آنرا به بخشهای ذیربط ارسال می نماید.

تعریف:
پروانه بهره برداری مجوزی است که پس از اتمام عملیات ساختمان و تاسیسات و نصب ماشین آلات جهت تولید بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی وسایر صنایع روستایی صادر می گردد.

صدور پروانه بهره برداری :
1- تکمیل فرم درخواست پروانه بهره برداری توسط متقاضی و تائید و ارسال آن توسط جهاد کشاورزی شهرستان به مدیریت.
2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی و کارشناس نواحی صنعتی و کارشناس تولید) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.
3- تائید رئیس اداره تخصصی و ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز.
4- اخذ استعلام از ادارات ذیربط.
5- تهیه پیش نویس پروانه بهره برداری و تائید مدیریت.
6- صدور پروانه بهره برداری و ارسال رونوشت به بخشهای ذیربط.

مراحل صدور توسعه طرح :
1- تکمیل فرم درخواست توسعه طرح توسط شهرستان (متقاضی) و ارسال به مدیریت.
2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بررسی و اظهار نظر و بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی و کارشناس تولید) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.
3- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید ادارات تخصصی در کمسیون بررسی طرحها مطرح می نماید و در صورت عدم تایید کمسیون به شهرستان و متقاضی اعلام مینماید و در صورت تایید از ادارات ذیربط استعلام می نماید.
4- ارجاع به اداره تخصصی جهت بررسی طرح توسعه.
5- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت صدور موافقت با توسعه طرح پس از تایید مدیر.
6- ارسال رونوشت به بخشهای و ادارات تخصصی و سازمانهای ذیربط.

تعریف:
کارت شناسایی مجوزی است که به واحدهای کوچک روستایی که از قبل تاسیس گردیده و در حال تولید و بهره برداری می باشند اما هیچگونه مجوزی ندارند و دارای شرایط مناسب می باشد داده می شوند.

مراحل صدور کارت شناسایی :
1- تکمیل فرم درخواست کارت شناسایی توسط جهاد کشاورزی شهرستان و ارسال به مدیریت.
2- ارجاع به دبیر خانه صدور مجوز و بررسی مدارک و سوابق فعالیت کارگاه و انطباق با مصادیق و ارجاع به اداره تخصصی.
*بازدید کارشناس تخصصی از کارگاه موجود و بررسی قابلیت آن جهت صدور مجوز و تکمیل فرم بررسی کارشناسی و ارجاع به دبیرخانه.
3- دبیرخانه صدور مجوز نسبت به اخذ استعلام از ادارات ذیربط با توجه به نوع فعالیت کارگاه اقدام مینماید.
4- دبیرخانه صدور مجوز پس از تایید مدیریت کارت شناسایی صادر مینماید.

فصل دوم
روش انجام کار

گزارش مختصر بازدید از واحد ها تولیدی با خدماتی مرتبط با موضوع پروژه :
بازدید از باغ پسته
بر اساس هماهنگی های بعمل آمده در بازدید از باغ پسته به بررسی سیستم ها و دستگاهها و ماشین آلات و پرسنل موجود در باغ پرداختیم و سیستم مدیریت و روش های تامین مواد اولیه در باغ را مورد ارزیابی قرار دادیم ،

جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده :
ابتکار و نوآوری در کلیه رشته ها می تواند عامل پیشرفت و توسعه قرار گیرد در بخش کشاورزی و در تولید محصولی مانند پسته که بازار رقابتی بسیار شدیدی دارد استفاده از ایده های نو و نوآوری و خلاقیت می تواند به عامل موفقیت تبدیل شود ، طراحی های گرافیکی تبلیغاتی یکی از عوامل پیشرفت و توسعه اقتصادی در کشور های صاحب سبک در کشاورزی میباشد ، الگوبرداری از این روشها برای معرفی کالا و محصولات می تواند به عنوان یک ایده نو مورد استقیال قرار گیرد .

روشهای بازاریابی و تبلیغات جهت ( جهت فروش کالا )
در زمینه فروش محصولات کشاورزی مانند پسته می توان از روش های مختلف بازاریابی استفاده نمود ، تبلیغات تلویزیونی ، استفاده از بنر های و تیزر های تبلیغاتی ، استفاده از چاپ پوستر های تبلیغاتی، تبلیغات در اینترنت و ارائه روش های تبلیغاتی دیگر برای جذب بازار فروش جزئی و استفاده از روش فرد به فرد برای فروش کلی محصولات در بازار داخلی .

فصل سوم
امر مالی طرح

الف – سرمایه گذاری ثابت :
الف – 1) زمین :

الف – 2 ) محوطه سازی :

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 42   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله لیزرهای الکترون آزاد

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله لیزرهای الکترون آزاد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

هانری فرویند و رابرت پارکر
الکترونها به کمک میدان مغناطیسی می توانند در امواج نوری انرژی بدمند . پرتو شدیدی که حاصل می شود می تواند ساختارهای بلوری را بکارد و احتمالاً موشکها را در فضا منهدم کند .

لیزر الکترون آزاد علی الوصول چشمه نور بسیار قابل انعطافی است ، بازده آن زیاد است عملاً روی طول هر موجی کوک می شود . در توانهای زیاد کار می کند و البته نور همدوس تولید می کند . در صورتی که لیزرهای گازی و حالت جامد فقط در طول موج هایی که خاص گذارهای انرژی مواد فعال آنهاست می توانند نور تولید کنند . اگر چه لیزرهای زرینه ای را هم می توان روی نواری باریکی از طول موجها کوک کرد . ولی دمش نوری آنها ( معمولاً ) مستلزم لیزر گازی است و بعلاوه این لیزرها فقط در توانهای نسبتاً کم می توانند کار کنند . نکته دیگر اینکه ، بر خلاف لیزرهای مداول که نوعاً فقط تا چند درصد از انرژی دریافتی را به نور تبدیل می کنند بازده بالقوه لیزرهای الکترون آزاد به 65 درصد نیز می رسد . از لیزرهای الکترون آزاد تا کنون در آزمایشهایی در زمینه های گوناگون از فیزیک حالت جامد گرفته تا زیست شناسی مولکولی استفاده شده است و فعلاً روی تکمیل گونه هایی از آن برای مقاصد مختلف نظامی از جمله سلاحهایی برای هدایت انرژی کار می شود .
تا کنون لیزرهای الکترون آزاد عمدتاً به آزمایشگاه محدود بوده اند و اغلب آنها در مجاورت شتاب دهنده های الکترون ساخته شده اند . اگر چه لیزر الکترون آزاد توانایی آن را دارد که در طول موج های میکرو موج تا فرابنفش نور گسیل کند اما پژوهشگران در به کار انداختن آن در طول موجهای مرئی و کوتاهتر با دشواریهایی مواجه بوده اند . لیزرهای الکترون آزاد بتازگی جایگاه خود را پیدا کرده اند . برای آنها شتاب دهنده هایی مطابق ضرورتها طراحی می شود . و تجهیزاتی برپا می شود تا دست اندر کاران رشته های دیگر نیز بتوانند از برکات این چشمه جدید نور شدید بهره مند شوند .
در لیزر الکترون آزاد نیز مثل لیزرهای معمولی ، نور همدوس توسط الکترونها گسیل می شود اما در این مورد ( چنانکه از اسم لیزر هم پیداست) الکترونها به جای آنکه به اتمهای ماده فعال لیزر مقید شوند به شکل باریکه ای در خلاء حرکت می کنند . چون الکترونها آزادند طول موجی که گسیل می کنند به گذار مجاز میان دو تراز انرژی یک ماده خاص محدود نمی شود . در اصطلاح مکانیک کوانتمی ، الکترون در اثر انتقال از یک تراز انرژی به تراز دیگر در پیوستاری از ترازها نور گسیل می کند . البته این فرایند را صرفاً با نظریه الکترو مغناطیس کلاسیک نیز می توان توصیف کرد . نور این لیزرها در اثر برهم کنش سه عامل تولید می شود :
باریکه الکترون ، یک موج الکترو مغناطیسی که در همان راستای حرکت الکترونها در کاواک لیزر حرکت می کند و یک میدان مغناطیسی که در فضا دوره ای است و به وسیله یک مجموعه آهنربا مشهور به ویگلر ایجاد می شود . تاثیر میدان مغناطیسی ویگلر روی الکترونها طوری است که الکترونها به موج الکترومغناطیسی انرژی می دهند . این انرژی باعث تقویت موج می شوند و بعداً لیزر آن را گسیل می کند .
وقتی موج نور از میان میدان مغناطیسی مواجی نظیر آنچه ویگلر ایجاد می کند می گذرد تغییرات فضایی میدان ویگلر با تغییرات میدان الکترومغناطیسی موج نور ترکیب می شود و یک موج زنش به وجود می آید که اساساً نقش تداخل این دو موج است . بسامد موج زنش با بسامد موج نور یکی است . ولی عدد موج آن برابر با مجموع عدد موجهای باریکه نور و میدان ویگلر است .
با اینکه بسامد موج زنش با بسامد موج نور یکسان است ولی چون عدد موج اولی بزرگتر( و بنابراین طول موج کوچکتر ) است آهسته تر از موج نور حرکت می کند .به همین سبب به آن موج « گرانرو » می گویند . میدان الکترو مغناطیسی موج گرانرو ترکیبی از میدان موج نور و میدان ساکن ویگلر است بنابراین عملاً این همان میدانی است که بر الکترون هنگام عبور از لیزر الکترون آزاد اثر می کند . اگر الکترون با سرعت این موج حرکت کند تحت تاثیرمیدانی ثابت قرار می گرد که به آن قسمت از موج تعلق دارد که با الکترون در حرکت است .
برهم کنش الکترونها و موج گرانرو شبیه به بر هم کنش موج سواران با موجی است که به ساحل نزدیک می شود . اگر موج سواران در آب حرکتی نداشته باشد موقع عبور موج فقط بالا می روند و بعد از زمانی کوتاه باز به جای اولشان باز می گردند . اما اگر موج سواران خود را با سرعت موج تطبیق بدهند و بتوانند بر موج « سوار » شوند اندازه حرکت قابل ملاحظه ای از موج دریافت می کنند که می توانند آنها را به طرف ساحل بکشانند .
( در لیزر الکترون آزاد ، الکترونها موج را تقویت می کنند بنابراین وضعیت بیشتر شبیه آن است که موج سواران را « هل » بدهند و ارتفاع آن را زیاد کنند . ) چگونه یک میدان مغناطیسی عرضی و یک موج الکترومغناطیسی که عمود بر امتداد آن منتشر می شود می توانند منجر به نیرویی محوری ( طولی ) شوند که می تواند از باریکه الکترون انرژی بگیرد ؟
الکترونی که در میدان مغناطیسی حرکت می کند تحت تاثیر نیرویی واقع می شود که هم بر امتداد میدان و هم بر امتداد حرکت عمود است . وقتی الکترون وارد میدان عرضی ویگلر می شود تحت تاثیر یک نیروی عرضی قرار می گیرد که به ان سرعتی عرضی می دهد . بر هم کنش این سرعت عرضی که ویگلر ایجاد کرده با میدان مغناطیسی موج الکترو مغناطیسی نیرویی عمود بر هر دو – در امتداد محور – ایجاد می کند که همان نیروی « گرانروی » است .
الکترونی که سریعاً از موج گرانرو حرکت می کند در خلاف جهت نیروی گرانروی در حرکت است و بنابراین کند خواهد شد . انرژی کل سیستم موج – ذره باید پایسته بماند بنابراین انرژیی که الکترون از دست می دهد نصیب موج می شود . به این ترتیب موج نوری که از داخل کاواک می گذرد با انرژی الکترون تقویت می شود . میزان تقویت به تفاوت سرعت الکترون با سرعت موج گرانرو و نیز به شدت بر هم کنش میان الکترون و این موج بستگی دارد . اگزر سرعت الکترونها و سرعت موج تقریباً برابر باشند الکترونها پیش از آنکه کند شوند و دیگر نتوانند از قله های موج بگذرند مقدار کمی انرژی به موج می دهند . اما اگر الکترونها خیلی سریعتر یا خیلی آهسته تر از موج گرانرو در حرکت باشند بر هم کنش میان این دو خفیف خواهد بود . وقتی الکترونها و موج گرانرو با هم در میدان ویگلر حرکت می کنند الکترونها انرژی از دست می دهند و کند می شوند تا اینکه دیگر نمی توانند از قله های موج گرانرو بگذرند . موج گرانرو سرعت الکترونها را آنقدر کم می کند که حرکت آنها کند تر از حرکت موج می شود . آن وقت قله بعدی از راه می رسد و دوباره به الکترونها شتاب می دهد به این ترتیب الکترونها به دام می افتند و در دره های موج گرانرو پس و پیش می شوند . در این هنگام عمل تقویت متوقف می شود . به این ترتیب باریکه پر انرژی الکترون به باریکه ای غیر یکدست با انرژی کمتر تبدیل می شود که در آن ناحیه هایی که چگالی الکترون در آنها زاید است متناوباً با نواحی کم چگالی جا عوض می کند . در مثال موج سواری ، مثل این است که دریای مملو از تخته های موج سواری با تراکم نسبتاً یکنواخت به دریایی تبدیل شود که در آن اغلب تخته ها موج خاصی را سوار شده باشند . کیفیت باریکه الکترون اولیه نقش تعیین کننده ای در مکانیسم دام اندازی دارد . هر چه دمای باریکه کمتر باشد توزیع سرعت در آن باریکتر است و کارایی لیزر الکترون آزاد بیشتر خواهد بود . اگر گستردگی توزیع سرعت در باریکه خیلی زیاد باشد بسیاری از الکترونها به جای آنکه بخش قابل توجهی از انرژی خود را ازدست بدهند و به دام موج گرانرو بیفتند بی آنکه سرعتشان در مجموع تغییر کند ، از میدان ویگلر می گذرند . گستردگی مناسب برای توزیع سرعت درباریکه بستگی به نوع باریکه و پارامترهای ویگلر دارد . هر چه طول موج کار لیزر کوچکتر شود قیدها شدیدتر می شوند به طوریکه برای کار لیزر در فرابنفش مشکلات شدیدی پیش می آید .

لیزر الکترون آزاد در ساده ترین شکلش مثل تقویت کننده ای است که توان موج الکترومغناطیسی گذرنده از کاواک را افزایش می دهد . لیزر الکترون آزاد کارهای دیگری نیز می تواند انجام دهد . می تواند به صورت نوسانگر عمل کند : موج الکترومغناطیسی از آیینه های دو سر کاواک ویگلر بازتابیده می شود به طوری که پرتو بارها در داخل سیستم رفت و آمد می کند و در هر گذر مقداری انرژی از باریکه الکترون دریافت می کند. این لیزر حتی می تواند به صورت تقویت کننده ابرتابنده عمل کند . که درآن باریکه الکترون امواج الکترومغناطیسی کتره ای ( نوفه شلیک )را که از کاواک ویگلر می گذرند تقویت می کند . اگر چه اصول کار لیزر الکترون آزاد نسبتاً ساده است ولی عملی کردن این اصول بسیار دشوار بوده است. اولین بار هانس ماتز از دانشگاه استانفورد طیف گسیلی باریکه الکترون در میدان مغناطیسی مواج را در سال 1951 محاسبه کرد . او و همکارانش ابتدا نور سبز آبی ناهمدوس تولید کردند و بعد موفق شدند که به تقویت همدوس در طول موجهای میلی متری دست یابند . چون کیفیت باریکه الکترون خوب نبود ماتز و همکارانش نتوانستند نور همدوس در طول موجهای مرئی تولید کنند .
در سال 1957 رابرت فیلیپس از شرکت جنرال الکتریک کاربرد میدانهای مغناطیسی مواج در تقویت میکرو موج را مستقلاً کشف کرد . او یوبیترون خود را طی هفت سال تکامل بخشید و طرحهای متعددی ارائه کرد که هنوز بکار می روند . یکی از دستگاههای او 150 کیلو وات پرتو میکرو موج همدوس در طول موج 5 میلی متر تولید کرد .فیلیپس از نظر زمانی بد شانسی آورد زیرا در آن زمان دنیای الکترونیک دوران انتقال از الکترونیک لامپی به الکترونیک جامد و قطعات مبتنی بر مکانیک کوانتمی را می گذارند و جنرال الکتریک ساخت یوبیترون را در سا 1964 متوقف کرد.
لیز الکترون آزاد در سال 1975/1354 بار دیگر مورد توجه قرار داد . این هنگامی بود که میدی ( کسی که اصطلاح لیزر الکترون آزاد را رایج کرد ) و همکارانش در استانفورد با استفاده از یک ویگلر مارپیچی و باریکه الکترونی که از یک شتابدهنده خطی می گرفتند توانستند خروجی لیزر co2 با طول موج 6 و 10 میکرون را تقویت کنند . موفقیت های میدی مرهون پیشرفتهایی بود که در تکنولوژی شتاب دهنده های خطی و طراحی ویگلر حاصل شد . همزمان با تحقیقات استانفورد آزمایشگران در چندین مرکز کاربر روی لیزرهای الکترون آزاد میکرو موجی ( اخلاف یوبیترون ) را شروع کردند . هدف از طرح هایی که در آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی دانشگاه کلمبیا و موسسه تکنولوژی ماساچوست ( MIT ) اجرا می شد تولید تپهای کوتاه با توان قله بسیار زیاد بود . به فاصله کوتاهی طرح های دیگری در اکول پلی تکنیک فرانسه ، شرکت TRW و آزمایشگاه ملی لارنس لیومور آغاز شد . ( در بسیاری از کاربردها تپهای کوتاه بر تپهای بلند با همان توان متوسط برتری دارد زیرا با تپهای کوتاه قبل از آنکه باریکه فرودی حالت هدف را بطور قاب توجهی تغییر بدهد تعداد بیشتری فوتون تحویل هدف می شود . ) آزمایشگران از باریکه های الکترونی قوی با انرژی های بیش از یک میلیون الکترون ولت ( Mev ) و جریانهای بیش از 1000آمپراستفاده می کردند . گستره توان قله از دو مگا وات در طول موج دو میلی متر در کلمبیا تا یک جیگا وات در طول موج هشت میلی متر در لیور مور را شمامل می شد . لیزر لیورمور 35 درصد انرژی باریکه الکنرونش را به وسیله ویگلر نایکنواخت به پرتوالکترو مغناطیسی تبدیل می کرد. تازه در سال 1987/1366 بود که اولین لیزر الکترون آزاد نور مرئی با استفاده از حلقه انباشت الکترون ACQ دانشگاه پاریس در ارسی ساخته شد. از آن موقع تاکنون لیزر الکترون آزاد دیگری در مجاورت حلقه انباشت در نووسیبرسک دراتحاد جماهیر شوروی ساخته شد که نور مرئی گسیل می کند . لیزر الکترون آزاد نور مرئی دراستانفورد و بخش فضایی شرکت بویینگ در امریکا نیز با استفاده از شتا بدهنده های خطی رادیو – بسامدی ساخته شده است. در حال حاضر کار روی لیزرهای الکترون آزاد ، هم در طول موجهای مرئی و هم در طول موجهای میلی متری ادامه دارد. هدف اصلی پژوهشگران رسیدن به توانهای بیشتر ، بخصوص توانهای متوسط بیشتر ، و طول موجهای کوتاهتر است . نیل به این هدفها مستلزم پیشرفتهایی است درطراحی شتابدهنده الکترون ، تا بتواند باریکه هایی شدیدتر و یکنواخت تر تولید کند و همچنین در طراحی ویگلر ، تا بتواند انرژی بیشتری از الکترونها بگیرد و آن را در طول موجهای کوتاهتر نورجفت کند. بازده لیزر الکترون آزاد ساده ای که به ویگلر یکنواخت مجهز باشد حدی دارد . در بهترین شرایط الکترونهایی که از چنین سیستمی می گذرند می توانند 12 درصد از انرژی خود را به نوری که از کاواک می گذرد انتقال بدهند . با از دست دادن این مقدار انرژی الکترونها در دام موج گرانرو می افتند . سرعت آنها آنقدر کم می شود که دیگر نمی توانند به طور موثر انرژی به موج انتقال بدهند . برای افزایش بازده باید راهی پیدا کرد که یا حرکت موج گرانرو طوری آهسته شود که با سرعت الکترون تطبیق کند و یا الکترونها چنان سرعتی کسب کنند که با موج گرانرو همگام بمانند . برای حفظ سرعت پیشروی باریکه معمولاً لازم است که دامنه و یا دوره ویگلر دوک را کاهش بیابد . باریکه الکترون در ابتدای ورودش به ویگلر اساساً در خط راست حرکت می کند یعنی کل سرعتش در امتداد محور است . میدان مغناطیسی ویگلر باعث خمش باریکه در امتداد عرضی می شود . این کار از سرعت پیشروی می کاهد و بخشی از آن را به سرعت عرضی تبدیل می کند . البته ، این مولفه محوری سرعت است که باید با سرعت موج گرانرو تطبیق کند . کاهش تدریجی شدت میدان ویگلر و یا دوره آن بین دو سر کاواک سرعت عرضی الکترون را کم می کند و آن را دوباره به سرعت محوری تبدیل می کند . به این ترتیب با آنکه باریکه الکترون به موج نور انرژی می دهد و آن را تقویت می کند حرکت پیشرونده باریکه حفظ می شود . در این صورت گردشهای عرضی الکترونها کوچکتر خواهد بود و بنابراین سرعت محوری لازم برای همگامی با پیشرفت موج گرانرو حتی وقتی که سرعت کل کاهش می یابد حفظ می شود . در یک لیزر الکترون آزاد با ویگلر دوکی به دام افتادن باریکه الکترون در دره های موج گرانرو به معنی پایان انتقال انرژی نیست . همچنان که ویگلر ضعیف می شود الکترونهای به دام افتاده سرعت محوری کسب می کند که باعث سوار شدن آنها بر قله های موج گرانرو می شود و عمل تقویت ادامه می یابد . در لیورمور ویگلر دوکی در لیزر الکترون آزاد با طول موج میلی متری ، 35 درصد انرژی باریکه الکترون را می گیرد و به تابش الکترومغناطیسی تبدیل می شود در حالیکه ویگلر یکنواخت در همین سیستم فقط 6 درصد انرژی کسب می کند .

محاسبات نظری نشان می دهند که ویگلر دوکی می تواند تا 65 درصد از انرژی باریکه الکترون را به پرتو همدوس تبدیل کند .
نکته دیگر در طراحی ویگلر ، انتخاب میان ویگلر مارپیچی و ویگلر صفحه است. ویگلر مارپیچی باریکه الکترون را در مسیری حلزونی هدایت می کند در حالی که مسیر حلزونی سرعتهای عرضی و محوری باریکه ثابت می مانند ، ولی سرعت در حرکتی که ویگلر صفحه ای مسیری سینوسی به آن تحمیل می کند . در مسیر حلزونی سرعتهای عرضی و محوری باریکه ثابت می مانند ، ولی سرعت در حرکتی که ویگلر صفحه ای تحمیل می کند نوسانی است . برای انجام بر هم کنشی یکسان میان باریکه الکترونی و موج گر انرو ، میدان مغناطیسی مورد نیاز در ویلگر مارپیچی 70 در صد میدان ویگلر صفحه ای است. ولی در عوض ویگلر صفحه ای تنظیمش ساده تر و بنابر این برای کار با دوکی کننده های مختلف مناسبتر است. اگر چه ویگلرهای پیشرفته می توانند انرژی بیشتری از باریکه الکترون بگیرند ، ولی کارایی مطلوب مستلزم باریکه ای با کیفیت عالی است . آزمایشگران به اصلاح شتابدهنده های الکترون مشغول اند تا بتوانند باریکه های مورد نیاز لیزرهای الکترون آزاد را فراهم کنند . برای کارایی مطلوب هر لیزر الکترون آزاد خاصی به شتابدهنده مناسب خود نیاز دارد . برای مثال « حلقه های انباشت الکترون » باریکه های الکترون با کیفیت خوب و انرژی زیاد با جریانهای کم و متوسط تولید می کنند بنابراین برای لیزرهای کم توان و با طول موج کوتاه بسیار مناسب اند . بازده لیزرهای الکترون آزادی که با الکترونهای پر انرژی کار می کنند عموماً کم است زیرا جرم موثر الکترون هایی که با سرعتی نزدیک به سرعت نور حرکت می کنند زیاد است و بنابراین در بر هم کنش با میدان ویگلر حساسیت کمتری نشان می دهند باریکه الکترون در حلقه انباشت متشکل از یک رشته تپهای پیکو ثانیه ای است این تپها پیوسته در حلقه گردش می کنند وامکان می دهند که لیزر الکترون آزاد به صورت نوسانگر عمل کند . نور لیزر الکترون آزادی که به کمک باریکه الکترونی حلقه انباشت تولید می کنند شامل تپهای کوتاهی است که با تپهای باریکه تطبیق می کند . این تپها رفت و برگشتهای متعددی در کاواک انجام می دهد تا توان لازم را کسب کنند . در شتابدهنده های خطی رادیو – بسامدی از یک مجموعه کاواک استفاده می شود که حاوی میدانهای الکترو مغناطیسی با تغییرات سریع برای شتاب دادن الکترونهاست . این شتابدهنده ها باریکه هایی تولید می کنند که شامل ماکروتپهایی ( نوعاً با طولی در حدود میکرو ثانیه ) است که هر یک از آنها از یک رشته میکرو تپ پیکو ثانیه ای تشکیل می شود . در حال حاضر ، این شتابدهنده ها برای نوسانگرهای لیزرهای الکترون آزادی که نور مرئی گسیل می دارند الکترون فراهم می کنند . لیزرهایی که با شتابدهنده های خطی رادیو – بسامدی کا می کنند نیز مثل لیزرهایی که با حلقه انباشت کار می کنند ، نور را به صورت تپ منتها با توانهای بسیار زیادتر ارسال می کنند . شتابدهنده های خطی القایی هم قادرند لیزرهای الکترون آزاد پرتوانی را به کار بیندازند . اساس کار آنها بر این است که با تغییر سریع شدت میدان مغناطیسی در یک کاواک نیروی محرکه القایی ایجاد می شود . باریکه الکترون کار سیم پیچ ثانویه در مبدل مغناطیسی را انجام می دهد . قله توانی که شتابدهنده های خطی القایی تولید می کنند بلند تر از قله ای است که شتابدهنده های رادیو – بسامدی تولید می کنند ، اما برای رسیدن به توان متوسط زیاد باید به آنها پی در پی الکترون شلیک کرد . آزمایشگران در لیورمور توانسته اند به تپهایی به مدت 50 نانو ثانیه جریان 10000 آمپر و انرژی Mev 50 دست بیابند . پژوهشگران لیورمور در حال تکمیل شتا بدهنده هایی هستند که بتوانند چنین تپهایی را 10000 بار در ثانیه تولید کنند. گرچه شتاب دهنده های الکتروستاتیکی در مقایسه با شتابدهنده های خطی از توان متوسط کمتری بر خوردارند ، ولی می توانند باریکه های الکترونی پیوسته فراهم کنند که برای لیزرهای الکترون آزادی مناسب است که در گستره میکروموج تا مری نورگسیل می کنند. میکروترونها نیز قادر به این کار هستند. میکروترون دستگاهی است که فقط از یک کاواک شتا بدهنده رادیو – بسامدی و آهنربایی که باعث دور زدن باریکه الکترون می شود تشکیل شده است ، بنابر این ، باریکه بارها از کاواک شتا بدهنده می گذرد. این احتمال هست که شتابدهنده های الکترون استاتیکی و میکروترونها برای تحقیقات و کاربردهای زیست پزشکی خیلی مناسب باشند ، زیرا در این موارد همدوسی و قابلیت کوک شدن نور لیزر مهمتر از توان فوق العاده زیاد است. کاربرد لیزرهای الکترون آزاد ، حتی در وضع نا کامل فعلی ، به عنوان چشمه های پرتوان تپی و پیوسته نور مرئی و فرو سرخ در کارهای پژوشی شروع شده است . از هم اکنون پیداست که این نوع لیزرهادر رشته های بسیار مختلف ، از زیست پزشکی گرفته تا فیزیک حالت جامد ، ابزارهایی کارامد برای آزمایش اند. اولین تجهیزات استفاده از لیزرهای الکترون آزاد در سال 1984 توسط لوبیس الیاس از دانشگاه کالیفرمیا در سانتا بار بارا برپا شد. در این تجهیزات الکترونها در یک شتا بدهنده الکتروستاتیکی 3MEV بلند- تپ فراهم می شوند . قله توانی که این سیستم در گستره فرو سرخ دور – یعنی 390 تا 1000 میکرون – تولید می کند 10 کیلووات است. در یکی از اولین آزمایشهایی که با این دستگاه انجام شد ، پژوهشگران اثر طول موج رادر جهشهای نور – بر انگیخته در مولکولهایDNA مطالعه کردند . از تسهیلات سانتا باربارا برای مطالعه ساختار نوارهای انرژی الکترون در نیم ر ساناها ، تقسیم اشتارکی خطی و غیر خطی فونونها ( امواج صوتی کوانتیده ) در بلورهااستفاده شده است. بتازگی میدی تسهیلاتی برای استفاده های عمومی تر در استانفورد دایرکرده است. این لیزر الکترون آزاد متکی بر یک شتابدهنده خطی رادیو – بسامدی است . نور آن را می توان روی طول موج مرئی 5 و0 میکرون تا فرو سرخ میانی 10 میکرو ثانیه ای گسیل کند و قله توان آن تا دو مگا وات می رسد . 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   27 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله چاپ سیلک

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله چاپ سیلک دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 چاپ در لغت به‌معنای نقش، اثر، مُهر، و نشان آمده و در متون مختلف کلمات طبع، باسمه، و تافت به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. در اصطلاح، به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت نقوش دوبعدی (حروف، ارقام، خطوط، تصاویر، و جز آن) به‌وسیله انداختن اثر این نقوش بر کاغذ، پارچه، یا مواد دیگر، به‌ویژه چاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته می‌شود. در تعریفی دیگر، چاپ مجموع عملیاتی است که متن خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. چاپخانه نیز در لغت به‌معنای محل و مکان چاپ کردن و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمه‌خانه به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهده انجام کارهای چاپی بر روی کاغذ و سایر اشیا از طریق انواع چاپ برآید و، به تعبیری دیگر، محلی است که چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن در آنجا انجام می‌گیرد
تاریخچه
پیدایش چاپ را می‌توان به سده‌های پیش از تاریخ، زمانی که انسان اقدام به ساخت مُهرهای گلی و چوبی کرد، نسبت داد؛ ولی ابداع چاپ به‌مفهوم امروزی را به کشور چین نسبت می‌دهند. چینی‌ها در اواخر قرن دوم میلادی سه عنصر مورد نیاز چاپ، یعنی کاغذ، جوهر، و سطوح کنده‌کاری‌شده را در اختیار داشتند. شواهد تاریخی برجای‌مانده نشان می‌دهد که در عصر سلسله‌های سویی و تانگ در چین .عمل تکثیر را، نه تنها به‌کمک سنگ (فشردن و یا مالیدن آن بر کاغذ)، بلکه با چوب، فلز، و حتی گِل پخته به‌طور دقیق انجام می‌دادند و، بدین ترتیب، متونی را در نسخه‌های متعدد تولید می‌کردند. ابتدایی‌ترین روش کار چاپ قالبی بود؛ بدین‌گونه که مطالب را روی تکه‌های چوبی حک و سپس بر کاغذ منتقل می‌کردند. نخستین نسخه چاپی موجود در جهان اثری است که در ایالت کانسای چین به‌دست آمده است. این نسخه کار شخصی به نام وانگ چیه است که تاریخ چاپ را 11 مه 868 م. ذکر می‌کند. پس از چاپ قالبی، استفاده از حروف متحرک معمول شد. در فاصله سال‌های 1041-1408م.، نخستین بار، فردی چینی به نام پی شنگ، با استفاده از نوعی چسب و گل، اقدام به ساخت حروف متحرک کرد. در 1403م. پادشاه کره، هتای تجونگ،دستور ساخت حروف متحرک از مفرغ را داد. در همین زمان، در اروپا نیز اختراع حروف متحرک بدون اطلاع از کار چینی‌ها، توسط گوتنبرگ انجام گرفت. گوتنبرگ، چاپگر آلمانی، نخستین کسی بود که برای هر حرف قطعه فلزی جداگانه درنظر گرفت. وی قطعه‌ها را برای ترکیب کلمات مناسب کنار هم قرار داد، بر آنها مرکب مالید، و بر ورق‌های کاغذ فشرد و به این ترتیب چاپ نوین را باب کرد. وی حروف را ابتدا از جنس چوب، سپس از سرب، و بعدها از آلیاژ سرب، قلع، و آنتیموان ساخت. گوتنبرگ روزانه بین 300 تا 500 برگ چاپ می‌کرد. نخستین کتابی که او به این شکل پدید آورد کتاب مقدس 42 سطری بود. کتاب‌هایی که در این زمان به‌چاپ می‌رسید به اینکونابولا معروف است.
ابداع گوتنبرگ ظرف مدتی حدود 40 سال در همه کشورهای عمده اروپایی رواج یافت و چاپخانه‌هایی با این روش به‌وجود آمد. در فاصله سال‌های 1460 ـ 1470 م. چاپخانه‌هایی در آلمان و سایر کشورهای اروپایی پدید آمد. در نیم‌قرن نخست پس از کار گوتنبرگ، حدود چهل‌هزار کتاب به چاپ رسید و شمارگان مجموع آنها از 12 میلیون نسخه فراتر رفت. در پایان قرن پانزدهم در اروپا، بیش از دویست چاپخانه در شصت‌ونه شهر فعالیت مستمر داشتند. از جمله چاپخانه‌های مهم آن دوره می‌توان به چاپخانه آنتون کابرگر در شهر نورنبرگ اشاره کرد که تعداد ماشین‌های چاپ آن 24 دستگاه بود و صدها نفر در آن چاپخانه کار می‌کردند.
کار چاپ با حروف عربی نیز پیش از کشورهای اسلامی و عربی، در اروپا آغاز گردید و نخستین چاپخانه عربی، در ]ایتالیای مرکزی[ به‌دستور کاردینال فرناندومدیچی، دوک بزرگ توسکانا، و ریاست جوانی ایتالیایی، به نام جیوانی باتیستا رایموندی، تأسیس گردید. این چاپخانه در 6 سپتامبر 1586 آغاز به‌کار کرد و کتاب قانون ابن سینا را به‌همراه کتاب النجاه که خلاصه شفای بوعلی سیناست، به‌عنوان نخستین محصول خود، در سال 1593 به چاپ رساند. البته در فاصله انتشار این کتاب‌ها، کتاب‌های کوچک دیگری به زبان عربی به چاپ رسید؛ از جمله: ترجمه عربی انجیل‌های چهارگانه (1590)؛ کتاب‌های الکافیه اثر ابن حاجب والاجُرومیه اثر ابن آجُروَم منهاجی (1592)؛ نزهه‌المشتاق فی ذکرالامصار و الاقطار و البلدان و الجُزر و المدائن و الآفاق اثر شریف ادریسی؛ کتاب تحریر اصول اقلیدس (1594) اثر خواجه نصیرالدین طوسی؛ و التصریف (1610) درباره صرف و نحو عربی، تألیف امام عِزّی
در پاریس نیز چاپخانه دیگری با نام چاپخانه زبان‌های شرقی، که نخستین چاپخانه عربی در پاریس به‌شمار می‌رفت، تأسیس شد. در هلند، فرانسیسکو رافلنجیوس (1597-1539) چاپخانه‌ای عربی را که از نظر چاپ حروف در سطحی پایین‌تر از چاپخانه مدیچی قرار داشت تأسیس کرد. در این چاپخانه >الفبای زبان عربی< و پنجاه مزمور از مزامیر عهد قدیم و فرهنگ عربی بزرگ وی نیز در سال 1613 از سوی پسرش به‌چاپ رسید .
در آلمان، نخستین چاپخانه عربی از سوی پتروس (پیتر) کریستن (1575-1640) تأسیس گردید. از سال 1608 تا 1611 م. چند کتاب عربی به‌چاپ رسید که موارد ذیل از آن جمله است :>دستور زبان عربی در سه جلد؛ کتاب دوم از قانون ابن سینا؛ رساله یهودای اسخریوطی، بر طبق نسخه خطی پوستل در کتابخانه هایدلبرگ؛ شرح حال نویسندگان انجیل‌های چهارگانه، برطبق نسخه خطی عربی موجود در کتابخانه وین؛ و حواشی انجیل متیû بر اساس ترجمه عربی (742:7).در سده 17 م. تحولاتی در صنعت چاپ ایجاد شد. از جمله در سال 1620 ویلم جانسون بلو با افزودن وزنه تعادل، برای ایجاد فشار، گامی در جهت ماشینی کردن صنعت چاپ برداشت. در 1790 دانشمند و مخترع انگلیسی به نام ویلیام نیکُلسون با به‌کارگیری جوهر و سیلندر، نخستین ماشین چاپ روتاری را ابداع کرد و پس از او، با استفاده از شیوه پرس، امکان چاپ تا 250 نسخه در ساعت فراهم شد. نخستین بار در 1790 کلیشه‌سازی در جهت بالا بردن تعداد نسخه‌های چاپی و افزایش سرعت چاپ مورد استفاده قرار گرفت. در 1803 فردریک کونیگ نیروی ماشین بخار را در صنعت چاپ به‌کار برد و، به‌دنبال آن، استفاده از ماشین‌های چرخشی دوّار رواج یافت.
در این زمان، چاپخانه‌هایی با استفاده از ماشین‌های جدید گسترش یافت و چاپخانه‌هایی نیز در خاورمیانه ایجاد گردید. نخستین چاپخانه در شرق، در قرن 16 م.، در استانبول تأسیس شد و اولین چاپخانه شرق عربی، در قرن 18 م. در سوریه دایر گردید.. در مصر نیز، در سال 1230 ق./ 1786م.، اولین چاپخانه به‌دستور محمدعلی پاشا به نام مطبعه بولاق* تأسیس شد که یکی از مهم‌ترین، معتبرترین، و قدیمی‌ترین چاپخانه‌های جهان اسلام به‌شمار می‌رفت. در آن چاپخانه، علاوه بر چاپ و انتشار کتاب، نظامنامه، تعلیمات، و اعلامیه‌های قانونی نیز به‌چاپ می‌رسید .
در 1886-1890، نخستین ماشین چاپ لاینوتایپ اختراع شد و پس از آن در 1896-1897 ماشین مونوتایپ وارد عرصه صنعت چاپ گردید. اختراع ماشین کاغذسازی توسط برادران فوردرینیر در آغاز سده 19 م.، به پیشرفت صنعت چاپ کمک شایانی کرد. ظهور چاپ اُفست* در 1905، توسط ایرا روبل ، امکان چاپ انبوه و سریع را به‌وجود آورد. از نیمه دوم قرن نوزدهم به بعد پیشرفت‌ها و تحولات بسیاری در صنعت چاپ رخ داد، که استفاده از روش حروفچینی به‌وسیله عکاسی، اختراع ماشین منوفتو ، استفاده از دستگاه‌های چاپ زیروگرافی و چاپ استنسیلی از آن جمله‌اند. با ظهور رایانه، فعالیت‌های صنعت چاپ دستخوش تحولی دیگر شد. در 1964، رایانه وارد صنعت چاپ گردید و امکانات آن موجب تنوع و تسهیل امر چاپ شد. با پیدایش ماشین‌های تحریر مغناطیسی آی.بی.ام.، ماشین تحریر به واژه‌پرداز مبدل گردید و به‌دنبال آن، نشر رومیزی *شکل گرفت. اساس و بنیان نشر رومیزی بر پایه رایانه‌های شخصی و چاپگر لیزری بنا شده است؛ و همه فعالیت‌های اساسی و عمده از جمله حروفچینی، طراحی، صفحه‌آرایی، تصحیح، و انواع پردازش‌ها که پیش از این در واحدهای جداگانه دور از هم انجام می‌گرفت در یک جا انجام می‌شود. نشر رومیزی تحولی بنیادین در صنعت چاپ ایجاد کرد و امروزه به‌سبب سرعت، دقت، و سهولت جایگزین شیوه‌های دیگر چاپ شده است .
با توجه به کوشش‌هایی که تاکنون در صنعت چاپ به‌عمل آمده، پنج شیوه اصلی: 1) چاپ برجسته؛ 2) چاپ گود؛ )3 چاپ مسطح؛ 4) چاپ استنسیلی؛ و 5) چاپ از راه عکاسی را می‌توان برشمرد.
چاپ برجسته. در این روش رنگ یا مرکب از سطوحی که از اطرافش برجسته‌تر است به سطح دیگر منتقل می‌شود، و به این ترتیب، نقش بر سطح مورد نظر انتقال می‌یابد. برجستگی‌های زیر غلتک، رنگ یا مرکب را می‌گیرد و سپس بر صفحه کاغذ منتقل می‌کند. ماشین‌های مولتی گراف یا لترپرس] به این شیوه عمل می‌کنند.
چاپ گود. در این روش، رنگ یا مرکب در قسمت‌های گود یا فرورفته جای می‌گیرد و سپس به صفحه چاپی انتقال می‌یابد. فرورفتگی‌های زیر غلتک رنگ یا مرکب را می‌گیرد و سپس بر صفحه کاغذ انتقال می‌دهد. شیوه‌هایی که در چاپخانه‌ها به هلیوگراوور ، روتوگراوور ، و اینگراوینگ معروف است نمونه‌هایی از این نوع چاپ به‌شمار می‌رود .
چاپ مسطح. در این روش، مرکب یا رنگ از وسیله یا رویه‌ای مسطح به رویه مسطح دیگر انتقال می‌یابد. چاپ مسطح شیوه‌ها و دستگاه‌های مختلف دارد. از جمله مهم‌ترین شیوه‌های آن چاپ سنگی*، چاپ افست، و چاپ زیروگرافی است.
در چاپ سنگی ابتدا مطلب را روی کاغذ لعاب‌داده با مرکّب مخصوص می‌نویسند، لوحی سنگی را که کاملاً صیقل خورده و با محلول رقیق اسیدی شسته شده است خشک و گرم می‌کنند، سپس کاغذ نوشته‌شده را خیس کرده روی سنگ برمی‌گردانند و با ابزاری می‌فشارند. از قسمت‌های رطوبت‌گرفته کاغذ، رطوبت به سنگ منتقل می‌شود، اما چون نوشته‌ها بر اثر داشتن چربی، رطوبتی به خود نگرفته‌اند، جای آنها روی سنگ خالی می‌ماند و هنگامی که نورد مرکّب روی سنگ حرکت می‌کند، جای نوشته‌ها که رطوبت نگرفته است مرکب را به‌خود می‌گیرد و قسمت‌هایی دیگر که مرطوب است ـ بر اثر خاصیت تنافر آب و چربی ـ مرکّب جذب نمی‌کند. حال اگر کاغذ را روی سنگ قرار دهند و بفشارند، نقش سنگ یا نوشته‌های مرکّب‌خورده به کاغذ منتقل می‌شود.
در چاپ افست از صفحه فلزی نازکی از جنس آلیاژ روی (زینک) استفاده می‌شود. در این روش نقشی که روی صفحه نازک و انعطاف‌پذیر فلزی ظاهر شده، از طریق چند استوانه که به‌سرعت در حال چرخش است به یکدیگر و سرانجام به کاغذ انتقال می‌یابد. یکی از گردونه‌ها، حامل مرکّب، دیگری حامل آب، و گردونه دیگر که از جنس لاستیک است نقش را از گردونه حامل فلز می‌گیرد و، به‌سرعت و با فشار، به صفحه‌ها یا طومارهای کاغذ منتقل می‌کند. به این ترتیب، عمل چاپ با سرعت و سهولت نسبی انجام می‌گیرد.
در فرایند زیروگرافی، تصویر صفحه از طریق مجموعه‌ای از عدسی‌ها و آیینه‌ها بر استوانه یا گردونه انتقال می‌افتد. این گردونه حامل گرده‌هایی است که بار الکتریکی منفی دارد و گرده‌های مرکّب یا رنگ، به نقاطی از صفحه کاغذ می‌چسبد که بر آنها نور تابیده نشده است. این‌گونه نقاط همان جاهایی است که نقش (حروف یا اشکال) بر آنها ظاهر می‌شود. ماشین‌های پلانتا ، سلکتا ، آلبرت ، ملخی ، ژوهانسبورگ ، و هایدبرگ به این شیوه عمل می‌کنند
چاپ استنسیلی. در این روش، مرکّب یا رنگ از میان پرده‌ای نازک، ظریف، و متخلخل به سطح دیگری منتقل می‌شود و نقش را بر آن چاپ می‌کند. چاپ استنسیلی شیوه‌ها و دستگاه‌های مختلف دارد، از مهم‌ترین شیوه‌های آن می‌توان به دستگاه تکثیر استنسیلی و چاپ سیلک اسکرین اشاره کرد.
در دستگاه تکثیر استنسیلی، مطالب بر کاغذ استنسیل، که از جنس و لایه مخصوصی ساخته و پوشیده شده، با ماشین یا دست نوشته می‌شود. سپس کاغذ استنسیل را دور غلتک دستگاه تکثیر می‌پیچند و غلتک را به‌کار می‌اندازند. مرکّب از میان منفذهایی که بر اثر قلم یا حروف ماشین تحریر در کاغذ استنسیل ایجاد شده است می‌گذرد و نقش مورد نظر را بر صفحات کاغذ منتقل می‌کند.
در چاپ سیلک اسکرین از نوعی شابلون به‌عنوان فرم چاپی استفاده می‌شود. در واقع، مجموعه‌ای از شابلون و چارچوبی که آن را احاطه کرده است فرم چاپی را تشکیل می‌دهد. در شابلون، آن قسمتی که مرکّب از میان مش یا اسکرین عبور کند باز می‌ماند و سایر قسمت‌ها توسط فیلم یا ماده امولسیونی بسته می‌شود و به مرکّب اجازه عبور نمی‌دهد.
چاپ از راه عکاسی. در این روش، نور جای رنگ و مرکّب را می‌گیرد. در فرایند عکاسی، نقش و تصویر بر اثر برخورد تابش‌های نور به کاغذهای حساس به آنها منتقل می‌شود. مراحل دیگر عکاسی، مانند فعل و انفعال‌های شیمیایی ظهور و ثبوت، سبب می‌شود که تصویر و نقش ثبات و دوام پیدا کند. انواع ماشین‌های عکاسی، دستگاه‌های تکثیر اوزالیدی، و بلوپرینت و وایت پرینت به این شیوه عمل می‌کنند.
در فرایند چاپ، نخستین مرحله، حروفچینی* است که شامل چیدن و مرتب کردن حروف، نمادها، و نشانه‌ها در کنار یکدیگر است که به سه شکل دستی، ماشینی، یا از طریق فیلم یا تصویر انجام می‌گیرد.
چاپ و چاپخانه در ایران. اگر چاپ را انتقال نقش از صفحه چوبی حکاکی‌شده بر کاغذ بدانیم، در قرن 7 ق. در عصر ایلخانان چاپ به ایران راه یافت. گیخاتوخان برای تأمین نیاز خود به پول نقد، در 693 ق. دستور داد پول کاغذی (چاو) را، به‌همان شکلی که در آن زمان در چین رواج داشت، چاپ کنند. این پول در "چاوخانه" تبریز چاپ شد. حروف چاپی نخستین بار در 1038 ق. از اروپا، به تشویق شاه عباس، وارد ایران شد. شواهد نشان می‌دهد که حروف چاپی عربی و فارسی، همراه با دستگاه ساده و ابتدایی چاپ، در جلفای اصفهان در اختیار فرقه مسیحیان کرملی بوده است. نخستین کتاب چاپی در ایران، کتابی به زبان ارمنی است که در 1051ق. در جلفا و به کوشش کشیشان ارمنی چاپ شد. این کتاب شرح احوال قدّیسان و گروهی از روحانیان مسیحی بود که در 705 صفحه با ابعاد 5/25×18 و به‌صورت دو ستونی چاپ شده است.
در زمان صفویان، افشاریان، و زندیان در زمینه چاپ، فعالیت چندانی صورت نگرفت. تحول جدّی چاپ در ایران، در زمان فتحعلی شاه روی داد. در این زمان، به‌همت عباس میرزا، چند تن برای آموختن فن چاپ به کشور انگلستان و روسیه اعزام شدند و پس از آموختن این فن، برای نخستین بار، دستگاه‌های چاپ سربی* را به ایران آوردند (43:18). در همین زمان میرزا زین‌العابدین تبریزی به‌دستور عباس میرزا به روسیه اعزام شد تا فنون چاپ و روش ساختن مرکّب را فراگیرد. وی پس از بازگشت به ایران، چاپخانه‌ای را در تبریز با حروف سربی راه‌اندازی کرد (44:19). نخستین کتاب چاپ سربی به نام رساله فتحنامه درباره جنگ‌های ایران و روسیه، در این چاپخانه به طبع رسید. این چاپخانه تا سال 1245 ق. دایر بود (748:14). اولین چاپخانه سنگی هشت سال پس از چاپ سربی، باز هم به ابتکار عباس میرزا به ایران وارد شد. این چاپخانه نیز در تبریز دایر گردید (4:21).
چاپ و نشر کتاب در تهران از سال 1239 ق. آغاز شد. تهران پس از اصفهان و تبریز، سومین شهر از حیث تاریخ چاپ و نشر کتاب در ایران است. فهرست چاپکرده‌های چهار دهه و اندی از روزگاران نخستین نشر کتاب در تهران (1239-1282 ق.) که به ضمیمه کتاب گنجینه اثر میرزا عبدالوهاب معتمدالدوله به چاپ رسیده است، خود مشتمل بر روایتی از مراحل نخستین کار است. این فهرست نشان می‌دهد که از سال 1239 تا 1282 ق. بیش از 338 عنوان کتاب در تهران انتشار یافته است. کتاب‌های منتشرشده را در این فهرست به 25 رده طبقه‌بندی کرده‌اند و، بنابر آنچه در سیاهه آمده، در 43 سال نخست نشر در تهران، 35 عنوان "کتب فقهیه"؛ 12 عنوان "کتب اصولیه"؛ 10 عنوان "تفسیر"؛ 13 عنوان "کتب اللغه"؛ 18 عنوان "کتب تواریخ"؛ 6 عنوان "کتب مذهب"؛ 6 عنوان "در کلام"؛ 11 عنوان "کتب طب"؛ 14 عنوان "کتب ادبیه"؛ 5 عنوان "در منطق"؛ 5 عنوان "معانی و بیان"؛ 18 عنوان "در نحو"؛ 6 عنوان "در صرف"؛ 10 عنوان "در هیئت، حساب، نجوم، هندسه، جغرافیا، و سیاق"؛ 2 عنوان "کتب رجال"؛ 4 عنوان "از کتب بحارالانوار"؛ 2 عنوان "کتب تفسیر خواب"؛ 30 عنوان "کتب احادیث و اخبار و غیره فارسی"؛ 14 عنوان "کتب احادیث و اخبار و غیره عربی"؛ 2 عنوان "در علم عروض"؛ 14 عنوان "کتب ادعیه"؛ 21 عنوان "کتب مصیبت"؛ 32 عنوان "دیوانات"؛ 11 عنوان "قصه و حکایات"؛ و 47 عنوان" بچه‌خانی ]بچه‌خوانی[" چاپ و منتشر شده است (31:15).
در عصر ناصرالدین شاه قاجار چاپ رونق بیشتری یافت، چاپخانه‌های تازه‌ای تأسیس شد، و برای نخستین بار در ایران روزنامه و مجله منتشر گردید. انقلاب مشروطه ایران نقطه عطفی در تاریخ چاپ و نشر ایجاد کرد. در آن زمان چاپ کتاب، اعلامیه، روزنامه، و بیانیه‌های سیاسی رونق بیشتری داشت. پس از جنگ جهانی اول، دوره تازه‌ای در فعالیت‌های چاپی ایران آغاز شد و چاپخانه‌های دولتی و غیردولتی تازه‌ای تأسیس گردید. پس از جنگ جهانی دوم نیز شاهد رونق مواد چاپی هستیم؛ در این زمان چاپخانه‌ها به‌طور شبانه‌روزی کار می‌کردند. در سال 1320 چاپگران داخلی با دستگاه‌های چاپ نظیر لاینوتایپ آشنا شدند و در انجام امور چاپ از آن استفاده کردند. در سال 1335 چاپخانه عظیم و مجهزی به نام چاپخانه افست تأسیس شد که نیازهای کشور را در زمینه کتاب‌های درسی تأمین می‌کرد. در سال 1340 چاپخانه‌های روزنامه کیهان و اطلاعات در توسعه، تجهیز، و تکمیل دستگاه‌های خود گام‌های بلندی برداشتند. از سال 1350 به بعد، ماشین‌های لاینوترون[33] وارد چاپخانه‌های کشور گردید که سبب توسعه بیشتر این مراکز شد (:1 105-107). در این زمان، تعداد چاپخانه‌ها در شهر تهران رو به افزایش نهاد به‌صورتی‌که تا اسفند 1355 تعداد 399 چاپخانه در تهران فعالیت داشت. 2/48 درصد این چاپخانه‌ها در دهه 1340-1349 تأسیس شده بود که گسترش صنعت چاپ را در این دهه نشان می‌دهد (41:10).
پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران در سال 1357، حجم و تنوع مطالب چاپی افزایش پیدا کرد. در دهه 1360، رایانه در ایران به‌سرعت رواج یافت و برای حروفچینی مورد استفاده قرار گرفت. کاربرد گسترده رایانه‌های شخصی، کار حروفچینی، صفحه‌آرایی، و دیگر فعالیت‌های چاپ را تسهیل کرد. استفاده از چاپگرهای لیزری و پویشگرها[34] در دهه 1370 چهره چاپ را دگرگون ساخت. هم‌اکنون حروفچینی با رایانه و دستگاه‌های لاینوترون بزرگ و کوچک و برخی دستگاه‌های مشابه انجام می‌گیرد (:1 107-108).
در حال حاضر، صنعت چاپ، به‌مدد استفاده از فن‌آوری‌های نوین، تحول چشمگیری یافته است. تأثیر فن‌آوری به‌گونه‌ای است که کار چاپ از ابتدا تا انتها به‌شکلی منطقی و اصولی اجرا می‌شود. برنامه‌هایی نیز طرح‌ریزی شده که کار را، از مرحله طراحی تا صحافی، هدایت می‌کند و همه دستگاه‌های لیتوگرافی، چاپ، و صحافی نیز همگام با برنامه فعالیت می‌کنند. استفاده از نظام‌های کنترل از راه دور و تنظیم خودکار، ماشین‌های حافظه‌دار، نظام‌های ظهور زینک در ماشین‌های چاپ، و دستگاه‌های پیشرفته برش و کتاب‌سازی، رواج یافته و سبب افزایش حجم مواد چاپی به‌شکل کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن شده است (2:3-3). عکاسی رایانه‌ای به‌سرعت در حال پیشرفت است و امکاناتی چون روتوش آسان‌تر، زمان کوتاه‌تر، و انعطاف بیشتر کار را به‌وجود آورده است. استفاده از لوح‌های فشرده حاوی عکس، به‌عنوان بانک اطلاعات تصویری معمول شده است. نشر الکترونیکی و تکثیر به‌صورت فایل و لوح‌های فشرده متداول گردیده و استفاده از پویشگرهای قوی با وضوح زیاد در نشر رومیزی گسترش یافته است (8:4-9).

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  11  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله شبکه موبایل چگونه کار می کند؟

اختصاصی از فی بوو دانلودمقاله شبکه موبایل چگونه کار می کند؟ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 در تلفن ثابت "هویت " مشترک مشخص است ِاز کجا؟ از آنجایی که مخابرات با کشیدن دو رشته سیم مسی تا در منزل یا محل کار و دادن بوق این کار برای مشترک کرده است.پس مرحله اول در شبکه مخابرات "هویت" یا شناسایی معتبر بودن مشترک است .
"مکان" مشترک نیز دقیقا مشخص است و این دیگر نیاز به توضیح ندارد یعنی سوییچ هنگامی که کسی با این مشترک کار دارد راحت آن را پیدا کرده و به آن زنگ می زند. قسمت بعدی " محل ثبت charging" است یعنی مشترک هرچقدر با تلفن خود به دیگران زنگ بزند هزینه آن در کجا ثبت می شود؟ جواب مشخص است - در سوییچی که به آن متصل است .
قسمت بعدی " ارائه سرویسهای جانبی " است مثل نمایشگر شماره تلفن و انتقال مکالمه و ... که این هم در سوییچی که تلفن به آن متصل شده است انجام می گیرد.
پس به طور خلاصه شبکه تلفن ثابت مشخصات زیر را دارا می باشد:
1- هویت یا شتاسایی مشترک
2- مکان مشخص جهت تماس گرفته شدن با آن
3- محل ثبت charging
4- ارائه سرویسهای جانبی
در شبکه موبایل ما یک وسیله به نام گوشی موبایل داریم که بدون سیم است و از لحاظ فیزیکی به جایی متصل نیست و هرلحظه مکان خود را تغییر می دهد و ممکن در یک روز در نقاط مختلف کشور (و حتی جهان) حرکت کند.
حالا سوال این است که چگونه باید جهار مشخصه بالا را برای آن پیاده کنیم ؟
قبل از هر چیز ذکر این مورد ضروری است که گوشی موبایل با روش بدون سیم (wireless) از طریق امواج الکترو مغناطیسی با آنتی که به آن BTS گفته می شود(در آینده مفصل در باره آن صحبت خواهیم کرد) ارتباط دارد و از طریق آن به شبکه موبایل وصل می شود(به جای دو رشته سیم مسی).
1- تعیین هویت:
در موبایل به علت تغییر مکان مشترک (مستقل از مکان بودن) نیاز به مرکزی داریم که اطلاعات تمام مشترکین یک کشور و یا یک شرکت ارائه دهنده سرویس موبایل در آن ثبت شود تا هر وقت شبکه نیاز داشت در اختیار شبکه قرار گیرد(این کار در تلفن ثابت در همان مرکز سرویس دهنده به شما انجام می گیرد) به این مرکز HLR گفته می شود(Home Location Register) این مرکزها به صورت متمرکز در یک یا بعضا در نقاط محدودی از یک کشور ایجاد می شود.
و برای اینکه یک مشترک امکان استفاده از شبکه را داشته باشد به مشترک کارتی به نام SIM (Subscriber Identity Module) کارت داده می شود که این کارت وسیله شناسایی مشترک در شبکه است - پس اگر SIM کارت در گوشی موبایل قرا رگیرد و تعاریف مخصوص آن در HLR ثبت گردد مشترک می تواند هر کجا از کشور که برود امکان تماس گرفتن و یا تماس گرفته شدن را دارا می باشد.
2- مکان مشترک در شبکه موبایل
هنگامی که یک مشترک در شبکه حرکت می کند با تکنیکهایی که در آینده در باره آن صحبت خواهیم کرد آخرین مکان آن در HLR ثبت می شود بنابرابن هر کس بخواهد به یک موبایل زنگ بزند آخرین مکان آن از HLR پرسیده می شود و بعد به موبایل زنگ می خورد.
3- ثبت charging
ثبت مقدار هزینه مکالمه موبایل در آخرین سوییچی که به موبایل سرویس می دهد انجام می گیرد .
مثلا مشترکی از تهران به سمت مازندران رفته و از آنجا به مشهد می رود ودر طی مسیر چندین بار به نقاط مختلف تماس گرفته است هنگامی که در محدوده تهران بوده در سوییچهای تهران charging ثبت شده و در ملزندران در سوییچ مازندران و در مشهد هم در سوییچ مشهد ثبت می شود.
در آخر کلیه هزینه مکالمات از سراسر کشور به مرکزی در تهران که مرکز صورتحساب است ارسال می شود و بعداز جمع بندی و محاسبه برای مشترک صورتحساب ارسال می شود(در تلفن ثابت تمام هزینه های مکالمه در مرکز سرویس دهنده ثبت می شود)
4- ارئه سرویسهای جانبی
این سرویسها توسط آخرین سوییچ سرویس دهنده به موبایل از طریق HLR سوال می شود که چه سرویسهایی باید در اختیار مشترک گذاشته شود مثل انتفال مکالمه - انتظار مکالمه - نمایشگر شماره و .. و سپس آن سرویس ها توسط آخرین سوییچ سرویس دهنده در اختیار مشترک قرار می گیرد.(در تلفن ثابت همان سوییچ محلی که تلفن به آن وصل اشت این کار را انجام می دهد).
گذری کوتاه در مورد شبکه تلفن ثابت
آشنایی مقدماتی با نحوه کار شبکه تلفن ثابت(PSTN)
برای اینکه نحوه کار شبکه موبایل(PLMN) برای شما مشخص شود ابتدا توضیح مختصری در باره شبکه تلفن ثابت خواهم داد .
زمانی که شما در منزل یا محل کار قصد تماس گرفتن دارید ابتدا گوشی تلفن را بر می دارید و صدای بوق خاصی را می شنوید به این معنی که شما مجاز به شماره گیری و استفاده از شبکه تلفن ثابت هستید ارتباط شما با مرکز تلفن محلی (LOCAL) خود بو سیله دو رشته سیم مسی که از درب منزل یا محل کار شما به نزدیکترین پست (POST) (همان جعبه های کو چک سربی رنگ که در روی دیوار معابر نصب شده و به مقداری کابل وارد و خارج شده است)رفته است و از پست به کافو می رود(کافو ها همان کمدهای سبز رنگ است که در کنار خیابانها نصب شده است ) و از کافوها به چاله حوضچه که در زیر زمین توسط مخابرات حفر شده می رود و از آنجا به مرکز تلفن وارد می شود.
در مرکز تلفن دو رشته سیم مسی ابتدا به سالن MDF می رود (سالن MDF سالنی است که در آن کانکتور های زیادی بر روی شلفهای ایستا نصب شده است از یک طرف به ازای هر پورت یا شماره تلفن دورشته سیم مس از سمت سوییچ به آن وارد شده است و از سمت دیر دورشته سیم مسی که از سمت مشترک(منزل یا محل کار شما) آمده به آنجا می رسد و با ارتباط این دو شما می توانیدبه سوییچ وصل شده و یا اصطلاحا بوق داشته یاشید.
لازم به ذکر است هرگاه شما با 117 (خرابی تلفن ) تماس می گیرید به MDF همان مرکز تلفن وصل می شوید و به آنها خرابی تلفن خود را اطلاع می دهید.
سوییچ مخابراتی چیست ؟ دستگاهی است که کار مسیر یابی و مسیر دهی را انجام می دهد ودر ضمن وظیفه ثبت charging که همان مدت رمان مکالمه است را برعهده دارد و ضمنا ارائه سرویسهای مختلف اعم از انتظار مکالمه -انتقال مکالمه - نمایشگر شماره تلفن و غیره به عهده سوییچ می باشد.
سوییچهای تلفن ثابت به دو نوع آنالوگ و دیجیتال تقسیم می شود که سرویسهایی که ذکر شد صرفا در سوییچهای دیجیتال قابل ارائه می باشد.
مراکز مخابراتی بسته به تعداد مشترک در مناطق مختلف شهر ها و روستا ها ایجاد می شود و هر مرکز وظیفه ارائه سرویس به چند پیش شماره خاص در آن شهر را به عهده دارد .
حال دوباره به بحث خود باز گردیم وقتی شما شروع به شماره گیری می کنید سوییچ شماره های گرفته شده توسط شما را تجزیه و تحلیل می کند و مسیر آن را تشخیص می دهد مثلا اینکه این شماره داخل شهری است یا بین شهری و یا بین الملل توسط سوییچ مشخص شده و مسیر شما را به مرکز بعدی که هرکدام وظیفه خاصی به عهده دارند را برقرار می کند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  16  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله مبدل های قدرتی و مبدل های قدرتی خودکار

اختصاصی از فی بوو دانلود مقاله مبدل های قدرتی و مبدل های قدرتی خودکار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 
انتخاب وسایل قطع و وصل کننده ی اختلافات درصدی برای حفاظت مدارهای کوتاه
[3] این فعالیت مخصوص تولید کنندگان برای توصیه ی وسایل قطع و وصل کننده ی اختلافات درصدی برای حفاظت از وسایل مدار کوتاه در تمام لوازم کناری برای این مبدل های قدرت با سرعت سه فازه حدود 1000 کیلووات و بالاتر از آن می باشند.
مقاله ای که از تعداد زیاد از شرکت های شاخصی قدرت بیان شده نشان می دهد که قطع و وصل کننده های اختلاف حداقل مطلوب 1000 کیلووا و کمتر از آن مخصوص لبه های وسایل می باشد ولی این که همگی این شرکت ها در رقابت کردن وسایل قطع و وصل کننده با لبه هایی دارای سرعت 5000 کیلووا و بالاتر کار می کردند و متحدالقول بودند نکته جالب می باشند. برای به کار بردن این توصیه ها در مورد مبدل های قدرت، سرعت قابل چشم پوشی آن ها را باید به عنوان اندازه معادل جسمی مولدهای مبدل ها در نظر گرفت که اندازه معادل جسمی آن برابر با زمان های ظرفیت بندی معادل می باشد و سرعت بندی های اختلاف پتانسیل را به ترتیب مولدهای اختلاف پتانسیل پایین را به وجود می آورد.
[4] گزارش مقالات قبلی شامل توصیه ای می باشند که مولدهای مربوط به قطع و وصل کننده های مدار در ارتباط با همه سیم پیچی هایی بشوند، که این مولدها در حالت بیش از 5000 کیلووا به صورت موازی متصل شوند. گزارش های جدید در مورد این موضوع خیلی واضح نیستند ولی هیچ چیز مشخص نشده است که بتواند توصیه های قبلی را تغییر دهد. حفاظت از مبدل های موازی بدون وسایل قطع و وصل کننده مجزا و حفاظت از یک مولد مجزا مورد نظر می باشد که در آن نوعی خطای انتقال بدون این که یک دستگاه قطع وصل کننده با اختلاف پتانسیل بالا بعداً مورد لحاظ واقع شود.
[5] دستگاه قطع و وصل کننده اختلافی باید با یک نیروی کمکی تنظیم مجدد دستی صورت گیرد در هوا مبدل را قطع خواهد کرد. این ویژگی تنظیم مجدد دستی برای به حداقل رساندن احتمال این که دستگاه قطع و وصل به صورت عمدی قطع شود را نشان می دهد جایی که مبدل را در معرض خرابی بیشتر غیر ضروری قرار می دهد.
[5] وقتی خطوط انتقال دارای وسایل قطع و وصل کننده فواصل با سرعت بالا در همان شکل به پایان می رسند به عنوان یک مولدمبدل خواهند بود در آن حال مولد باید دستگاه قطع و وصل کننده سرعت بالا را داشته باشد. نه تنها این امر برای همان دلیل لازم است که خطوط مورد نظر به آن نیاز دارند بلکه دستگاه های قطع و وصل کننده ی فواصل زمان ناحیه دوم فاز اجازه می دهد که درمعرض خودکار تنظیم آن به صورت پایین تر قراربگیردولی با این وجود حالت انتخابی داشته باشند.
اتصالات مبدل های جریان برای دستگاه های قطع کننده ی اختلافی
[6] یک قانون خیلی طبیعی در این مورد این است که CT موجود در سیم پیچی های وای شکل مبدل قدرت باید درحالت شکل دلتا قرار بگیرد و متصل بشوند ولی CT موجود در سیم پیچ دلتا شکل باید به صورت وای متصل شود و این قانون ممکن است مورد تخلف قرار بگیرد ولی این دستگاه قطع کننده به خاطر لحظاتی که اجازه ی فرض آن داده می شود غیر قابل تخلف است. لبه ها، ما اساس این قانون را یاد خواهیم گرفت. مسئله ی باقی مانده این است که چگونه می شود اتصالات لازم بین CT و دستگاه قطع کننده ی اختلافی را بهوجود آورد.
اتصالات مبدل جریان برای دستگاه های قطع کننده ی اختلافی
[7] دو شرط اساسی که اتصالات دستگاه های قطع کننده اختلافی باید داشته باشند این است: 1- دستگاه قطع کننده ی اختلافی نباید برای نقایص خارجی مربوط به کار الکتریکی به کار رود. 2- دستگاه قطع کننده باید در مورد نقایصی نسبتاً شدید راخلی هم به کار رود.
[8] اگر کسی نداند اتصالات صحیح کدامند این رویه اولین کار برای ایجاد اتصالات خاص می باشدکه شرایط قطع کردن نقایصی را در بر خواهد گرفت. پس فرد می تواند این اتصالات را به خاطر توانایی آن ها در ارائه ی تأمین قطع و وصل نقایصی داخلی آزمایش کند.
شکل 1- توسعه ی اتصالات CT برای دستگاه قطع کننده اختلافی مبدل ها. گام اول
[9] به عنوان مثال شکل 1 را در مورد مبدل قدرت وای دلتا در نظر داشته باشید. گام اول به صورت اختیاری و قرار دادی این است که جریان رایج را در مورد سیم پیچی های مبدل قدرت فرض کند که در هر یک از آن ها جهت هایشان طبق میل ها خواهد بود ولی مشاهده ی شرایط مربوط به علائم قطبی بودن که در آن جریان های موجود در جهت تضاد باشند و در سیم پیچی های همان هسته باشند در شکل 1 نشان داده شده اند. همچنین فرض خواهیم کرد که همه ی سیم پیچی های همان تعداد پیچ ها و پیچش هایی دارند که بتوان بزرگی شرایط جریان را مساوی با آن فرض کرد که این با چشم پوشی مؤلفه های جریان خیلی کوچک آن می باشند. (وقتی اتصالات مناسب با آن تعیین شده اند ضرایب و چرخش واقعی آن را می توان به آسانی قابل حساب دانست.
[10] بر اساس این چشم پوشی مشکل 2 جریان هایی را نشان می دهد که جریان در آن مبدل قدرت پیش خواهد رفت و جریان های اولیه CT مربوط به موارد کلی نقص خارجی در نظر گرفته می شود که در آن دستگاه قطع کننده نباید قطع شود.
[11] گام بعدی یکی از مجموعه های CT به صورت دلتا یا وای طبق قانون مشخص می باشند که قبلاً بحث شد.
مهم نیست که اتصالی انجام می شود یعنی یک طرفه باشد یا برعکس.
شکل 2- توسط اتصالات CT برای دستگاه قطع کننده ی اختلافی. گام دوم
[11] پس سایر وسایل CT را باید طبق همین قانون متصل کرد ولی چون این اتصالات مجموعه اول CT انتخاب شده اند، اصلاً مهم نیست که چگونه مجموعه دوم متصل شود. این اتصالات باید جوری انجام شوند که جریان های ثانویه بین CT چنانچه برای مورد نقصی خارجی لازم می باشند به چرخش در خواهد آمد . یک نمودار اتصال کامل که در شکل 4 نشان داده شده قابل توجه
می باشد . این اتصالات اگر هر دو مجموعه CT برعکس شوند هم درست کار خواهند کرد .
] 13 [ شواهد نشان می دهد که دستگاه قطع کننده ای که می خواهد برای نقایص داخلی عمل کند اینجا کار نخواهند کرد ولی کسی که این کار را می طلبد به سادگی ترسیم نمودارهای جریان را برای نقایص فرض شده به سادگی در بر خواهد گرفت . همچنین مشخص می شود که این محافظت برای نقایص پیچ در پیچ مثل نقایص بین مراحل خاص برای زمینه کار ارائه می شود اگر این جریان ناقص آنقدر زیاد باشد این امر ضروری است .
] 14 [ شواهد نشان می دهد که ، این قانون صریح را بررسی می کنیم که در مورد اتصال CT به صورت وای یا دلتا چه اصلی رعایت می شود . با در نظر داشتن فرضیه مربوط به شکل 2 به طور اسمی ، جریان های سه فازه به طور محوری به صفر اضافه می شوند در این صورت ما از اتصالات CT وای به طور مولد وای شکل و اتصالات CT دلتا روی مولد دلتا استفاده خواهیم کرد . به عبارات دیگر برای همه شرایط نقص خارجی به جز نقایص کلی زمینه ای از آن طرف مولد وای قابل قبول خواهد بود . یا اینکه اگر مولد خنثی مبدل قدرت زمینه کار شود اصلا مهم نیست . نکته مهم این است که وقتی جریان زمینه در سیم پیچی های وای شکل مربوط به سیم پیچی های نقایص خارجی به جریان در آید ، می توانیم از اتصالات دلتا استفاده کنیم ( یا این که به انحراف های جریان متوالی فاز صفر متصل شویم این امر را در مباحث بعدی مطرح خواهیم کرد ) . اتصالات CT دلتا مولفه های ترتیبی متوالی فاز صفر جریان های داخلی دلتا را به جریان در خواهد آورد و در نتیجه آنها را خارج از اتصالات خارجی دستگاه قطع کننده تکی خواهیم داشت . این امر ضروری است چون هیچ مولفه متوالی در توالی فاز صفر در مورد جریان مربوط به مولد دلتای مبدل قدرت برای نقایص زمینه مربوط به مولد وای وجود ندارد ؛ پس ، هیچ احتمالی وجود ندارد که جریان های توالی فاز صفر به سادگی بین مجموعه های CT به جریان در می آید و اگر CT در مولد وای قرار بگیرد هیچ دلتای متصل نمی شود و مولفه های توالی فاز صفر در سیم پیچ های در حال کار به جریان در خواهد آمد و باعث
می شود که دستگاه قطع کننده به صورت نامطلوبی در مورد نقایص زمینه ای خارجی به کار روند . شکل 3 – اتصالات کامل مربوط به دستگاه قطع کننده اختلاف درصدی برای مبدل دو سیم پیچه .
] 15[ ضمنا ، این حقیقت که اتصال دلتای CT در حالت ترتیب فاز صفر قرار بگیرد جریان ها از مدار ثانویه خارجی بیرون خواهد آمد و البته به این مفهوم نیست که دستگاه قطع کننده اختلافی نمی تواند برای نقایص تک فازه زمینه ای به کار رود و در مبدل های قدرت قرار گیرد .؛ این مولد دستگاه قطع کننده مولفه های توالی فاز صفر را دریافت نخواهند کرد ولی در حالت مولفه های توالی فاز منفی و مثبت جریان قطع شده به کار خواهد رفت .
] 16[ دستورالعمل های چشم پوشی شده قبلی برای ایجاد روابط بین دستگاه قطع کننده و CT به یک اندازه به خوبی برای مبدل های قدرت با بیش از دو تا از هریک از فازهای مربوط به سیم پیچی به کار خواهد رفت سپس ملاحظه دو تا سیم پیچ در یک زمان ضروری می باشد اگر چه تنها سیم پیچ های ما باشند . مثلا برای مبدل های سیم پیچ سه تایی اولین سیم پیچ های H و X را در نظر بگیرید ، سپس H وY را با استفاده از اتصالات YCTS در نظر بگیرید اگر این کار به درستی انجام شود ، اتصالات مربوط به سیم پیچ های X و Y به طور خودکار قابل سازگاری خواهد بود .
] 17[ شکل 4 اتصالات طرح وارونموداری مربوط به حمایت و حفاظت مبدل قدرت اصلی و مبدل قدرت خدمات پایگاهی را نشان می دهد که در آن یک مبدل و مبدل قدرت آن را به عنوان یک واحد به عمل خواهد آورد . برای تسهیل این تصویر ، تنها یک نمودار تک خطی همراه با اتصالات مبدل قدرت و CT که اساسا نشان داده
می شوند . شایان ذکر است که یک سیم پیچ فشرده توسط جریان ناشی از مولد جایگاه خدماتی دستگاه قطع کننده در مولد ولتاژ پایین مبدل جریان قدرت ایستگاه جریان رسانی به صورت موازی با CT در حالت انتهای خنثی سیم پیچ ژنراتور شکل خواهد گرفت ؛ این کار برای کسب فریت هم کوشی مناطق حفاظتی مجاور اطراف یک قطع وصل کننده جریان خواهد بود همانطور که در فصل 1 توضیح داده شد . یک دستگاه قطع کننده اختلافی برای حفاظت مبدل جریان ایستگاه جریان رسانی استفاده می شود چون دستگاه قطع و وصل کننده جریان اصلی برای ارائه این حفاظت به اندازه کافی حساس نمی باشد ؛ که همراه با یک ژنراتور توربین بخار ، طرف پایگاه مولد به بیش از 10% اندازه مولد اصلی نخواهد رسید و در نتیجه ، CT که برای مولد اصلی استفاده می شود ضرایبی دارد که حدود 10 برابر بزرگی مطلوب را برای حساس ترین سیستم های حفاظتی مبدل های پایگاه قدرت در بر دارند . با یک ژنراتور توربین آبی الکتریکی ، مبدل پایگاه قدرت رسانی تقریبا حدود 1% اندازه مبدل می شود . سپس مقاومت ظاهری مبدل پایگاه قدرت رسانی آنقدر زیاد است که نقایص موجود در مولد اختلاف پتانسیل کم نمی تواند دستگاه قطع و وصل کننده را به حفاظت مبدل اصلی بکشاند اگرچه موارد مربوط به CT از مولد با اختلاف پتانسیل کم مولد پایگاه قدرت حذف شوند . سپس برای ژنراتورهای اختلافی عمل حذف این CT ها و حفظ حفاظت اختلافی مجزای آنها برای مبدل پایگاه قدرت با نقص صورت می گیرد و دستگاه قطع کننده پر سرعت اختلافی درصدی باید برای مبدل پایگاه خدمات مربوط به مبدل قدرت اصلی مورد استفاده قرار گیرد .
شکل 4 – اتصالات طرح مولد حفاظت مبدل پایگاه قدرت اصلی .
شکل 5 – روش معمولی حفاظت مولد متصل اسکات
] 18[ شکل 5 روش معمولی حفاظت مولد اتصال اسکات را نشان می دهد . این چیدمان در مقابل نقایص زمینه ای موجود در فاز ب حفاظت نمی شود ولی چون این در مورد مولد اختلاف پتانسیل پایین است نوعی منبع با جریان زمینه بعید است چون مثلا یک نوع امکان این چنینی کم اهمیت است . حقیقی است بررسی عملی تر مربوط به شکل 5 می شود ولی با این وجود موردی که اهمیت ثانویه دارد این است که در نقایص گردش به گردش و فاز به فاز ، تنها یک دستگاه قطع کننده می تواند عمل کند . این در تضاد با عملیات ورودی تامین سه واحد قطع کننده برای حمایت مولد های سه فازه می باشد جایی که برای هر نقص فاز به فازی ، دو واحد قطع کننده عمل
می کنند . سپس با ارائه تضمینی دوگانه ای که حداقل یک واحد باعث قطع می شود این صحیح است . با این وجود ، چون مولدهای اتصال اسکات تنها در نزدیکی بار استفاده می شود این قابل بحث است که آیا ارزش افزود که مربوط به حفاظت قابل اعتمادتر است می تواند قابل توجیه باشد . یک گزینه که ضرر فنی دارد و در شکل 5 مطرح است در شکل 6 نشان داده شده است . با رجوع به سایر اشکال مولد اتصال اسکات و حفاظت آنها می توان به نوعی کتاب شناسی مطلب رسید .
]19[ دستگاه CT اختلافی متصل شده باید به تنها یک نقطه متصل شود . اگر بیش از یک مجموعه اتصال CT اتصال وای در بر گرفته شود ، موارد خنثی باید متصل به هم شده با سیم های مجزا متصل گردد و تنها در یک نقطه زمینه شود . اگر زمینه ها در دو یا چند نقطه مختلف ساخته شوند حتی با داشتن پایگاه زمینه با مقاومت کم ، جریان های ناقصی که در زمینه کار یا پایگاه زمینه به جریان در می آیند ممکن است تفاوت های بیشتری از قوه را بین زمینه هی ر ایجاد کرده و در نتیجه باعث شوند جریان در مدار اختلافی ، به جریان در آید . چنین جریانی ممکن است سبب قطع شدن ناخواسته توسط دستگاه قطع کننده اختلافی یا آسیب به رساناهای مدار شود .
شکل 6 – حفاظت متناوب از مولد اتصال اسکات
انحراف دهنده های جریان توالی فاز صفر
]20[ منحرف کننده جریان توالی فاز صفر در فصل 7 توصیف شد . چنین منحرف کننده ای جایی مفید است که حفظ مولفه های توالی فاز صفر جریان خارج از مدارهای ثانویه خارجی جریان وای CT ممکن باشد . چنین منحرف کننده ای اجازه می دهد که انحراف دهنده های جریان توالی فاز صفر و در حالت وای به مولد وای مبدل قدرت وصل کرده و در حالت دلتا به مولد دلتا وصل کنیم . این مزیت اصلا از این احتمال به دست نمی آید چون معمولا هیچ سختی در استفاده از اتصالات سنتی و قراردادی وجود ندارد و در حقیقت اتصالات قراردادی معمولا ترجیح داده
می شوند . این انحراف دهنده گاهگاهی برای کاربرد شکل 7 مفید می باشد جایی که یک مبدل زمینه کننده در قسمت دلتای یک مبدل قدرت وای دلتا در محدوده صفر حفاظت مولد اصلی به کار می رود . چنین تاکید می شود که همانطور که در شکل 7 نشان داده می شود اتصال خنثی دستگاه قطع کننده به اتصال خنثی CT یا گزینش دیگر انحراف تا وصل نشده بود کاهش خواهد یافت . همچنین CT انتخاب شده برای انحراف دهنده نباید اشباع باشد و برای اختلاف پتانسیل هایی به کار رود که بر آنها تحمیل شده است زمانی که این جریان بزرگ فاز به جریان در می آیند .
ضرایب مبدل های جریان برای دستگاه های قطع کننده اختلافی
]21[ خیلی از دستگاه های قطع کننده اختلافی مخصوص حفاظت از مبدل های قدرت پوشش ها و دریچه هایی دارند و یا همراه با مبدل های کمکی که برای جبران و تعویض ضرایب CT که خیلی مطلوب نیستند به کار می روند . وقتی چنین انتخاب خوبی از ضرایب CT وجود دارد همانند CT نوع قطع کننده ، بهترین کار انتخاب بالاترین ضریب CT می باشد تا جریان ثانویه را برابر با دریچه قطع کننده با پایین ترین جریان قرار خواهد داد . هدف از این کار به حداقل رساندن تاثیر اتصال مدار بین CT و دستگاه قطع کننده است ( به همان دلیلی که ، از اختلاف پتانسیل بالا برای به حداقل رساندن ضررهای خطی اتصالی استفاده می کنیم ) . با توجه به آنچه دریچه دستگاه قطع کننده استفاده می شود ، جریان ذخیره شده برای قطع کردن در شرایط حداکثر فشار باید تقریبا مساوی با سرعت پیوسته دریچه قرار گیرد . این تضمین می کند که دستگاه قطع کننده با حداکثر حساسیت خود عمل خواهد کرد یعنی وقتی که نقایص رخ می دهند . اگر جریانی که ذخیره شده باشد تنها نیمه سرعت دریچه باشد این دستگاه قطع کننده تنها نیمه حساسیت زا خواهد داشت و غیره .
شکل 7 – کاربرد یک انحراف دهنده جریان توالی فاز صفر
]22[ هنگام انتخاب ضرایب CT برای مبدل های قدرت با داشتن بیش از دو سیم پیچ در هر فاز ، می توان فرض کرد که هر سیم پیچ بتواند بار فاز سرعت کل را حمل کنند . معادل سازی مناسب ضرایب CT و دستگاه قطع کننده یا دریچه های مبدل خودکار بستگی به ضرایب مبدل جریان بین سیم پیچ های مبدل قدرت مختلفی دارد و به سرعت جریان کل بار بستگی ندارد این به این خاطر است که روابطی بین
جریان ها وجود دارد که در طی نقایص خارجی در سیم پیچ ها وجود خواهد داشت سپس این بستگی به مقادیر سرعت جریان دارد و نه ضرایب مبدل جریان به
کار رفته .
شرایط دقت مبدل های جریان برای وسایل قطع کننده اختلافی
]23[ به طور کلی ساخت طرح محاسباتی خاص در مورد دقت CT هنگام به کار بردن دستگاه های اختلافی مبدل قدرت ضروری می باشد . این محاسبات به دانش
ویژگی های CT چه در شکل منحنی های عامل تصحیح ضریب یا چه به صورت اطلاعات مقاومت ظاهری و تحریک جریان ضروری می باشد .
]24[ دو نوع از محاسبات به طور کلی ضروری اند . اول ، دانستن تقریبی اینکه چه خطاهای CT برای پیش بینی نقایص خارجی لازم اند ضروری است . دستگاه های قطع کننده اختلافی درصد برای حفاظت مبدل قدرت به طور کلی منحنی های درصد قابل تنظیمی دارد . این موضوع صورت مفصل تر بحث خواهد شد ولی دانستن موارد خطاهای CT یکی از عوامل تعیین کننده گزینش منحنی درصد می باشند . نوع دیگر محاسبات اجتناب از احتمال قفل مرکز نقایص داخلی می باشد همانطور که این در فصل 10 برای حفاظت اختلافی ژنراتور به کار رفت . چنین محاسبه ای به طور خاص با رویه های منسجمی ضروری می باشد . یک نوع از آن بعدا توصیف خواهد شد . برای رویه های مفصل کاربردی ، باید دستورالعمل های تولید کنندگان را اجرا کرد .
]25[ مثالی که در فصل 10 در مورد روش محاسبه خطاهای CT حالت ثابت در یک مدار قطع کننده اختلافی ژنراتور صورت گرفت شرایط حداقل عایق بندی CT را برای یک جدول همراه نشان می دهد ، که برای دستگاه قطع کننده مبدل قدرت با کلی قابل اجرا می باشد . این حقیقت که بعضی از موارد CT ممکن است در یک جریان مولد دلتا باشند با کاربرد اندکی و با پیچیدگی کمی معرفی می شود ولی محاسبه جریان هم ساده می باشد .
]26[ مطالعه ای که بر اساس امکانات خاص تولید کنندگان برای افراد و نویسندگان خاص بوده است که مربوط به این زمینه اند نشان می دهد که شرایط حداقل برای عایق بندی CT در جدول همراه به کار می رود . این حقیقت که عایق بندی CT نوع قطع کننده باید با کمترین دریچه ضرایب چرخشی به کار رود این را ضروری
می سازد که سرعت بندی سیم پیچی کامل بالاتر از موارد سیم پیچی کامل مورد استفاده قبلی باشد .
انتخاب دامنه درصدی برای دستگاه های قطع کننده اختلافی
]27[ دستگاه های قطع کننده اختلافی درصدی به طور کلی با دامنه های درصدی متفاوتی موجودند آنها ممکن است تنظیماتی داشته باشند تا جایی که دستگاه قطع کننده تنها هر یک از دامنه های متعدد را داشته باشد هدف از داشتن ویژگی های درصد دامنه جلوگیری از عملکرد نامطلوب دستگاه قطع کننده به خاطر ویژگی های عدم تعادل بین CT ها در طی نقایص خارجی ناشی از یک نوع تجمع عدم تعادلی به دلایل زیر می باشد 1 – تغییر دریچه در مبدل قدرت 2 – ناهماهنگی بین جریان CT و دریچه دستگاه قطع و سرعت آنها 3 – تفاوت بین خطاهای موجود در CT و مولد مبدل قدرت . خیلی از مبدل های قدرت خطاهایی در CT یا طرف دیگر مبدل قدرت دارند خیلی از مبدل های قدرت دریچه هایی دارند که تغییر +X درصدی را دارند که برای ضریب مبدل به کار می رود . این عمل برای انتخاب CT و ضرایب آن و دستگاه قطع کننده و دریچه های دستگاه قطع کننده خودکار و تعادل جریان ها در نیمه ضرایب تغییر دریچه ای می باشد . بر این اساس نامتعادل ترین چیزی که از این دلیل رخ می دهد X1 درصد می باشد . این حداکثر ضریب ناهماهنگی غیر قابل اجتناب بین جریان های CT و سرعت دریچه قطع کننده یکی از تفاوت های بین خطاهای CT است که باید آن را برای نقایص خارجی که خطاهای بیشتری تولید می کنند آنها را در نظر داشت . بهترین چیزی که ما انجام می دهیم محاسبه بر اساس جایگاه ثابت می باشد باید فرض کرد که همه سه ناهماهنگی موجود در همان جهت برای کسب حداکثر عدم تعادل ممکن کل می روند . سپس حداقل به این مقدار 5% افزوده و مقدار کل جدید حداکثر دامنه درصد می باشد که باید مورد استفاده قرار گیرد .
حفاظت یک مبدل سه سیم پیچی با یک دستگاه قطع کننده اختلافی درصدی دو سیم پیچه .
]28[ تنها اگر یک منبع مولد ژنراتور در هر طرف یک مبدل قدرت وجود داشته باشد یک دستگاه قطع کننده اختلافی درصدی دو سیم پیچه نباید برای حفاظت از یک مبدل سه سیم پیچه استفاده شود . شکل 8 نشان می دهد که یک دستگاه قطع کننده دو سیم پیچه استفاده شده ، موارد دوم CT هم در دو طرف مبدل های قدرت به کار رفته باید مواردی باشند . اگر یک منبع تولید پشت یکی از این دو طرف وجود داشته باشد شرایطی که توسط کمان ها و پیکان های شکل 8 نشان داده شده وجود دارد . برای یک نقص خارجی در طرف دیگر ممکن است نامتعادل بودن خاصی بین
جریان های CT وجود داشته باشد که می تواند به خاطر عدم تطابق خطاها یا هر دو باشد برای ایجاد دستگاه قطع کننده اختلافی برای عملکرد نامطلوب قرار بگیرد تا با استفاده از اصل اختلافی درصدی این امر انجام می شود . در عوض تنها جریان نامتعادل در تمام سیم پیچ های عملکرد خواهد بود و نصف سیم پیچ منشاء را در بر خواهد گرفت ، در اصل این شامل 200% عدم تعادل می باشد ولی تنها ضروری است که جریان عدم تعادل فراتر از حداقل گزینش مربوط به عملکرد باشد .
شکل 8 – عدم کاربرد یک دستگاه قطع کننده اختلافی مبدل دو سیم پیچه
شکل 9- تصویر سودیک دستگاه قطع کننده با مبدل سه سیم پیچه
]29[ البته اگر دو طرف اتصال موازی CT در شکل 8 تنها بار را در بر بگیرد و به منبع تولید جریان وصل نشود یک دستگاه قطع کننده دو سیم پیچه عمل خواهد کرد .
]30[ شکل 9 نشان می دهد اگر یک دستگاه قطع کننده سه سیم پیچه استفاده شود همیشه فشار جریان کامل برای فشار دادن دستگاه قطع کننده در مقابل عملکرد نامطلوب قرار خواهد گرفت .
]31[ مزیت بیشتر یک دستگاه قطع سه سیم پیچ برای مبدل دو سیم پیچ این است که وقتی انواع دستگاه قطع شامل دریچه های هماهنگی جریان های دوم CT می شوند غالبا استفاده از هرگونه CT مکمل غیر ضروری است . پس یک دستگاه قطع سه سیم پیچ را با داشتن مزیت خاصی که دستگاه قطع دو سیم پیچ کافی باشد استفاده کرد . هیچ ضرری وجود ندارد غیر از یک افزایش کم در هزینه ها که با استفاده از دستگاه قطع سه سیم پیچ در مبدل دو سیم پیچ انجام می شود . هیچ ضرری اگر یکی از مدارهای فشار بدون اتصال بماند وجود نخواهد داشت .
]32[ تاثیر جریان وارده مغناطیسی روی دستگاه های قطع اختلافی
طرز اتصال CT ها و طرز استفاده از ضریب و دریچه های دستگاه قطع برای قطع اختلافی انتخاب می شوند که این کار مولفه جریان القایی مبدل جریان را نادیده
می گیرد . واقعا این مولفه ورود جریان به سیم پیچ عملکرد دستگاه قطع می شود ولی این کار در شرایط طبیعی بار الکتریکی کم انجام می شود که دستگاه قطع هیچ تمایلی به عمل کردن ندارد با این وجود ، هرگونه شرایطی که تغییر در قطع دو وصل کننده را داشته باشد که آنی باشد با داشتن ارتباط جریان موجود در می شود یک رویه تمایلی عملکرد را در دستگاه قطع اختلافی ایجاد کرد .
]33[ بیشترین جریان ورودی و تمایل عملکرد حداکثر دستگاه قطع کننده وقتی رخ می دهد که یک مبدل به طور کامل یک مولدش خارج از انرژی شود و سپس دستگاه قطع کننده مدار بسته شود سپس با داشتن اختلاف پتانسیل سیم پیچ های یک مولد با سیم پیچ های طرف دیگر که هنوز از منبع قطع هستند این کار انجام می شود . و چون داده هایی در مورد بزرگی و تداوم چنین جریان های ورودی به ما می دهد درون دارهای جریان با مقادیر کمتر ولی با شرایط بهتر وقتی رخ می دهند که یک مبدل با بار متصل پر انرژی شود یا یک مدار کوتاه صورت گیرد یا قطع شود .
]34[ دیگر مشکل جریان درونی در شرایط حفاظت مولد های مبدل موازی بحث خواهد شد .
]35[ قطع شدن موضعی به خاطر جریان درون دار هنگامی که یک مبدل پر انرژی می شود قابل بحث است چون این کار به فعالیت در آوردن مبدل را به تاخیر
می اندازد . نمی دانیم ولی اینکه مبدل ممکن است نقصی در داخل داشته باشد متحمل است .پس ، بهترین و ایمن ترین کار این است که آزمایش ها و نظارت های ضروری را برای ردیابی مشکل انجام دهیم اگر مشکلی وجود داشته باشد این کار زمان قابل توجهی می برد .
]36[ دستگاه های قطع اختلافی درصدی که با تاخیر زمانی حدود 2/0 ثانیه یا بیشتر کار می کند غالبا جریان ورودی دوره را بدون عملکرد به جریان در می آورند . وقتی دستگاه قطع با سرعت بالا لازم باشد کلا استفاده از امکانات دستگاه قطع ضروری است خصوصا اگر برای اجتناب از قطع نامطلوب جریان ورودی طراحی شده باشد .
]37[ سه روش که مورد استفاده قرار گرفت در زمینه عملیات جلوگیری جریان ورودی اکنون توصیف خواهد شد .
]38[ القاء زدایی . یک نوع امکانات القاء زدایی شامل یک دستگاه قطع با اختلاف پتانسیل خیلی پایین و تماس های b میباشد که گزینش تاخیر زمانی و بازنشاندن را دارند ، این تماس ها به صورت سری و با یک دستگاه رزیستور متناوب کم که دستگاه مورد نظر عملکرد سیم پیچ دستگاه قطع اختلافی را در هر لحظه فاز منحرف می کند کار می کنند . این دستگاه قطع با اختلاف پتانسیل کم از یک مبدل بالقوه که به سرهای مبدل قدرت متصل شده پر انرژی می شود که این سرها بین مبدل قدرت و دستگاه قطع اختلاف پتانسیل کم آن قرار دارند . وقتی مبدل قدرت انرژی اش تخلیه می شود ، بازنشانی های دستگاه قطع با اختلاف پتانسیل کم و تماس هایشان مدار منحرف کننده را در حین عملکرد سیم پیچ دستگاه قطع کننده اختلافی تکمیل خواهد کرد . دستگاه قطع با اختلاف پتانسیل کم اصلا تماس هایش را بر نمی گزیند و باز نمی کند مگر تا یک زمان کوتاه پس از این که مبدل قدرت دوره جریان درون راد را داشته باشد . در طی عملکرد معمولی مبدل قدرت ، مدار القاء شده باز می شود پس با القاء دستگاه قطع اختلافی تداخلی ندارد و باید یک نقص در مبدل قدرت وجود داشته باشد . مبدل و نقص آن اگر این گونه رخ دهند ، بازنشانی دستگاه قطع با اختلاف پتانسیل کم خوب می باشد و زمان تاخیر آن از القاء زدایی دستگاه های قطع اختلافی جلوگیری می کند تا وقتی که پس از آن بیش از زمان لازم برای عملکرد وجود داشته باشد که نشان دهد همه چیز درست کار می کند .
]39[ یک ضرر چنین روش القاء زدایی این است که ممکن است قطع تاخیر نوعی مدار کوتاه باشد و در طی دوره جریان ورودی مغناطیسی رخ دهد در حالی که دستگاه قطع اختلافی القاء زدایی می شود . اگر این نقص برای کم کردن اختلاف پتانسیل شدت کافی را داشته باشد پس دستگاه قطع القاء زا شده نمی تواند کار کرده و قطع بستگی به جریانی دارد که برای عملکرد دستگاه قطع اختلافی در حالت القاء زدایی شده اش لازم می باشد این امر تقریبا یک زیان برای مبدل از دیدگاه این حقیقت می باشد که یکی از متحمل ترین زمان هایی که نقص اتفاق می افتد هنگامی است که مولد پر انرژی می شود . دیگر زمان این است که این امکانات نمی توانند دستگاه قطع اختلافی را در مقابل احتمال عملکرد نامطلوب در طی ورود جریان مغناطیسی پس از از بین بردن نقایص خارجی القاء زدایی خواهد کرد . این چندان زیان جدی نیست چون القاء زدایی از این نوع اسیب تنها با دستگاه های قطعی که حدود زمان تاخیر 2/0 ثانیه را دارند استفاده می شود و عملا هیچ مشکلی برای قطع یک دستگاه بازگشت اختلاف پتانسیل در چنین دستگاه هایی وجود ندارد .
شکل 10 – امکانات القاء زدایی برای جلوگیری از قطع دستگاه اختلافی در جریان ورودی مغناطیسی
]40[ متوقف کننده قطع و وصل پیشرفتی که در زمینه اصلی القاء زدایی وجود داشته دستگاه متوقف کننده قطع و وصل ناحیه می باشد . سه دستگاه قطع اختلاف پتانسیل سریع که متصل می شوند تا چه در حالت فاز به فاز چه فاز به اختلاف پتانسیل به کار افتند ، قطع کنترلی توسط دستگاه های اختلافی درصدی قطع کننده رخ می دهد . اگر مبدل یا دستگاهی با جریان نقص خیلی پایین وجود نداشته باشد یک زمان سنج روی آن به کار می افتد که تماس a آن در مدار قطع کننده دستگاه اختلافی زمان تاخیری کافی را داشته باشد که قطع جریان ورودی رخ ندهد . اما ، برای نقصی که با یک دستگاه قطع اختلافی رخ می دهد و همچنین اختلاف پتانسیل را کم می کند پس حداقل یک دستگاه قطع اختلاف پتانسیل گزیده نمی شود . دستگاه قطع فورا کار می کند . به عبارت دیگر دستگاه قطع فقط با توجه به جریان و نقایص خیلی کم که اختلاف پتانسیل را خیلی کم تحت تاثیر قرار می دهند به تاخیر می افتد .
]41[ هرگونه نقص خارجی که اختلاف پتانسیل را به طور کافی کم کند تا یکی شود جریان درونی قابل توجهی هنگام از بین رفتن نقص از سامانه وجود داشته باشد ، یکی یا چند دستگاه قطع بازنشانده می شوند پس بازنشانی دستگاه زمان سنج و باز کردن دستگاه مدار قطع کمی پس از این است که دستگاه های قطع اختلافی اگر تمایل به عملکرد داشته باشند بازنشانده می شوند .
]42[ متوقف کننده قطع و وصل با دستگاه های قطع اختلافی پر سرعت یا کندتر کار می کنند ولی بیشترین کاربرد آن دستگاه های قطع پر سرعت هستند ، در حقیقت دستگاه های قطع پر سرعت که ذاتا بین ورودی جریان و جریان های ناقص گزینشی نیستند ، به متوقف کننده های قطع کننده بیشتری لازم دارند .
]43[ دستگاه جلوگیری جریان هماهنگ . اصل جلوگیری جریان هماهنگ نوعی القاء زدایی خود به خود دستگاه قطع اختلافی را در طی دوره ورودی جریان مغناطیسی ایجاد می کند ولی این دستگاه قطع اگر یک مدار کوتاه رخ داده باشد و در مبدل طی دوره ورودی مغناطیسی وجود نداشته باشد القاء زدایی نمی شود این دستگاه قطع تا درست تفاوت بین جریان ورودی مغناطیسی و جریان مدار کوتاه را با تفاوت شکل موج تشخیص دهد . جریان ورودی مغناطیسی با مولف های منظم بزرگ تشخیص داده می شود که همیشه در جریان مدار کوتاه حاظر نیستند . یک بررسی منظم از جریان ورودی مغناطیسی خاص امواج در جدول همراه نشان داده شد .
]44[ شکل 11 نشان می دهد که چگونه دستگاه قطع برای مزیت گرفتن از محتوی منظم و هماهنگ جریان موجی شکل برای گزینش درون بین نقایص و ورودی مغناطیسی چیدمان می شود .
شکل 11 – دستگاه قطع اختلافی درصدی متوقف کننده جریان هماهنگ .
]45[ شکل 11 نشان می دهد که سیم پیچ متوقف کننده از مبدل جریان موجود مقداری اصلاح از مولفه های هماهنگی و اساسی می پذیرد . سیم پیچ عملکرد از مبدل جریان اختلافی تنها مولف اساسی جریان اختلافی را دریافت می کند . در حالی که هماهنگی ها جداسازی و اصلاح شده و به سیم پیچ متوقف کننده بازخورد داده
می شوند .
]46[ مولفه جریان مستقیم که در جریان مغناطیسی ورودی و هم خروجی جریان ناقص وجود دارد به طور قابل توجهی توسط جریان اختلافی سه می شود و
مبدل های جریان کامل تنها یک تاثیر توقفی لحظه ای کم ایجاد می کنند .
حفاظت مولدهای مبدل موازی
]47[ از نقطه نظر دستگاه قطع حفاظتی ، عملکرد دو مولد مبدل در حالت موازی بدون قطع کننده جدا اجتناب می شود . برای ایجاد حفاظت معادل با آنچه دستگاه های قطع مورد استفاده قرار می گیرند اتصالات شکل 12 لازم خواهد بود . برای حفاظت دو مولد سرعت مساوی به عنوان یک واحد ، و استفاده از دو مولد منبع روی CT در مورد قطع کننده های جریان یک دستگاه قطع جدا که نصف القاء دهندگی هریکی از مولدها را از CT دارد این حفاظت صورت می گیرد . این به خاطر این است که چون ضرایب CT باید ده برابر ضرایب CT جداگانه باشد برای هر مولد به کار می روند و هر دو مولد فرض می شود که سرعت مساوی دارند سپس جریان ثانویه یک نقص داده شده نصف اولی است . اگر یک مولد کوچکتر از دیگری باشد این حفاظت کوچکتر از میزان القائی آن خواهد بود . با بیش از دو مولد ، حفاظت ضعیف تر خواهد شد .
شکل 12 – حفاظت از مولدهای مبدل موازی با قطع کننده های رایج
]48[ وقتی مولدهای مبدل موازی قطع کننده های فردی که در فاصله ای دورتر از ایستگاه تولید قرار دارند ف نوعی مشکل جریان ورودی مغناطیسی ایجاد می شود . اگر یک مولد از قبل انرژی خود را داشته باشد و مولد دوم پر انرژی شود جریان ورودی مغناطیسی نه تنها برای پر انرژی شدن مولد رخ خواهد داد بلکه مولد
می تواند پر شود که از قبل کاری کرده است . به علاوه ، جریان ورودی بدون
مولد های دیگر در حالت موازی پر انرژی بوده و در حالت کندتر از آن خراب خواهد شد . بزرگی جریان ورودی به مولدی که از قبل متصل شده به بزرگی مولدی که تغییر پیدا کرده نمی باشد ولی به سادگی می شود گفت که دو برابر سرعت و جریان بار کامل مولد خواهد بود ، حضور بار در یک مولد تا حدودی جریان درون آنرا کاهش خواهد داد و سرعت خراب آن را افزایش خواهد داد .
شکل 13 – جریان های ورودی تاخیری با مبدل های موازی
]49[ به طور مختصر می شود گفت که علت این چشم پوشی این چنین است .
مولفه d_c جریان ورودی مولد جریان ها را از طریق مقاومت مدارهای خطا انتقال بین مولدهای مبدل و منبع تولید انرژی یا یک مولفه اختلاف پتانسیل پایین d-c در اختلاف پتانسیل به کار رفته در مولدها ایجاد می کند خواهد داشت . این مولف d-c اختلاف پتانسیل نوعی ساخت جریان مغناطیسی d-c را در مبدل مولد اتصال جریان خواهد داشت که سرعت آن همان سرعت مولف d-c جریان مغناطیسی در حال نزول در مولد پر انرژی شده می باشد . وقتی بزرگی مدار خط انتقال که مولدها را تغذیه می کند مساوی شود هیچ مولفه d-c در خط انتقال وجود نخواهد داشت ولی یک مولف d-c در مدار گرهی بین مولدها خواهد بود . این ضریب زمان جریان d-c سه شده با توجه به ثابت های مدار گرهی خیلی بیشتر از ثابت زمان مولف d-c در مدار خط انتقال مولدها می باشد . شکل 13 مولدهای مربوط هر مولفه های جریان مغناطیسی را در هر نمودار مدار نشان می دهد .
]50[ اهمیت این چشم پوشی دو جانبه است . اول اینکه القاء زدایی به معنی توصیف جلوگیری از عملکرد دستگاه قطع اختلافی در جریان ورودی مغناطیسی می باشد که موثر نیستند و در مولد های قبلا پر شده به کار می روند . تنها تاخیر زمانی عملکرد دستگاه قطع اختلاف پتانسیل در جلوگیری قطع نامطلوب انتخابی خواهد بود با این وجود ، اگر مولدها با دستگاه قطع جداگانه جدا شوند که توقف قطع کننده یا توقف هماهنگی داشته باشند هیچ گونه قطع نامطلوبی رخ نخواهد داد . دوم این که اگر مولدها به عنوان یک واحد حفاظت شوند همانطور نوع جلوگیری جریان منظم سبب قطع نامطلوبی خواهد شد چون همانطور که در شکل 13 نشان کل موج جریان خیلی اندکی پس از آن به صورت متقارن و برابر در می آید و حتی هماهنگی های لازم را برای فشار دیگر نخواهد داشت .
حفاظت مدار کوتاه با استفاده از دستگاه قطع جریان بیش از حد
]51[ دستگاه قطع جریان بیش از حد . برای حفاظت از نقایص مبدل هایی که قطع کننده های مدار را دارند وقتی تنها ممکن است که هزینه قطع کننده اختلافی قابل توجیه باشد . دستگاه قطع کننده جریان بیش از حد نمی تواند این مقایسه قطع کردن اختلافی را از نظر القای جریان انجام دهد .
]52[ سه CT مورد نظر در هر یک از فازها ، در هر حداقل دو دستگاه قطع فاز جریان بیش از حد و یک دستگاه قطع زمینه ای بیش از حد باید برای هر یک از مولدهای مبدل خاص که از طریق یک قطع کننده مدار به منبع جریان مدار کوتاه وصل
می شود مورد ارائه و فراهم شود . این دستگاه های قطع جریان بیش از حد باید نوعی عنصر ضد زمان داشته باشند که انتخاب آنها بتواند حداکثر جریان بار مربوط را که حدود 150% حداکثر می باشد با تاخیر زمانی کافی در بر داشته باشد . که
می توان آن را با در نظر داشتن شرایط تاخیری قطع کننده عناصر سامانه های مجاور که در طی نقایص خارجی ایجاد می شوند مورد استفاده قرار می گیرند . دستگاه های قطع باید هم چنین یک نوع عنصر آنی داشته باشد که انتخاب آن کمی بالاتر از حداکثر جریان مدار کوتاه برای یک نقص خارجی یا جریان ورودی مغناطیسی باشد .
]53[ وقتی مولد مبدل به بیش از یک منبع جریان کوتاه مدار وصل شود داشتن حداقل یک دستگاه قطع جریان بیش از حد برای هدایت و کسب حفاظت خوب و گزینش اشتباهات خارجی مفید می باشد .
]54[ دستگاه قطع جریان بیش از حد برای حفاظت مدار کوتاه مبدل ها همچنین حفاظت کمکی جریان خارجی را که جایی دیگر بحث می شود ارائه می کند .
]55[ دستگاه های قطع کننده فشار و جمع کننده گاز
ترکیبی از دستگاه قطع فشار و جمع کننده گاز که دستگاه قطع «باچلز » پس از اینکه به این نام آن را ابداع کرد نام گذاری شده می باشد که این نوعی خدمت موفق برای بیش از 30 سال در اروپا و 10 سال در کانادا را در بر داشته است . این دستگاه قطع کننده تنها برای مبدل نوع حفظ کننده مفید و عملی می باشد که در آن مخزن مبدل کاملا با روغن یا نفت پر می شود یا حالت نگهدارنده دارد که به عنوان یک دستگاه خاص می باشد و لوله ای است که مخزن مبدل را به یک مخزن کمکی یا نگهدارنده وصل می کند که به عنوان یک دستگاه تولید به کار می رود یک بخش از آن نوعی دستگاه جمع کننده گاز می باشد که در آن گاز در انتشار آهسته جداسازی در حضور یک جوش الکتریکی کوچک جمع آوری می شود غ وقتی یک مقدار مشخص گاز جمع آوری شود یکی از تماس ها بسته می شود که معمولا باعث ایجاد یک زنگ هوشیاری می باشد . گاز جمع آوری شده ممکن است به داخل تحلیل کننده گاز را برای تعیین نوع جداسازی که شکسته می شود در بر خواهد داشت و بعد از آن
می توان یاد گرفت و فهمید که لایه ای شدن به صورت پیچ اصلی بوده یا اینکه نوعی جداسازی بوده است که بدتر شده است . این تحلیل کننده گاز قسمتی از دستگاه جداکننده « باچلز» می باشد . عنصر دیگر شامل یک بادنما می باشد که با سرعت ورودی روغن از داخل لوله بندی عمل می کند هنگامی که یک نقص شدید رخ می دهد تا تماس هایی که قطع کننده های مبدل را می بندد را در بر گیرد .
]56[ عنصر جمع کننده گاز طبق قانون « باچلز » استفاده گسترده ای در ایالات متحده نداشته خصوصا چون ارزش چنین حفاظتی ناچیز پنداشته شده است و خصوصا چون مبدل های نوع محافظتی اینجا و با یک کمیت خاص ساخته
می شوند . از کانادا ، جایی که این قطع کننده ها خیلی مورد استفاده هستند گزارش های قابل توجهی از این حفاظت به دست آمده که نوعی مبدل نوع حفظ کننده را فراهم می آورد .
]57[ خیلی از این افراد که با دستگاه قطع کننده «باچلز» آشنا هستند احساس می کنند که عنصر جمع کننده گاز ارزشمندتر از عنصر فشار می باشد . عنصر جمع کننده گاز فشار اولیه را به نقایص اولیه آن می دهد که اجازه می دهد مبدل خارج از سرویس و خراب شود و قبل از خرابی کلی تعمیر شود اینکه این ویژگی چقدر می تواند ارزشمند باشد بستگی به این دارد که چقدر سهم کل تعداد نقایص در نوع اولیه وسیع می باشد مثل شکست های مهره اصلی یا جداسازی لایه لایه ای که این گونه اند و همچنین مقاومت بالا و مفاصل ناقص در سیم پیچ ها جزو سایر نقایص می باشند همچنین ویژگی جمع کننده گاز اگر به طور کامل درست باشد و امکانات محافظت مستمری داشته باشد که خیلی سریع از مبدل قطع شود هنگام انجام مدار کوتاه خیلی خوب می باشد .
]58[ با توجه به اینکه موارد چشم پوشی شده قبلی ذکر شده و آشکار است که قطع کننده های فشار و جمع کننده گاز ارزشمند هستند خصوصا این امر به صورت یک نوع مکمل می باشد که به سایر اشکال حفاظتی در می آید . سپس ، حفاظت فراهم شده تنها برای نقایص داخل مخزن مبدل می باشد ؛ انواع اختلافی یا انواع دیگر مربوط به دستگاه قطع کننده برای حفاظت در موقع عایق بندی خارجی و نقایص و لایه شدگی های ناقص به وجود آمده باید صورت گیرد 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 42   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید