این مطلب از مطالب آزاد موجود در اینترنت جمع آوری شده است و در مورد سنگ های دگرگونی و در 20 صفحه می باشد و در زیر قسمتی از متن آورده شده است :
بسیاری از سنگهایی که امروز ، در سطح زمین دیده میشوند، آثار و شواهدی بروز میدهند که نشان میدهد پس از نهشته شدن به صورت سنگ رسوبی ، یا تبلور به صورت سنگ آذرین ، دچار تغییرات دیگری نیز شدهاند. در نگاه اول برخی از این سنگها شبیه به سنگهای آذرین بلور شده بنظر میرسند، اما دقت بیشتر نشان میدهد که دانههای کانی سازنده آنها بطرز خاصی به صورت صفحهای قرار گرفتهاند. برخی دیگر از این سنگها آثار خمیدگی شدید از خود نشان میدهند. تعدادی دیگر ممکن است دارای ترکیب شیمیایی مشابه سنگ آهک باشند. اما بنظر میرسد که دانههای کانی تشکیل دهنده آنها بسیار بیشتر از دانههای سنگ آهک رشد کرده است. بالاخره در این میان سنگهایی هم یافت میشود که با سنگهای رسوبی و آذرین تفاوت دارند. تمام این سنگها را سنگهای دگرگونی مینامند.
فرایند دگرگونی
برخی از سنگهای رسوبی و آذرین به عنوان واکنش در مقابل تغییرات شدید محیط خود ، در حالت جامد تغییر کردهاند. این تغییرات از طریق فرآیندی که دگرگونی نامیده میشود، ممکن است باعث ایجاد تبدیلاتی در درون سنگها شود. دگرگونی در درون پوسته زمین ، در زیر ناحیه هوازدگی ، سیمانی شدن و بالاتر از ناحیه ذوب مجدد به وقوع میپیوندد. در این محیط سنگها برای تطبیق با شرایطی که شرایط تشکیل آنها متفاوت است، دچار تغییرات شیمیایی و ساختاری میشوند. از آنجایی که دگرگونی معمولا در درون پوسته زمین رخ میدهد، مطالعه مستقیم آن به آسانی مطالعه هوازدگی ، رسوبگذاری و فعالیت آذرین نبوده و با مشکلات بیشتری همراه است.
عوامل دگرگونی
دما
دما یکی از مهمترین عوامل دگرگونی است. دمای لازم جهت دگرگون شدن سنگها به یکی از روشهای زیر تامین میشود.
ازدیاد دما در اثر شیب زمین گرمایی :
دمای زمین نسبت به عمق بر اساس شیب زمین گرمایی افزایش مییابد. بطور متوسط در هر 30 متر عمق یک درجه به دمای زمین اضافه میشود. در این صورت در اعماق 10 تا 20 کیلومتری ، دما بین 35 تا 65 درجه سانتیگراد خواهد بود، که این دما برای دگرگون کردن سنگها در بعضی موارد کافی است.
• ازدیاد دما در اثر عوامل تکتونیکی
تغییر شکل پوسته جامد زمین به هنگام تشکیل چینها و گسلها باعث بالا رفتن دما در محل میشود. در مواردی که حرکات تکتونیکی به کندی انجام میگیرد، گرمای حاصله فرصت تجمع ندارد و پراکنده میشود. ولی اگر حرکات شدید باشد، گرما و در نتیجه دمای حاصله قابل توجه است.
حرارت ناشی از تودههای ماگمایی :
هنگامی که ماگما بطرف بالا حرکت میکند، دمای ناشی از آن ، باعث دگرگون شدن سنگهای درونگیر میشود.
فشار
فشارهای موثر در دگرگونی را به انواع زیر تقسیم میکنند.
• فشار ناشی از وزن طبقات
بسیاری از سنگهایی که امروز ، در سطح زمین دیده میشوند، آثار و شواهدی بروز میدهند که نشان میدهد پس از نهشته شدن به صورت سنگ رسوبی ، یا تبلور به صورت سنگ آذرین ، دچار تغییرات دیگری نیز شدهاند. در نگاه اول برخی از این سنگها شبیه به سنگهای آذرین بلور شده بنظر میرسند، اما دقت بیشتر نشان میدهد که دانههای کانی سازنده آنها بطرز خاصی به صورت صفحهای قرار گرفتهاند. برخی دیگر از این سنگها آثار خمیدگی شدید از خود نشان میدهند. تعدادی دیگر ممکن است دارای ترکیب شیمیایی مشابه سنگ آهک باشند. اما بنظر میرسد که دانههای کانی تشکیل دهنده آنها بسیار بیشتر از دانههای سنگ آهک رشد کرده است. بالاخره در این میان سنگهایی هم یافت میشود که با سنگهای رسوبی و آذرین تفاوت دارند. تمام این سنگها را سنگهای دگرگونی مینامند.
فرایند دگرگونی
برخی از سنگهای رسوبی و آذرین به عنوان واکنش در مقابل تغییرات شدید محیط خود ، در حالت جامد تغییر کردهاند. این تغییرات از طریق فرآیندی که دگرگونی نامیده میشود، ممکن است باعث ایجاد تبدیلاتی در درون سنگها شود. دگرگونی در درون پوسته زمین ، در زیر ناحیه هوازدگی ، سیمانی شدن و بالاتر از ناحیه ذوب مجدد به وقوع میپیوندد. در این محیط سنگها برای تطبیق با شرایطی که شرایط تشکیل آنها متفاوت است، دچار تغییرات شیمیایی و ساختاری میشوند. از آنجایی که دگرگونی معمولا در درون پوسته زمین رخ میدهد، مطالعه مستقیم آن به آسانی مطالعه هوازدگی ، رسوبگذاری و فعالیت آذرین نبوده و با مشکلات بیشتری همراه است.
عوامل دگرگونی
دما
دما یکی از مهمترین عوامل دگرگونی است. دمای لازم جهت دگرگون شدن سنگها به یکی از روشهای زیر تامین میشود.
ازدیاد دما در اثر شیب زمین گرمایی :
دمای زمین نسبت به عمق بر اساس شیب زمین گرمایی افزایش مییابد. بطور متوسط در هر 30 متر عمق یک درجه به دمای زمین اضافه میشود. در این صورت در اعماق 10 تا 20 کیلومتری ، دما بین 35 تا 65 درجه سانتیگراد خواهد بود، که این دما برای دگرگون کردن سنگها در بعضی موارد کافی است.
• ازدیاد دما در اثر عوامل تکتونیکی
تغییر شکل پوسته جامد زمین به هنگام تشکیل چینها و گسلها باعث بالا رفتن دما در محل میشود. در مواردی که حرکات تکتونیکی به کندی انجام میگیرد، گرمای حاصله فرصت تجمع ندارد و پراکنده میشود. ولی اگر حرکات شدید باشد، گرما و در نتیجه دمای حاصله قابل توجه است.
حرارت ناشی از تودههای ماگمایی :
هنگامی که ماگما بطرف بالا حرکت میکند، دمای ناشی از آن ، باعث دگرگون شدن سنگهای درونگیر میشود.
فشار
فشارهای موثر در دگرگونی را به انواع زیر تقسیم میکنند.
• فشار ناشی از وزن طبقات
سنگ های دگرگونی