لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه19
بخشی از فهرست مطالب
زبان چیست ؟
جایگاه زبان فارسی
پیشینهٔ زبان فارسی
پارسی میانه
زبان فارسی از آشوب تا سامان
زبان پارسی باستان
٢. زبان فارسی در پویشی هزارساله
٣. گرایش آرمان خواهانه به ایران باستان و سَرِه نویسی
٤. زبان فارسی و ترکیبِ واژگان آن
٥. زبان فارسی و نیازهای کنونی
قرن حاضر شاهد پیدایش چند علم جدید بوده است که مهمترین آنها بی شک زبان شناسی است . زبان شناسی در قرن بیستم همان تحولی را در اندیشه ی بشر ایجاد کرده است که فیزیک در قرن هفدهم و شیمی در قرن هجدهم و زیست شناسی در قرن نوزدهم. مجموعه ی دانش هایی که به « علوم انسانی » معروفند (روانشناسی ، روانکاوی ، منطق ، فلسفه ، مردم شناسی ، تاریخ ، باستان شناسی ، جامعه شناسی ، نقد ادبی ، هنر شناسی ( زیبا شناسی ) و حتی علوم اقتصادی و سایسی و قضایی) از دور و نزدیک ، مستقیم و غیر مستقیم ، تحت تاثیر زبان شناسی قرار دارند و حتی بعضی از این علوم ، از جمله مردم شناسی ، مفاهیم و روش های آن را عیناً اقتباس کرده و در رشته ی فعالیت خود به کار بسته اند . زیرا زبان شناسی علم زبان است و زبان عالی ترین دستگاه تمثیلی ( سمبولی ) بشر است که خود زیر بنا و تعریف کننده ی فرهنگ است و وجه ممیز بشر از دیگر جانوران .
بنابراین آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم نخستین زبان شناسی ، که زمانی فقط مخصوص و مفهوم اهل فن بود و امروز تقریباً رواج عام یافته است ، برای همه ی کسانی که به نحوی از انحا با فرهنگ (به معنای عام یا خاص کلمه ) سر و کار دارند از اهم وظایف می نماید . در این مقاله قصد آن نداریم که وارد مسائل تخصصی زبان شناسی شویم . چون زبان شناسی به هر حال از زبان آغاز می کند ، در اینجا خواهیم کوشید تا به ساده ترین بیان ، تعریفی از زبان به دست دهیم .
زبان به عنوان وسیله ی ارتباط
از آغاز ، اصطلاحات « زبان موسیقی » و « زبان گلها » و « زبان تصاویر » را کنار می نهیم ، زیرا که اینها استعاره هایی بیش نیست : نه موسیقی زبان است ، نه نقاشی ، نه پیکر تراشی ، حتی اگر این هنرها روابطی هم با زبان داشته باشند ، کلمه ی « رابطه » را باید به مفهوم دقیق آن دریافت : مفهوم رابطه متضمن مفهوم تفاوت و فاصله میان عناصری است که با یکدیگر در رابطه اند . اگر می گوییم که نقاشی و موسیقی زبان نیست به آن سبب است که ماده یا مصالح کار آنها وجه مشترکی با زبان ندارد . غرض از زبان ، مفهوم عادی و مصطلح این کلمه است : ساده ترین وسیله ای که ما در زندگی روزمره برای ایجاد ارتباط با همنوعان خود در اختیار داریم و نخستین خصوصیت آن کاربرد اصواتی است که از حنجره بیرون می آید .
لیکن نمی توان به یقین گفت که زبان نتیجه ی کاربرد طبیعی بعضی اندام های بدن است ، چنان که مثلا دم زدن و راه رفتن که ، به اصطلاح ، دلیل هستی و منشا وجود شش ها و پاهاست . البته در علم آواشناسی و زبان شناسی سخن از اعضای گفتار یا اندام های گویایی به میان می آید ، اما باید دانست که وظیفه ی نخستین هر یک از این اعضا چیز دیگری است سوای ایجاد صوت به منظور بیان مفاهیم ذهن . مثلا دهان برای جویدن و فرو دادن غذا و حفره های بینی برای نفس کشیدن به کار می رود و دیگر اعضای گفتار به همچنین .
حتی آن قسمت از مخ که خواسته اند آن را مرکز تکلم به شمار آورند ( زیرا ضایعات وارد بر آن موجب گنگی می شود ) بی گمان رابطه ای یا کاربرد زبان دارد ، اما مسلم نیست که وظیفه ی نخستین و اصلی آن همین باشد .
بنابراین باید زبان را از زمره ی نهادهای اجتماعی دانست . این نحوه ی نگرش به زبان مزایای مسلمی دارد : اولاً نهادهای بشری ناشی از زندگی اجتماعی است و زبان هم ، چنان که گفتیم ، چون در درجه ی نخست ابزار ارتباط میان افراد بشر است ، پس یکی از نهادهای اجتماعی و حتی مهمتین آنهاست ؛ ثانیاً نهادهای بشری مستلزم کاربرد نیروهای روحی و جسمی گوناگون است و کار زبان نیز بر همین روال است ؛ ثالثاً نهادهای اجتماعی در هر جماعتی از جماعات بشری وجود دارد ، اما الزامی نیست که شکل آنها و ظوایف انها عیناً یکسان باشد ؛ همچنین است زبان : وظایفی که بر عهده دارد در همه جا یکسان است ، اما نحوه ی عمل آن در هر اجتماعی با اجتماع دیگر آشکارا تفاوت دارد ، به طوری که فقط در میان افراد جماعتی واحد و معین می تواند وظیفه ی تفهیم و تفهم خود را انجام دهد ؛ رابعاً نهادهای بشری چون از زمره ی اولیات نیست ، یعنی از زمره ی اموری که وجودشان مقدم بر وجود بشر باشد ، بلکه ثمره ی زندگی اجتماعی اوست ، پس در معرض تغییر و تحول است و بر اثر فشار حوائج متعدد و در برخورد با جوامع دیگر بشری دگرگون می شود ؛ همچنین است زبانهای مختلف جوامع بشری .
با این حال باید فرق زبان را از دیگر نهادهای اجتماعی باز نمود ، یا به عبارت دیگر تعریفی از آن کرد که هم جامع و هم مانع باشد .
تحقیق در مورد جایگاه زبان فارسی