نوع فایل: word
قابل ویرایش 200 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
مقدمه:
بزهکاری و علل و انگیزه های آن ، از جمله مشکلات اجتماعی است که از دیرباز چشم تیزبین و ذهن روشن محققین و دانشمندان از آن به دور نبوده است . مطالعة پژوهشهای متخصصان علوم انسانی در طی دو سه قرن گذشته نشان می دهد که عده زیادی از آنان همواره وقت خود را مصروف این مهم کرده اند ،تا شاید کشف علل بزهکاری و از میان برداشت عوامل موثردر پیدایش آن راه گشایی در جهت رفع این آفت اجتماعی باشند. افزایش میزان تبهکاری و بزهکاری از نیم قرن پیش یعنی از اواخر قرن نوزدهم وپس از دو جنگ بین الملل اول و دوم ،که منجر به متلاشی شدن خانواده ها وسرگردانی کودکان گردید، مورد بحث محافل بین الملل قرار گرفت. در سال 1984 در اعلامیه حقوق بشر و اعلامیه های سایر سازمانهای بین المللی لزوم توجه به حقوق اساسی و ارزشهای بشری و حفظ حقوق اساسی و ارزشهای بشری وحفظ حقوق حقه کودکان منظور گردید و به رسمیت شناخته شد.
بزهکاری نوجوانان یکی از انواع ناسازگاری زیستی روانی اجتماعی است و چنانکه لاوری میگوید،
سلوک رفتاری که خود شخص را ارضاء نماید ولی مورد پسند جامعه نباشد سلوک دشوار یا بزهکاری و حتی در برخی موارد جنایت نامیده می شود . صرف نظر از قوانین تدوین شده برای این پدیده، بزهکار دیگر به عنوان یک فرد ضد اجتماعی که برای مصالح اجتماع باید مجازات شود شناخته نمی شود، بلکه جوانی است مبتلا به اختلال در رشد شخصیت که بزه وی نیز با توجه به الگوی شخصیتی و تاثیرات خانواده و رفتار و موازین آنها و شرایتی که جرم اتفاق افتاده است ارزشیابی می شود. بطور کلی، عقاید گوناگونی در مورد افزایش بزهکاری ذکر شده است.
کانگر (1983) ازدیاد جرم و جنایت و تشکیل باندهای بزهکاری را توسط نوجوانان از اختصاصات جوامع کنونی دانسته و معتقد است که تحرک جامعه امروزی از قبیل صنعتی شدن کشورها، ازدیاد مهاجرت، نفوذ فرهنگهای مختلف در یکدیگر ،ازدیاد مشکلات اجتماعی، اختلاف طبقاتی و فقر، فقدان اعتقادات مذهبی و اخلاقیات، منازعات خانوادگی، وغیره انگیزهای برونی و درونی نوجوانان را در ارتکاب بزه تشکیل می دهد.
تحقیقات و آمارها روشنگر رو به گسترش نهادن بزهکاری نوجوانان در اکثر جوامع می باشد. طبق گزارش موسسه تحقیق جرم و جنایت آمریکا(1987)، 90 درصد از نوجوانان آمریکایی حداقل یکبار مرتکب بزهکاری شده اند. همچنین آمار منتشره در سال 1984 در ایالت متحده آمریکا نشان می دهد که 50000 نوجوان به جرم ارتکاب بزهکاری در کانون اصلاح و تربیتی نگهداری می شده اند (پاپالیا و الدز، 1985 ، صفحه 617 ).
گزارش دیگری در همین زمینه نشان می دهد که خشونت و تبهکاری در جامعه آمریکا به طرز روزافزونی رو به گسترش نهاده است. به عنوان مثال در سال 1980 میزان جنایت در حدود 148 درصد و شامل بیشتر از 11 تا 13 درصد کل جمعیت آمریکا بوده است، گزارش دیگری از موسسه تحقیق جرم و جنایت در آمریکا نشانگر این مهم بوده است که بین سالهای 1989ـ1980 میزان جنایت 69% ، تجاوزات جنسی 116 درصد. وبالاخره مشاجرات توام با خشونت 102 درصد نسبت به سالهای قبل افزایش داشته است. این آمار بخصوص در مورد بزهکاری نوجوانان هشدار دهنده بوده، و نشان داده است که بین سالهای 1967ـ1958 در حدود 300 درصد سرقت توسط نوجوانان انجام گرفته است. ضمنا با آمار فوق باید 40% تبهکاری و بزهکاریهای گزارش نشده را نیز اضافه کرد . بطور نسبی بغیر از اتحاد جماهیر شوروی ، سایر کشورهای اروپای غربی آمار مشابهی در این زمینه داشته اند . از کشورهای اروپای شرقی آمار دقیقی در زمینه بزهکاری نوجوانان در دست نیست و به نظر می رسد بزهکاری نوجوانان یا بسیار محدود بوده، و یا با معانی دیگری تعبیر شده است(دی فلوئر و دیگران، 1987 ،صفحه 78).
بیان مساله:
هرگاه صحبت از بزهکار یا ناسازگاری جوانان و نوجوانان یا اجتماع می شود بلافاصله این فکر به خاطر خطور می کند که از چه راه و با چه وسایلی می توان اعمال ضد اجتماعی و نابهنجار این گونه افراد را پیشگیری و یا کنترل نمود؟
امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، طرق و وسایل خاصی برای این مسئله حاد اجتماعی در نظر گرفته اند که یکی از آنها تربیت مجدد اطفال و نوجوانان در کانونهای اصلاح و تربیت است . ولی باید توجه داشت برای اینکه بتوانیم نوای جوانی را، که در داخل خانواده خود به خوبی تربیت نشده و بر اثر عدم هماهنگی جامعه خویش به صورت یک فرد بزهکار قانون شکن و ضد اجتماع در آمده است مجددا تربیت نموده وبا اصول و موازین حاکم بر اجتماع تطبیق دهیم می بایستی علاوه بر وجود وسایل و تجهیزات لازم ، وقت و فرصت کافی نیز برای این کار در اختیار داشته باشیم که خود دلیلی بر ارائه خدمات آموزشی در محله های بزهکار خیز است .
امروزه این مطلب مسلم است که جوان یا نوجوانی که به سرقت و جیب بری و قاچاق مواد مخدر و نظایر این گونه اعمال ضد اجتماعی عادت کرده است به صرف توقف سه ماه یا شش ماهه در کانون اصلاح و تربیت تغییر روش نخواهد داد و هرگاه از زندان و یا کانون اصلاح و تربیت آزاد شود مجددا چون حرفه و کار شرافتمندانه نمی داند و ترک عادات قدیمی برایش مشکل است به محیط سابق و زندگی فساد آمیز خود مراجعت خواهد کرد .
بنابراین متفکرین و متخصصین اجتماعات غربی با ابداع و استقرار سیستم صدور حکم محکومیت به مدت نا معین مسئله اصلاح و تربیت و نوجوانان را به نحو مطلوب حل کرده و به موازات آن با تشکیل سازمانهای اختصاصی وابسته به دادگاههای اطفال برای استقرار یک نظم نوین در زندگی بی بندوبار نوجوانان بزهکار و ناسازگار راه حل های جدیدی یافته و بدین گونه از فشار بار دادگاه های اطفال نیز به نحو محسوسی کاسته و تعداد پرونده های ناشی از ارتکاب جرم جوانان بزهکار را بطور چشمگیر تقلیل داده اند .
در کشورهای غربی معمولا در جوار دادگاههای اطفال ، موسسات خاصی وجود دارد (کانون اصلاح و تربیت) که عهده دار تربیت اطفال بی سرپرست بوده و قاضی اطفال این گونه کودکان را به آن موسسات تحویل می دهد . تجربه نشان داده است که تشدید مجازاتها از تعداد قرون وسطائی نتوانسته عامل لازم و کافی برای پیشگیری و اجتناب از ارتکاب جرم و تکرار آنها باشد ولی آموزش توسط نهادهای مختلف شهری بر اساس نیازهای خاصی آن محیط ها توانسته نگرش اعضای آن جامعه خاص را تغییر دهد .
بنابراین باید بدنبال روشهای آموزشی و فرآیندهای آگاهی رسانی که موجب جلوگیری از وقوع جرائم می شود، و از راه کشف آن علل که بیشتر از فساد محیط یا از عکس العملهای احساسات و تمایلات ناآگاه مجرم سرچشمه می گیرد ، از وقوع حوادث ناهنجار و جرائم کاست و شخصیتهای معلول و حادثه جو را از بسیاری کارها که سبب اتفاق جرمها می شود منع کرد .
جامعه شناسی کیفری با اندیشه های نو ، افکار جدید و ارزندهای که مربوط به اعاده حیثیت افراد است ، می کوشد تا واقعیت را بصورتی که باید جلوه گر سازد و بی عدالتیهایی را که تا کنون رواج داشته است و باز هم ادامه دارد به وجهی شایسته آشکار نماید .
علم جامعه شناسی کیفری اثبات می کند که بزهکاران حیوانی وحشی نیستند که باید کشته بشوند، میکروب به شماره نمی آیند که باید در نابودیشان کوشید ، زشت و پلید و نابکار و غیر قابل اصلاح نمی باشند که به دیار نیستی رهسپار گردند . بلکه انسانند و می توانند مانند سایرین دارای اندیشه های عالی و منشها و اخلاقیات شایسته باشند و حتی در زمره بهترین انسانها در آیند به همین جهت ریشارد می نویسد :
که فراموش شده است که بزهکاران میکروب نیستند بلکه انسانند و جرم تنها عیب برخی از افراد استثنایی نیست ، بلکه تهدیدی است اخلاقی که بر رفتار همه مردم ، سنگینی خود را تحمیل می کند .
امروزه به خوبی به ثبوت رسیده است که خشونت و اجرای مکافات باعث ستیزه گری بیشتر بزهکاران می شود و هیچگاه و در هیچ زمانی و مکانی خشونت وسیله ارشاد و اصلاح نیست ، بلکه با آ موزش و آگاهی انسانی به اعضای جامعه می توان پیشگیری یا علاج واقعه قبل از وقوع را انجام داد.
ژرژ ویدال بوسیله آمارهایی که از بزهکاران در فرانسه بدست آورد ، اثبات کرد که رقم جرائم در این کشور و پس از اجرای کیفرهای بسیار سنگین افزایش یافت در حالیکه پس از آموزش های خاص مشروط بطور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرد وبه همین جهت الن کی استاد تعلیم و تربیت در مورد سیاست کیفری صحیح می نویسد :
نرمش و ملایمت در جلسات آموزش به مراتب با ارزش تر از خشونت و شدت عمل است .
فهرست مطالب:
1- مقدمه
2ـ بیان مساله
3ـ اهمیت مسأله
هدفهای تحقیق
بزهکاری
تعریف بزهکاری
تعریف بزه قبل از شروع تحقیقات علمی
یونان باستان
سقراط
افلاطون
جالینوس
آغاز تحقیقات علمی
طبقه بندی بزه کاران از نظر تیپ بدنی و قیافه
1- طبقه بندی کین برگ
2-طبقه بندی دی تولیو
عامل اول
عامل دوم
3-طبقه بندی کرچمر
انواع بزه
1- قتل
2- سرقت
3- استعمال مواد مخدر
4- ایراد ضرب و جرح
5- اعمال منافی عفت
6- تکدی گری
7- کلاهبرداری
8- رشوه گری
تاریخچه بزهکاری
علل و عوامل مؤثر در بزهکاری
عوامل ذاتی غیر ارثی
الفـ ـ عوامل مربوط به دوران حاملگی
1ـ سن مادر
2ـ سوء تغذیه
3ـ تأثیر داروهای شیمیایی
4ـ تأثیر الکل و مواد مخدر
5ـ بیماریهای مادر در دوران بارداری
6 ـ حالت هیجانی ـ عاطفی مادر
7ـ تأثیر تشعشعات رادیو اکتیو
ب ) عوامل مربوط به دوران زایمان
اختلالات روانی
عوامل درونی
الف ـ نقش خانواده در رابطه با دروغگویی
ب ـ اثرات احساس حقارت در ایجاد اعمال بزهکارانه
ج ـ محبت والدین
جو عاطفی خانواده
وظیفه مدرسه از نظر بهداشت روانی
تاُثیر عامل اقتصاذی در بوجود آمدن بزهکاران
الف ) رابطه جنگ و جرم
ب)رابطه فقر و جرم
رابطه سینما و مطبوعات با جرم
بیکاری و بی ثمر بودن
تأثیر عوامل طبیعی وجغرافیایی در بزهکاری
تأثیر عوامل مربوط به محیط خارجیپ
عوامل مربوط به محیط انتخاب
عوامل مربوط به سازمانهای کیفری و زندانها
عامل پس افتادگی فرهنگی وپیشرفت تکنولوژی
شهر نشینی
تراکم و افزایش جمعیت
نقش تربیت در بزهکاری کودک
عوامل زیستی
تعریف وراثت
الف- عوامل مؤثر فیزیولوژی
ب- سلامت جسم و اثر آن در بزهکاری
جنس و نژاد
سرنوشت و اغتشاشات روانی
تأثیر عامل زیست شناسی در بزهکاری
محرکات و علل روانی و جسمی و تأثیر آن در رفتار مجرمانه
کیفیت ساختمان طبیعی بدن در رفتار بزهکارانه
آثار حمل و ولادت
تأثیر الکل و مواد مخدر در بزهکاری
تأثیر روان پزشکی
نقش بیماری ها و اختلالات روانی در رابطه با بزه کاری
عقب ماندگی
روان پریشی
اسکیزوفرنیا
پارانویا
مانی
صرع
پسیکوپاتیک(روان و تجورها)
نقش روان شناسی در شناسایی بزهکاران
روان کاوان
شیوه های تبیین روانی
نقش شخصیت در شناسایی مجرمین
اختصاصات بزهکاریهای اطفال و نوجوانان
بزه های گروهی
بزه های پنهان
نظریاتی چند راجع به بزهکاری
1- موروثی بودن ( نارسائی کروموزومی)
2- ارضاء نشدن آرزوهای منطقی فرد
3- احساس گناه
4- نیاز به محبت
5- جستجو برای هویت
6- تضاد فرهنگی و دورشدن از ارزشهای فرهنگی سنتی
7- یاد گیری اجتماعی
8- جامعه شناسی
9- اضطرابهای بلوغ
10- عوامل مربوط به شخصیت و منش
11- عوامل مربوط به عدم رشد عاطفی
12- روابط مادر و فرزند
13- چند عاملی بودن
14- دنیای بیرون
15- الگوی قدرت مردانگی
16- وراثت
17-مادران شاغل
18-متارکه
پیشینه های تحقیق
نقش مدارس
نقش خانواده
نقش کار
نقش پلیس
1 - روش تحقیق
2- منابع داده ها
3- روشهای جمع آوری داده ها
4- توصیف ابزارها و وسایل جمع آوری داده ها
عامل اول – مشخصات فردی
محل تولد ، سن ، جنس
عامل دوم –مشخصات تحصیلی
سواد ، میزان تحصیلات
عامل سوم – وضعیت اشتغال
نوع شغل
عامل چهارم – مشخصات پدر
شغل پدر، نحوه زندگی از نظر ازدواج
عامل پنجم – مشخصات مادر
نحوه زندگی از نظر ازدواج
عامل ششم – وضعیت خانواده
طلاق ، وضعیت اقتصادی ، ارتکاب جرم
عامل هفتم – اعتیاد
اعتیاد والدین
عامل هشتم – وضعیت روحی والدین
وضعیت روحی والدین
عامل نهم ، ارتباط با خانواده
ارائه داده ها و تحلیل آنها
1- محل تولد
جدول شماره 1- توزیع فراوانی نوجوانان بزهکار بر حسب محل تولد
2- وضع تاهل والدین
جدول شماره 2- توزیع فراوانی وضعیت تاهل والدین نوجوانان بزهکار
3- سن برادر بزرگتر بزهکار و مجرم
جدول شماره 3- توزیع فراوانی سن برادر بزرگتر بزهکار و مجرم نوجوانان بزهکار
4- داشتن پدر معتاد
جدول شماره 4- توزیع فراوانی داشتن پدر معتاد
5- داشتن پدر بیکار
جدول شماره 5- توزیع فراوانی داشتن پدر - نوجوانان بزهکار
6- نحوه زندگی خانواده
جدول شماره 6- توزیع فراوانی نحوه زندگی خانواده نوجوانان بزهکار
جدول شماره 7- توزیع فراوانی مشکلات روانی ( سابقه بستری )
جدول شماره 8- توزیع فراوانی موقعیت زن از نظر طرد شدن از خانواده یا ترک کردن خانه خود
جدول شماره 9 – توزیع فراوانی وابستگی نوجوانان بزهکار به خانواده
جدول شماره 9- توزیع فراوانی وابستگی نوجوان بزهکار به خانواده را به اعضاء خانواده
جدول شماره 10 - توزیع فراوانی فرزند چندم خانواده
جدول شماره 11- توزیع فراوانی تعداد افراد خانواده را در نوجوانان بزهکار
جدول شماره 12- اجتماعی یا غیر اجتماعی بودن پدران نوجوانان بزهکار
جدول شماره 13 – توزیع فراوانی اخ
جدول شماره 14 – توزیع فراوانی جدایی از خانواده
جدول شماره 15 – توزیع فراوانی اختلال در سازگاری ، نوجوانان بزهکار
علت تناقض فرهنگی
جدول شماره 16- توزیع فراوانی علت تناقض فرهنگی
از لحاظ مشکلات مالی
جدول شماره 17 ـ مشکلات مالی نوجوانان بزهکار
از لحاظ اقتصادی خانواده
جدول شماره 18 ـ توزیع فراوانی نحوه چگونگی وضع اقتصادی خانواده
فرد نزد چه کسی بسر برده است
جدول شماره 19 ـ توزیع فراوانی نحوه چگونگی فرد نزد افراد را بیان می دهد
شغل مادر
جدول شماره 20 ـ شغل مادر نوجوانان بزهکار
ناراحتی های عصبی و روحی در والدین
جدول شماره 21 ـ توزیع فراوانی ناراحتی عصبی و روحی در والدین زنان
سواد فرد
جدول شماره 23 توزیع فراوانی داشتن سواد و بی سوادی نوجوانان بزهکار
داشتن مشکلات جنسی
جدول شماره 24 ـ توزیع فراوانی داشتن مشکلات جنسی
ضعف بنیادهای دینی و مذهبی
جدول شماره 25- توزیع فراوانی ضعف بنیادهای دینی و مذهبی
دلیل اقدام به جدایی والدین
جدول شماره 26 ـ توزیع فراوانی دلیل اقدام به جدایی والدین نوجوانان بزهکار
اعتراض پدر به وضع رفتاری و اخلاقی مادر
جدول شماره 27ـ توزیع فراوانی اعتراض پدر به وضع رفتاری و اخلاقی مادر
سرپوش گذاشتن بر مسائل شخصی
جدول شماره 28 ـ توزیع فراوانی سرپوش گذاشتن بر مسائل شخصی .
پوچی زندگی
جدول شماره 29 ـ توزیع فراوانی پوچی زندگی
1ـ بیان مجدد مسئله
سوالات پروژه
2 ـ توضیح روشهای بکار برده شده
3- یافته های اصلی نتیجه ها
4- توصیه برای پژوهشهای بعدی
فهرست منابع
منابع و مأخذ:
1- آزرمی ، ایرج ، ضرب و شتم نوجوانان ، انتشارات توحید ، تهران ، 1375
2- احدی ، حسن – محسنی . نیکچهر (1374) ، روان شناسی رشد (مفاهیم بنیادی در روان شناسی نوجوانی و جوانی )چاپ پنجم ، نشر بنیاد ، تهران.
3- آزاد ، حسین (1372) ، آسیب شناسی روانی ، چاپ اول ، انتشارات بعثت ، تهران.
4- امار فعالیتهای سازمان بهزیستی کشور ، سالهای 66-63 ، تهران، 1367 .
5- براهنی ، محمد نقی (1371) ، روان آزمایی، آناستازی، آ، چاپ سوم ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران.
6- بهرامی ، هادی ، تاثیر ساخت خانواده در شخصیت کودکان ، تهران ،
7- نشریه روان شناسی رازی ، شماره 13.
8- بهنام ، جمشید – ساختارهای خانواده و خویشاوندی در ایران – تهران 1348 .
9- بیرجندی – پروین – روانشناسی رفتار غیر عادی ، 1346 .
10- پور افکاری ، نصزت الله (1373) ، فرهنگ جامع روان شناسی و روانپزشکی ، جلد اول ، چاپ اول ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران .
10-پور افکاری ، نصرت الله (1373) ، فرهنگ جامع روان شناسی و روانپزشکی ،جلد دوم ، چاپ اول ، انتشارت دانشگاه تهران ، تهران .
11-پودات ، نسرین – سیف ، علی اکبر – فیض میترا (مترجمان ) ، رفتار درمانی کاربرد و بازده ، تالیف اولیه ری ، دانیل ترنس – ویلسون 1975 – تهران – انتشارات رشدیه – چاپ دوم 1366.
12-دلاور ، علی (1374) ، روشهای آماری در روان شناسی و علوم تربیتی ، چاپ هفتم ، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران .
13- دلاور ، علی (1375) ، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ،چاپ اول ، نشر ویرایش ، تهران.
14- رحمانیان ، نور الدین (مترجم) روان شناسی رشد – گروه نویسندگان خارجی – تهران – نشر آگاه 1367.
15-ساراسون ، باربارا0ا0 ،روان شناسی مرضی، ترجمه بهمن نجاریان و همکاران ، انتشارات رشد ، 1371.
16-ستوده ، هدایت ا… (1373) ، آسیب شناسی اجتماعی،تهران ، انتشارات آوای نور.
17-سلیمی اشکوری ، هادی – تازه های روان پزشکی کودکان و نوجوانان تهران – انتشارات چهر . 1355.
18-سیف نراقی- مریم - نادری-عزت ا…- اختلالات رفتاری کودکان و روشهای اصلاح و ترسیم آن، 1370.
دفتر تحقیقات و انتشارات بدر.
19-سیف ، علی اکبر(1374) روان شناسی پرورشی، چاپ سیزدهم ، انتشارات آگاه ، تهران.
20-شاملو ، سعید(1368) ، آسیب شناسی روانی .چاپ دوم ، انتشارات رشد ، تهران.
21- شریفی ، حسن پاشا (1372) ، اصول روان سنجی و روان آزمایی ،چاپ اول ، انتشارات رشد ، تهران.
22-شریفی ، حسن پاشا ، نجفی زند ، جعفر (1374)، روشهای آماری در روان شناسی ، علوم تربیتی ، اجتماعی(علوم تربیتی)، چاپ ششم ، نشر دانا ، تهران.
23-شریفی حسن پاشا- نگارش و ترجمه- اصول روان سنجی و روان آزمایی، انتشارات رشد ، چاپ اول ، 1372.
24-شریفی ، حسن پاشا-طالقانی ، نرگس(مترجم) روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری- بست- جان(مؤلف) – تهران – انتشارات رشد ، 1369.
25-عظیمی . سیروس، روان شناسی عمومی، انتشارات صفار ، چاپ اول ، 1370.
26-کرومبولتز. جان . دی ، کرومبولتز، هلن ، بی (1989)، تغییر دادن رفتارهای کودکان ونوجوانان، (ترجمه یوسف کریمی، 1372)، تهران ، انتشارات ستاره .
27-معتمدی ، زهرا. رفتار با نوجوانان، (1372) ، تهران ، انتشارات لک لک.
28-منشی طوسی ، م تقی، (مترجم) اختلالهای رفتاری کودکان ، ویکس نلسون ایزرائل، (مؤلف) ، انتشارات آستان قدس رضوی.1369.
29-میلانی فر – ناصر – روان شناسی کودکان و نوجوانان – نشر قومی 1370.
30-نوابی نژاد – شکوه، رفتارهای بهنجار و نا بهنجار کودکان – تهران – زمستان 1370.
پایان نامه ی بررسی علل بزهکاری در نوجوانان دختر و پسر. doc