تعریف وضعیت کنونی (اولیه):
در حال حاضر موزه ها و نمایشگاههای ایران دارای پلان، پارتیشن و ویترینهای ثابتی هستند و تا کنون موزه یا نمایشگاهی، تغییر مکان موضعی نداده و همیشه پانلها ثابت بوده اند. حتی در نمایشگاههای بین المللی کتاب یا صنعت که هر ساله یکبار برگزار می شود، مشکل همیشه آن بوده که هر غرفه مجبور است با هزینه های بالا و استفاده از یک سری نجارها و دکورسازیهایی، پانلهای ثابتی تهیه کند تا محصول خود را به نمایش گذارد و هر موقع که مدت نمایشگاه به پایان رسید، دکورها و پانلها تقریباً بلااستفاده خواهد بود.
البته در پاره ای از موارد نمایشگاههای موقتی در معابر و پارکها احداث می‌شد، عنصر اصلی این نمایشگاهها، داربستهای فلزی و پارچه های برزنتی بود که بدلیل نداشتن هیچگونه زیبایی، کمتر کسی به طرف آنها جلب می شد، زیرا که این نمایشگاهها دارای فرمی خشک و رنگی نامناسب بودند. بنابراین باید هر عنصر را در محل مخصوص خود مورد استفاده قرار داد، نه از جایی به جای دیگر پیوند داد و لازمه این کار، دست زدن به طراحیهای اصولی برای چنین نمایشگاههایی می باشد.
تعریف وضعیت ثانویه:
اکنون که به مشکلات وضع کنونی پی بردیم، می توانیم تک تک مسائل را مورد بررسی قرار داده و پس از مطالعات کامل به طراحی بپردازیم. پس هدف این است که ثابت بودن دکورها و پانلها کنار گذاشته شود و به طراحی المانهایی بپردازیم که در کوتاهترین مدت، در مکانی مشخص، نمایشگاه یا غرفه‌ای را برپا نماید.
سه مزیت بسیار مهم و اساسی این المانهای فضایی یا Space Frames بر پانلهای ثابت این است که:
1- در وقت و زمان برپایی نمایشگاه صرفه جویی می کند.
2- هزینه برپایی نمایشگاه را به حداقل می رساند.
3- دارای قابلیتهای اجرای انواع طرحهای زیبا، شیک و مدرن است.
البته مزیتهای بسیار دیگری نیز از قبیل استحکام فوق العاده خوب، حمل و نقل سریع و آسان و پرتابل بودن آن و ...
ارائه خط مشی:
برای رسیدن به چنین هدفی بایستی کلیه دکورها و پارتیشن های موجود را مورد بررسی قرار داد، سپس نمونه های موجود در Space Frames را تجزیه و تحلیل کرد. البته در ایران هنوز از این نوع المانهای فضایی، استفاده‌هایی به این طریق نشده و باید نمونه های خارجی را که اندک هستند مورد مطالعه قرار داد و زمانیکه تحقیقات به پایان رسید به تهیه «لیست باید» هایی پرداخت تا ضروری ترین مسائل بزرگ و کوچک تهیه گردد، سپس مرحله طراحی را آغاز نمود و به نتیجه رسید.
بررسی تاریخی:
سازه های فضایی، نونهالانی هستند که قدمت زیادی ندارند و تولد آنها از اوایل قرن بیستم آغاز می گردد چرا که این المانها، فرمهای مدرن و ساده ای هستند که برای برپائی سریع نمایشگاهها و ویترینها بکار میروند و در قرون گدذشته نه تنها سادگی معنا نداشت بلکه تجمل و بکارگیری از فرمهای کلاسیک و پیچیده رواج کامل پیدا کرده بود.
اکثر نمایشگاهها دارای معماریهایی به سبک گوتیک و کلاسیک بودند و این امر تأثیر مستقیمی نیز بر غرفه های داخلی نمایشگاه گذاشته بود، ویترینها و کلاً دیوارها و پانلهای نمایش تابلو، فریم سلطنتی داشتند و اغلب جنس آنها از چوب آبنوس و طلا بودند همانند برخی از گالریهای موزه لوور پاریس.
کم کم با اوج گرفتن انقلابهای صنعتی، فرمهای کلاسیک به کنار گذاشته شد و سادگی جای آنها را گرفت. طرح می بایستی ساده باشد تا قدرت ماشین برای تولید انبوه آنها برآید.
اولین قدم در جهت احداث سازه های فضایی تاوسط سازمانی بنام «مرو MERO» برداشته شد که بر اساس طرحهای بیونیکی از گل قاصدک، طرح یک المان لانه زنبوری را ارائه داد که توسط چندین بازوی رزوه شده بر این کره پیچ می شوند و انواع شکلها با زوایای مختلف را می ساخت. این طرح، انقلابی را در طراحی پانلهای سریع الاحداث پدید آورد و اکنون سازمان «MERO» توسط همین المانها با رنگهای متنوع، جایگاهی در کل دنیا پیدا کرده و اکثراً همه نمایشگاهها از همین المانهای فضایی استفاده می کنند.
بررسی اجتماعی:
نمایشگاهها از جمله مکانهایی هستند که رابطه و درگیری آنها با اجتماع بسیار زیاد می باشد. از این رو بایستی مسائل اجتماعی در طراحی به بهترین نحو تأثیر گذار باشد. پانلهای نمایشگاهها نیز از جمله المانهایی است که آثار هنری و نمایشگاهی را به بازدیدکنندگان پیوند میدهد. بنابراین باید در طراحی پانلها، مسائل ظریف و دقیقی را مورد مطالعه قرار داد. در مجموع می توان بررسی اجتماعی و درگیری آن را با پانلهای نمایشگاهی بصورت نمای زیر به ترتیب اولویت بیان کرد.
اصولاً 4 گروه با پانلهای نمایشگاه، درگیری مستقیم دارند:
الف) بازدیدکنندگان:
آنها بیشترین درگیری را با پانلهای نمایشگاهی خواهند داشت چرا که بطور مدام با این المانها در ارتباط خواهند بود.
اصولاً بازدیدکنندگان نمایشگاهها به دو دسته هنرمندان و مردم عادی تقسیم می گردند، هر دو دسته زیر مجموعه ای از اجتماع ما با فرهنگهای خاص خود هستند و جلب آنها به طرف نمایشگاهها از اهداف اصلی است.
ب) مسئولین برپایی نمایشگاهها:
اصولاً قبل از برپایی، مسئولین در تکاپوی بهتر اجرا شدن یک اکسپوزیسیون هستند. اغلب در میان مسئولین افرادی به نام طراحان صحنه که فرم فضای موجود را طراحی می کنند. مسائل حجم، فضا، تعداد آثار به نمایش گذاشته شده و مسائل ارگونومیکی دید بیننده با خواسته های بازدیدکننده که انعکاس فرهنگ اجتماعی مردم است، درمیامیزد و طرح نهایی که عبارتست از فرم پانلها، تقسیم بندی فضا و نور و رنگ ارائه می گردد.
پ) نظافتگر:
نظافتگر سومین فرد از گروهی است که با پانلها در رابطه است. در طراحی پانلها باید سعی شود درگیری نظافتگر را با پانلها به حداقل برسانیم بنابراین باید در طرح، عوامل زیر درنظر گرفته شود:
1- خاکگیر و گردگیر نباشد.
2- برای تمیز کردن آن، دست براحتی بتوان در تمام نقاط آن حرکت کند.
3- استحکام طرح به حدی باشد که موقع نظافت آن موجب سقوط یا دفرمه شدن پانل نگردد.
ت) تعمیرکار:
وی آخرین فردی است که از لحاظ اهمیت درگیری با پانلها به شمار می رود اما این پارامتر نیز از مهمترین موارد تحت بررسی است چرا که در طراحی باید سعی شود به ساده ترین نحو، پانلها را تعمیر یا بعضی از المانهای آن را تعویض نمود تا درگیری تعمیرکار با پانل کم شود و هزینه تعمیر پانل کاهش یابد.
بررسی روانشناسی:
انسانهای هر جامعه بسته به مقتضیات تربیتی، آموزشی و ژنتیکی دارای خصوصیات روانی خاص و متفاوتی هستند. بعضی از انسانها دارای روانی سالم و بعضی دیگر روانی متزلزل و ناسالم دارند از این رو قبل از طراحی باید خصوصیات روانی افرادی که با این المان سر و کار دارند آشنایی کامل ایجاد شود.
طرح باید به گونه ای باشد که کمترین تحریک عصبی را هم ایجاد نکند و موجب وندلیزم نشود. در بعضی موارد بایستی مسئله سرقت در نمایشگاه را نیز مورد توجه قرار داد. سرقت نیز نوعی وندلیزم عمد بشمار می رود، پس در اینصورت طراح باید در طرح خود راههای جلوگیری از آن را نیز درنظر بگیرد، استحکام و مقاومت و حفاظهای اطمینان می تواند جلوگیری از سرقت را تا حدود زیادی تضمین کنند.
بررسی فرهنگی:
حیات یک کشور مدیون فرهنگش می باشد و هرچه میزان و قدمت فرهنگ، بالا باشد رشد آن کشور نیز تأمین می شود.
تاریخ زندگی طراحان هنر صنایع دستی و صنعت بیانگر این مطلب است که به هر نحوی فرمها و اشکال و نگارگریهای فرهنگی را ملزم کار خود می دانستند، اگرچه طراح از فرمهای مدرن هیچگاه نمی گریزد اما فرهنگ خود را نیز نباید به دست فراموشی بسپارد. طراح باید از فرهنگ اصیل خود به حد کافی مطلع باشد تا با طرحهایش خود را از جامعه دور نسازد از این رو شایسته است تا طراح در طرح خود کلیه مسائل فرهنگی خاص کشور خود را در نظر داشته باشد و بکار گیرد.
بررسی میزان تقاضاها:
یکی از مسائلی که طرح سازه های فضایی پانلهای نمایشگاهها از اهمیت خاصی برخوردارند، بررسی میزان تقاضا در جامعه است. مقدار تولید یک محصول بستگی به میزان تقاضا دارد. در این طرح اکثر متقاضی ها، مؤسسات وابسته به دولت هستند که برای برپایی نمایشگاه نیاز به سازه های فضایی دارند و به این منظور از طرف دولت بودجه ای در اختیار مسئولان قرار میگیرد.
درصد زیاد دیگری که نیاز به سازه های فضایی دارند افرادی هستند که برای به نمایشگاه گذاردن محصولات خود در نمایشگاه محتاج به این سازه ها می‌باشند و همچنین فروشگاههای مختلف برای قفسه ها و دکورها و غیره و مهندسین معمار برای سقفهای دائم و موقت و دیوارهای کاذب.
بنابراین می بینیم که این وسیله به چه اندازه مورد نیاز جامعه است و سطح میزان تقاضاها چقدر بالا می باشد. از این رو سعی طراح باید بر هرچه بهتر عرضه نمودن محصول خود باشد تا این نیاز را اشباع سازد.
نیاز:
برای روشن شدن مقدار نیاز، به ضروری ترین عنصر تحقیقاتی یعنی آمارها توجه می کنیم:
آمارها:
در این بخش به آخرین آمارهای بدست آمده توجه می کنیم در سال 1364 که معرف تعداد نمایشگاههای ایران، تعداد دیدارکنندگان و نیز روابط فرهنگی ایران در خارج از کشور می باشد.
تعداد نمایشگاهها در ایران:
بر اساس اطلاعات رسیده از سازمانهای موسسات آموزش عالی کشور در سال 1364، نمایشگاههای کتاب، عکس، نقاشی، مجسمه، نوار، صنایع دستی، تاریخی، تمبر و ... در سراسر کشور برگزار گردیده اند.
همچنین بر اساس گزارش فعالیتهای فرهنگی وزارت ارشاد اسلامی در سال 1364، در استانهای کشور تعداد 425 نمایشگاه برگزار شده است.
دیدارکنندگان از نمایشگاهها:
بر اساس گزارش فعالیتهای وزارت ارشاد اسلامی در سال 1364، از 425 نمایشگاه برگزار شده توسط واحدهای وابسته به وزارت ارشاد اسلامی 1283012 نفر بازدید نموده اند.
همچنین بر اساس اطلاعات رسیده تعداد دیدارکنندگان از نمایشگاههای برگزار شده توسط سازمانها و واحدهای آموزش عالی 210592 نفر بوده است.
روابط فرهنگی:
متأسفانه آخرین و جدیدترین آمار بدست آمده متعلق به سال 1364 میباشد که از طرف مرکز آمار ایران منتشر شده و تعدادی نمایشگاههای برپا شده از سوی وزارت ارشاد در ایران 863 و در خارج از کشور 16 نمایشگاه برپا شده که کلاً 879 نمایشگاه می باشد.
اگر دقت کنیم کلیه این اکسپوزیسیونها در موزه ها نمایشگاههای دائمی بر پا شده و تنها برخی از ارگانها مثل ارتش، سپاه و ... نمایشگاههای خاص و موقتی را در میادین شهرها و یا پارکها برگزار نموده اند که این نمایشگاهها توسط داربست های چدنی و چادرهای برزنتی برگزار می شدند و از لحاظ استاتیک فضایی و مسائل نور و رنگ و ارگونومی مورد توجه قرار نمی گرفتند.
یکی از موارد استقبال بیشتر بازدیدی از نمایشگاهها بستگی به بررسی خواسته های روحی و فیزیکی استفاده گران و برگزارکنندگان دارد که متأسفانه بندرت چنین تحقیقاتی در برگزاری نمایشگاههای ایران اتفاق می افتد، بنابراین در نظرگیری نیازهای روحی و فرهنگ ملیت ما در ورای دید نمایشگاهی باید مدنظر و اساس و پایه طرح قرار گیرد.
آنالیز بازار:
بررسی مسائل اقتصادی در بازار روز (آنالیز بازار):
تقسیم بندی انواع:
سازه های فضایی دارای نمونه های متنوعی هستند که هرکدام در مقطع کاری منحصر بفرد خود مورد استفاده قرار میگیرند و عموماً در بازار روز به دو دسته تقسیم می شوند:
سازه های فضایی صنعتی محض با قدرت تنش و کشش فوق العاده زیاد:
این نوع سازه ها فقط برای برپایی کارخانه های عظیم و ساختمانهای عظیم الجثه بکار میروند که چندان با این پروژه در ارتباط نیستند و در مورد آنها بحثی صورت نمی گیرد.
سازه های فضایی صنعتی سبک و سنگین:
در این قسمت به بررسی سه نوع از مهمترین سازه ها که توسط کارخانه های سرشناس طراحی و اجرا شده اند می پردازیم:
سازه های سازمان «MERO»:
اساس این نوع سازه ها از دو عنصر گوی و بازو تشکیل شده است که استراکچر پانلها و غیره را تشکیل میدهد و بعداً عناصر و تجهیزات اضافی به آن وصل می شوند.
نوعی از این سازه ها هم برای دکورها و پانلهای سبک بکار میروند و نوعی دیگر که دارای استحکام و قدرت بیشتری هستند برای خرپاها، اسکلتهای فلزی و سقفهای عظیم الجثه ورزشگاهها مورد استفاده قرار میگیرند. جنس این سازه ها از آلیاژ آلومینیوم می باشد. اکنون به آنالیز این نوع سازه فضایی می‌پردازیم.
رنگ و گوی و بازو
1- سفید 5-نارنجی 9-قهوه ای
2-کرم 6-سبزچمنی 10-خاکستری
3-زرد 7-سبزکاهی 11-سیاه
4-کرومی 8-قرمز
سایر تجهیزات:
1-پلیتهای نمایشگر 3-چادرهای پوششی 7-پیچ و مهره های مخصوص
-پلکسی گلاس 4-میکروفون ها 8-آثار به نمایش گذاشته شده
- شیشه 5-باندهای بلندگو 9-سیمهای برق
2-انواع پروژکتورها 6-سیستمهای دزدگیر
سازه های سازمان «RTS SYSTEM»:
این نوع سازه ها تنها برای پانلهای نمایشگاهها مورد استفاده قرار میگیرند و زوایایی که نسبت به یکدیگر می سازند 90 درجه، 180 درجه و 270 درجه می باشد، از این رو فرمهایی از قبیل سطوح صاف و مکعبی را می توان طراحی نمود.
ابعاد:
0.4Cm×0.4×40×40
0.4Cm×0.4×19.5×40
جنس:
آلیاژ آلومینیوم
رنگ:
کرومی طلایی
سایر تجهیزات:
1-پلیتهای نمایشگر 2-پروژکتورها
3-سیستمهای دزدگیر 4-آثار به نمایش گذاشته شده
5-سیمهای برق
سازه های سازمان «LEINTER»:
این نوع سازه ها علاوه بر پانلها با پارتیشین های نمایشگاه برای قفسه سازی و دکورها نیز بکار میروند.
جنس:
پلاستیکهای ترموست ABS
رنگ:
سفید سبز فیروزه ای سبز چمنی سیاه
طوسی آبی نفتی بنفش صورتی
قهوه ای قرمز زرد نارنجی
سایر تجهیزات:
1-پلیتهای نمایشگر 4-پروژکتور
2-میکروفون 5-آثار به نمایش گذاشته
3-باندهای بلندگو 6-سیستمهای دزدگیر
7-سیمهای برق
نکته: بدلیل در دسترس نبودن سازه ها، وزن دقیق آنها مشخص نیست ولی هر سه سازه دارای وزن نسبتاً ناچیزی می باشند.
قیمت نهایی:
بدلیل اهمیت زیاد مسائل اقتصادی این نکته قابل توجه است که محصول بدست آمده می بایستی صرفه اقتصادی داشته باشد. در غیر اینصورت نه تنها سبب ورشکستگی سهامداران خواهد شد بلکه موارد و عناصر بسیاری به هدر خواهد رفت از این رو باید این نکته را در نظر داشته باشد که کل طرح دارای چه مواردی باشد تا هم ارزان تمام شود و هم بهترین کیفیت را ارائه دهد. در طراحی سازه های فضایی پانلها، طراح مشاوره یا با مهندسین مواد و متالورژ برای تعیین نوع جنسیت آنها و مهندسین جهت محاسبات دقیق خواهد داشت و بهترین راه پیشنهادی آنها را برمی گزیند و در طرح خود به کار می بندد، سپس هنگامیکه چندین طرح آماده شد قیمت منطقی آنها را محاسبه و باصرفه‌ترین را انتخاب می کنیم.
البته ممکن است طرحی از طرح دیگر کمی گرانتر درآید ولی از نظر مسائل عملکردی و استاتیکی فوق العاده خوب باشد که طراح با توجه به مسائل اقتصادی روی آن طرح تصمیم گیری می کند.
بررسی محیطی:
محیط اطراف ما فضایی است که از تنوع جویی زیادی برخوردار است علی الخصوص میهن ما سرزمینی است که از نظر آب و هوا متغیر می باشد. در اینصورت مسائل جوی در طرح، نقش عمده ای خواهند داشت، چه از نظر انتخاب مصالح و چه از نظر انتخاب فرم مناسب.
در بررسی محیطی دو پارامتر از اهمیت خاص برخوردار است:
الف) تأثیر محیط برروی پانلها و سازه های فضایی.
ب) تأثیر پانلها و سازه های فضایی بر محیط.
تأثیر محیط برروی پانلها و سازه های فضایی:
این تأثیر به دو صورت عنوان میگردد:
1-ارتباط مستقیم با مسائل جوی:
در این وضعیت نمایشگاهها در فضای کاملاً آزاد برگزار می شود که ممکن است پانلها تنها از طریق ایجاد یک سایبان یا پوششهای نیمکره ای یا دیوارهای موقت که حتی اینها نیز از طریق سازه های فضایی بدست می آیند محافظت شوند. در اینصورت طراح مستقیماً با مسائل جوی مطرح است بنابراین کلیة مسائل باید در طرح حل گردد که البته برای حل این مشکلات برمی گردیم به کیفیت سازه ها، محاسبات دقیق آنها و طراحی صحیح و اصولی گشتالت.
در هر صورت برای برپایی نمایشگاه در فضای آزاد، بهتر است حداقل سایبان یا پوششهای محافظ را در نظر گرفت تا پانلها کلاً از مسائل جوی در امان باشند. در ضمن طراح جنسیتهایی را که برای پانلها انتخاب می کند باید در نظر داشته باشد که در مواقع اضطراری مانند بادهای شدید یا رطوبت زیاد، پانلها از آسیب محفوظ باشند.
تحقیقات و مطالعات زیاد و همچنین تجربه نشان داده است بهترین جنسیت برای سازه ها در صورتیکه باید از مقاومت زیادی برخوردار باشد، از آلیاژهای آلومینیوم و در صورتیکه نیاز به مقاومت زیاد نباشد، از پلاستیکهای ترموست ABS می توان استفاده نمود. هر دو جنسیت در برابر شرایط سخت بسیار مقاومند.
2-ارتباط غیرمستقیم با مسائل غیرجوی:
در اینحالت نمایشگاه در یک سالن یا فضای سرپوشیده و مطمئن برگزار میگردد که مسلماً مشکلات این وضعیت به مراتب کمتر از مسائلی است که در مبحث قبلی ذکر شد. در اینجا طراح تنها به طراحی فرم پانلها توسط سازه های فضایی می پردازد و البته مسائل نوری را بیشتر از دیگر مسائل مهم جوی در نظر دارد.
هرچند دما و رطوبت مکان نیز قابل اهمیت است ولی اصلاً در چنین مکانهایی این مسائل از قبل رعایت خواهد شد چرا که بیشتر از سازه های فضایی، آثار هنری و موضوعات به نمایش گذاشته شده در برابر خطر و آسیب می باشند.
ب) تأثیر پانلها و سازه هیا فضایی برروی محیط:
نمایشگاههای هنری مکانهایی هستند آکنده از زیبایی و آرامش و در هرکجا که این نمایشگاهها برپا میگردد اصولاً زیبایی خاصی به محیط خود می بخشند حال اگر نمایشگاهی در محیط و فضای آزاد خصوصاً در پارکها و یا فضاهای سبز نه تنها آرامش آن محیط را برهم نخواهد زد بلکه جلوه ای خاص به آن خواهد بخشید. از این جهت در پارامتر استاتیکی پانلها باید دقت خاصی مبذول گردد. چه از لحاظ اینکه نمایشگاه در فضای باز برپا گردد و چه در محیط بسته. در هر صورت این پانلها با توجه به وضعیت خاص هنری و فرهنگی که دارند فضای مطلوبی را در محیط خود به جای خواهد گذاشت.
بررسی گشتالت:
استاد علم، طبیعت زندگی است و این استاد راهگشای پیشرفته ترین علمهای به ثمر رسیده می باشد. همانطوریکه می دانیم بسیاری از اختراعات از بینش دقیق به طبیعت صورت گرفته است. اختراعی چون کنکورد از پلیکان، زیردریائی از نهنگ، هیکوپتر از سنجاقک و هزاران اختراع متنوع دیگر، طراحی سازه های فضایی و نوع شبکه بندی آنها نیز از طبیعت الهام گرفته شده است.
بنابر اظهار دکتر «ماکس منجرینهاوسن»، طراح سازه های MERO، گوی اصلی سازه های فضایی را از قاصدکها برداشت نموده است. قاصدکها دارای پرزهای لطیفی هستند که حالت کروی شکل را ایجاد کرده اند و مقدار اصلی این فرمها به مرکز هدایت می شوند و همچنین فرم کلی اتصالات و بازوها و گویها از هزاران فرم در طبیعت الهام گرفته شده است. مانند فرم حلزونها، سنگهای حلزونی شکل، بلورهای نمک، مویرگهای برگها، جلبکها و سافنج های دریایی، چشمهای زنبور عسل و حتی خطهای روی بدن زرافه ها و هزاران فرم دیگر.
با توجه به مطالب گفته شده قابل درک است که طبیعت به چه اندازه در فرم طراحیهای گشتالت و استراکچرهای اصلی سازه هیا فضایی نقش اساسی داشته و فرم گشتالت این سازه ها تحت تأثیر قانون نظم طبیعت بوده است و اما باید مطالعه کرد از این استراکچرهای اصلی سازه های فضائی چه فرمهایی را می توان ایجاد نمود.
با توجه به قوانین هندسه فضایی و ریاضی، بی نهایت فرم ایجاد می‌کردند که باید زوایای المانهای سازه های فضایی را به دقت محاسبه و طراحی کلی و گشتالت اصلی پانلها را بر اساس آنها طراحی نمود.
بررسی گشتالت 3 نوع سازة فضائی در طراحی پانلهای نمایشگاه:
در مباحث قبلی گشتالت دیدیم که چگونه از علم بیونیک در بکارگیری طراحی سازه های فضایی و پانلها استفاده شده و اما در این قسمت به بررسی فرمی گشتالت در سه نوع مختلف سازه های فضایی با ایجاد سه طرح پامل می‌پردازیم:
سازه های فضایی سازمان MERO:
همانطور که می دانیم سازمان MERO طرح سازه های فضایی را ارائه داده است که با استفاده از آن می توان صدها فرم را طرح و ایجاد نمود. برای مثال از ترکیب هرمهای مربع القاعده استفاده گردیده که این طرح از فرمهای بلورهای نمک الهام گرفته شده.
اشیاء باستانی و قدیم نمایشگاه نیز در قسمت مربع القاعده جای گرفته‌اند و در قسمت وجود هرم شیشه های محافظ تعبیه شده اند. در این پانل که بصورت هرم مربع القاعده است بیشتر از هر چیز مسئله خط مهم می باشد بدین معنا که خط عامل اصلی دید بصری در گشتالت است. این عنصر در هنرهای بصری بخاطر ماهیت خاصش دارای توان و انرژی بسیاری است.
خط، هرگز ساکن و ایستا نیست بلکه همیشه پر تحرک است و عنصر بصری مهمی در طرحهای اولیه و خطی می باشد درنتیجه ابزار پر اهمیتی برای تجسم بخشیدنهای اولیه هر اثر بصری است و وسیله ای برای نشان دادن صوری که هنوز در دنیای واقعیت وجود ندارد و فقط در خیال انسان است. کیفیت سیال و قابل انعطاف خط به آزادی در آزمون و تجربه شکلها، کمک بسیاری می کند و علی رغم آزاد بودن مبهم نیست بلکه مشخص است و حدود تصویر را معین می کند.
در این طرح نیز بازوهای سازه های فضایی نقش خط را در طرح بازی می کنند و حدود هرمی را تعیین کرده اند دارای 4 سطح مثلث وجوه هرم بکار میروند. مثلث عنصری است جهت دار و عامل حرکت و پویایی.
جهت برای انسان مهمترین مرجع برای حفظ تعادل و تحرک است. اهمیت آن فقط برای ارگانیسم انسان در محیط زیست نیست بلکه وجود تعادل برروی تصویر با پیام بصری نیز حائز اهمیت بسیار است.
در طرح این پانل می بینیم که به چه اندازه طرح در حفظ این تعادل متبحر بوده است و همچنین جهت و حرکت و پویایی را به زیبایی در طرح خود گنجانده است. در این پانل سکون و بی حرکتی جائی ندارد از این رو چشم فرد بازدید کننده ناخودآگاه متوجه این حرکت شده و خود را معطوف به اشیاء داخل آن می کند.
در این طرح گوی سازه های فضایی نقش عمده دارند، «نقطه» . منشاء و مأخر طرح را نقطه های گوی سازه ها می سازند. در فرم مثلثی و هرمی پانل، نقطه و خط یک حرکت گردشی بوجود آورده اند تا چشم را معطوف به مرکز هرم که اشیاء به نمایش گذاشته اند کنند.
سازه های فضایی RTS SYSTEM:
طرح این سازه ها یکی از جالب ترین و راحت ترین طرحها به شمار می رود. در این طراحی عنصر اصلی «سطح» می باشدایجاد طرح بدون استراکچرهای خطی تنها توسط سازه های فضایی که سطوح بزرگ پانل که شیشه های شفاف ویترین و چه سطوح کدر که بعنوان پایه قرار میگیرند. این سازه های فضایی زوایای سطوحی را ایجاد می کنند محدودتر و از تنوع کمتری نسبت به سازه های فضایی سازمان MERO هستند ولی بهرحال زمان اتصال و نحوة اتصال بمراتب کمتر و ساده تر از سازه های MERO می باشد.
در این طرح، جزءجزء سطوح از دو فرم مربع و مربع مستطیل تشکیل شده که فرم کلی گشتالت را بوجود می آورد. مربع بدلیل چهارگوشه محکم و چهار زاویه 90 درجه اش سمبل استحکام، حالت بی حرکتی، صداقت و صراحت میباشد. این خصوصیات در دید کلی حجم به طرح قدرت و پایداری هدیه می‌کند و بیننده نسبت به طرحی که پیش رویش قرار گرفته احساس اطمینان می‌کند.
سازه های فضایی سازمان ها LEITNER:
یکی از جدیدترین و مدرن ترین سازه های فضایی، سازه های سازمان LEITNER است. این نوع سازه مانند MERO دارای یک اتصال مادر و چندین بازوست که از اتصال این چفت ها یک سیستم پانل می تواذن برپا نمود.
سرعت برپایی یک سیستم پانل توسط سازه ها بسیار زیاد است و در ضمن تنوع ایجاد زاویه ها در پانل ها و میزهای نمایشگر زیاد می شود. زوایای ایجاد شده بین وجوه پانلها 45-60 و 90 درجه است.
در این پانلها سه عنصر بصری نقطه، خط و سطح به نحو مطلوبی و کمپوزیسیون صحیحی را ایجاد نموده اند. بدلیل نظم خاص زاویه ای حجم محکم و جالبی بوجود آورده اند.
سطح عنصر اصلی این پانلها است که توسط زوایای خود احجام مورد نیاز را ایجاد می کند. این سازه ها علاوه بر فرمهای کوبیکی، فرمهای 6 گوش، 8 گوش و نیز استراکچرهای مدور تغییر حجم میدهد. فرم این اتصالات همانند فرم اتصالات مولکولهای کریستالی است و احجام بدست آمده نیز از این فرمها تبعیت می کنند.
نظم خاصی که در مولکولهای زنجیره ای کریستالی حکمفرماست در پانهای سازمان LEITNER نیز وجود دارد.
یک عنصر مهم دیگر به نام «سایه» نیز ترکیب بندی کامل خواهد داشت، چرا که قسمتهای فرو رفته و بیرون آمده، طبق نظم خاص خود سایه های خودی و سایه های اتفاقی ایجاد می کنند و این سایه ها در ترکیب بندی گشتالت نقش مهمی ایجاد می کنند. بنابراین عناصر اولیه در ارتباط بصری بین فرد بازدید کننده و پانلها از موارد قابل توجهی در طراحی هستند. یک طرح و اثر بصری را می توان از زوایای مختلف تحلیل کرد ولی بهترین شیوه برای تحلیل و فهم طرح، تجویز آن به عناصر تشکیل دهنده اولیه آن است.
در خاتمه این بخش بطور خلاصه می توان گفت: چون سازه‌های فضایی المانهایی هستند که از ترکیب قسمتی از آنها از یک نظم خاص و معین تشکیل شده بنابراین از ترکیب کل مجموعه بار دیگر به نظم دیگری خواهیم رسید. با یک کمپوزیسیون صحیح که عوامل بصری از جمله نقطه، خط و سطح نقش بسیار اساسی را ایفا خواهند کرد.
این قضیه به مانند طرح منظم کاشیکاری های ایرانی و اسلامی است که از تکرار یک المان با یک کمپوزیسیون صحیح، به فرم جال و ترکیب بندی صحیح تری خواهیم رسید.
بنابراین در طراحی مجدد سازه های طراحی کلیه پارامترهای عوامل بصری باید از ترکیب بندی محکمی برخوردار باشد، همانگونه که اکثر پانلها از ترکیب و تکرار یک یا چند المان پدید می آیند.
مسئله دیگری که از اهمیت زیادی برخودار است وجود ریتم در کلیت نمایشگاه خصوصاً پانلها و فضای نمایشگاه است.
ریتم، چشم و ذهن بیننده را با خودآگاه به حرکتی مناسب سوق می دهد و بازدید کننده سیر حرکتی نمایشگاه و آثار آن را به نحو مطلوبی درک و هضم می کند. بنابراین قرارگیری پانلها و رنگ و فرم آن با توجه به ریتم صحیح سبب آن میگردد که هماهنگی و آرامش خاطر بیننده بهم نخورد و او سیر حرکتی خود را به بهترین صورت ادامه دهد:
آنالیز ساختار و مونتاژ:
بررسی آنالیز ساختمانی و مونتاژ:
در این بخش علاوه بر آنالیز کردن فرم ساختمانی سازه های فضایی، نحوة مونتاژ کردن آنها نیز مشخص شده است.
اکنون به بررسی تک تک آنالیز ساختمانی سازه های فضایی، نحوة مونتاژ کردن آنها نیز مشخص شده است. اکنون به بررسی تک تک آنالیز ساختمانی و مونتاژ سازه ها می پردازیم:
آنالیز کارکرد:
مرحله آماده سازی:
کارخانه های سازنده سازه های فضایی اصولاً خود مجری طراحی فضای، نمایشگاهها و نحوه برپائی پانلها با توجه به طرحهای مناسب هستند. باید توجه داشت در هر محیطی آرایش برپایی پانلها و نحوه قرارگیری آنها به فرمهای مختلف متفاوت خواهد بود هرچند هر سازمانی سعی بر آن دارد فرمهایی بخصوص و منحصر بفرد داشته باشد و بازدیدکنندگان را به سوی خود جلب کند.
طراحان پس از بازدید محیط برپائی نمایشگاه مقدار زیاد سازه های فضایی را برآورد کرده و آنها را سفارش میدهند، بعضی از سازه های فضایی ابعاد مختلف هستند و بنابراین بسته بندی آنها نیز متفاوت خواهد بود. بعضی از سازه ها دارای اندازه های یکسان هستند که بسته بندی و پکیج آنها استاندارد می باشد. پس از حمل و نقل این بسته ها، سازه های فضایی بر اساس طرحهای پیشنهادی طراحان قطعات، مونتاژ خواهد شد.
تجزیه و تحلیل کارکرد، بخش فیزیولوژی:
در این بخش، سه پارامتر اساسی و مهم که دیگری مستقیم بین استفاده گر (بیننده) و پانلهای نمایشگاه را دارد مورد توجه قرار میدهیم:
الف) میدان دید مطلوب:
میدان دید پارامتر بسیار مهمی است. در طراحی پانلهای یک نمایشگاه، ابعاد و زوایای مختلف به گونه ای باید طراحی گردد که با اصول ارگونومیکی هماهنگی داشته باشد.
آثار هنری دارای ابعاد و اندازه های متنوع و گوناگونی هستند که این ابعاد و اندازه ها، ارتفاع و سایزهای پانلها را مشخص و معین می کنند. بنابراین سر و چشم بازدیدکنندگان مرتب در حال گردش خواهد بود.
بیننده در حالت ایستاده و حالت عادی سر دارای میان دید بخصوصی است. بالاترین حد دید نسبت به خط افق چشم 50 درجه، ماکزیمم گردش چشم از بالای خط افق 25 درجه و از پایین خط افق 35 درجه می باشد و حد تشخیص رنگ نسبت به خط افق 30 درجه خواهد بود که این پارامتر در طراحی ابعاد پانلها از اهمیت خاصی برخوردار است. چرا که اکثر آثار هنری دارای تنالیته های رنگی می باشند. بنابراین چشم باید در حدی باشد که قادر باشد آنها را از هم تشخیص دهد.
با توجه به ابعاد بدست آمده طراح می تواند در طراحی سازه های فضایی خود به یک سری اندازه های استاندارد و مشخص برسد. مزیت این کار سهولت فوق العاده زیاد در برپایی اتصالات و کاهش مدت زمان خواهد بود.
نور مناسب:
یکی دیگر از پارامترهای مهم آرگونومیک در برپایی نمایشگاه و موقعیت پانلها، نور مناسب می باشد. چرا که نور عامل اصلی در زیبایی و دید بهتر در یک نمایشگاه خواهد بود از این جهت بحث مفیدی نسبت به نور و نحوة نورپردازی در نمایشگاه خواهیم داشت.
نور، چشم و بینایی:
از آنجائیکه اشعه مرئی تولید شده توسط منابع نورانی از طریق چشم احساس می شود، دانستن ساختمان چشم و عوامل بینایی ضروری به نظر می رسد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 58 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله طراحی سازه های فضایی برای نمایشگاههای موقت
