روستای چاران
1) موقع جغرافیایی :
روستای " چاران " در 75 کیلومتری تهران و 35 کیلومتری شهرستان کرج قرار دارد . بعد از کیلومتر 35 کرج ، در جاده چالوس نرسیده به سد امیر کبیر ، سمت راست یک مسیر فرعی است که ما را به هفت پارچه آبادی " ارنگه " می رساند . چاران یکی از هفت روستای ارنگه بزرگ است . درواقع 7 روستای کوچک و زیبا در اطراف هم قرار گرفته و ارنگه بزرگ را شکل دادند . نام روستاهای همجوار چاران عبارتند از : اَبهَرَک ، جوراب ، سرزیارت، جی ، سیرجان و خور که با هم 7 پارچه آبادی را شکل داده اند .
2) وضعیت طبیعی :
آب و هوای این روستا کوهستانی است و توسط کوه های بزرگ و کوچک احاطه شده و از نظر آب و هوایی شبیه شهرستان کرج است یعنی خشک و بی رطوبت . اما به خاطر قرار گرفتن میان چند رشته کوه به طور کلی هوای سردی دارد . در تابستان هوا تقریباً خنک است ( حدود 25 تا 30 درجه سانتیگراد ) و در زمستان بسیار سرد ( حدود 0 تا 15- ) است .
پوشش گیاهی منطقه شامل سبزی های صحرایی مثل بنه کوهی ، مراکب ، سُرچَک و گیاهان خودروی دیگر مثل گَََََوَن است که مردم از این گیاه کتیرا می گیرند ، همچنین گل گاوزبان , گل زرد و آویشن که خاصیت دارویی و طبی دارند .
چاران از نظر پوشش حیوانی خیلی غنی نیست . حیوانات غیر اهلی آن اغلب شغال و گرگ و روباه هستند و حیوانات اهلی هم شامل گوسفند و چهار پایانی مثل الاغ ، قاطر و مادیان میباشند که برای باربری و انتقال محصولات از باغات تا انبارها مورد استفاده قرار می گیرند .
چاران از نظر خاک ، خاصلخیز است اما مرکبات در آن جا به عمل نمی آید . شاید بتوان به صورت گلدانی و تحت شرایط خاص و با نظارت کافی مرکبات هم تولید کرد ، اما در شرایط طبیعی ، و با توجه به باغداری سنتی و نیمه سنتی امکان تولید مرکبات نیست . ( راجع به تولیدات در بخشهای آینده توضیح داده خواهد شد . )
منابع آب در بخش زراعی ، در اوایل بهار آبی است که از آب شدن برفها و جاری شدن در رودخانه ها به دست می آید اما بعد از این فصل ، آب رودخانه جوابگو نیست . به همین دلیل از آب چشمه هایی استفاده می کنند که آنها را با کانال های کوچک و بزرگ به روستا هدایت کردند . در این فصل از آب چاه هم استفاده می شود . عمق چاه قبل از انقلاب 5/38 متر بوده که سال 68 با وسایل جدیدتر عمق چاه را بیشتر کردند و در حال حاضر آب بیشتری در اختیار دارند . اما آب شرب از طریق آب انبار بهداشتی و مکانیزه تهیه می شود . این آب انبار توسط 2 یا 3 چشمه پر آب تأمین می گردد و مردم از آب لوله کشی استفاده می کنند .
3) ساختار جمعیت :
چاران مساحت زیادی ندارد و جمعیت آن هم چشمگیر نیست . نکته قابل توجه این است که از بعد از انقلاب چاران و روستاهای هم جوارش حالت ییلاقی به خود گرفته اند به همین دلیل جمعیت در آن ثابت نیست . 15-13 خانوار به صورت دائمی و 4 فصل در روستا ساکن هستند که جمعیت قریب به 80-70 نفر دارند اما در فصل تابستان تعداد خانوارها به 30 می رسد .
در مورد هرم سنی باید گفت که جمعیت جوان روستا به طور فصلی در آنجا ساکن هستند یا بعضاً به طور کلی روستا را ترک کرده و شهرنشین شده اند و کسانی هم که در روستا مانده اند در طول هفته به شهر می روند و اواخر هفته به روستا باز می گردند . به همین خاطر روستا در حال عادی جمعیت جوان زیادی ندارد و اغلب افراد مسن و قدیمی ساکنین دائم آنجا هستند .
4)اقتصاد و عوامل مرتبط با آن :
شغل اصلی ساکنین روستا باغداری است و 85 تا 95 درصد مردان باغدار هستند . قسمت عمده این حرفه توسط مردان انجام می شود و تا چند سال قبل زنان و کودکان در امر جمع آوری محصولات و آماده کردن آنها برای فرستادن به شهر به همسر و پدران خود کمک می کردند . در حال حاضر کار خانوادگی در باغ ها کمتر از گذشته شده و جهت رسیدگی به باغ و مخصوصاً جمع آوری محصولات از کارگران افغانی کمک گرفته می شود . و اما اشتغال زنان را در روستا نمی توان نادیده گرفت . زنان در فصل تابستان به صورت جسته گریخته در باغ ها فعالیت می کنند ( البته فعالیت آنها در این زمینه نسبت به گذشته کاهش یافته ) و مسئولیت اداره مخابرات ، مغازه ده و اموری از این قبیل بر عهده خانم هاست . چنانجه ملاحضه میشود نقش زنان روستا هائز اهمیت است .
با توجه به اینکه حرفه اصلی باغداری است ، تولیدات ده عبارتند از میوه هایی مثل گیلاس ، گردو ، انگور ، توت ، به ، سیب و گلابی ، آلبالو ، زردآلو ، گوجه سبز که اکثراً به صورت باغداری سنتی حاصل می شوند .
نحوه توزیع این تولیدات به این صورت است که محصولات روستا توسط اهالی ده به شهرستان کرج حمل شده و به فروشندگان بازار میوه و تره بار فروخته می شود .
دامداری تا 4 سال قبل در روستا به صورت فعالانه انجام می گرفته یا حداقل روستاییان نیازهای خود را در این زمینه برطرف می کردند . هر خانواری گله و گاو داشت اما الان چند سال است که اهالی روستا به علت کهولت سن و مهاجرت جوانان قادر به چرای دام و محافظت از آنها نیستند . به همین دلیل خانواده ها گوسفندان خود را به افغانی ها سپردند تا آنها دام هایشان را به چرا برده و از آنها محافظت کنند اما طبق گفته اهالی ده ، افغانی ها از عهده این کار بر نمی آمدند یا دام هایشان را می ربودند به همین دلیل مجبور شدند از تعداد گوسفند ها و گاوهایشان کم کنند . به طوریکه در حال حاضر همه اهالی ده (حدود 15 خانوار ) روی هم یک گله گوسفند دارند که آن را به چوپان افغانی سپردند و طبیتاً در این زمینه خودکفایی شان را از دست دادند و گوشت و لبنیات و حتی مرغ را هم از شهر وارد می کنند و درواقع مصرف کننده هستند .
در ادامه گفته های فوق در زمینه مصرف روستاییان می گوییم که آنها غلات ( برنج و حبوبات) خود را از شهر خریداری می کنند . بدین صورت که شخصی از اهالی ده مسئول شده تا مواد مصرفی را از کرج خریداری کند ( از غلات و برنج گرفته تا مواد شوینده ) و به روستا منتقل کند . این کار زمانی صورت می گیرد که اجناس مغازه روستا تمام شده باشد یا اهالی احتیاج خاصی داشته باشند . ظاهرا مردم این روستا نیز مانند شهریان در بسیاری از زمینه ها مصرف کننده هستند .
چنانچه از نوشته های بالا مشخص است ده فاقد هرگونه مرکز تجاری است. فقط دارای 1 مغازه کوچک بقالی است که فروشندهء مواد غذایی و کالاهایی اساسی ( مثل مایع ظرف شویی ، حبوبات ، نان ، پفک و ... ) است و مواد غذایی که در شهر مورد استقبال است مثل کالباس ، سوسیس ، بیسکویت های خارجی و ... در فروشگاه دیده نمی شود .
روستاییان البسه خود را نیز از کرج تهیه می کنند . اهالی روستا هر فصل به شهر آمده و لباس و کفش و ... را خریداری می کنند . میزان این رفت و آمدها به وضع آب و هوا بستگی دارد . بسیار اتفاق می افتد که روستاییان کالاهای مورد نیازشان را به مسئول مربوطه گفته و او از شهر خریداری می کند . البته علاوه بر این ها یکی از اهالی کرج سالی 1 یا 2 بار به روستا می رود و دمپایی و جوراب و کفش به صورت دست فروشی به آنها می فروشد . او به ندرت به ده می رود اما اهالی ده او را می شناسند و اجناسش را می خرند .
چنانچه ذکر شد روستاییان در بسیاری از زمینه ها مصرف کننده هستند ، آنها فقط در امر باغداری فعالیت چشمگیر داشته و در زمینه دامداری ، طیورداری ، پرورش آبزیان و حتی صنایع دستی ( این روستا صنایع دستی خاصی از زمان گذشته تاکنون نداشته ) فعالیت قابل قبول و مهمی ندارند . لذا تنوع تولید در آنجا کم است .
یکی از مواردی که در زمینه اقتصاد و تولید روستا قابل توجه است اقدام جهت تأسیس کارخانه کمپوت سازی در روستای هم جوار چاران ( سیرجان ) است . یک شرکت سهامی با مشارکت یکی از معتمدین ده سیرجان اقدام به تأسیس این کارخانه نموده و تقریباً 1 سال قبل ( 1383 ) کلنگ راه اندازی آن زده شده است .
روستاییان با خریدن سهام از این طرح استقبال کردند و امیدوار هستند که در سال 85 با جمع آوری اعتبارات ، کارخانه راه اندازی شود و آن را به تولید کمپوت برسانند . لازم به ذکر است که در راه اندازی و ساخت و فروش سهام این کارخانه 7 روستای هم جوار با هم متحد و یک شکل شدند و علت استقبال مردم از این طرح این است که در صورت راه اندازی کارخانه نیازی نیست محصولاتشان را به میادین تره و بار شهر بفرستند بلکه میوه های خود را به کارخانه می فروشند . در عین حال کارخانه هم خیلی راحت میوه های مورد نیاز برای تولید کمپوت را تهیه می کند .
مالکیت از عناوینی است که میتوان در بخش اقتصاد از آن سخن گفت . در این قسمت به این موضوع می پردازیم که زمین های ده چگونه توزیع شدند :
در ده بزرگ مالکی دیده نمی شود . همه اهالی با کمی اختلاف در متراژ ، صاحب زمین هستند . زمین ها با متراژ 1000 تا 3000 متر میباشند که متعلق به بزرگان و افراد مسن روستا بوده و اکنون با فوت این مالکین هر زمینی به صورت ورثه به 5 یا 6 فرزند صاحب قبلی رسیده است و چون زمین در مالکیت چند نفر است و مالکین فعلی کم و بیش به شهر مهاجرت کردند اداره آن با مشکل مواجه شده است .
از طرفی دولت با زمین های ورثه ای مخالفت می کند و به اهالی ده پیشنهاد داده تا مثل قدیم به صورت دسته جمعی به باغات خود رسیدگی کنند . به همین دلیل سر این مسأله اختلاف وجود دارد و انجام کارها را با مشکل مواجه کرده .
برخی از زمین هایی که هنوز متعلق به 1 نفر است یا اختلاف بر سر آن نیست بعضاً به فروش رسیده و بعضاً تبدیل به خانه و ویلاهای مدرن شده . البته اهالی ده زمین های خود را با بومیان یا آشنایان معامله می کنند و جالب اینجاست که معامله زمین با آشنایان از مصوبات شورای روستا است . دلیل این شیوه معامله این است که ده های اطراف ، زمین هایشان را به آدم های ثروتمند شهری و غریبه فروختند و روی زمین های ده سرمایه گذاری های بزرگ انجام شده .
شهری ها آنجا ویلاهای مدرن ساختند و علاوه بر اینکه بافت ده را آشفته و ناهماهنگ کرده ، اختلافات و مشکلات زیادی بین زمین داران پیش آمده . پس معامله با آشنایان این مشکلات واختلافات را کاهش می دهد . البته ساخت ویلا و خانه های مدرن هم در این روستا رو به ازدیاد است . اکثر هماهنگی های مروبطه به ساخت و ساز با شهر کرج و تهران است . کارهای عمرانی و زیر ساخت های مهم روستا مثل پروژه های عمرانی با شهر ارتباط تنگاتنگی دارد .
این زمین ها اکثراً سند دارند . اما در صورتی که زمینی سند نداشت رأی شورا مهم است . چون خویشاوندی بین اهالی برقرار است و روابط نزدیک است، وجود سند خیلی امر مهمی نیست . علاوه بر این مرز میان باغات هم از طریق روابط قدیمی و خویشاوندی مشخص می شود .
لذا در این ده مالکیت 4 نوع است :
1- مالکینی که در ده هستند و کنترل و مدیریت کامل روی زمین دارند .
2- مالکینی که بخشی از سال را در ده هستند و نسبتاً نظارت بر زمین خود دارند .
3- مالکینی که در ده سکونت ندارند و فصل برداشت به ده مراجعت می کنند .
4- مالکینی که در ده ویلا و خانه های شهری دارند و جهت تفریح و استراحت به آنجا می روند .
شامل 14 صفحه word
دانلود تحقیق روستای چاران