«دیوید کاپرفیلد» به دوران پختگی و کمال هنری دیکنز تعلق دارد. حجم انتقاد صریح اجتماعی در این رمان کمتر از نوشته‌های دیگر او است. در این جا توجه نویسنده بیشتر به ماجراهای خانگی و روحانی است تا بی‌دادهای اجتماعی. هرچند با توجه به زندگی خود نویسنده، همچنان در این رمان به مسائل روانشناختی از دید اجتماعی آشکارا توجه شده است. خفت‌های شخصیت «پیپ» در این رمان، فرازجویی‌هایش، بزرگ‌منشی‌های به خود بسته‌اش و نیز ترقی و تنزلش همه نمادهای اجتماعی قابل شناخت‌اند.
***********
راوی داستان اول شخص است. در فصل های نخست، دیوید را همراه مادر جوانش می‌بینیم، مادری معبود دیوید که آفریده‌ای است شیرین و نازنین، اما ضعیف و سبک مغز.
پگوتی، این موجود عجیب و غریب، که رفتارش تند و خشن ولی دلش سرشار از مهر و عطوفت است، در کنار آنان است. رشتهٔ این زندگی آمیخته به عشق و محبت با ازدواج بیوهٔ جوان با آقای موردستون مردی سنگدل، که در پس نقاب متانت مردانه پنهان شده است گسسته می شود؛ این مرد، به تحریک خواهرش، سرانجام باعث مرگ پیشرس همسر جوان و ساده دل خود می‌شود.
دیکنز تأثرات این کودک را، که نمی تواند با محیط تازه سازگار شود و در لاک خود فرو میرود، استادانه شرح داده‌است. ناپدری، کودک عاصی را به مدرسه می‌فرستد تا بد‌رفتاری‌های آقای کریکل ظالم را تحمل کند. وی در مدرسه نسبت به یکی از رفیقان خود، به نام استیرفورث حس ستایش بی‌حدی پیدا می‌کند. او جوانکی است فریبنده که بعداً باعث سرخوردگی دوستش می‌شود و کودک با ترادلز مهربان و خوش‌بین، که با کشیدن اسکلت وقت میگذراند، صمیمی می‌شود.
ناپدری دیوید، پس از آن، او را به کارهایی پست در فروشگاه موردستون و گرینبی در لندن محکوم می‌سازد؛ وی در این ایام در نهایت رنج و مهنت به سر می‌برد و این خود بارتاب روزهایی است که دیکنز در کودکی در کارگاه کفش گذرانده بود. خوشبختانه دوستی باآقای میکابر و خانواده‌اش جان تازه‌ای به او می‌بخشد. آقای میکابر یکی از آفریده‌های فناناپذیر دیکنز است، وی بیرونبری است با هیکل نتراشیده که حال و روز خود را به مبالغه تیره‌تر از آن چه هست جلوه می‌دهد.
دیوید از لندن میگریزد و پیاده به دوور میرود و سرانجام، خسته و بی‌رمق، به خانهٔ ییلاقی عمه بتسی ترانوود می‌رسد، که زنی است با مزاج نامتعارف که هنگام تولد دیوید نسبت به او بی‌علاقه بود، چون دلش می‌خواست نوزاد دختر باشد. در کنار این عمه، آقای دیک بینوا، این مرد جنون زدهٔ دوست داشتنی، به سر می‌برد که خاطرهٔ اندیشهٔ آزار چارلز اول نمیگذارد حواس او جمع کارهایش باشد. دیوید دوران آموزشی خود را در کنتربری، در دفتر وکیل مدافع میس ترانوود، به نام ویکفیلد، پی‌می‌گیرد که اگنس، دختر ناز و تیزهوش او، بعدها در زندگی دیوید به شدت اثر می‌گذارد. سپس دوره کارآموزی را نزد آقای اسپنلو، در دارالوکاله اسپنلو و جارکینز میگذراند. دیوید استیرفورث را باز می‌یابد و او را به خانوادهٔ دایهٔ خود، کلاراپگوتی، معرفی می‌کند. بدبختی‌هایی که آن جوان بی ادب برای این خانوادهٔ فقیر به بار می‌آورد، خود رمانی در دل رمان است؛ این داستان سرشار است از حوادث غم‌بار و تماشایی که تا حادثهٔ غرق شدن کسانی در دریا هم پیش میرود. در این حادثه، استیرفورث، فریب دهنده امیلی کوچولو، همراه نامزد همین دختر، که برای نجات جان استیرفورث خود را به خطر افکنده است، هلاک می‌شود.
دیوید که از مهر بی‌ریای اگنس ویکفیلد نسبت به خود غافل است، دورا اسپنلو، دیوانه‌ای پر ملاحت را به زنی می‌گیرد و رفته رفته شهرت و افتخار ادبی کسب می‌کند. زندگی عشقی دیوید و دورا شاعرانه وصف شده‌است، در عین آنکه خالی از لطایف و ظرایف نیست. دورا پس از چند سال می‌میرد و دیوید، که دردش تسلی ناپذیر است، پس از اندک زمانی پی می‌برد که با غافل ماندن از اگنس مرتکب چه خطایی شده است. پدر اگنس به چنگ فردی بی سر‌وپا، ناجنس و مکار به نام اورای هیپ افتاده‌است، که همه کارهٔ اوست با قیافهٔ وحشتناک و دستهای چرکین که میراث او را اداره می‌کند و در هوای ازدواج با اگنس است. نابکاری‌های این فرد پست و شوم را میکابر و ترادلز بر ملا می‌سازند. همه چیز به خوشترین وجه پایان می‌یابد: هیپ به جرم تقلب و تملک بلاحق اموال محکوم می‌شود؛ دیوید با اگنس ازدواج می‌کند، آقای میکابر سرانجام ترتیب قرضهای خود را می‌دهد و با عنوان صاحب منصب مستعمراتی شغلی پیدا می‌کند که با آن می‌تواند زندگی آبرومندانه‌ای داشته‌باشد.
تعداد صفحات: 1031 صفحه
حجم فایل: 18.2 مگابایت
دانلود کتاب دیوید کاپرفیلد