چکیده :
دراین مقاله ابتدا مفهوم تجهیزمنابع پولی ومؤلفه های تأثیرگذار برآن مورد بررسی قرار گرفته و سپس در مورد میزان تأثیر ونوع رابطه مؤلفه‌ها برتجهیزمنابع پولی بحث شده است. این مقاله تحقیقی در پی پاسخگویی به این سؤال است که آیا بین مؤلفههای تأثیرگذار بر تجهیزمنابع پولی و موفقیت بانکها ومؤسسات مالی در جذب منابع مالی رابطه وجود دارد؟
در بانکداری نوین مؤلفه های متعددی وجود دارند که برروند تجهیز منابع پولی بانکها ومؤسسات مالی تأثیر می‌گذارند. شناسایی وتعیین میزان تأثیر ونوع ارتباط این مؤلفه ها با موفقیت بانکها در تجهیز منابع پولی مقوله‌ای مهم می باشد. امروزه شرایط و موقعیتهای مؤسسات مالی وبانک‌ها با یکدیگر یکسان نیست وممکن است مؤلفههای تأثیرگذاربرتجهیزمنابع پولی حتی برای هر یک از شعب یک گروه بانکی متفاوت باشد. مؤلفه های فناوری اطلاعات وارتباطات، مهارت۲، نیروی انسانی شاغل در بانکها، تنوع وکیفیت۳ خدمات بانکی، رضایت مشتریان ازکارکنان ومطلوبیت محیط داخلی ومحل استقرار شعب در بانکداری نوین ابزارهای مهمی هستند که برای جذب بهینه منابع پولی ازآنها استفاده می‌شود. دراین مقاله ابتدا مفهوم تجهیزمنابع پولی ومؤلفه های تأثیرگذار برآن مورد بررسی قرار گرفته و سپس در مورد میزان تأثیر ونوع رابطه مؤلفه‌ها برتجهیزمنابع پولی بحث شده است. این مقاله تحقیقی در پی پاسخگویی به این سؤال است که آیا بین مؤلفههای تأثیرگذار بر تجهیزمنابع پولی و موفقیت بانکها ومؤسسات مالی در جذب منابع مالی رابطه وجود دارد؟ به منظور پاسخگویی به این سؤال فرضیه‌های تحقیق تنظیم و به بوته آزمون نهاده شد. و نتایج قابل توجهی به دست آمده است. .
مقدمه
شاید بارزترین پدیده بانکداری در عصر حاضر جهانی شدن باشد. بانکها و مؤسسات مالی در گذشته از طریق انجام عملیات بانکی به جذب منابع مالی میپرداختند. در حال حاضر بانکها مانند سایر سازمانها در سطح جهانی داد و ستد می‌کنند، از طرفی با توسعه روزافزون تکنولوژی و صنعتی شدن کشورها در جذب منابع مالی تغییرات چشمگیری به وجود آمده است، به نحوی که شبکه‌های اتوماسیون بانکی و بانکداری اینترنتی یکی از مهمترین راههای تجهیز منابع مالی برای بانکها و مؤسسات مالی شده اند. امروزه بانک ها برای افزایش قدرت نقدینگی و بالا بردن کیفیت خدمات خود، خدمات مالی غیربانکی نیز به مشتریان ارائه می‌کنند و با خرید سازمانهای کارگزاری مانند شرکت‌های بیمه و معاملات ملکی در بازارهای غیررسمی نیز فعالیت می‌کنند و منابع عمده ای را به سمت خود جذب مینمایند. واقعیتی که بانکها و مؤسسات مالی در ایران نباید از آن غافل باشند این است که در یک بازار رقابتی سالم جهانی، منابع مالی چه از طریق عملیات بانکی و چه از طریق فعالیتهای غیربانکی به راحتی قابل دسترسی نمیباشد. بانکها و مؤسسات مالی برای انجام فعالیتهای بانکی مطابق استانداردهای جهانی و همچنین برای انجام فعالیتهای مالی غیربانکی نیاز به بسترسازی و انجام اصلاحات اساسی در ساختار خود دارند. در عصر حاضر به دلیل وجود رقابت بین بانکها و مؤسسات مالی برای جذب بیشتر منابع، تسلط بر مؤلفههای مؤثر بر تجهیز منابع مالی اهمیت ویژهای یافته است. دراین مقاله پژوهشی، ما به مطالعه وبررسی مؤلفههای تأثیرگذار بر جذب منابع مالی پرداخته‌ایم. جذب منابع مالی علاوه بر اینکه مهمترین رسالت مؤسسات مالی و بانکها میباشد، تأثیر مهمی در تنظیم صحیح گردش پول و استقرار یک نظام پولی و اعتباری صحیح و متناسب با برنامه‌های بلندمدت و کوتاه مدت کشور دارد. مؤلفههای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متعدد باعث میشوند که جذب منابع مالی در بانکها، با روشی صحیح و در مسیری مناسب انجام گیرد.
برنامه ریزی و سیاستگذاری مؤسسات مالی و بانکها در ایران می‌بایست بر اساس شرایط و موقعیتهای خاص هر مؤسسه و بر پایه بررسیهای به عمل آمده از مؤلفههای مؤثر در جنب منابع مالی باشد.
سؤال اصلی تحقیق
سؤال اصلی دراین تحقیق عبارت است از: "آیا بین موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها در جذب منابع مالی و مؤلفههای تأثیرگذار برتجهیزمنابع مالی رابطه وجود دارد ؟)"
● فرضیه‌های تحقیق
به منظورپاسخ دادن منطقی به سؤال اصلی تحقیق، فرضیه‌های ذیل به عنوان فرضیه‌های تحقیق مطرح میشوند:
۱ ) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها در جذب منابع مالی ومیزان استفاده ازفناوری اطلاعات وارتباطات، رابطه وجود دارد.
۲) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان مهارت نیروی انسانی، رابطه وجوددارد.
۳) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان تنوع خدمات بانکی، رابطه وجود دارد.
۴) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان کیفیت خدمات بانکی، رابطه وجوددارد.
۵) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان رضایت مشتریان ازکارکنان، رابطه وجود دارد.
۶) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی و میزان مطلوبیت محیط داخلی شعب، رابطه وجود دارد.
۷) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی و میزان مطلوبیت محل استقرارشعب، رابطه وجود دارد.
هدف تحقیق
هدف از انجام این تحقیق، پاسخگویی به سؤالات تحقیق ازطریق آزمون آنها وتعیین میزان تأثیرونوع رابطه مؤلفههای تحقیق باموفقیت
مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی است.
روش تحقیق
روش تحقیق دراین پژوهش ازآنجا که به بررسی وضع موجود می‌پردازد، درقلمرو تحقیقات توصیفی قرار دارد وازآنجا که به بررسی رابطه بین موفقیت بانکها ومؤسسات مالی درجذب منابع پولی وعوامل تأثیرگذاربرتجهیز منابع مالی می‌پردازد، از نوع همبستگی است. ازطرفی دیگربا توجه به این که تجزیه وتحلیل اطلاعات مربوط به رشد منابع مالی سال جاری شعب موسسه مالی و اعتباری انصار نسبت به منابع مالی سال گذشته انجام می‌شود وسپس براساس این اطلاعات محقق به مقایسه مؤلفههای تأثیرگذاربرتجهیز منابع مالی در دودسته ازشعب موفق وناموفق می‌پردازد، تحقیق از نوع علیّ ـ مقایسه‌ای است.
جامعه آماری تحقیق
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مشتریان فعال شعب موسسات مالی و اعتباری و بانکهای خصوصی در استان تهران میباشد .
تعیین حجم نمونه وروش نمونه‌گیری
به منظورتعیین حجم نمونه دراین پژوهش با توجه به عدم دسترسی به واریانس صفت مورد مطالعه ابتدا بااستفاده ازنتایج ۳۰ پرسشنامه مقدماتی واریانس برآورد شد وسپس با توجه به بزرگ بودن حجم جامعه آماری ( ۱۰۵۳۸۳)، بااستفاده ازفرمول کوکران باسطح اطمینان ۹۵ درصد حجم نمونه تعیین ومحاسبه شده است.
که درآن:
n= حجم نمونه ،t درسطح اطمینان ۹۵% = ۹۶/۱ ، p = وجود صفت، q= عدم وجود صفت وd دقت احتمالی مطلوب میباشد.
حجم نمونه مورد نیاز دراین پژوهش ۲۹۵ میباشد. باتوجه به اینکه تعداد شعب مؤسسه مالی و اعتباری انصار درسطح شهر اصفهان ۱۵ شعبه است، ابتدا بااستفاده ازاطلاعات جمع آوری شده درمورد جذب منابع مالی در شعب شهراصفهان وتجزیه و تحلیل اطلاعات، شعب مؤسسه به دو دسته موفق و ناموفق تقسیم شد و حجم نمونه لازم با استفاده ازروش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تعیین گردید. ازتعداد ۲۹۵ عدد پرسشنامه توزیع شده بین شعب موفق وناموفق تعداد ۲۸۱ پرسشنامه جمع‌آوری شد که نرخ بازگشت پرسشنامه ۹۵% میباشد.
بانکداری الکترونیکی ( E banking )
بحث بانکداری الکترونیکی چند سالی است که در فضای کنونی جامعه ایران از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار شده است .در سطح بین‌المللی امروز بانکداری الکترونیکی شامل تمامی خدمات پولی و مالی است که در محیط‌های رایانه‌ای در اختیار مردم قرار می‌گیرد. یعنی یک مشتری بانک می‌تواند خدمات پولی و بانکی‌اش را در هر نقطه جغرافیائی از بانک بگیرد. در واقع در این شکل بانک بیشتر یک موجودیت الکترونیکی دارد و نوع دسترسی بیشتر شبیه به فضای اینترنت و شبکه است و مشتریان خیلی با پرسنل شعبه رو در رو نمی‌شوند، بلکه از همان فضای ارتباطی برای دستیابی به خدمات خودشان استفاده می‌کنند. این در حالی است که حتی بانکهای معروف دنیا هم تاکنون نتوانسته‌اند به مرزهای پایانی بانکداری الکترونیکی برسند و تنها تعداد بسیار اندکی از بانکها در فضای کاملاً مجازی حضور دارند. بانکداری الکترونیکی مراحلی دارد و بسترهائی که باید آماده شوند تا به موجودیتی مکانیزه و الکترونیکی دست یابند. بسیاری از افراد به اشتباه مکانیزه شدن بانکداری را بانکداری الکترونیکی می‌دانند، در حالی که مرحله اتوماسیون پیش‌نیاز بانکداری الکترونیکی است. در بانکداری الکترونیکی آنچه از اهمیت کمتری برخوردار است محل جغرافیائی بانک و شعبه‌ها است. مشتری برای سرویس گرفتن از بانک خودش وابستگی جغرافیائی به یک محل خاص ندارد بلکه با داشتن یک دستگاه الکترونیکی مانند کامپیوتر و یا حتی موبایل در هر منطقه‌ای که هست، می‌تواند ارتباط برقرار کند و از خدمات بانکی برخوردار باشد. در این فضا دید کلی بر پایه مشتری مداری است، در حالی که در بانکداری سنتی اصولاً مشتری با حساب‌هایش شناخته می‌شود.
همچنین برای مشتری یک تفاوت عمده دیگر هم میان بانکداری الکترونیکی و سنتی وجود دارد و آن عدم وابستگی به زمان است. یعنی در بانکداری الکترونیکی مشتری و بانک هر دو از محدودیت زمان در ارائه و دریافت سرویس آزاد میشوند و در ۲۴ ساعت شبانه‌روز می‌توان از خدمات بانکی استفاده کرد. به‌عبارت بهتر وقتی به‌جای کارمند بانک با نرم‌افزار روبه‌رو باشد و یک سیستم متمرکز مکانیزه داشته باشد، آن وقت با پیشوند e معنی پیدا می‌کند که تا این مرحله راه بسیار درازی در پیش است. اینچنین سیستم‌های الکترونیکی در کشورهای پیشرفته در جهت ارائه سرویس به مشتریان و بهتر و کم کردن هزینه‌ها و رشد سود خودشان میباشد. بنابراین اینچنین سرویس‌ها در جهت آماده کردن نیازی حساس و مهم تکامل می‌یابد. در بانکداری سنتی هنگامی که کسی در یک شعبه حساب باز می‌کند، به‌دلیل اینکه امکان نقل و انتقال اطلاعات اندک است، او را مشتری آن شعبه می‌خوانند. بنابراین بهترین سرویسی که بانک می‌تواند برای او ایجاد کند این است که همه خدمات را در داخل شعبه بدهد. آنچه در نخستین گام هدف بانکداری مکانیزه و در نهایت بانکداری الکترونیکی است این است که بتواند فضائی ایجاد کند که یک نفر به‌جای اینکه مشتری یک شعبه باشد مشتری یک بانک باشد. این کاری بزرگ است که در آن مکان جغرافیائی به تدریج کم‌رنگ‌تر می‌شود؛ اما هنوز نمی‌توان آن را بانکداری الکترونیکی نامید.
نیازها همواره با توجه به شرایط اجتماعی ایجاد میشوند و بخش‌های مرتبط جامعه هم راه‌هائی را برای رفع این نیازها پیدا می‌کنند و ارائه خدمات از اینجا آغاز می‌شود، تکنولوژی‌های نو و کهنه با هم جدال می‌کنند و تکنولوژی نو راه را برای پیشرفت خود باز می‌کند. بنابراین نباید تصور کرد که بانکداری الکترونیکی هدف غائی است و اگر به آن برسیم باید جشن بگیریم.
آنچه در کشور ما احساس می‌شود این است که بانکداری ما باید به شکل اساسی متحول شود. پارامترهای بسیار مهمی در بانکداری هست که تا آنها متحول نشوند، بانکداری الکترونیکی ما نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. یکی از این پارامترها مشتری‌مداری است یعنی تا یک روحیه قوی برای محوریت مشتری در بانک وجود نداشته باشد ما یک بانکداری امروزی نداریم. ریسک‌پذیری یکی دیگر از خصوصیات بارز بانکداری در سراسر جهان است، که در مقایسه با بانکهای پیشرفته دنیا باید این خصلت هر روز بیش از روز پیش در نظام بانکداری ما تقویت شود. در تنوع خدمات نیز همانگونه که اشاره شد، یکی دیگر از همین پارامترهاست. اگر آن دسته از خدمات فراوان بانکی موردنیاز مشتریان که الان در کشور وجود ندارد در سایر کشورها عرضه می‌شود عرضه نگردد الکترونیکی کردن هم یک محدوده کوچک از خدمات موردنیاز مشتریان را در برخواهد داشت. این خصوصیتی است که بانکهای ما ندارند. همه جای دنیا بانکداران فعالانه دنبال مشتریشان می‌روند و همواره با نامه از طریق پست سنتی و یا پست الکترونیکی در میان مشتریان بازاریابی می‌کنند و در صورت مراجعه مشتری به شعبه از وی دعوت می‌کنند تا از بسیاری از خدمات بانک استفاده کند. بنابراین تنها با الکترونیکی کردن برخی از فعالیت‌ها ما به بانکداری الکترونیکی نمی‌رسیم بلکه باید در ابتدا زیربنای شکل‌گیری ارائه خدمات به‌صورت الکترونیکی را به دقت ایجاد نمائیم. البته نباید از نظر دور داشت که در طی ۱۰ سال گذشته تغییر و تحولات بسیار زیاد و اساسی در وضعیت بانکداری در ایران رخ داده است و شاید بتوان شرکت خدمات انفورماتیک ایران را معتبرترین شرکتی دانست که تاکنون مجری اتوماسیون بانکهای کشور بوده است.
با تأسیس شرکت خدمات انفورماتیک ایران که در ابتدا زیرنظر بانک مرکزی بود شرح فعالیتهای این شرکت در چندین فاز تدوین شد. در مرحله نخست پروسه اتوماسیون و کامپیوتری کردن شعب بانکها تا گرفتن و ثبت اطلاعات هدف بود. تاکنون تقریباً تمامی شعبات بانکها توانسته‌اند این پروسه اتوماسیون را پشت سر بگذارند؛ منتها کار به شعبه ختم نمی‌شود، در مرحله بعد مهم این است که این اطلاعات به مرکز هم برسد و حتی نقل و انتقالات اطلاعات از یک شعبه به شعبه دیگر امکان‌پذیر باشد. بنابراین مرحله دوم اتوماسیون بانکی این است که سیستم‌های مرکزی داشته باشیم، تا دیگر در سطح شعبه کار نکنیم و در سطح بانک کار کنیم. تاکنون بانک ملی پس از چند سال فعالیت توانست ۱۲۰۰ شعبه‌اش را به این روش اتوماسیون کرده و از این سیستم که نامش را سیبا گذاشته‌اند استفاده کند. بانک صادرات نیز تاکنون نزدیک به ۷۵۰ شعبه‌اش را توسط سیستم سپهر به هم مرتبط کرده است.
این اتفاق در بانکهای دیگر هم به طریقی مشابه افتاده است مثلاً بانک کشاورزی ۳۰۰ شعبه خود را به سیستم مهر، وصل کرده و بانکهای خصوصی پارسیان و کارآفرین هم از آغاز در تمامی شعبشان از این سیستم استفاده می‌کنند. اگر در سال‌های آتی ده شرکت مانند شرکت خدمات انفورماتیک در ایران به‌وجود آید و فعالیت کنند ممکن است بتوانیم پس از چند سال بحث بانکداری الکترونیکی را در ایران به‌جائی برسانیم.
بانکداری الکترونیکی در ایران
۱- تعریف
به‌طور کلی بانکداری الکترونیکی عبارت است از فراهم آوردن امکاناتی برای مشتریان که با استفاده از آنها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هر ساعت از شبانه‌روز (۲۴ ساعته) از طریق کانال‌های ارتباطی ایمن و با اطمینان عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهد. از میان انواع کانال‌های ارتباطی می‌توان بانکداری اینترنتی۱، بانکداری موبایلی۲، بانکداری تلفنی۳، بانکداری در باجه۴، بانکداری به‌کمک فکس۵ و پیام کوتاه۶، دستگاه خودپرداز۷ و پاز۸ را برشمرد.
۲- از دیدگاه بانکداری سنتی و الکترونیکی کشور ما در جهان چه جایگاهی دارد؟
آمار منتشر شده از سوی گزارش بازارهای سرمایه بین‌المللی حاکی از آن است که در کشورهای اتریش، فنلاند، کره، سنگاپور، اسپانیا، سوید و سوییس، بیش از ۷۵ درصد از بانکها، خدمات خود را به‌صورت اینترنتی ارایه می‌دهند و کشورهای اسکاندیناوی بالاترین نرخ استفاده‌کنندگان اینترنتی را دارند.
بررسی‌ها نشان داده که ۶۲ درصد از بانکهای آمریکا سایت اینترنتی دارند و ۳۷ درصد از آنها امکان انجام معاملات اینترنتی را نیز ارایه می‌دهند؛ که این رقم، در مقایسه با ماه‌ها و سال‌های گذشته افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد. در کشور ما نیز مراحل اولیه بانکداری الکترونیکی صورت گرفته است که می‌توان به صدور صورت‌حساب الکترونیکی در بانکهای ملی و توسعه صادرات اشاره داشت. همچنین امکانات دیگری مانند انتقال وجه در پروژه‌های آینده دردستور کار است.
۳- مهمترین دلایل معضلات بانکی کنونی چه کسانی هستند؟
معضلات که هم‌اکنون در بانکها وجود دارد را می‌توان به شرح زیر نام برد:
- کارکرد سیستم‌های موجود برپایه اسناد کاغذی و روش‌های سنتی
- نیاز به حضور فیزیکی مشتری در شعبه، برای انجام عملیات بانکی
- حجم روزافزون عملیات بانکی که به شلوغی شعبه‌ها و در نتیجه فشار کار بیشتر به کارکنان بانک و زمان توقف بیشتر برای مشتری انجامیده است.
۴- برپایی بانکداری الکترونیکی به چه ابزارها و زیرساخت‌هایی نیاز دارد؟
- تهیه قوانین و مقررات حقوقی مورد نیاز بانکداری الکترونیکی و تجارت الکترونیکی
- بستر مناسب و مطمئن نیروی برق
- بستر مخابراتی مطمئن، شامل شبکه‌ها و خطوط ارتباطی پرسرعت ایمن
- تهیه و تدوین روش‌های رسیدگی به شکایت‌ها و تخلفات در بانکداری الکترونیکی
- بودجه
- نیروی متخصص
- مدیریت ریسک
- تغییر در ساختار عملیات بانکی و پیرو آن در بانکداری الکترونیکی
- تدوین زیرساخت‌های مالی مورد نیاز همچون عملیات حسابداری
- آموزش و فرهنگ‌سازی برای مشتریان
- کوشش در به ایجاد اعتماد مردم به روش‌های نوین
- توجه به نقش بانک مرکزی و وظایف آن در ایجاد و اجرای بانکداری الکترونیکی در نظام بانکی
- برنامه‌ریزی برای آموزش و تامین نیروی انسانی
۷- پیشینه فعالیتهای بانک شما در ارایه خدمات بانکی چیست
بانکداری در بانک ملی همانند دیگر بانکهای کشور از روش‌های سنتی پیروی می‌کند. اما این بانک توانسته است که بخشی از کارهای خود را به‌کمک سیستم متمرکز سیبا، به‌شرح زیر ارایه دهد:
- تعداد ۱۳۰۰ واحد بانکی مجهز به سیستم متمرکز سیبا (برخط)
- تعداد ۵۲۰ واحد مجهز به دستگاه‌های خودپرداز
- تعداد ۸۰۰ دستگاه پین‌پد۹ فعال در شعب
- تعداد ۷۸۷ دستگاه پاز در فروشگاه‌ها (برای خرید از طریق ملی کارت)
- صدور ۵۷۴/۵۱۶/۱ عدد ملی کارت و واگذاری آن به مشتریان
- تعداد ۵۹ واحد بانک مجهز به سیستم سوییفت۱۰ جهانی
افزون بر سیستم متمرکز و امکانات بالا، تدابیر دیگری همچون سیستم تلفنبانک، BBS و سایت اینترنتی بانک را که امکان ارایه اطلاعات، صورت‌حساب و نیز - در آینده - پرداخت قبض آب و برق و ... را فراهم می‌آورد، اندیشیده است.
صرف نزدیک به ۳ سال زمان برای شناخت و بومی‌سازی سیستم‌های متمرکز برخط
صرف ۲ سال زمان برای نصب و راه‌اندازی ۱۳۰۰ شعبه سیستم متمرکز
آموزش نزدیک به ۴۰۰ تن نیروی متخصص در سراسر کشور برای پشتیبانی
آموزش نیروی انسانی شعبه‌ها - مانند رییس شعبه، معاون، مسوول صندوق، کاربران - دست‌کم ۲ تن در همه شعبه‌های تجهیز شده به سیستم متمرکز.
۱ INTERNET BANKING
۲ MOBILE BANKING
۳ PHONE BANKING
۴ KIOSK BANKING
۵ FAX BANKING
۶ SMS BANKING
۷ AUTOMATED TELLERS MACHINE (ATM)
۸ POINT OF SALE (POS)
۹ Pinpad
۱۰ SWIFT
الزامات بانکداری الکترونیکی در توسعه‌ی تجارت الکترونیکی
بحث الکترونیکی کردن امور به خصوص تجارت، یکی از مقولات بسیار مهم و اساسی است که باید از زوایای گوناگون مورد توجه و تامل قرار گیرد. وقتی که موقعیت خودمان را در اقتصاد بین‌الملل مرور می‌کنیم و عدم تحقق اهداف را تحلیل می‌کنیم، یکی از گلوگاه‌های اساسی، توانایی اندک در استفاده از فرصت‌هایی است که می‌تواند در کشور تحولات مثبت ایجاد کند.
وقتی که در عرصه‌ی جهانی دو انقلاب بزرگ، یعنی انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات و انقلاب جهانی شدن را مرور می‌کنیم، به این می‌اندیشیم که برای بیشینه کردن یا حتی برای دستیابی به حد قابل قبول در زمینه‌ی حضور در اقتصاد بین‌الملل، باید از همه‌ی فرصت‌ها استفاده بکنیم. به عبارتی همت خودمان را معطوف کنیم که باید با بهره‌گیری از این فرصت‌ها، تبعات منفی را به حداقل ممکن کاهش دهیم و نیز از تبدیل فرصت‌ها به تهدیدها نیز جلوگیری کنیم و بتوانیم جایگاه شایسته‌ی خودمان را پیدا کنیم. وقتی شاخص‌ها را مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که در برخی از شاخص‌ها سهم کوچکی داریم. مثلا سهم ما در جمعیت جهان حدود ۱ درصد است. یا مثلا از نظر مساحت ۱ درصد است. به همین تناسب هم از نظر حضورمان در اقتصاد جهانی دوست داریم حداقل این سهم را داشته باشیم. نکته‌ی دوم که نگرانی ما را بیشتر می‌کند، این است که سهم ما در یک روند نزولی طی دو دهه کاهش پیدا کرده‌است. این که سهم ما اکنون در حداقل هم نیست یک دغدغه و نگرانی است، اما این که با گذشت دو دهه کاهش پیدا کرده، نگرانی جدی‌تری ایجاد می‌کند. اکنون زمان آن است که از خود بپرسیم چرا؟ ما در پیدایی علل وقوع این موقعیت ممکن است دلایل زیادی را برشماریم و فهرست کنیم. اما ازآنجا که قرار است راجع به حضورمان در بازار بین‌المللی بحث بکنیم، نیازمند این هستیم که عوامل موثر در ایجاد این تعامل را نگاه بکنیم. ما با مجموعه‌ای مواجه هستیم که دارای سلایق مختلف و با سرعت بسیار بالا در حال تحول است. بامجموعه‌ای که از فناوری بهره‌مند هستند که با روند نمایی در حال رشد است. با جوامعی روبه‌رو هستیم که به واسطه‌ی تحولات و نوآوری‌های خودشان، به شدت دارند هزینه‌های تولید کالا و خدمت را کاهش می‌دهند و هم به خاطر بهره‌مندی از بازار مصرف و منابع کشورهایی مانند ما، چه منابع طبیعی و فیزیکی و چه منابع انسانی، دارند استفاده می‌کنند و از این منابع مزیت نسبی خودشان را تبدیل به مزیت رقابتی می‌کنند. با گذشت زمان نیز فاصله را کاهش و حضور خودشان را افزایش می‌دهند. در مواجهه با این شرایط اگر ما هوشیاری لازم را به خرج ندهیم، همان‌طور که طی دو دهه‌ی قبل، سهم ما از ۴۹ صدم درصد به کمتر از ۴۳ صدم درصد کاهش یافته، باز هم این روند ادامه خواهد یافت. بدین روی باید به شدت به دنبال استفاده‌ی حداکثری از فرصت‌های خلق شده در عرصه‌ی دانش و فناوری دنیای پیرامون باشیم.
ما اگر بخواهیم در عرصه‌ی اقتصاد و تجارت از مزیت رقابتی بهره‌مند شویم و در اقتصاد بین‌الملل حضور یابیم و سهممان را افزایش بدهیم، باید هزینه‌ی تمام شده‌ی تولید کالا و خدمت را کاهش بدهیم
بررسی استفاده از سامانه های الکترونیکی در تجهیز منابع مالی بانکها