نخستین شهرها در اواسط هزاره4بیش از میلاد شکل گرفت،که شهر شوش اولین آنها بود.اولین بناهایی که ساخته می شدند معابد بودند که با پیدایش شهر در این دوره فعالیتهای مذهبی کم کم یا تشکیلات حکومتی این سرزمین بستگی یافته و به معابد نوعی مرکزیت سیاسی دادند.
اولین بنای اداری
اولین بنایی که از آن به عنوان فضای اداری و مرکز اداره شهر قدیم استفاده شده است بنای معبدی بود که بر فراز تپه ای روی صفه ای بلند نباشد و طرز اداره مملکت این گونه بود که رئیس شهر یا حاکم به منزله روحانی شهر؟می شد و اداره شهر و معبد به عهده او بود.
تشکیلات؟؟؟؟در زمان پادشاهی ما؟منظم شد و شاهان ترتیبات اداری و درباری را از؟فرا گرفتند و در این زمان بود تشکیلات اجتماعی و تمدنی به وجود آمد.
احتمال دارد سازمان شهربانی از زمان ماده به وجود آمده باشد،زیرا عنوان ؟پان که؟یونانی این کلمه است موجود بوده است.اما دستگاه نظامی و اداری ما هنوز با مرکزیت کامل خیلی فاصله داشت.
شهربانها در راس دستگاه های اداری و دادگستری و امور مالی بودند.
به طور کلی بناهای اداری و اولیه معابد و آتشکده ها بودند که در آنها علاوه بر فعالیتهای مذهبی فضاهایی برای آموزش ؟و روحانیون و یا فضاهایی مخصوص کاخهای سلطنتی و ساختمانهای دولتی اختصاص می یافت که شامل دبیرخانه ها بودند و در مراحل بعدی فضاهای اداری دیوان خانه ها در کاخ های شاهان قرار می گرفت و در معابد تدریس علوم اداری و ...صورت می گرفت.
تحقیق-تاریخ ایجاد تشکیلات اداری در ایران باستان