فصل اول
تعریف ازدواج خویشاوندی
ازدواج فامیلی
زوجیت در قلمرو روابط خویشاوندی
یافته های نوین
نکات قابل توجه
تعریف ازدواج خویشاوندی:
الف) تعریف نظری: افرادی که دارای جد یا اجداد مشترک می باشند و در نتیجه از اجداد مشترک خود ژنهای یکسانی دریافت کرده اند، خویشاوند نامیده می شوند. درجه خویشاوندی دو فرد با نسبت ژنهای مشترک آنها بستگی دارد. افرادی که یک دوم ژنهایشان مشترک است، خویشاوند درجه یک، افرادی که یک چهارم ژنهایشان مشترک است، خویشاوند درجه دو و افرادی که یک هشتم ژنهایشان مشترک است؛ خویشاوند درجه سه نامیده می شود. افرادی که یک شانزدهم و یک سی و دوم ژنهایشان مشترک است، به ترتیب خویشاوند درجه چهار و پنج محسوب می شوند.
(امیرخانی، 1372، ص 512)
ب) تعریف عملی: منظور ازدواج خویشاوندی والدین زوج نا بارور و ازدواج خویشاوندی خود زوجین می باشد که حداکثر تا ضریب خویشاوندی 512/1 خویشاوند فرض شده و بعد از آن غیر خویشاوند تلقی می شود. در این مورد به گفتههای افراد فوق اکتفا می شود.
(امیرخانی، 1372، ص 512)
ازدواجهای فامیلی
در بعضی از موارد ازدواجهای فامیلی- مانند ازدواج دختر عمو و پسر عمو، دخترخاله و پسرخاله، دختر دایی و پسر عمه ممکن است مشکلاتی از جهت تولید نسل به وجود آید. مثلاً: فرزندانشان بیمار و یا ضعیف و یا ناقص شوند. این مساله، ثابت شده است و جای انکار آن نیست.
(مظاهری، 1381، ص 224)
در این باره، چند نکته را متذکر می شویم:
1- این قانون ژنتیکی (وراثتی)، کلیت ندارد و شامل همه ازدواجهایی فامیلی نمیشود. و نمی توان همه ازدواجهای فامیلی را مرور و ممنوع دانست.
(مظاهری، 1381، ص 224)
2- افرادی که بخواهند چنین ازدواجهایی را انجام دهند، حتماً به جنبه پزشکی اش دقت کنید و آزمایشهای لازم را انجام دهند و تا مطمئن نشوند که از این نظر مشکلی ندارند، ازدواج نکنند.
(مظاهری، 1381، ص 224)
3- آزمایشهای پزشکی وهر کاری که لازم است در این باره صورت گیرد، باید قبل از آن باشد که در اثر مطرح کردن ازدواج، میان دختر و پسر دلبستگی و علاقه ای به وجود آید و به هم امیدوار شوند و قبل از آنکه مساله خواستگاری آنان بین مردم پخش شود و سر و صدا ایجاد کند… که اگر بناست در نتیجه آزمایشها، قضیه فیصله باید و ازدواج صورت نگیرد، هرچه زودتر تمام شود. هرچه بیشتر طول بکشد، «جدایی» سخت تر می شود و دردسرهایی نیز به دنبال دارد.
(مظاهری، 1381، ص 224)
4- آن ازدواجهای فامیلی که در بین خاندان پیغمبر اکرم (ص) صورت گرفته (مانند ازدواج حضرت علی و حضرت زهرا- سلام الله علیهما) و هیچگونه مشکلی هم به دنبال نداشته است. علتهایی داشته است که یکی از آن علتها این بوده که: آنان با علمی که خداوند به آنان داده، باطن امور را می دانند و از اسراسر غیب باخبرند و میدانستهاند که این ازدواجها برای آنان، مشکلی را به دنبال نخواهد داشت.
(مظاهری، 1381، ص 224)
س، نباید با استناد به عمل آن بزرگواران، این قانون مسلم ژنتیکی و پزشکی را نادیده گرفت.
(مظاهری، 1381، ص 224)
زوجیت در قلمرو روابط خویشاوندی
موضوع ازدواج فامیلی از جمله مسائل مورد توجه بسیاری از خانواده ها و داوطلبان ازدواج در جامعه اسلامی ایران و همه جوامع انسانی است.
(افروز، 1380، ص 107)
از آنجا که در میان قشرهای مختلف مردم، در مناطق شهری و روستایی و با سطوح تحصیلی و فرهنگی گوناگون، نگرش ها و بازخوردهای متفاوت نسبت به ازدواج های خویشاوندی وجود دارد و بعضاً به وسیله برخی متخصصان، صاحب نظران و کارشناسان نیز دیدگاه های متفاوت وگاه توام با تعصبات خاص ارائه می شود، شایسته است در این بخش از مجموعه مباحث ازدواج در بستر ارزشها، به طور خلاصه و مستدل به این مهم اشاره گردد، بویژه اینکه مساله ازدواج های خویشاوندی از دیر باز مورد توجه ادیان، جوامع و فرهنگ های مختلف بوده و در دهه گذشته نیز مجموعه مطالعات انجام شده و مقالات انتشار یافته در باب ازدواج های خویشاوندی و پرداختن به این مهم از زوایای مختلف، فوق العاده چشمگیر بوده است.
(افروز، 1380، ص 107)
باید توجه داشت که در این بحث، منظور اصلی از ازدواج های خویشاوندی، امکان ازدواج نوه های پسری و دختری پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها با یکدیگر است. به عبارت دیگر محور سخن، مقدور بودن ازدواج پسرعموها با دخترعموها، پسرخالهها با دخترخاله ها، پسردایی با دختر عمه ها و پسر عمه با دختر دایی ها می باشد.
(افروز، 1380، ص 108)
در نگاه بسیاری از مسیحیان و پیر.ان کلیسایی، ازدواج خویشاوندی درجه اول (دختر عمه و پسرعمه، دخترخاله و پسرخاله و پسرعمو و دختر عمو و به عکس) مجاز نیست و در برخی از کشورها و بسیاری از ایالت های امریکا بدین موضوع توجه می شود و عموماً عموزاده ها، خاله زاده ها، عمه زاده ها و دایی زاده ها بدون مجوز کلیسا نمی توانند با هم ازدواج کند. دردهه اخیر بسیاری از محققان برجسته، پژوهشگران مشهور و استادان دانشگاه های معروف امریکا، در مقالات متعدد براساس بررسی های تاریخی و علمی خود با عنایت به متون کتاب مقدس انجیل، انتساب ممنوعیت ازدواج با خویشاوندان درجه اول را به آیین مسیحیت و کتاب مقدس انجیل، امری غیر واقع و نادرست تشخیص داده، این ممنوعیت را صرفاً در محدوده قوانین وضع شده به وسیله کلیسا و فرمان های کشیشان در شرایط و موقعیت های خاص دانستهاند. به عبارت روشن تر نه تنها در هیچ یک از بخش ها و آیات کتاب های موجود انجیل، ذکری از ممنوعیت ازدواج عموزاده ها و خاله زاده ها به چشم نمیخورد، بلکه در بخش 36 کتاب مقدس انجیل به فرمان خدا مبنی بر پیوند ازدواج دخترعموها با پسرعموها اشاره شده است.
(افروز، 1380، ص 108)
انجیل مقدس نیز محارم (یعنی کسانی که ازدواج با آنها ممنوع است) را مشابه قرآن کریم اعلام می دارد و هرگز ذکری از ممنوعیت ازدواج عموزاده ها به میان نمی آید .
این در حالی است که انجیل مقدس به صراحت روابط جنسی مردها و زن ها را خارج از دایره ازدواج و پیوند زناشویی حرام می شمارد و از این بابت نیز هماهنگ با آیات سوره نور در قرآن کریم است.
(افروز، 1380، ص 109)
بررسی سوابق تاریخی ممنوعیت کلیسایی ازدواج عموزاده ها و خاله زاده ها با یکدیگر، بیانگر این حقیقت است که در سال 1059 میلادی، پاپ نیکلاس دوم ، رهبر وقت کاتولیک ها، با صدور فرمانی ازدواج عموزاده ها و خاله زاده ها را تا شش نسل (یعنی علاوه بر فرزندان، نوه ها، نبیره ها و نتیجه های عموها)، ممنوع اعلام میکند. محققان، انگیزه یا انگیزه ای چنین تصمیمی را عمدتاً در دو زمینه می دانند: یکی تمایل فراوان برخی از خانواده ها برای حفظ ثروت در درون روابط خانوادگی و در محدوده خویشاوندان نسبی (تمرکز ثروت و قدرت اقتصادی) و دیگران گرایش خانواده ها به نمای قدرت و تبدیل شدن خانواده ها به منبع قدرت و نیروی متحد در گستره روابط خویشاوندی و در نتیجه به وجود آمدن قدرت و تهدیدی بالقوه علیه کلیسا، ازدواج بین خویشاوندان، عموزاده ها، خاله زاده ها، دایی زاده ها و عمه زاده ها ممنوع اعلام می شود. البته در این شرایط نیز عموزاده های داوطلب ازدواج می توانستند با مراجعه به کلیسا و پرداخت مبلغی به عنوان اعانه یا کمک به کلیسا براحتی مجوز ازدواج را به دست آورند و این شرایط سبب تقویت بنیه مالی کلیسا می شد (کماکان در بعضی کلیسا وضعیت به همین گونه است). سوابق این امر در کلیساهای قدیمی کاتولیک ها موجود است.
(افروز، 1380، ص 109)
پس از جنبش اصلاح طلبانه پروتستان در سال 1500 میلادی، بسیاری از کلیساها ازدواج عموزاده ها را بلامانع اعلام کردند. از سال 1800 میلادی بتدریج تقریباً در همه کشورهای اروپایی ازدواج فامیلی بلامانع اعلام شد و ازدواج ملکه ویکتوریا با پسر عموی خود و ازدواج چارلز داروین با دختر عمویش از شاخص ترین ازدواج های فامیلی است که در اروپا صورت می گیرد.
(افروز، 1380، ص 110)
در ایالات متحده امریکا نیز از سال 1850 به بعد بتدریج مخالفت گروههای مختلف مردم و اندیشمندان و محققان با ممنوعیت ازدواج های کلیسایی صورت پذیرفت و بسیاری از دختر عموها و پسرعموهای داوطلب ازدواج توانستند بدون دریافت مجوز از کلیسا ازدواج کنند.
(افروز، 1380، ص 110)
تا سال 1997 میلادی در 26 ایالت امریکا از جمله هاوایی و کالیفرنیا ازدواج خویشاوندی مجاز بوده، داوطلبان ازدواج از میان عموزاده ها و خاله زاده ها میتوانستند بدون منع قانونی به عقد یکدیگر در آیند. با توجه به ایالت هایی که ازدواج خویشاوندی در آنها مجاز است می توان به صراحت گفت که در حال حاضر اکثر جمعیت امریکا عندالاقتضا مجاز به ازدواج فامیلی در برخی از ایالت های امریکا، مساله چندان قابل توجهی برای مردم نبوده و مشکل یا محدودیت خاصی را به وجود نیاورده است.
(افروز، 1380، ص 110)
همان گونه که می دانیم در حال حاضر نظام خانواده و روابط خویشاوندی در کشورهای غربی از استحکام و پایداری چندانی برخوردار نیست و غالباً فرزندان جوان خانواده قبل از ازدواج به دلایل گوناگون از خانواده پدری جدا شده، سعی می کنند به اتفاق دوستان یا بتنهایی زندگی مجزا و مستقلی داشته باشند. گاهی فرزندان جوان یک خانواده پس از هجرت از خانواده پدری وداشتن زندگی مستقل، ممکن است ماه ها، بلکه سال ها خواهر یا برادر خود را نبینند و بالطبع فرزندانشان (عموزاده ها و خاله زاده ها و دایی زاده ها و عمه زاده ها) نیز فرصت چندانی برای آشنایی و با خبر شدن از حال و احوال همدیگر پیدا نمی کنند. هرچند که پدربزرگ ها و مادربزرگ ها دوست می دارند لااقل سالی یک بار همه فرزندان، نوه ها و نتیجه های خود را کنار هم ببینند، ولی این امر بسیار کمرخ می دهد و این گونه روابط روز به روز کم رنگتر می شود، یکی از دلایل این وضعیت ناخوشایند را می توان در بالا بودن فراوانی طلاق و جدایی در بین خانواده های غربی جست و جو کرد. از این رو درصد پدربزرگهایی که توفیق یافته اند با داشتن چند فرزند و نوه کماکان با همسر اولشان زندگی کنند و خانواده هایشان از آسیب پذیری های اجتماعی مصون مانده است، بسیار اندک میباشد.
(افروز، 1380، ص 111)
در واقع مساله ازدواج های خویشاوندی، زمانی می تواند به صورت جدی مطرح باشد که پدربزرگ ها و مادربزرگ ها از بیشترین اقتدار عاطفی و روانی برخوردار بوده، برادرها و خواهرها صمیمی ترین رابطه ها را داشته باشند. در سایه چنین روابط خوشایند و دوست داشتنی است که عموزاده ها و خاله زاده ها و دایی زاده ها و عمهزاده ها فرصت شناخت متقابل و ابراز علاقه اجتماعی نسبت به یکدیگر را مییابند. بنابراین می توان گفت که مساله ازدواج های خویشاوندی در خانواده های غربی به لحاظ کم رنگ بودن قوام و دوام و انسجام خانواده ها و عدم قوت و غنای روابط خویشاوندی نمی تواند همانند جوامع شرقی مورد توجه خاص باشد، اما این مساله کماکان در جوامع علمی مغرب زمین از دیدگاه فرهنگی- اجتماعی، پزشکی و ژنتیکی مورد بحث است.
فهرست مطالب:
فصل اول
بخش اول:
تعریف ازدواج خویشاوندی 2
ازدواج فامیلی 3
زوجیت در قلمرو روابط خویشاوندی 5
بخش دوم:
یافته های نوین پژوهشی در ارتباط با ازدواج خویشاوندی 16
نکات قابل توجه در ازدواج های خویشاوندی 18
فصل دوم
بخش اول:
رابطه نازایی با استرسهای روانی- اجتماعی 26
اختلالات کروموزومی 27
اختلالات ژن منفرد 27
بخش دوم:
الف: بیماریهای اتوزومال غالب 27
ب: بیماریهای توزومال مغلوب 28
منظور از خویشاوندی چیست؟ 29
ج: اختلالات متصل به ژن غالب 30
عنوان صفحه
د: اختلالات متصل به ژن مغلوب 30
اختلالات چند عاملی 31
بخش سوم:
رابطه ازدواج خویشاوندی با ناباروری 32
تعریف ناباروری 32
عوامل مستعد کننده ناباروری 32
1- سن 32
2- مصرف سیگار 33
3- ورزش 34
4- بیماریهای داخلی و جراحی 34
5- مذهب 34
نازایی بدون علت مشخص 35
فصل سوم
بخش اول:
خطاهای مادرزادی متابولیسم 37
تاریخچه خانوادگی 38
فصل چهارم
بخش اول:
رابطه ازدواج خویشاوندی و عقب ماندگی 40
عنوان صفحه
بخش دوم:
گروه بندی روان پزشکان از عقب مانده ها 40
فصل پنجم
بخش اول:
تحقیقاتی در مورد ازدواج خویشاوندی 45
ازدواج با خویشاوندان 48
میراث جسمی و عقلی 49
بیماریهای موروثی 50
نسل دوران پیری 51
عشق بالاتر از این حرفهاست 52
بخش دوم:
بررسی اجمالی در پایان نامه ها 54
1- رابطه ازدواج خویشاوندی با ناباروری در مراجعین به موسسه رویان و همسایان
آنها 54
2- بررسی تاثیر ازدواج خویشاوندی بر مرگ و میر کودکان کمتر از یک ماه در
استانهای تهران و مرکزی 56
3- بررسی تاثیر ازدواجهای فامیلی بر ایجاد عقب ماندگی ذهنی دانش آموزان
دختر و پسر آموزش پذیر (16-17ساله) مدارس استثنایی شهرستان تهران 59
4- بررسی مقایسه ای فراوانی ازدواج های خویشاوندی والدین کودکان عقب مانده
ذهنی و کودکان عادی 62
عنوان صفحه
فصل ششم
ترجمه مقالاتی از اینترنت لاتین
مقاله A- درباب ازدواج و توانایی ازدواج- جنسیت ارتباط فامیلی دراویدی 64
مقاله B- روابط فامیلی و ازدواج در کشور میانمار 75
مقاله C- نگاهی اجمالی به کتاب «رابطه فامیلی و ازدواج در قوم آنلواو» 80
مقاله D- کتاب ازدواج رابطه فامیلی و قدرت در شمال چین 83
مقاله E- برگزیده ای از کتاب ازدواج، خانواده و رابطه قومی یا «مطالعات تطبیقی نظام اجتماعی» در پنجاب 99
مقاله F- خلاصه ای از مقاله: نسبت فامیلی- سنخیت فرهنگی و مهاجرت، ازدواجهای نسبی بین انگلیس های پاکستانی تبار 101
مقاله G- مبالغ پرداختی ازدواج، بدهی و وضعیت پدر در قوم بانکوآ (Bangoua) تحلیلی لاکانی (Lacanain) از یک سیستم روابط فامیلی 110
مقاله H- رابطه بین مقرابت از بستگان و اضطراب - جنسیت، افراد مورد التفات
و تعارض کار و خانواده 121
مقاله I- تغییرات در شیوه ازدواج یک جامعه کشاورزی واقع در دلتای یانکزی
چین طی سالهای 1990-1930 134
عنوان صفحه
فصل هفتم
منابع
منابع فارسی 152
منابع پایان نامه ای 153
منابع انگلیسی 153
منابع اینترنتی با آدرس اینترنتی “EBSCO” 154
فصل هشتم
ضمیمه
متن انگلیسی مقالات
مقاله A: در باب ازدواج و توانایی ازدواج، جنسیت و ارتباط فامیلی دراویدی
مقاله B: نگاهی اجمالی به کتاب «رابطه فامیلی و ازدواج در قوم آنلو او
(Anlo Ewe)
مقاله C: کتاب ازدواج رابطه فامیلی و قدرت در شمال چین نوشته جنیفر
هولمکرن
مقاله D: برگزیده ای از کتاب ازدواج ، خانواده و رابطه قومی: «مطالعات تطبیقی
نظام اجتماعی»
مقاله E: خویشاوندی و ازدواج در پنجاب: نوشته پائول هرشمن 1982
مقاله F: خلاصهای از مقاله نسبت فامیلی- سنخیت فرهنگی و مهاجرت، ازدواجهای
نسبی بین انگلیسی های پاکستانی تبار
مقاله G: مبالغ پرداختی ازدواج، بدهی و وضعیت پدر در قوم بانکوآ
عنوان صفحه
مقاله H: رابطه بین مراقبت از بستگان و اضطراب: جنسیت، افراد مورد التفات و
تعارض کار و خانواده
مقاله I: تغییرات در شیوه ازدواج یک جامعه کشاورزی واقع در دلتای یانگزی چین
طی سالهای «1990-1930»
شامل 178 صفحه Word
دانلود تحقیق ازدواج خویشاوندی