خلاصــه
اگر چه مقایسة اولیة سرمایه‌گذاری در زمینة نانوتکنولوژی حاکی از آن است که ایالات متحده به مراتب بیشتر از اتحادیة اروپا در این زمینة بسیار مهم، سرمایه‌گذاری می‌نماید؛ نگاهی دقیق‌تر به آمار و ارقامی که در قالب سه سناریو بیان گردیده است نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری اتحادیة اروپا در زمینة نانوتکنولوژی نه تنها با سرمایه‌گذاری ایالات متحده قابل مقایسه است، بلکه به احتمال زیاد در سال 2003 دو برابر یا فراتر از سرمایه‌گذاری آمریکا خواهد شد.
همچنین به دلیل اینکه سرمایه‌گذاری‌های "پنهان" اروپا قابل مشاهده نمی‌باشد، انتظار سود بسیار بالایی برای سرمایه‌گذاری این اتحادیه می‌رود. هزینه‌های "پنهان" ششمین برنامة تحقیقاتی اتحادیة اروپا "FP6" به صورت "اولویت موضوعی" مصرف می‌گردد. این شیوة متعادل می‌تواند نتیجه و سود بیشتری در بر داشته باشد. بنابر تحلیل‌ها، سرمایه‌گذاری‌های انجام شده فقط توسط اتحادیة اروپا در زمینة نانوتکنولوژی بین 4 الی 20 درصد کل سرمایه‌گذاری‌های تحقیقاتی در اروپا میباشد که این مقدار فراتر از بودجه پیشنهادی سال 2003 ایالات متحده در زمینة نانوتکنولوژی خواهد بود. علاوه بر این، هزینه‌های صرف شده در اروپا شامل هزینه‌های زیرساختها و نیروی انسانی نمی‌باشد! در حالی که در آمریکا چنین نیست؛ زیرا در اروپا این هزینه‌ها توسط دولت‌ها و به صورت جداگانه تأمین می‌گردد. بنابراین هزینه‌های اعلام شده بخش اندکی از هزینه‌های واقعی میباشد. با این حساب اگر سرمایه‌گذاری تمام ملل اتحادیة اروپا به عنوان سرمایه‌گذاری‌های کلی اروپا در نانوتکنولوژی در سال 2003 منظور گردد، ممکن است حتی بیش از دو برابر سرمایه‌گذاری در ایالات متحده باشد. هر چند این تحلیل‌ها بیانگر تشخیص درست اروپا از پتانسیل‌های اقتصادی طولانی مدت در زمینة نانوتکنولوژی میباشد ولی کماکان زمینه‌هایی وجود دارد که به‌منظور افزایش توانایی‌های اروپا در هدایت تحقیقات در سطح جهان و تحقق اهداف اقتصادی آن، توجه زیادی را می‌طلبد.
پیشنهادها
به‌منظور مطرح نمودن اروپا در رقابت‌های جهانی، باید به زمینه‌هایی که در برنامة FP6 کمتر اشاره شده است، توجه گردد. این کار هم باید در سطح ملی و هم در سطح اروپا، هم از طریق ساختارهای اروپایی موجود و هم از طریق سازمان‌هایی نظیر انجمن کسب و کار نانو در اروپا (ENA)، انجام پذیرد.
تحقیق و توسعة پایه و علوم بنیادی: بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی، اتحادیة اروپا قادر به هماهنگی تحقیقات تمام کشورهایش نمی‌باشد. بنابراین ضروری است که تمام کشورهای اروپایی تلاش خود را در زمینه سرمایه‌گذاری در تحقیقات پایه و کاربردی نانوتکنولوژی به کار گیرند. کشورها به طور جداگانه سریعتر از کل اروپا می‌توانند به تغییرات علوم و موقعیت‌های اقتصادی عکس‌العمل نشان داده و از این موقعیت‌ها به نفع خود استفاده کنند. اروپا می‌تواند با پیاده کردن معیارهای محلی متناسب با شرایط محلی و توانایی‌ها و نیازهای بازار، نقش راهبردی خود را در این زمینه حفظ کند.
وضعیت شغلی: شرایط موجود برای ایجاد مشاغل مربوط به نانوتکنولوژی در اروپا بسیار متنوع میباشد. این موضوع هم در مورد مناسبات دولت و هم در مورد سرمایه‌‌گذاری‌ها، چه در بخش خصوصی و چه بخش عمومی صادق میباشد.
انتقال فناوری: تنوع زیاد در اروپا منجر به تقسیم فناوری در اروپا می‌گردد. تحقیقات دانشگاهی عموماً از استاندارد بسیار مناسبی در تمام قاره برخوردار میباشد ولی انتقال فناوری چنین نیست. این امر تأثیر زیادی بر روی سرمایه‌گذاری‌های مشترک دانشگاهی و حرکت‌های آنها دارد. مسیر موفقیت در زمینه انتقال فناوری در کشورهای مختلف، متنوع میباشد و ارائه راه‌حل مناسب در هر ناحیه برای دسترسی به موفقیت بسیار ضروری است.
فهم عمومی: در میان انجمن‌های کسبوکار و عامة مردم، این باور عمومی وجود دارد که نانوتکنولوژی هنوز افسانه است و این امر موجب کاهش تمایل بخش صنعت در راستای بهره‌بردن از آن می‌گردد. توجه به بها و ارزش نانوتکنولوژی در اروپا نسبت به سایر نقاط جهان کمتر جلوه می‌کند. اتحادیة اروپا و ENA و دولت‌های مستقل می‌بایست در زمینة افزایش درک انجمن‌های کسبوکار و درک عمومی از نانوتکنولوژی، بیشتر تلاش کنند.
عدم فعالیت دولت‌ها: در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی از همان اول معیارهایی را برای خود در نظر گرفتند، بسیاری مخصوصاً در اروپای شمالی، منتظر ماندند تا مسیر مناسب هویدا گردد و یا اصلاً این زمینة از بین برود. اعمال همین دیدگاه در زمینة میکروالکترونیک و اینترنت منجر به بروز شکاف‌های عمیق اقتصادی بین اقتصادهای مبتنی بر فناوری و مبتنی بر مالکیت و توریسم گردیده است. نانوتکنولوژی در بهبود اقتصاد به مراتب از انقلاب‌های تکنولوژیک اخیر، بنیادی‌تر است و همه دولت‌های اروپایی باید از عملکرد و کارایی نانوتکنولوژی فهم درستی داشته باشند.
آموزش: از کره گرفته تا جمهوری ایرلند، نمونه‌های فراوانی را در تاریخ معاصر می‌توان یافت که با داشتن افراد تحصیل کرد. و نیروهای نسبتاً ارزان، به سرعت تبدیل به کشورهای دارای فناوری قوی شده‌اند. اقتصاد مبتنی بر مالکیت و توریسم در اروپا، هزینه کارگری اندک و سطح زندگی خوبی را به دنبال داشته است. به لطف تلاش‌های اتحادیة اروپا زیرساختهای فعلی در زمینه آموزش ایجاد شده است. نکته کلیدی و نهایی برای اینکه اقتصاد این کشورها مبتنی بر فناوری گردد، آموزش میباشد. در واقع داشتن انبوهی از افراد و کارگرهای تحصیل کرده در اروپا لازم میباشد. برای مؤسسه‌های اروپایی که می‌خواهند برای انجام طرح‌های خود، سرمایه جذب کنند، داشتن آموزش علوم طبیعی بسیار حائز اهمیت میباشد. در مورد جذب دانشجویان در موضوعات علمی نیز همین گونه است. این مشکل در بسیاری از کشورهای اروپایی مهار شده است و سایر کشورها نیز باید از این روش‌ها الگوبرداری نمایند.
ارتباطات: اصولاً تبادل اطلاعات در مجموعه‌ای از کشورهای مختلف با فرهنگ و زبان‌های متفاوت، امری مشکل میباشد. به هر حال، محققان، صاحبان شرکت‌ها و افراد معتبر می‌بایست نسبت به فرصت‌های مهمی که در اروپا برای آنها وجود دارد آگاهی داشته باشند؛ به گونه‌ای که به دنبال فرصت‌های بهتر در جاهای دیگر نباشند، هر چند در واقع چنین فرصت‌هایی وجود داشته باشد. تلاش‌های ENA، از جمله این گزارش و نیز تلاش‌های اتحادیة اروپا می‌بایست به این موضوع نیز بپردازد.
مقدمــه
یکی از معیارهایی که سرمایه‌گذاری نانوتکنولوژی با آن محک زده می‌شود، بودجه برنامة پیشگامی ملی نانوتکنولوژی (NNI) در ایالات متحده است. در یک نگاه گذرا به نظر می‌رسد که سرمایه گذاری اتحادیة اروپا، مبلغ 3/1 میلیارد یورو برای مدت چهار سال، در مقایسه با بودجه NNI در سال 2003 که 2/710 میلیون دلار (72/0 میلیارد یورو) است، اندک میباشد. تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که این اعداد بزرگ تمام ابعاد ماجرا را بیان نمی‌کند و در واقع بسیاری از این ارقام گمراه کننده می‌باشند و می‌توان گفت هزینه‌ای که در اروپا صرف نانوتکنولوژی می‌گردد از هزینة مربوط به آمریکا فراتر است.
برای هدف‌هایی از این دست، به‌طور معمول دو دیدگاه انتقادی مطرح میباشد:
یکی پیچیدگی تغییرات در مکانیزم‌های سرمایه‌گذاری در زمینه‌های اقتصادی مختلف است. با توجه به تعاریف متغیری که از نانوتکنولوژی ارائه می‌گردد، هر مقایسه عددی همواره نیاز به مفروضات خاص دارد. ولی به هر حال، قطعاً مقایسه، معیاری تقریبی از وضعیت کشورها ارائه می‌نماید. نقد دوم آن است که صرف هزینه‌های زیاد در نانوتکنولوژی، عمل بیهوده‌ای میباشد، مثل اینکه هزینه بسیار زیادی را صرف تحقیقات در زمینه شیمی کرده باشیم. در سطوح کاربردی و بالاتر، نظیر تحقیقات سرطان و انرژی‌های جایگزین نیز این مقایسه مطرح میباشد.
علت احساس نیاز به ارائه چنین ارقامی برای هزینه‌کردن در زمینه نانوتکنولوژی، هرچند واقعی نباشند، در این حقیقت نهفته است که صاحبان صنایع و مشاغل و دانشگاهیان برمبنای این گونه ارقام تصمیم‌گیری می‌نمایند. چنانچه دانشگاهیان حس کنند که سرمایه‌گذاری در نانوتکنولوژی، بهتر از زمینه‌های دیگر است، به آن سمت متمایل می‌گردند. همچنین صاحبان صنایع به سمتی گرایش دارند که بتوانند امتیازهای بیشتری کسب کنند و افراد ماهرتری را در اختیار بگیرند. به این دلیل تلاشهایی در راستای با معنی ساختن آمار و ارقام انجام می‌گیرد.
سرمایه‌گذاری جهانی در نانوتکنولوژی
اروپا
جدول (1) تقسیم‌بندی نهایی بودجه (برحسب میلیون یورو) در کلیات برنامه PF6 برای سال 2002 تا 2006 (منبع : Cordis)
بودجه نهایی کمیسیون ژوئن 2002
یکپارچه‌سازی و تقویت
1- تمرکز و یکپارچه‌سازی تحقیقات مشترک 13345
1-1- اولویتهای موضوعی 11285
1-1-1- علوم‌زیستی، ژنتیک و بیوتکنولوژی، بهداشت 2255
1-1-2- فناوریهای اطلاعاتی 3625
1-1-3- علوم و فناوری نانو، مواد چندکاره و مبتنی بر دانش و ابزارها و فرآیندهای تولیدی جدید 1300
1-1-4- هوافضا 1075
1-1-5- کیفیت و سلامت غذا 685
1-1-6- توسعه پایدار، تغییرات جهانی و اکوسیستم‌ها 2120
1-1-7- شهروندان و حکومت در جوامع مبتنی بر دانش 225
1-2- فعالیتهای خاص و شامل گسترة وسیعی از تحقیقات 1300
فعالیتهای غیرهسته‌ای "مرکز تحقیقات مشترک" 760
2- سازماندهی حوزه‌های تحقیقات اروپا 2605
3- تقویت زیرساختهای تحقیقات اروپا 320
برنامه‌های خاص انرژی هسته‌ای 1230
جمع کل 17500
ایالات متحده آمریکا
جدول (2) تقسیم‌بندی بودجة NNI در سال مالی 2001 (مصوب و واقعی)، 2002 (مصوب) و 2003 (درخواست کنگره) بر حسب میلیون دلار
وزارت/آژانس سال مالی 2001
سال مالی 2002
جمع کل سال مالی 2003
جمع‌کل
مصوب واقعی
وزارت دفاع 110 123 180 201
وزارت انرژی 93 95/87 1/91 3/139
وزارت دادگستری 4/1 4/1 4/1
وزارت حمل و نقل (FAA) 0 2 2
آژانس حفاظت محیط‌زیست 5 5 5
مدیریت هوا و فضای ملی 20 22 46 51
مؤسسه ملی بهداشت 39 6/39 8/40 2/43
مؤسسه ملی استاندارد و فناوری 10 4/33 6/37 8/43
بنیاد ملی علوم 150 150 199 221
وزارت کشاورزی ایالات متحده 5/1 5/1 5/2
جمع‌کل 422 85/463 4/604 2/710
توجه : جمع کل شامل بودجة گزارش‌شده در 2/4/2002 و بودجة برنامه‌های مشترک نانوتکنولوژی میباشد (منبع NNI).
آسیا
جدول (3) هزینه‌های تخمینی تحقیقات و توسعه دولت ژاپن در زمینه نانوتکنولوژی (برحسب میلیون دلار). (منبع : بنیاد ملی علوم، کمیتة علوم، مهندسی و فناوری نانو)
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
ژاپن 120 135 157 245 465 750 ~ 1000 ~
سایر کشورهای آسیایی نیز بودجه‌های سنگینی به نانوتکنولوژی تخصیص داده‌اند، هرچند بسیاری از این ارقام با مقیاس زمانی مطابقت ندارد. با توجه به افزایش قدرت خرید در بسیاری از کشورهای آسیایی، سرمایه‌گذاری در این کشورها چشمگیر میباشد؛ مثلاً یک محقق در چین بسیار کمتر از یک محقق در آمستردام هزینه در بردارد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 18 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله مقایسه بودجة نانوتکنولوژی اروپا و آمریکا