دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
مقدمه
سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور
وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران در راستای اجراس سیاست های استراتژیک کشور در بخش انرژی وبراساس ماده 121 قانون برنامه توسعه اقتصادی, اجتماعی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران به منظور اعمال صرفه جویی ومنطقی کردن مصرف انرژی, حفاظت از محیط زیست, همچنین اجرای مقدمات مرتبط با بهره برداری کارآمد وبهینه از انواع حامل های انرژی, در سال 1379 اقدام به تاسیس سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور نموده است.
به طور کلی فعالیت سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور برمعالعه وبررسی, بستر سازی واقدامات لازم برای بهینه سازی مصرف سوخت در تمامی فعالیت هاواموری که به نحوی که در فرایند تولید وچه به عنوان مصرف سوخت نهایی, سوخت مصرف می نماید. متمرکز می باشد.در این راستا وظیفه تهیه وتدوین معیارها, حرارت, مشتمل براستانداردهای ساخت تجهیزات, فرایندها, سیستم ها ووسایل وتجهیزات مصرف کننده انرژی نیز به عهده این سازمان می باشد. براین اساس فعالیت های اصلی سازمان در قالب موضوعات ذیل طبقه بندی می شود:
بهینه سازی مصرف سوخت در سیستم ها ووسایل حمل ونقل
1-بهینه سازی مصرف سوخت در بخش ساختمان ومسکن
2- بهینه سازی مصرف سوخت در صنایع
3- کمک به رشد تکنولوژی وبهبود کیفیت محصولات از لحاظ مصرف انرژی در صنایع سازنده تجهیزات مصرف کننده سوخت
4- توسعه فرهنگ مصرف بهینه انرژی در سطوح مختلف جامعه از طریق نشر کتب, مجلات ومقالات, تدوین برنامه های لازم در رسانه های گروها, آگاه سازی وآموزش عمومی وهمچنین ایجاد سیستم های تشویقی در جهت تعمیق فرهنگ بهینه سازی مصرف انرژی
5- حمایت مالی وپشتیبانی علمی از فعالیت های بخش های غیر دولتی وموسسات پژوهشی ودانشگاه ها در زمینه ارتقاء فن آوری های صرفه جویی انرژی وفراهم نمودن زمینه های علمی بهبود مدیریت مصرف انرژی
با تاسیس سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور در سال 1379 فعالیت های مدیریت انرژی واستاندارد سازی مصرف انرژی در بخش های مختلف مصرف کننده کشور از جمله صنعت, شتاب بیشتری گرفته ووارد مرحله تازه ای گردید. همزمان با این اقدامات, حساسیت صاحبان صنایع به امر انرژی نیز این امید را تقویت می کند که آینده ای نزدیک, مدیریت مصرف انرژی در صنایع کشور, جایگاه اصلی خود را بیابد. با توجه به قیمت فراورده های نفتی در داخل کشور, یارانه پرداختی دولت, محدودیت منابع فسیلی, رشد بالای مصرف سالیانه انواع حامل های انرژی در ایران, عدم کارایی فنی واقتصادی مصرف انرژی, امکان صادرات فراوده های نفتی در صورت صرفه جویی واحد های تولیدی ومسائل ومشکلات مرتبط با محیط زیست ناشی از مصرف غیر منطقی وناکارایی سوخت, مدیریت مصرف انرژی وبالا یردن بازده وبهره وری انرژی را در صنایع به یک ضرورت تبدیل کرده است.
بخش صنعت از جمله بخش های عمده مصرف انرژی در کشور است مطابق با اطلاعات ارائه شده در تراز نامه انرژی کشور در سال 1380 مصرف این بخش بالغ بر 159 میلیون بشکه معادل نفت خام می گردد. که در میان بخش های مصرف کننده دیگر پس از بخش های خانگی وتجاری با مصرف 1/275 میلیون بشکه معادل نفت خام وبخش حمل ونقل با مصرف حدود 5/194 میلیون بشکه نفت خام از جایگاه سوم برخوردار است. بخش صنعت حدود 4/26 درصد از کل مصرف نهایی انرژی کشور را در سال 1380 به خود اختصاص داده است. وبراساس حامل های مختلف انرژی شامل فراورده های نفتی به میزان 87/33 درصد, گاز طبیعی, 37/48 درصد, سوخت های جامد8/4 درصد وبرق 96/12 درصد بوده است.
مقایسه شدت انرژی زیر بخش های صنعتی کشور ودنیا, نشان می دهد که این شاخص در ایران به طور متوسط 2تا 3 برابر مقادیر متوسط دنیا می باشد. همچنین عدم کارایی فنی مصرف انرژی وهدر رفتن قریب به یک سوم از کل انرژی در فرایند های صنعتی واثرات زیست محیطی ناشی از آن, ضرورت بهینه سازی مصرف انرژی در صنایع را واضح وآشکار می سازد. شناخت صنایع انرژی بر در راستای صرفه جویی وافزایش کارایی در مصرف انرزی از نخستین اقدامات لازم می باشد. از جمله اقدامات لازم وعملی در زمینه مدیریت مصرف انرژی, توجه به راهکارهای صرفه جویی انرژی در کارخانجات مختلف است. این امر از طریق انجام ممیزی انرژی در کارخانه ها جهت مشخص نمودن فرصت های صرفه جویی وعملی ساختن راهکارهای حاصل از ممزی انرژی وتدوین وبکار گیری معیار مصرف سوخت وانرژی در آنها امکان پذیر است.
محیط زیست وبهینه سازی مصرف انرزی:
صفحه اصلی: بهینه سازی مصرف سوخت: محیط زیست وبهینه سازی مصرف انرژی
نفت خام, ترکیبی از مواد مختلف شیمیایی است که هر یک به تنهایی, آلاینده مهمی به شمار می آیند. هیدروکربورهای سبک وسنگین, مواد حلقوی(مانند بنزین,تولوئن, وغیره) فلزات سنگین(مانند نیکلووانادیم وکبالت) عوامل گوگردی( مانند هیدروژن سولفوره مرکاپتان ها) وغیره از آن جمله اند. با این همه صنایع نفت ایران همههنگ با فناوری های زمانه, نسبت به کاهش آلاینده های موجود در فراورده های نفتی اقدام وسعی نموده است که فراورده های نفتی کشور را در حد استاندارد قابل قبول جهانی عرضه نماید. علاوه براین در زمینه فعالیت های زیست محیطی در کشور نیز در پاره ای از موارد پیشگام بوده است. به ویژه در سه سال اخیر به شهادت همه دوستداران طبیعت ومحیط زیست, مقوله محیط زیست را به همراه پذیرش هزینه های قابل توجه آن در زمره فعالیت های اصلی خود منظور کرده وبه اقدامات گسترده ای مبادرت ورزیده است. البته باید توجه داشت که فعالیت هایی که منجر صرفه جویی وبهینه سازی در مصرف انرژی می شود به طور محیطی دارای آثار مثبت زیست محیطی است.
آلودگی محیط زیست ناشی از فعالیت های متنوع انسانی است . در این میان سوخت فسیلی از جمله مهم ترین عوامل ایجاد آلودگی های وسیع محیط زیست است. از آنجا که بخش انرژی هم تولید کننده وهم مصرف کننده عمده انرژی به شمار می آید, ضرورت توجه این بخش به حفاظت محیط زیست واجد اهمیت غیر قابل انکار است. به همین سبب وزارت نفت در سه سال اخیر عملیات گسترده ای در این زمینه داشته که در این جا به مهم ترین اقدامات وسیاست های ناظر برحفاظت از محیط زیست اشاره می شود:
تشکیل سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور بنزین بدون سرب
کاهش گوگرد نفت گاز وسایل نقلیه همگانی
گسترش استفاده از گاز طبیعی در شهرها وصنایع
ارتقای بازدهی سوخت موتورهای بنزینی ودیزلی
همیاری در توسعه اتوبوس رانی
ساخت نفت کش دوجداره
ایجاد تسهیلات سیار فراورش نفت خام
جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت
اجرای طرح ها ومطالعات زیست محیطی
صرفه جویی ومدیریت بهینه مصرف سوخت
آموزش مدیران انرژی
برق دار کردن چاه های آب
عملکرد طرح های مرتبط با بهینه سازی مصرف سوخت کشور
تشکیل سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور
این سازمان در سال 1379 در وزارت نفت تشکیل ومسوولیت اصلی آن .
برای بهینه سازی مصرف سوخت کشور با اولویت کمک در بهینه سازی مصرف سوخت خودروهای تولیدی جدید وخودروهای موجودع بهینه سازی مصرف سوخت در بخاری ها ومشعل ها ونیز بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان ها است. همچنین توسعه استفاده از گاز فشرده طبیعی در دستور کار این سازمان قرار دارد.
با تشکیل این سازمان به عنوان مسوول اصلی بهینه سازی در وزارت نفت, در بودجه سال 1380 اعتبارات مناسبی در قالب تبصره 29 برای این منظور پیشنهاد وبه تصویب رسید.
بنزین بدون سرب:
در راستای اجرای مصوبه16104/22533 مورخ21/2/79 هیات محترم دولت به منظور کاهش آلودگی هوای تهران, تدابیر لازم جهت افزایش تولید بنزین موتور بدون سرب توسط پالایشگاه های اراک وتهران صورت گرفت ودر این ارتباط براساس برنامه ریزی های انجام شده توسط شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران, متجاوز از 60 جایگاه عرضه بنزین موتور در سطح تهران منحصراٌ به عرضه بنزین بدون سرب تخصیص داده شده است. از دیگر موارد قابل ذکر, آماده سازی پالایشگاه ها در سال 1379 جهت تولید بنزین بدون سرب را با استفاده از MTBE به منظور عرضه آن در سراسر کشور طی سال 1380 را می توان نام برد.
کاهش گوگرد نفت گاز وسایل نقلیه همگانی که
به منظور کاهش آلودگی هوای تهران از اوایل خرداد 79, نفت گاز مصرفی شرکت واحد اتوبوس رانی تهران ومینی بوس رانی تابع آن از نوع نفت گاز کم گوگرد ودر حد استاندارد اروپایی (با حدوو500PPM) تامین می شود. طبق استاندارد ملی میزان گوگرد نفت گاز در حدود1000PPM است.
گسترش استفاده از گاز طبیعی در شهر ها وصنایع:
با توجه به وجود منابع غنی گاز در کشور وبراساس اصل توسعه پایدار واستفاده بهینه از منابع نفت خام کشور وهمچنین به منظور کاهش آلودگی هوای شهرها درصد استفاده از گاز در سبد مصرف انرزی افزایش یافته است واین روند ادامه خواهد یافت. براساس گزارش تا پایان سال 1379, با نصب حدو 6/1 میلیون انشعاب جدید تعداد346 شهر کشور با جمعیتی حدود 30میلیون نفر تحت پوشش شبکه های گاز شهری قرار گرفته اند. همچنین تعداد 35 نیروگاه و1800واحد صنعتی دیگر از نعمت گاز برخوردار شده اند.
ارتقای بازدهی موتور های بنزینی ودیزلی:
همکاری با صنایع خودروسازی وهمیاری با آنها برای ارتقای بازدهی سوخت در موتوهای بنزینی ودیزلی نیز به عنوان عامل مهم در کاهش سوخت وبهبود محیط زیست در دستور کار وزارت نفت قرار دارد.
همیاری در توسعه اتوبوس رانی:
وزارت نفت در سال های 77-78-79 به ترتیب حدود247-454-25 میلیارد ریال از محل عوارض فروش فراورده ها در اختیار وزارت کشور قرار داده است تا برای توسعه اتوبوس رانی وحمل ونقل عمومی در تهران وشهر های بزرگ به مصرف برساند.
ساخت نفتکش دو جداره:
در سال گذشته ساخت 10 فروند نفتکش پهن پیکر دو جداره سازگار با محیط زیست برای ناوگان شرکت ملی نفتکش ایران سفارش داده شد که در حال ساخت است.
ایجاد تسهیلات سیار فرآورش نفت خام:
منابع سرمایه گذاری در ایجاد تسهیلات سیار فرآورش نفت خام به منظور جلوگیری از آلودگی محیط زیست با هزینه بیش از ده میلیلرد ریال تامین شده است. این اقدام, مشکلات زیست محیطی را در مرحله به مدار در آوردن چاه های جدید حفاری شده مرتقع خواهد کرد.
جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت:
جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت که عموماٌ دارای میعانات گازی با ارزش نیز هستند در دستور کار وزارت نفت قرار دارد, از جمله مقدمات اجرای طرح آماک وبه طور کلی طرح جلوگیری کامل از سوزاندن گازهای همراه نفتNOFlare که اجرای کامل آن در برنامه سوم انجام خواهد گرفت تاثیر قابل ملاحظه ای در بهبود وضعیت محیط زیست مناطق نفت خیز خواهد داشت.
اجرای طرح ها ومطالعات زیست محیطی:
شرکت ملی پالایش وپخش فراورده های نفتی در سال های اخیر در ارتباط با انجام مطالعات زیست محیطی مرتبط با تاسیسات پالایشی بسیار فعال بوده است. اخیراٌ براساس اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران, در این شرکت نیز واحدی تحت عنوان امور مربوط به حفاظت محیط زیست شرکت وشرکت های زیر مجموعه را به طور متمرکز مدیریت وبرنامه ریزی می نماید.
این شرکت مجموع مسائل زیست محیطی پالایشگاه های کشور را در 38 مبحث مطالعاتی تحت بررسی وتدوین سیاست های لازم ارائه نموده است.
شرکت های پالایشی برای دریافت گواهی نامه زیست محیطی ایزو14001 اقدام نموده, به طوری که هم اکنون پالایشگاه های اراک. اصفهان. بندرعباس. تبریز. تهران. شیرازوکرمانشاه موفق به اخذ گواهی نامه مذکورگردیده اند.
در حال حاضر فضای سبز ایجاد شده در تاسیسات زیر مجموعه این شرکت بالغ بر 840 هکتار می باشد. ضمناٌ پیش بینی های لازم جهت افزایش فضای سبز به میزان 304 هکتار(براساس استاندارد های مصوب شرکت ملی پالایش وپخش به میزان 20 درصد وسعت تاسیسات پالایشی و10 درصد سایر تاسیسات) به عمل آمده است.
افزون براین شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای حفاظت از محیط زیست اقدام های زیر را در مجتمع های پتروشیمی برای حفاظت از محیط زیست اقدام های زیر را در مجتمع پتروشیمی به انجام رسانده است.
کمینه سازی ضایعات, اعم از ضایعات تولیدی وفاضلاب ها وکنترل آلاینده های هواmonitoring پایش
ایجاد نظام مدیریت پسماندها با تاکید بربازیافت مواد ارزشمند
جایگزینی مواد مخرب لایه ازون با مواد مناسب
استقرار سیستم مدیریت زیست محیطی ودریافت گواهی نامه های زیست محیطی
ممیزی انرژی ومحیط زیست وکاهش اتلاف انرژی ومنابع طبیعی
گسترش فضای سبز
انتخاب فرایندهای سازگار با محیط زیست در طرح های توسعه ای
به طور خلاصه پروژه های انجام شده زیست محیطی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال های 79-76-,147 فقره بوده است. در این میان در سال 1378 طرح ارزیابی اثرات زیست محیطی در مناطق ویزه ماهشهر وعسلویه نیز انجام شد ومجتمع های اصفهان, اراک وتبریز وخراسان وارومیه موفق به اخذ گواهینامه(ایزو14001) شدند. در سال 1377 نیز پتروشیمی اصفهان به عنوان (صنعت سبز) انتخاب شد ودر سال 1378 پتروشیمی اراک وشیراز نیز به ترتیب به عنوان(صنعت سبز) و(صنعت پاک) انتخاب شدند.
صرفه جویی ومدیریت بهینه مصرف سوخت طی سال های 79-1376 مصرف انواع فراورده های نفتی شامل نفت سفید, نفت گاز ونفت کوره براثر جایگزینی گاز طبیعی وهمچنین با اعمال سیاست های تغییر الگوی مصرف وصرفه جویی به طور نسبی مهار گردید. لیکن مصرف بنزین موتور همچنان به دلیل گسترش عرضه خودرو با فن آوری نامناسب وارزان بودن نرخ آن , روند فزاینده ای داشته ومصرف گاز مایع نیز علی رغم اعمال کنترل های لازم در بخش مصارف خانگی وصنعتی به دلیل گاز سوز کردن خودروهای سواری از رشد مثبت برخوردار بوده است. آهنگ رشد مصرف فراورده های عمده نفتی طی سال های 79-1376 در حدود5/0 درصد بوده که بیشترین ضریب رشد مربوط به گاز مایع(6درصد) وبنزین موتور(8/6 درصد)وکمترین آن مربوط به نفت گاز(2/1درصد) می باشد. لیکن فراورده های نفت سفید ونفت کوره از ضریب رشد منفی برخوردار بوده است. همچنین مصرف فراورده های نفتی در سال 1379 نسبت به سال 1378 از ضریب رشد بالایی درحد7/5 برخورداربوده است.
آموزش مدیران انرژی:
موسسه مطالعات بین المللی انرژی براساس مفاد آیین نامه اجرایی ردیف9 بند(و) تبصره19 قانون برنامه پنج ساله دوم توسعه کشور, از شهریور ماه 76 اقدام به آموزش مدیران انرزی صنایع مختلف در سطح کشور کرده است. در نتیجه از شهریور 76 تا پایان اسفند1378 در مجموع 26 دوره آموزش دو هفته ای رایگان برای 545 نفر از مدیران انرزی جذب شده از صنایع مختلف کشور برگزار شده است. افزون براین به منظور بهره گیری ازاقدام های مدیران انرژی, این موسسه 13همایش یک یا دو روزه برای 288 نفر از مدیران آموزش دیده برگزار کرده است. همچنین این موسسه به درخواست مسئولان صنایع مختلف در سال های 76و77و78 چندین دوره حساس سازی یک یا دو روزه نیز در صنایع مختلف از جمله در مناطق نفت خیز جنوب, صنایع شیمیایی پارچین, شرکت ملی گاز ایران, شرکت الیاف وشرکت صنایع شیر ایران برگزار کرده است.
تدوین استانداردها ومعیار مصرف انرژی:
با توجه به آیین نامه اجرایی ردیف 9 بند(و) تبصره 19 قانون برنامه پنج ساله دوم, مطالعه معیارهای مصرف انرزی در موسسه مطالعات بین المللی انرژی آغاز شد. هدف از این مطالعه ارائه راه حل هایی است که مصرف سوخت را بدون آن که در روند توسعه صنعتی ورفاهی جامعه تغییری ایجاد شود به سطح وتداول جهان صنعتی برساند.
سرفصل های این مطالعه که در سال 1378 به پایان رسیدعبارتند از:
فریندها وعملیات تولیدی انرژی بر
ماشین آلات وسیستم های انرژی بر
در این مطالعه موارد زیر مورد توجه قرار گرفته است
فرایندهای صنایع شامل مطالعات فرایند تولید گاز مایع, تولید فراورده های میان تقطیر, تولید نفت کوره, تولید قیر وروغن موتور, گوگرد, مواد لاستیکی, کود شیمیایی, موادپلیمری, موادآروماتیک, اتان,پروتان, بوتان وپنتان
مطالعات انرژی بری ماشین آلات صنعتی شاما مشعل ها, کوره های صنعتی, دیگ های بخار, توربین های گازی, موتورتوربوکمپرسورها, توربوپمپ ها
تدوین استانداردها ومشخصات فنی انرزی بری شامل بخاری دستس ونفتی وخراک پزی دستی ونفتی, بخاری نفتی دودکش دار, اجاق خوراک پزی, آبگرمکن مخزن دار نفتی, آبگرمکن مخزن دارگازی, آبگرمکن دیواری,شوفاژ کوره ای چدنی با مخزن دو جداره, شوفاژ پکیج وشوفاژدیواری گاز سوز
شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اجرای طرح هایی در زمینه انرژی مانند ممیزی انرژی کاهش تلفات وکاهش ضایعات, آموزش وتدوین برنامه های جامع مدیریت انرژی در سال های مورد گزارش موفق شد می زان مصرف انرژی راکاهش دهد.
تنها در سال 1379 بر اساس آمار وارقام محاسبه شده شدت مصرف انرژی در مجتمع های تولیدی حدود 10 درصد نسبت به سال 1378 کاهش یافت میزان کاهش مصرف حامل های انرژی طی سال 79بالغ بر 375 میلیون متر مکعب گاز به ارزش تقریبی 10 میلیون دلار بوده است.
برق دار کردن چاه های آب:
بر اساس سیاست صرفه جویی در مصرف سوخت وبرق دار کردن موتور تلمبه های چاه های آب کشاورزی طبق بند(ج) تبصره 27 قانون بودجه سال 1378 وبند (ه) تبصره 27 قانون بودجه سال 1379 مبلغ 180 میلیلرد ریال اعتبار به صورت سالانه تامین وازاین طریق بانک کشاورزی وام در اختیار کشاورزان قرار گرفته به طوری که در سال های 1378و79 جمعاٌ حدود 12000 حلقه چاه برق دار گردیده است.
عملکرد طرح های مرتبط با بهینه سازی مصرف سوخت کشور:
الف. گاز سوز کردن خودرو های جمعی
این طرح در سه مرحله جهت تبدیل سوخت خودروهای کشور به گاز طبیعی فشرده(CNG) اجرا خواهد شد که شامل
1- گاز سوز کردن 40 دستگاه خودرو سنگین درون شهری
2- گاز سوز کردن خودروهای سنگین بین شهری
3- گاز سوز کردن خودروهای سبک واتوبوس های بین شهری
در مرحله اول طرح, تبدیل سوخت 40 هزار دستگاه خودرو شامل 15 هزار دستگاه اتوبوس و25 هزار دستگاه مینی بوس و15 شهر مهم کشور برنامه ریزی شده است. اعتبار این مرحله 257 میلیون دلار ارز و460 میلیارد ریال می باشد که احداث 42 پایگاه تحویل گاز طبیعی فشرده با ظرفیت 5 هزار 460 میلیارد ریال گاز در ساعت پیش بینی شده است. سرمایه گذاری مورد نیاز طرح طی سال های 1380 و1381 انجام خواهد شد واز ابتدای 1382 اولین جایگاه سوخت گیری با 8 کمپرسور وپس از آن هر دو ماه یک بار یک ایستگاه حداکثر به بهره برداری خواهد رسید.
از آنجایی که طرح گاز سوز کردن خودروها با ارایه یک برنامه جامع در زمینه امکان تامین سوخت, ترکیب خودروهای کشور, امکان تبدیل خودروها از نظر فنی واقتصادی وابعاد زیست محیطی واستانداردهای جهانی وسایر موارد در کلیه بخش های حمل ونقل مسافر وبار در شهرها وبین شهرها مورد مطالعه قرا خواهد گرفت, مرحله دوم وسوم طرح پس از ارائه نتایج مطالعه که پیش بینی می شود حدود 8 ماه به طول انجامد, اجرا خواهد شد. همچنین مذاکراتی نیز با شرکت ایران خودرو ودر خصوص مطالعه وطراحی موتورهای Dual Fuels در موتورهای 314-OM و355-OM که در مینی بوس ها واتوبوس ها, خصوصاٌ بین شهری کاربرد خواهد داشت, انجام ودر مرحله انعقاد قرارداد است.
ب. طرح یارانه سود تسهیلات برای افزایش بازده انرژی:
این طرح براساس تبصره 27 قانون بودجه سال 1379 کل کشور از محل بهینه سازی مصرف انرژی با 3 پروژه واعتباری معادل 35381 میلیون ریال ذیربط اجرا خواهد شد.
براساس آیین نامه اجرایی این تبصره کمیته ای توسط دستگاه اجرایی ذیربط متشکل از نمایندگان وزارت نفت, نیرو, سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور, جامعه مهندسان مشاور ودستگاه اجرایی مرتبط تشکیل وطرح های رسیده را مورد بررسی وتصویب قرار خواهند داد.
این کمیته در سال 1379 تشکیل شد ودر خصوص پروزه های طرح, تصمیماتی به این شرح اتخاذ شد:
1- یارانه سود تسهیلات شرکت راه آهن شهری تهران وحومه با توجه به صرفه جویی انرژی ناشی از انتقال مسافر در خطوط مورد بهره برداری شرکت راه آهن شهری تهران وحومه(مترو) در مقایسه با سایر سیستم های حمل ونقل وبراساس تصمیمات کمیته مذکور پرداخت جمعاٌ
10 میلیارد ریال از اعتبارات طرح, جهت باز پرداخت سود وام های دریافتی مورد موافقت قرار گرفت وپس از امضای تفاهم نامه وطی مراحل قانونی بخشی از مبلغ مصوب به مترو پرداخت ومابقی نیز در مهلت مقرر پرداخت خواهد شد.
2- یارانه سود تسهیلات برای خرید اتوبوس های بین شهری از انجایی که سازمان حمل ونقل بین شهری(مسافری) , تسهیلات لازم را از سیستم بانکی جهت خرید اتوبوس وواگذاری آن به متقاضیان بخش خصوصی دریافت می کند, پیشنهاد شد بخشی از سود تسهیلات دریافتی با توجه به کاهش مصرف انرژی ناشی از نوسازی ناوگان اتوبوس های بین شهری از محل اعتبارات این طرح پرداخت می شود که این موضوع نیز در کمیته مذکور مطرح وتا مبلغ معادل 20 میلیارد ریال مورد تصویب قرار گرفت وپس از امضای تفاهم نامه در خصوص چگونگی پرداخت مبلغ مذکور به سازمان حمل ونقل وپایانه های کشور اختصاص خواهد یافت.
ج. طرح فناوری های صرفه جویی انرژی:
این طرح شامل 6 پروژه در زمینه های مطالعه وتوسعه سیستم های صرفه جویی انرژی در بخش های مصرف می باشد که موضوعات ذیل در قالب این پروژه ها در دست مطالعه می باشد.
1- مطالعه کمک به اصطلاح فناوری های صنعتی برای کاهش شدت انرژی این پروژه شامل ممیزی انرژی در 40 واحد صنعتی گروه های مختلف صنعت نظیر صنایع نفت وگاز وپتروشیمی , نیروگاه ها, فلزات اساسی, کانی های غیر فلزی, صنایع غذایی وصنایع چوب وکاغذ وهمچنین طراحی وتوسعه مدل های بهینه سازی انرژی جهت تحلیل ارتباط انرژی وصنعت خواهد بود.
2- پروزه مطالعه وتوسعه سیستم ها وابزارهای صرفه جویی در بخش خانگی, ساختمان ومسکن
در این پروزه طراحی آزمایشگاه ملی وسایل خانگی نفت وگاز سوز حداکثر در طی 6 ماه آینده, بررسی اقتصادی وفنی استفاده از گازطبیعی در مصارف سرمایشی وبررسی فنی واقتصادی استفاده از پنجره های دوجداره وعایق بندی در ساختمان ها در دست اجرا است که نتایج آنها تا پایان شهریور ماه سال جاری ارائه خواهدشد.
3- پروژه ایجاد وتوسعه سیستم اطلاعات انرژی
در این پروژه, طراحی وبه روز نمودن سیستم اطلاعات انرژی شامل شاخص های کلان اقتصادی, تقاضای انرزی در بخش های مختلف مصرف, عرضه انرژی وقیمت گذاری لحاظ شده است. همچنین در قالب این پروژه تهیه تراز نامه انرزی در دست اجرا است که نتایج آن تا پایان خرداد ماه سال جاری ظاهر خواهد شد.
4- تعیین استاندارد تجهیزاتع فرایندها وسیستم های مصرف کننده بخش سوخت واحتراق:
در این پروژه, ممیزی انرژی بخش خانگی شامل تجهیزات خانگی وساختمان ومسکن در اقلیم های مختلف کشور وهمچنین بهینه سازی لوازم وتجهیزات خانگی پیشنهاد استاندارد انرژی برای تجهیزات خانگی وارائه راهکارهای علمی جهت دستیابی به الگوی مصرف انرژی است. پیش بینی می شود که نتایج پروژه تا پایان سال جاری ارائه شود.
5- تنظیم رایگان موتور اتومبیل های سواری وارائه کارت سبز این پروزه با هدف کاهش سرعت خودروها از طریق معاینه فنی وارائه کارت سوخت اجرا می شود. در این پروژه, تجهیز مراکز معاینه فنی خودرو وجایگاه های سوخت گیری به سیستم های ثبت خودکار وکنترل هوشمند پیش بینی شده است. پروزه مذکور در حال حاضر در دست مطالعه است ومراحل اجرایی آن پس از فاز مطالعاتی آغاز خواهد شد.
صفحه اول> صنعت> گاز رسانی به صنایع
گاز رسانی به صنایع:
یکی از اصلی ترین سیاست های بخش انرژی کشور, بهره گیری هرچه بیشتر از منابع گاز طبیعی وافزایش سهم گاز در الگوی مصرف حامل های انرژی در تمامی بخش های اقتصادی, به دلیل بهره مندی ایران از ذخایر عظیم گاز طبیعی می باشد. براین اساس, در نظر است با اتخاذ تدابیر لازم, جایگزینی گاز طبیعی در واحدهای صنعتی عمده را به عنوان یک ضرورت در دستور کار قرارگرفته که برطبق آن, سهم گاز طبیعی در سبد سوخت مصرفی بخش صنعت از 57 درصد در سال 1383 به حدود 80 درصد درسال 1388 افزایش یابد.
سهم مصرف فراورده های نفتی وگاز طبیعی در سال های مختلف سال 1386و1385و1384و1383و1382
سهم گاز طبیعی 3/576/614/654/682/75
سهم فراورده های نفتی7/424/386/346/318/24
سهم مصرف فراورده های نفتی وگاز طبیعی در سال های مختلف
ازآنجایی که به دلیل پایین بودن قیمت جاری فراورده های نفتی, برآوردها نشان می هد که با جایگزینی گاز طبیعی به جای فراورده های نفتی در واحد های صنعتی نه تنها هزینه سوخت این واحدها, کاهش پیدا نمی کند, بلکه این هزینه ها افزایش نیز می یابد. بنابراین برای واحد صنعتی که علاوه بر پرداخت هزینه سوخت بیشتر در نتیجه جایگزینی بایستی هزینه های دیگری شامل هزینه های مربوط به حق انشعاب, هزینه های لوله کشی داخلی وهزینه های تبدیل وتغییر سیستم ها وتجهیزات مصرف کننده انرژی به منظور کسب قابلیت مصرف گاز طبیعی رانیز تقبل نماید, استفاده از گاز طبیعی وتغییر سوخت از نظر اقتصادی توجیه پذیر نمی باشد. لازم به ذکر است که منافع حاصل از گاز رسانی از دید ملی به اختلاف ارزش صادراتی فراورده های نفتی وگاز طبیعی جایگزین شده به جای آن مربوط می شود.
در اکثر واحدهای صنعتی که حجم گاز طبیعی مورد نیاز آنها توجیه احداث یک خط لوله بالاتر از 4 اینچ را ایجاب می نماید ودر فاصله معقولی از خط لوله اصلی گاز طبیعی قرار دارند, احداث خط لوله وگاز رسانی از توجیه بسیار بالایی برخوردار می باشد وهزینه های انجام گرفته در اکثر موارد در کمتر از یک سال بازگشت می کند. با توجه به منافع زیاد گاز رسانی به واحد های صنعتی از دید ملی, ونیز با در نظر گرفتن عدم تمایل واحدهای صنعتی به تبدیل سوخت از فراورده به گاز طبیعی به دلیل افزایش هزینه های سوخت مصرفی وتقبل هزینه های گاز رسانی داخلی لازم است دولت, حمایت های لازم را از اقدامات داخلی گاز رسانی واحدهای صنعتی بنماید.
همچنین باید توجه داشت گاز سوز نمودن واحد های صنعتی مصرف کننده نفت کوره, بیش از هر طرح دیگری کاهش انتشار گاز های آلاینده ودر نتیجه کاهش آلودگی محیط زیست را به دنبال دارد.
در این راستا برنامه این سازمان به منظور گاز رسانی به 422 واحد صنعتی از محل اعتبارات بیع متقابل به شرح جدول ذیل می باشد:
برنامه گاز رسانی(ارقام مصرف برحسب هزار متر مکعب ارقام ارزشی برحسب میلیون دلار) نام صنعت تعداد واحد گاز طبیعت نفت کوره ارزش نفت گاز طبیعی صرفه جویی 10 ساله هزینه سرمایه گذاری فایده به هزینه
آجر209331500349/341/913/26286/628/5610
گچ 20183000192/823/17/32158/213/5412
سیمان 2614820001562187/31281/223/5654
قند 3356300059471/2722/54487/212/8738
کاشی 109000094/811/383/677/81/265
صنایع نظامی2120000126/415/74/8103/71/5667
نیشکر 785300899/4107/934/14737/922/4333
شهرک های صنعتی 15450000474/256/91838911/9832
واحد های صنعتی 100120000126/415/24/8103/711/89
برآورد هزینه برای جایگزینی سوخت طبق برنامه براساس اطلاعات موجود در تراز نامه انرزی سال 1382 وپیش بینی روند آن خواهیم داشت.
سهم مصرف گاز طبیعی در بخش صنعت در سال 1388(در صورت ادامه روند فعلی)= %61
سهم مصرف گاز طبیعی در بخش صنعت در سال 1388برطبق برنامه هدف گذاری= %80
با در نظر گرفتن 314 میلیون متر مکعب به ازای 1 درصد افزایش در سهم گاز طبیعی در مصرف سوخت بخش صنعت در سال 1388 وبرآورد حدود 30 میلیون دلار هزینه برای جایگزینی یک میلیون متر مکعب گاز طبیعی, در نتیجه برای رساندن سهم مصرف گاز به 80 درصد , سرمایه گذاری به میزان 180میلیون دلار تا سال1388 نیاز است که با فرض تخصیص 130 میلیون دلار از محل الحاقیه بیع متقابل گاز رسانی, فاز دوم, به حدود 50 میلیون دلار سرمایه گذاری جدید نیاز است.
بهینه سازی مصرف انرژی در واحدهای
ذوب با کوره های القایی
مهندس علیرضا افسریان فرد،مدیر تولید شرکت صنعتی شوفاژ کار
چکیده:
پس از شوک نفتی سال 1973 کشورهای پیشرفته ی صنعتی مجبور شدند تا به مساله انرپی که نیروی محرکه صنعت و رفاه اجتماعی آنها بود به شکل جدی تری بنگرند.
شاید یکی از دلایل به وجود آمدن آژانس بین المللی انرژی د رسال 1974 به رهبری کشور آمریکا که به تنهایی یک چهارم کل انرژی مصرفی جهان را مصرف می کند نیز ناشی از این مساله باشد.
یکی از وظایف این آژانس تهیه و تدوین برنامه های ذخیره سازی انرژی برای کشورهای عضو بود که در چهار چوب موارد ذیل ارایه می شود.
1. کاهش شدت انرژی
2. جایگزینی سوخت مقرون به صرفه
کاهش انرژی بری محصولات مصرف کننده ی انرژی
در علم اقتصاد مشخص شده است که یک ارتباط مستقیم بین مصرف انرژی سرانه با تولید نا خالص سرانه و رشد اقتصادی و رفاه و استاندارد زندگی وجود دارد.
نسبت تغیرات مصرف انرژی GPD (تولید ناخالصی ملی )
1985- 1995
متوسط رشد GPD متوسط رشد انرژی
آمریکا 2.3 1.08
آلمان 3.5 0.7-
چین 9.9 4.3
ترکیه 2.9 2.8
مصر 4.8 2.5
ایران 1.2 4.7
در جدول فوق نسبت تغیرات مصرف انرژی به تغیرات تولید ناخالص ملی ارایه شده است.با کمی دقت به این جدول به خوبی می توان دریافت که نحوه ی استفادهدیما از انرژی با کشورهای پیشرفته ی صنعتی و حتی کشورهای د رحال توسعه بسیار متفاوت است.فلذا با توجه به محدودیت منابع انرژی از یک سو و اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه ی انرزی به صورت یک ضرورت انکار نا پذیر در آمده است.
بر اساس آمارهای موسسه ی آمارهای انرژی در بخش صنعت 30% از انرژی مصرفی به علل بهینه نبودن نوع مصرف به هدر می رود.
و از سوی دیگر صنایع فلزی از نظر انرژی بری پس از صنایع شیمیایی در رتبه ی دوم قرار دارند فلذا لزوم توجه بیشتری به مقوله ی مصرف انرژی در این صنعت احساس می شود.
یکی از بخش هایی که در بخش ریخته گری بیشترین انرژی را مصرف می کند واحد کوره می باشد.که این مقاله پاره از راهکارهای علمی و عملی جهت بهینه سازی مصرف انرژی در واحد ذوب با کوره ی القایی را مورد بحث قرار می دهد.
لازم به ذکر است که این روش ها در شرکت صنعتی شوفاژ کار به کار گرفته می شود و کاهش قابل توجه مصرف انرژی و در نهایت قیمت تمام شده محصول را به دنبال دارد.
در راستای بهینه سازی مصرف انرژی در شرکت صنعتی شوفاز کار کمیته ای تحت عنوان کمیته بهره وری انرژی تشکیل شد که اعضای آن به شرح ذیل بودند:
• مدیر کارخانه
• مدیر واحد تولید
• مدیرواحد تعمیرات و نگهداری
• مدیرواحد برق
• مدیر واحد برنامه ریزی
ریوس فعالیت های این کمیته عبارت بودند از:
• حساس سازی
• تعیین مراکز اصلی مصرف انرژی
• اندازه گیری مصرف انرژی در واحد های مختلف
• ایجاد انگیزه برای صرفه جویی
• هدف گذاری و اولویت بندی اهداف
• آموزش پرسنل درخصوص راهکارهای بهینه سازی
• اطلاع رسانی و گزارش دهی موفقیت ها
• جلب نظر مدیریت ارشد برای سرمایه گذاری
Monitoring & Taregting
اولین گام از حرکت کمیته بهره وری انرژی به سوی بهینه سازی مصرف ،اجرای یک متولوژی سیستماتیکی تحت عنوان نطارت و هدف گذاری می باشد.که به کمک این فاز می توان به اهداف زیر رست یافت:
• بررسی میزان مصرف انرژی نسبت به گذشته
• اثرات فصول سال بر آن
• پیش بینی مصرف انرژی د رآینده با توجه به تغیرات حاصله
• شناسایی دقیق تلفات انرژی
• مقایسه با سایر صنایع مشابه
• برسی روند تغیرات در گذشته
• برنامه ریزی و هدف گذاری
یکی از مهمترین وظایف کمیته بهره ورداری انرژی،مقایسه توزیع مصرف انرؤی کارخانه با یک معیار استاندارد می باشد.
پس از رسیدن نسبی به این حد استاندارد مشخص شده است که بیشترین مصرف انرژی در واحدهای ریخته گری مربوط به عملیلت ذوب می باشد.در این مقاله سعی شده راهکارهایی برای بهینه سازی مصرف انرژی در واحد ذوب با کوره های القایی ارایه شود.
توزیع مقدار انرژی مصرفی در کارخانه خای تولید قطعات ریختگری چدن به صورت زیر است :
• واحد تهیه ذوب ....................................................61 درصد
• واحد قالبگیری و ماهیچه سازی.................................13 درصد
• واحد گرمایش هوا.....................................................13 درصد
• واحد کنترل آلودگی ...................................................6 درصد
• واحد سند بلاست ......................................................6 درصد
• غیره .........................................................................1درصد
به نظر می رسد که هزینه انرژی مصرفی در حدود 15-25 درصد از قیمت تمام شده قطعات را تشکیل می دهد.
البته هر واحد ریخته گری بسته به تولیدی که دارد،درصد متفاوتی از هزینه تمام شده تولیداتش به هزینه مصرف انرژی بر می گردد.به عنوان مثال،در یک کارخانه ریخته گری آلومنیم مصرف انرژی از هزینه بالایی برخوردار است،چرا که ذوب آلومنیم مستلزم صرف انرژی بالایی می باشد.مقدار انرژی که درجه حرارت یک پوند آلومنیم را تا 700د رجه بالا می برد،می تواند درجه حرارت یک پوند آهن را 1480 درجه افزایش دهد.
نرخ تولید ذوب در کوره های القایی بسته به عوامل زیر است:
1. درصد بکارگیری توان کوره
2. نرخ توان کوره
3. راندمان الکتریکی
4. اتلافات حرارتی
الف:از طریق القا حرارت به نسوز
ب:اتلاف حرارت توسط سرباره
ج:از طریق تشعشع به هنگام باز بودن درب کوره
5. اتلافات الکتریکی
الف:مبدل ها
ب:کنورتورهای فرکانس
ج:کندانسورها
د:سیم ها و کابل ها
ه:کویل
6. گرمای مورد نیاز برای ذوب شارژ
7. ظرفیت کوره
در شکل (1) ارتباط بین ظرفیت کوره و نرخ انرژی مصرفی برای ذوب یک تن شارژ آورده شده است که نشان دهنده این مطلب است که با افزایش ظرفیت کوره،انرژی الکتریکی کمتری برای ذوب یک تن شارژ نیاز می باشد.به عنوان مثال برای ذوب یک تن شارژ در کوره های 12 تا 15 تن kwh/t610 و در کوره های 1 تا 3 تنی ،تقریباkwh/t700 انرژی مورد نیاز است.همچنین در شکل (1) ، مقدار مصرف انرژی الکتریکی در حالت استاندارد و ایده آل به صورت خط چین نشان داده شده است.در این حالت،نیمی از ذوب در کوره باقی می ماند و مصرف انرژی شامل انرژی مورد نیاز برای نگهداری ذوب ،سرباره و سایر موارد اپراتوری نمی باشد. لذا مشاهده می گردد که زمینه های بهبود زیادی در کاهش مصرف انرژی وجود دارد.
اتلاف حرارتی از کویل یکی از اساسی ترین فاکتورها می باشد که به ظرفیت کوره بستگی دارد.راندمان حرارتی کوره های فرکانس بالا حدود 78-60 درصد می باشد که بالاتر از کوره های فرکانس شبکه(71-58 درصد) می باشد،چرا که کوره های فرکانس شبکه دارای اتلاف حرارتی بیشتری می باشد در حالی که اتلاف الکتریکی در کوره های فرکانس با لا،بیشتر است.
کوره های فرکانس شهر برای ذوب شارژ ،قدرت کمتری داشته و لذا زمان طولانی تری صرف می کنند،از این رو ،اتلاف حرارتی بالایی دارند.در حالی که کوره های فرکانس بالا با توجه به قدرت بیشتر ،زمان کوتاه تری برای ذوب شارژ نیاز دارند و به این جهت از اتلاف حرارتی کمتری بر خوردار می باشند،ولی اتلاف الکتریکی به سبب تبدیل فرکانس در آنها بالا می باشد.در جدول (1)مشخصه های عملکردی انواع کوره های القایی از نظر انرژی با یکدیگر مقایسه شده اند.
نوع کوره
کوره با فرکانس
شبکه (پایین) کوره با فرکانس بالا
نوع کانال‌دار نوع بوته ای
نرخ [kW] 300 1600 300 1600 300 1600 300 1600
[t] 5 30 1 8 5/0 2 1/0 5/0
[Hz] 50 50 50 50 500 500 3000 3000
دانسیته جریان [kW/kg] 6/0 50/0 3/0 2/0 6/0 8/0 3 2/3
راندمان حرارتی [%] 2/67 79 1/58 71 4/60 2/73 61 4/66
اتلاف حرارتی [%] 6/23 13 5/7 7/5 5/4 1/2 2/2 3/1
اتلاف الکتریکی [%] 3 8/2 2/28 18 2/25 4/15 1/21 5/18
اتلاف سیمها و کابلها [%] 3/3 8/2 3/3 2 2/3 7/2 8/2 6/2
اتلاف سیستم قدرت ثانویه [%] 3/1 9/0 3/1 1 2/2 1/2 8/2 9/2
اتلاف سیستم قدرت اولیه [%] 6/1 5/1 6/1 5/1 5/4 5/4 1/7 3/8
نرخ توان ذوب سازی [kWh/t] - - 655 534 628 520 622 572
نرخ توان حرارت دهی [kWh/t] 36 30 41 34 40 33 38 36
راه کارهای بهینه سازی مصرف انرژی در عملیات ذوب
1.پایین نگه داشتن درجه حرارت ذوب تا حد ممکن
ظرفیت حرارتی فلز مذاب با بالا رفتن درجه حرارت افزایش می یابد و اتلاف حرارتی نیز کاملا به تناسب افزایش در جه حرارت افزایش می یابد.به عنوان مثال ،ظرفیت حرارتی چدن خاکستری با بالا رفتن 100 درجه در حدود KWH/T20 افزایش می یابد.اتلاف حرارت به صورت هدایت (Qc) و اتلاف از طریق تشعشع توسط فرمول های ذیل محاسبه می شود.
Qc=[(T-t)/R]*10^-3
Qc=اتلاف حرارتی از طریق هدایت kw
T=درجه حرارت مذاب( کلوین )
t=درجه حرارت آب خنک کن (کلوین )
R= مقاومت حرارتی دیواره کوره (کیلو وات بر کلوین )
QR=5.67*10^-3 A*E*(T/100)^4
QR=اتلاف حرارتی از طریق تشعشع
A=ضریب نشر
E=سطح فلز مذاب (متر مربع )
اتلاف حرارتی از طریق تشعشع نسبت به درجه حرارت مذاب به صورت توانی(با توان چهار) افزایش می یابد .
برای پایین نگه داشتن درجه حرارت کوره به سرعت عمل در کار هایی نیاز می باشد که در مراحل بین بارگیری از کوره و بارریزی در قالب (از قبیل سرباره گیری در پاتیل،حمل ذوب و افزودن جوانه زا یا بعضی آلیاژسازها)صورت می پذیرد.همچنین پیش گرم کردن پاتیل ،کاهش فاصله حمل و نقل پاتیل و استفاده از یک درپوش برای آن می تواند کمک مناسبی باشد.
2.بکارگیری حداکثر توان کوره جهت ذوب سازی
جهت کاهش هزینه ذوب سازی بایستی نرخ ذوب سازی واقعی با تئوری نزدیک شود.در کوره های القایی بدون هسته،نرخ 85 درصد بسیار عالی است،در حالی که در کوره های کانال دار نرخ 90 درصد نیز ممکن می باشد.
یکی از مشکلاتی که همواره در واحدهای کوره وجود دارد بالا بودن ریسک کار کردن در ولتاژهای بالا (اشتف های بالا)می باشد.
یکی از مسایلی که این ریسک را باعث می شود مشکل بالا بودن سختی آب و خطر گرفتگی لوله های مدا خنک کن کویل که به این جهت اپراتوران کوره ترجیح می دهند در اشتف های پایین کار کرده و ذوب را طی مدت طولانی تری تهیه کنند.
مشکل کیفیت نا مطلوب آب از سه جهت تاثیرات نا مطلوبی دارد
کاهش قابلیت انتقال حرارت آب
خوردگی الکتروشیمیایی لوله ها
کاهش راندمان الکتریکی کوره به جهت بالا بودن هدایت الکتریکی آب
هر سه عوامل ارتباط مستقیم به میزان ناخالصی های موجود در آب دارد.
به عنوان مثال کل جامدات موجود در آب چاه کارخانه صنعتی شوفاژ کار mg/I2191 بود که قابلیت هدایت الکتریکی mohs/m3685 (میکرو) را بهوجود می آورد ولیکن از وقتی که برای مدار کوره دستگاه سختی گیر آب نصب شده است کل جامدات محلول در آب بهmg/I279 رسیده است و قابلیت هدایت الکتریکی 424 می باشد.
در نتیجه بایستی با حل کردن مشکلاتی از قبیل ،از حداکثر توان کوره جهت ذوب سازی استفاده نمود.
3.استفاده از حداکثر ذ.ب موجود در کوره تا حد امکان (برای کوره های فرکانس شبکه)
استفاده از مقدار کمی ذوب کوره و شارژ مجدد آن از لحاظ مصرف انرژی مقرون به صرفه نیست.
4.سرعت بکار گیری کوره
سرعت در شارژکردن،سر باره گیری،بارگیری و شارژ مجدد در باز دهی تولید و مصرف انرژی بسیار موثر است .
5.دسته بندی قراضه ها و تعیین بهتریین محل برای قراضه های آهنی
6.تمیز کردن شارژ از مواد غیر فلزی مثل ماسه ،سنگ، خاک و غیره
گرما نهان ماسه تقریبا دو برابر آهن است، لذا از نظر مصرف انرژی در عملیات ذوب ، هر کیلو از ماسه که به همراه راهگاه یا قطعات بر گشتی یا حتی برخی از اوقات در آهن قراضه نیز یافت می شود ،معادل با دو کیلو گرم آهن ذوب نشده است. به عبارتی هر کیلو گرم ماسه ای که وارد کوره می شود،دو برابر انرژی بیشتر ینسبت به فلز نیاز دارد تال به همان درجه حرارت فلز برسد.
اگر در درجه حرارت 1500 ،سرباره ای به میزان یک درصد در 3 تن مذاب آهن تشکیل شود،اتلاف توانی معادل kwh/t v 10 را د ر پی خواهد داشت.
7.اندازه گیری موثر در جه حرارت
اندازه گیری درجه حرارت مذاب اقدامی وقت گیر و هزینه بر است به خصوص که اپراتو ر باستی درب کوره را باز کرده و درجه حرارت را اندازه گیری کند.در این زمینه سیستم کامپیوتری کنترل درجه حرارت می تواند موثر تر عمل کند.
توجه به این نکته ضروری است که پایین رفتن یا بالا رفتن درجه حرارت علاوه بر ضایعاتی که می تواند ایجاد کند باعث به هدر رفتن انرژی در صورت افزایش درجه حرارت احتمالی مذاب یا صرف انرژی جهت گرم کردن مجدد مذاب در صورت سرد شدن آن نیز می گردد.
8.عدم شارژ در ساعات پیک مصرف
9.کاهش الکتریکی کوره
9-1-نگهداری ضخامت مشخص شده جداره دیر گداز
افزایش ضخامت نسوز یعنی دور کردن فلز شارژ از کویل که این خود باعث کاهش ضریب کویل شده و در نتیجه اتلاف انرژی الکتریکی بیشتر می شود.
همیشه باید ضخامت جداره نسوز را از زاویه میزان مصرف انرژی نیز مورد برسی قرار داد.شاید این تصور که اگر جداره نسوز ضخیم تر شده می تواند ریسک کمتر آسیب دیدن کویل را در بر داشته باشد گاهی باعث پرت انرؤی بسیار زیادی در طولانی مدت می شود فلذا همیشه باید ضخامت جداره نسوز را مورد بررسی قرار داده و کاهش و افزایش ضخامت آن را بر روی میزان مصرف انرژی ارزیابی نمود.
9-2-کنترل قطر کویل
با گذشت زمان به دلیل فشارهایی که از مواد دیر گداز به کویل وارد می شود ، قطر کویل افزایش یافته و راندمان پایین می آید که بایستی این مسئله را با سفت کردن منظم و دورهای پیچ های یوک کنترل کرد.
اگر در مرحله انتخواب کوره قرار دارید شاید یکی از مهمترین پارامترها ، شکل سطح مقطع کوره می باشد .
امروزه اکثر کویل های جدید با شکلrectangular طراحی می شوند که به علت کاهش مقاومت ، افزایش راندمان الکتریکی را در پی خواهد داشت.
9-3-یافتن نقاط داغ و حذف آن
یکی از مهمترین عواملی که بر روی مصرف انرژی تاثیر می گذارد،تغییر در مقاومت الکتریکی ناشی از شل بودن اتصالات می باشد. این تغییر به وسیله رابطه 3 نسان داده می شود. اگر مقاومت یک مدار در اثر شل بودن اتصالات یا به هر علت دیگری افزایش یابد،توان مصرفی نیز افزایش می یابد.این تغییر در مقاومت می تواند به وسیله تغییر در جه حرارت کنداکتورها که از رابطه زیر پیروی می کند ، تعیین شود:
R2=R1[l+a(T)] T=T2-T1
که T1=20 و دمای20 ،acu=0.0038 ، و aAl=0.0039 اگر در فرمول فوق T برابر 40 باشد ، افزایش مصرفی معادل 1.3 درصد را نشان می دهد .
در یک موتور سه فاز 480 ولت که 30 آمپر جریان می کشد ، 14.4 کیلو وات ساعت انرژی مصرف می کند. با وجود یک نقطه داغ در این وسیله ، انرژی مصرفی به 16.3 کیلو وات ساعت افزایش می یابد. اگر این موتور به صورت میانگین 160 ساعت در ماه کار کند، همین یک نقطه داغ ،304 کیلو وات ساعت انرژی را به هدر می دهد.بنابراین از تجهیزات خود به صورت پریودی اسکن مادون قرمز به عمل آورید.
10-کاهش اتلاف حرارتی کوره
10-1-بسته بودن درب کوره تا حد ممکن
حدود 75 درصد از اتلاف انرژی حرارتی کوره از باز بودن در کوره ناشی می شود.هنگامی که در کوره در درجه حرارت 1540 باز باشد، انرژی حرارتی معادل Btu/ft^2 3250 در دقیقه در آن باز باشد، انرژی حرارتی که در این مدت تلف می شود ، معادل kWh 78 خواهد بود.
طبق رابطه 2 که که برای اتلاف حرارت از طریق تشعشع آورده شد،اتلاف حرارتی از طریق سطح مذاب تابع نمایی نسبت به درجه حرارت می باشد که از توان چهارم بر خوردار است.
10-2-پیش گرم کردن شارژ کوره
به طور کلی پیش گرم کردن قراضه ها در واحد ریخته گری ممکن است با توجه به یکی از عوامل زیر صورت گیرد:
1. پیش گرم کردن به منظور حذف رطوبت . روغن و دیگر آلودگی های شارژ
2. پیش گرم کردن به منظور کاهش انرژی مورد نیاز کوره برای ذ.ب سازی
3. پیش گرم کردن به منظور کاهش زمان ذوب که افزایش ضریب بکارگیری کوره را در پی خواهد داشت
4. کاهش مصرف الکترود ها در کوره ها ی قوس الکتریک
5. کاهش دود و آلودگی ها ی داخل محیط کارگاه
6. کاهش سرباره تولید شده از مذاب که این امر افزایش طول عمر جداره نسوز را در پی خواهد داشت ، بسته به نوع قراضه هایی که استفاده می شود طراحی تجهیزات پیش گرم متفاوت است.برای روشن شدن تاثیر کوره پیش گرم در بهره وری واحد ذوب مثالی در زیر آورده می شود.
بسته به نوع قراضه هایی که استفاده می شود طراحی تجهیزات پیش گرم متفاوت می باشد . برای روشن شدن تاثیر کوره پیش گرم در بهره وری واحد ذوب مثالی در زیر آورده می شود .
کوره ذوب ..................................... نوع فرکانس بالا با ظرفیت بالا با ظرفیت KW/t 600
نوع شارژ....................20 درصد شمش چدن ،40درصد برگشتی و 40 درصدآهن قراضه
درجه حرارت پیش گرم ....
