مقایسه تفاوت ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر رشته‌های کامپیوتر روانشناسی و معماری
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:66
پایان نامه جهت اخذ کارشناسی در رشته روانشناسی عمومی
فهرست مطالب :
چکیده........................................................... 1
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه.......................................................... 3
موضوع تحقیق.................................................. 4
مساله‌های تحقیق........................................... 5
هدف و اهمیت تحقیق........................................ 5
فرضیه تحقیق................................................... 7
مشخص کردن متغیرها........................................... 7
تعریف مفاهیم و اصطلاحات....................................... 8
فصل دوم: ادبیات تحقیق
تاریخچه و تعریف................................................. 11
شکل‌گیری شخصیت............................................... 13
عوامل ارثی................................................... 14
عوامل محیطی................................................... 15
نظریه‌های شخصیت........................................ 21
نظریه روان پویایی............................................... 21
ارزیابی...................................................... 24
نظریه صفات................................................. 26
نظریه یادگیری................................................... 30
نظریه پدیدار شناختی.......................................... 34
دیدگاهی در مورد دیدگاهها................................... 40
ارزیابی شخصیت............................................ 41
طبقه‌بندی آزمونها........................................... 42
انواع آزمونها.................................................. 46
فصل سوم: روش تحقیق
روش و نوع تحقیق...........................................50
جامعه تحقیق.................................................... 51
نمونه و روش نمونه‌گیری.......................................... 51
ابزار تحقیق....................................................... 52
روش اجرا........................................................... 53
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
جدول خی دو........................................................ 57
تفسیر................................................................ 59
فصل پنجم: خلاصه بحث و نتیجه‌گیری
خلاصه بحث........................................................ 61
محدودیتها و مشکلات.......................................... 62
پیشنهادات................................................................. 63
فهرست منابع........................................................... 64
پیوست نمونه پرسشنامه اجرا شده...................................... 67
چکیده :
موضوع تحقیق حاضر عبارت است از مقایسه تفاوت ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر رشته‌های کامپیوتر، روانشناسی، معماری. فرض تحقیق نیز عبارت است از اینکه بین ویژگیهای کامپیوتر، روانشناسی، معماری رابطه وجود دارد. جامعه مورد مطالعه تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در رشته‌های کامپیوتر، روانشناسی و در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن است، و نمونه تحقیق از هر گروه تحصیلی به تعداد 30 نفر انتخاب شده که مجموعاً 90 نفر می‌باشند. ابزار مورد استفاده آزمون شخصیت آیزنک است بر طبق استف اده از روش آماری جدول خی2 فرض تحقیق شد بدین معنی که دانشجویان هر رشته ویژگیهای شخصیتی خاصی دارند.
1-1- مقدمه
برخی از روانشناسان اروپایی و آمریکایی هر وقت می‌خواهند از ریشه‌های اختلاف نظر دراره موضوعی حرف بزنند از داستان «پیلی در تاریکی» مولوی مثالی می‌آورند. داستانی که در آن سه نفر که تا به حال فیل ندیده‌اند در اطاقی تاریک فیلی را لمس می‌کنند و براساسآن قسمت از بدن فیل که به دستشان می‌آید تصویری خاص و مطابق شناخت خود، از فیل عنوان می‌کنند.
این داستان، در مورد روانشناسان مصداق دارد. آنها بنا به اطلاعات اولیه خود و بنا به دیدگاه خاصی که دارند اشخاص را به صورتهای مختلف در نظر می‌گیرند. از آنجا که نمی‌توان شخصیت را به طور عینی لمس کرد و کلیت آن را یکسان در نظر گرفت، مفاهیم مربوط به آن مانند داستان لمس فیل در تاریکی است. (گنجی، 1385).
نظریه پردزاان، شخصیت را به صورتالگوهای رفتاری تقریباً ثابت و الگوهای فکری و هیجانی تقریباً ثابت که از شخصی به شخص دیگر تغییر می‌یابند، تعریف می‌کنند. این رفتارها شیوه سازگاری فرد با الزامهای زندگی را نشان می‌دهند. پس می‌توان گفت که شخصیت یعنی فرقهای رفتاری مشاهده شده در افراد. (گنجی، 1385).
از آنجا که رشته‌های تحصیلی و در نتیجه رشته‌های شغلی متفاوت دارای ویژگیهای متفاوتی هستند که هر کدام از آنها با جنبه‌ای خاص از شخصیت یک فرد سازگار است، به نظر می‌رسد لازم است که بین ویژگیهای شغلی و ویژگیهای شخصیتی فرد هماهنگی وجود داشته باشد تا پیشرفت در کار حاصل آید. امروزه به موازات گسترش اجتماعات و رشد جمعیت، تعداد افراد لازم‌التعلیم افزایش پیدا کرده و همچنین با پیشرفت علوم و تکنولوژی، تخصص و مهارت در کار نیز مورد تأکید قرار گرفته است و بنابراین برخلاف گذشته مشاغل از طریق استاد- شاگردی و توسط پدر به فرزند تعلیم داده نمی‌شود و به فردو خصایص ویژه‌اش توجه می‌گردد.
امروز اساس فلسفه راهنمایی برای تعیین شغل به دو اصل استوار است:
الف- تفاوتهای فردی
ب- نیازهای جامعه. (نیکزاد، 1383)
تفاوتهای فردی بر دو گونه‌اند: تفاوتهای بین فردی و درون فردی. همانطور که به ظاهر دو نفر را نمی‌توان پیدا کرد که کاملاً شلیه یکدیگر باشند، افراد از لحاظ استعداد، رغبت و توانایی با هم یکسان نیستند و آنچه مدنظر این تحقیق است همین تفاوتهای درون فردی ناشی از شخصیت است و بررسی این مسأله که آیا در حال حاضر برای انتخاب رشته‌های تحصیلی از گروههای تخصصی مختلف این مسأله مورد توجه قرار می‌گیرد یا خصوصیت شخصیتی دانشجویان رشته‌های کاملاً متفاوت دارای توزیع یکسانی است، به عبارتی آیا متناسب بودن ویژگیهای رشته تحصیلی و شخصیتی به عنوان یک شاخص در انتخاب رشته درسی مدنظر قرار می‌گیرد یا خیر؟
2-1 موضوع تحقیق
موضوع تحقیق حاضر بعرت است از: مقایسه تفاوت ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در گروههای تحصیلی کامپیوتر، روانشناسی، و معماری.
3-1 مسأله‌های تحقیق
مسأله‌های تحقیق حاضر به قرار زیر است:
آیا ویژگیهای شخصیتی می‌تواند در انتخاب رشته تحصیلی مؤثر باشد؟
آیا دانشجویان مشغول تحصیل در رشته‌های خاص دارای ویژگیهای شخصیتی یکسانی هستند؟
آیا بین ویژگیهای شخصیتی دانشجویان رشته‌های مختلف ارتباط معنی‌داری وجود دارد؟
4-1 هدف و اهمیت تحقیق
هر کسی شخصیتی دارد و شخصیت فرد به تعیین محدودیتها، موفقیتها، خوشیها و خرسندیها در زندگی و به شکل‌گیری بسیاری از جنبه‌های زندگی کمک می‌کند.
شخصیت فرد می‌تواند انتخابهای او را محدود کند یا آن را گسترش دهد و مانع از سهیم شدن فرد در تجربه‌های خاص با دیگران شود یا او را قادر سازد تا اکثر تجربه‌ها را داشته باشد.
بسیار ساده‌لوحانه خواهد بود اگر بگوئیم می‌توانیم کل ویژگیهای شخصیتی یک فرد را با بکارگیری اصطلاحات مبهمی مانند فوق‌العاده جمع‌بندی کنیم. موضوع به قدری پیچیده است که نمی‌توان با چنان توصیفات ساده‌ای آن را بیان کرد، زیرا انسانها در شرایط گوناگون و در برابر شرایط متفاوت، بسیار پیچیده و تغییر پذیر هستند. (سید محمودی، 1387).
روانشناسان همیشه با دقت فراوان و در نظر داشتن آنچه گفته شد، سعی در شناسایی خصوصیات شخصیتی افراد دارند تا شاید بتوانند دلیل اعمال، گفتار و انتخابهای اشخاص را بهتر درک کنند. انتخاب رشته تحصیلی نیز یکی از انتخابهای مهم زندگی است. که اگر بتوان ارتباطی بین ویژگیهای رشته تحصیلی و خصوصیات افراد یافت، می‌توان راهنمایی صحیحی به دانش‌آموزانی که در آستانه انتخاب رشته دانشگاهی هستند کرد.
تا قبل از انقلاب صنعتی و ورود ماشین به صحنه حیات اقتصادی انسان، تعلیم و تربیت بیشتر جنبه تفننی داشت و مشاغل اغلب از طریق اجدادی تعلیم می‌شد، نه به فرد و خصایص ویژه‌اش توجه می‌شد و نه جنبه‌های مختلف زندگی اقتصادی و اجتماعی تنوع و پیچیدگی امروز را داشت. اما امروزه با توجه به سطح وسیع نیازهای اجتماعی و رشد توقعات شخصی و ضرورت رضایت شغلی، یک انتخاب صحیح از اهمیت زیادی برخوردار شده است. (نیکزاد، 1383).
متأسفانه در کشورهایی نظیر کشور ما: روی سوابق تاریخی، در گذشته از کار یدی کمتر استقبال شده و ایده‌آل هر شاگردی [در دوره‌های معاصر] درس خواندن و راه یافتن بهعرصهتحصیلات دانشگاهی است. درضمن، شناسایی ویژگیهای شخصیتی از طریق آزمونها امری امکان‌پذیر است و از آنجا که این ویژگیها، چنانچه گفته شد، شاخصی مهم در انتخابهای فرد است می‌توان با درک صحیح از تأثیر و تأثر احتمالی این عامل بر انتخاب رشته تحصیلی، دانش‌آموزان و دانشجویان رادر این مهم به نحو ارزنده‌ای یاری داد.
در این تحقیق سعی شده است تا حد امکان به روشن کردن ویژگیها و تعاریف و جنبه‌های مختلف شخصیت پرداخته شود تا دست‌یابی به اهداف امکان‌پذیر دست یافتنی‌تر گردد.
5-1 فرضیه تحقیق
فرضیه تحقیق حاضر به قرار زیر است:
بین ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در رشته‌های: کامپیوتر- روانشناسی، معماری و رابطه وجود دراد.
فرضیه صفر: یک ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در رشته‌های گرافیک- روانشناسی و معماری رابطه وجود ندارد.
فرضیه خلاف: یک ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در رشته‌های گرافیک- روانشناسی و معماری رابطه وجود دارد.
6-1 مشخص کردن متغیرها
متغیر مستقل: ویژگیهای شخصیتی
متغیر وابسته: رشته تحصیلی
متغیر تعدیل کنند: در اینجا متغیر تعدیل کننده جنسیت پسر در نظر گرفته شده است.
متغیر کنترل کننده: در این تحقیق به دلیل در نظر نگرفتن محدوده سنی متغیر کنترل کننده وجود ندارد.
متغیر مزاحم: متغیرهای مزاحم در این تحقیق می‌تواند میزان تحصیلات والدین، سطح انتظار والدین از فرزندانشان در انتخاب رشته تحصیلی و طبقه اجتماعی- اقتصادی باشد.
7-1 تعریف مفاهیم و اصطلاحات
تعریف نظری برای شخصیت عبارت است از:
الگوهای رفتاری تقریباً ثابت- الگوهای فکری و هیجانی تقریباً ثابت- که از شخصی به شخص دیگر تغییر می‌یابد. (گنجی، 1375).
تعریف نظری برای ویژگیهای شخصیتی عبارت است از:
هر یک از الگوهای رفتاری، هیجانی و فکری از مجموعه الگوهای تشکیل دهنده شخصیت،که موجب بروز رفتار یا عقیده خاص می‌شود. ویژگیهای مدنظر این تحقیق صرفاً مجموعه شخصیتی است که توسط آزمون شخصیت سنج آیزنک سنجیده می‌شود و شامل این موارد هستند:
درون‌گرایی و برون‌گرایی:
احساس کنترل، ساکت بودن، گوشه‌گیری، مردم گریزی، دوستدار مطالعه بودن و ارزش و اهمیت قائل شدن برای موازین اجتماعی در مورد بعد درون‌گرایی و تحریک پذیری، فعال بودن، اجتماعی بودن، شوخ طبعی، حاضر جواب بودن و خوش‌بینی در مورد بعد برون گرایی.
هیجان‌پذیری و ثبات:
گرایش به پاسخهای هیجانی، تزلزل، عدم تعادل عاطفی، شکایت از دردهای جسمانی در مورد بعد هیجانی پذیری و ثبات و تعادل عاطفی- عدم پاسخهای هیجانی و آرامش در بعد ثبات.
تعریف عملیاتی برای شخصیت عبارت است از:
مؤلفه‌ای است که توسط آزمون آیزنک برآورد می‌شود.
تاریخچه و تعریف
لفظ «شخصیت» به شیوه‌های مختلف تعریف شده است. از نظر ریشه‌ای گفته شده است که کلمه شخصیت که برابر معادل کلمه personality انگلیسی یا personalite فرانسه است در حقیقت از ریشه لاتین persona گرفته شده است که به معنی نقاب یا ماسکی بود که در یونان قدیم بازیگران تأتر بر چهره خود می‌گذاشتند. این تعبیر تلویحاً به این مطلب اشاره دارد که شخصیت هر کس ماسکی است که او بر چهره خود می‌زند تا وجه تمیز او از دیگران باشد. (کریمی، 1380، ص 5).
اما در زبان عامه واژه شخصیت در معانی گوناگون و متفاوتی به کار برده می‌شود. مثلاً وقتی در مورد کسی گفته می‌شود بسیار با شخصیت است، غالباً درجه کارآیی و جاذبه اجتماعی وی مدنظر است. در درسهایی که با عنوان پرورش شخیت تبلیغ می‌شود، سعی بر این است که به شخص برخی مهارتهای اجتماعی را یاد دهند و وضع ظاهر و شیوه سخن گفتن او را بهبود بخشند. گاهی نیز کلمه شخصیت به منظور توصیف بارزترین ویژگی شخص به کار برده می‌شود، مثلا گفته می‌شود فردی شخیت پرخاشگر و یا شخیت خجولی دارد. (شاملو، 1375، ص 73) بعضی از اوقات هم می‌شنویم فردی بی‌شخصیت است که به معنای داشتن ویژگیهای منفی است که دیگران را در جهت منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد. (کریمی، 1380، ص 6)
اما در روانشناسی، شخصیت به مفهومی متفاوت از آنچه ذکر شد بکار می‌رود. موضوع شخصیت به بیانی ساده، همان انسان واقعی است با همان وضعی که در خیابان، یا در کار، یا به هنگام فراغت دارد. شخصیت یک کلیت روان شناختی است که انسان خاصی را مشخص می‌سازد. در نتیجه یک مفهوم انتزاعی نیست بلکه تجلی همین موجود زنده‌ایست که ما از برون می‌نگریم و از درون او را حس می‌کنیم، نگرش و حس کردنی که در مورد افراد متفاوت است پس در روانشناسی شخصیت همواره تفاوتهای فردی را مدنظر قرار می‌دهیم و هدف این نوع از روانشناسی تعریف هرچه صحیح‌تر این تفاوتها است. (منصور، 1379، ص 1) در اینجا برخی از تعریفهایی که از شخصیت شده است عرضه می‌شوند:
«شخصیت مجموعه تفکیک ناپذیر آن خصایص بدنی و نفسانی است که شناخته دوستان نزدیک شخص یا به عبارت دیگر، آن نقاب یا ماسکی است که فرد برای سازش با محیط، که در حقیقت نوعی بازیگری در صحنه زندگی است، به چهره خود نهاده است.» (شخصیت از دیدگاه مکاتب، ایزدی، 1361)
«شخصیت سازمان پویای جنبه‌های ادراکی و انفعالی و ارادی و بدنی (شکل بدن و اعمال حیاتی بدن) فرد آدمی است». (شلدون، به نقل از نظریه‌های شخصیت، سیاسی، 1386).
«شخصیت عبارت است از الگوهای رفتار و شیوه‌های تفکر که سازگاری فرد با محیط را تعیین می‌کند» (اتکینسون و هیلگارد،مقدمه‌ای بر روانشناسی، 1993).
هنگامی که درباره رفتار بحث می‌کنیم به شخصیت اجتماعی اشاره داریم یعنی قسمتی از شخص که دیگران می‌بینند و می‌شنوند، همان تصویری که شخص از خود به دنیا عرضه می‌کند. با این حال شخصیت دارای جنبه خصوصی و ناآشکاری نیز هست جنبه خصوصی شخصیت شامل تخیلات، تفکرات و تجاربی است که شخص نمی‌خواهد دیگران را در آن سهیم سازد. اندیشه‌ها و خاطره‌هایی که هنگام انتظار برای رفتن به کلاس درس یا قدم زدن از ذهن فرد می‌گذرد بخشی از شخصیت خصوصی است. از آنجایی که شخصیت خصوصی به دشواری قابل مطالعه است. لذا روانشناسان توجه خود را به مطالعه شخصیت اجتماعی متمرکز کرده و تحلیل و توصیف شخصیت خصوصی را [چنانکه از تعاریف ارائه شده برمی‌آید] به داستانسرایان و شرح حال نویسان محلو کرده‌اند، اگرچه روانشناسان براساس مطالعه تخیلات و شیوه‌های دیگر، روشهایی برای بررسی شخصیت خصوصی ابداع کرده‌اند. (شاملو، 1375، ص 74).
شکل‌گیری شخصیت:
نوزاد که با ماده ارثی خود به دنیا می‌آید، به سادگی از محیط تاثیر می‌پذیرد. ابتدا محیط خانواده به تدریج عوامل دیگر مانند بستگان، کودکستان، مدرسه و محیطهای دیگر در تشکیل و تحول شخصیت فرد اثر می‌گذارد. بنابراین شخصیت به عنوان کلیه فعالیتها و صفات روانی و بدنی فرد، که او را از دیگران متمایز می‌کند، تابع عوامل ارثی، محیط، تأثیر متقابل محیط و وراثت و سرشت جسمانی است. (نوری، 1382).
عوامل ارثی:
نوزاد همراه با یک رشته ظرفیتهای بالقوه به دنیا می‌آید. خصوصیات جسمانی مانند رنگ چشم و مو اساساً در هنگام بسته شدن نطفه تعیین می‌شود. هوش و بعضی استعدادهای خاص مانند استعداد موسیقی نیز تا حدی به وراثت بستگی دارد. شواهد روزافزون نشان می‌دهد که ممکن است تفاوتهای آدمیان از لحاظ پاسخدهی هیجانی نیز امری فطری باشد. (شاملو، 1375، ص 75)
در یک پژوهش 139 دوقلوی هم جنس (سن متوسط 55 ماه) توسط مادران خود از لحاظ چند صفت شخصیتی مورد ارزیابی قرار گرفتند. به نظر مادران، از لحاظ واکنش هیجانی و میزان فعالیت و مردم‌آمیزی، بین دوقلوهای یک تخمکی شباهت بسیار زیادتر وجود دارد تا بین دوقلوهای دو تخمکی. در بزرگسالی معمولاً دوقلوهای یک تخمکی نسبت به دوقلوهای دوتخمکی پاسخهای همسان‌تری به آزونهای شخصیتی می‌دهند و ارزیابی پژوهشهای مربوط به مقایسه آن دسته از دوقلوهای یک تخمکی که در یک دوره از زندگی جدا از هم بوده‌اند با گروه دیگری که با هم بزرگ شده بودند، نشان نمی‌دهد که جدایی موجب کاهش شباهت خصوصیات شخصیتی می‌شود. (شاملو، 1375، ص 77)
در مطالعات دیگری که با نوزادان، کمی بعد از تولد آنان صورت گرفته، از لحاظ خصوصیاتی مانند میزان فعالیت، فراخنای توجه، سازگاری با تغییرات محیط و خلق و خوی کلی، تفاوتهای پایایی بین آنها دیده می‌شود. این خصوصیات آغازین خلق و خوی در بسیاری از کودکان که مدت بیست سال رشد آنان مورد مطالعه پیگیر قرار داشت، پایدار مانده است. (شاملو، 1375، ص 75)
چنانچه از این پژوهشها درباره دوقلوها و نوزادان برمی‌آید، بعضی خصوصیات شخصیت ارثی است، لیکن هیچ شواهدی مبنی بر اینکه این صفات را ژنهایی خاص تعیین می‌کند وجود ندارد، و تحقیق در این زمینه به چند دلیل کاری مشکل است:
اول آنکه یک اتفاق نظر عمومی در زمینه شخصیت وجود ندارد و این مسأله تحقیقات را که نیاز به روشهای عینی اندازه‌گیری دارد، دچار مشکل می‌کند و دوم آنکه از نظر اخلاقی امکان ندارد بتوانیم آزمایشاتی انجام دهیم که لازمه آن تغییر دادن متغیرهای ژنتیکی است. در مورد حیوانات می‌توان از تلقیح مصنوعی یا تولید مثل انتخابی استفاده کرد ولی انجام چنین کاری در مورد انسان امکان‌پذیر نیست و در این مورد چنانچه ذکر آن رفت تنها می‌توان از مطالعه بر روی دوقلوها برای رسیدن به نتیجه‌ای نسبتاً قطعی استفاده کرد. (جمالفر، 1385، ص 19)
عوامل محیطی:
اگر هر یک از ما موقعیتی کاملاً متفاوت با آنچه اکنون داریم، داشتیم و مثلاً به وسیله اسکیموها یا قبایل آفریقایی یا گروههای فرهنگی دیگری تربیت می‌شدیم، شخصیت ما با آنچه اکنون هست کاملاً متفاوت بود.
روانشناسان برای محیط فرهنگی- اجتماعی که فرد در آن پرورش می‌یابد، به حق اهمیت زیادی قایل هستند. این عوامل از لحظه تولد بر فرد اثر می‌گذارند و تأثیر آنها در همه روزهای زندگی او، ادامه می‌یابند بعضی از این عوامل محیطی در سالهای اولیه زندگی اثر بیشتری دارند و بعضی دیگر، در مراحل بالاتر مؤثر واقع می‌شوند.
محیط اجتماعی:
مهمترین برخوردها یا تماسهای کودک، آنهایی است که بین کودک و اولیاء (یا پرستار) برقرار می‌شود. اگر اولیاء یک کودک از همه اعمال فرزند خود جلوگیری کنند و به او محبت نداشته باشد به احتمال بسیار کودک درون‌گرا می‌شود. و در دنیای تخیلی و ساختگی خود فرو می‌رود. از طرفی دیگر وقتی اولیاء کودک او را آزاد می‌گذارند،یا بیش از حد به او محبت می‌کنند کودک بیش از نچه که هست برون‌گرا می‌شود. (سعتچی، 1385، ص 568).
البته باید مدنظر داشت که اثر موقعیتهای یکسان خانوادگی، در افراد مختلف، مشابه نیست. ممکن است کودک رفتار پدر و مادر خود را تقلید کنتد و یا در نقطه مقابل آن قرار می‌گیرد. با این همه کودکان اگر شباهتی هم به والدین خود نداشته باشند باز هم رفتار پدر و مادر خود را تقلید می‌کنند یا در نقطه مقابل آنها قرار می‌گیرند. احتمال به جا ماندن دو دسته تأثیر متضاد را می‌توان از قول دو برادر در داستان «کار هُنَری» اثر سینکرلویس شنید. هر دو برادر شخصیت خود را ناشی از خانواده می‌دانند:
اورال می‌گوید: «پدرم پیرمردی کثیف و تنبل و می‌خواره بود. مادرم کاری جز آشپزی بلد نبود. بچه‌هایی هم که با آنها بودم یک عده تنبل بیکاره بودند که با ولگردهای کنار منبع آب رفت و آمد داشتند... پرواضح است دلم بخواهد تنبل باشم و در مورد زن و مشروب اخلاقیاتی نشناسم.»
مایرون می‌گوید: «.. از ولگردهای کنار منبع آب یک مشت حرف زشت می‌شنیدم. شاید همین‌ها باعث شده که برای پرداختن قرضهایم و در کارم این همه به خود سختی بدهم و از مشروب و زن بترسم.» (شاملو، 1375، ص 72).
علاوه بر موقعیت خانوادگی، عوامل دیگری مثل همسایگان، کودکستان، دبستان، گروههای همسن و غیره در شخصیت فرد مؤثر هستند. رفاقت و دوستی ممکن است در هر یک این موقعیتها، اثر مثبت یا منفی داشته باشد. ضمناً موقعیتها نیز، خود ممکن است اثرات پیش‌بینی نشده‌ای بر فرد بگذارند مثلاً مدرسه بعضی از کودکان را به درس خواندن علاقمند می‌کند، در حالی که ممکن است دیگران را از تحصیل و آنچه مربوط به آن است متنفر سازد. (ساعتچی، 1385، ص 571).
در مجموع می‌توان گفت که قسمت اعظم یادگیریهایی که شخصیت فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در محیط بسیار پیچیده کهبه وسیله رفتار افراد دیگر خلق شده است انجام می‌پذیرد. یعنی محیطی متشکل از طبقه اجتماعی، شیوه‌های تربیتی کودکان، ساختار خانواده، سیستم آموزشی و... (جمالفر، 1385، ص 23). آنچه افراد از دوران کودکی خویش تجربه می‌کنند غالباً پایه و اساس شخصیت افراد در سنین بزرگسالی است و با مقاومت این الگوها در برابر موقعیتهای دوران بزرگسالی تغییرات کمتری در خصوصیات شخصیتی فرد ایجاد می‌شود.
و...
دانلود پایان نامه مقایسه تفاوت ویژگی های شخصیتی دانشجویان پسر رشته های کامپیوتر روانشناسی و معماری