چکیده :
آتش و جشن های مربوط به آن دارای چه جایگاهی در ایران باستان بوده است؟ در نگاهی اجمالی و مختصر آتش از کلمه آتر گرفته شده که در گذشته آتربان یا آذربان به کسی گفته می شده که پاسبان آتش یا آتر بوده است و در بیانی ساده تر آتش از برخورد و سایش دو شیء و ایجاد جرقه بوجود می آید.
واژه جشن از کلمه اوستایی سینه Yasna آمده و این کلمه از ریشه Yaz اوستایی مشتق شده که معنی ستایش کردن می دهد. از این رو واژه جشن به معنی ستایش و پرستش می باشد. کلمه دیگری که از همین ریشه آمده و در بین زرتشتیان متداول می باشد واژه جشن Jashen است که معنی بخصوصی به خودگرفته زرتشتیان واژه جشن را بطور کلی به مراسم عید و ایام خوشی و سرور اطلاق می کنند در حالیکه مراسم مذهبی و سرودن اوستا در آن ایام را جشن می خوانند.
به نظر می رسد که یک سری علل و عواملی از قبیل فرهنگ، دین، تقدس آتش، قومیت، آداب و رسوم، جامعه آن زمان، نوع حکومت، نحوه برخوردها، و … در بوجود آمدن این امر دخیل می باشند.
امید است با انجام این تحقیق و بررسی علل و عوامل یاد شده گامی در جهت شناخت این سنت دیرینه برداشته شود.
فهرست مطالب :
فصل اول :
– عنوان تحقیق
– موضوع تحقیق
– بیان مسئله
– تعاریف نظری
– ضرورت و اهمیت پژوهش تحقیق
– اهداف تحقیق
مقدمه
فصل دوم :
– جشن ماهیانه
– آتش بطور عموم
– آتش در اوستا
– داوری یا بازشناسی آتش
– انتقال آتش
– نور و فروغ و روشنایی و اخگر فروزان
– انگیزه رو آوردن به سوی روشنایی و فروغ به هنگام نیایش
– دَرِ مهر
– روشنایی و تاریکی
– آتش نزد اقوام مختلف
– اهمیت اجاق خانواده و روشن نگه داشتن آن
– آتش در زمان مادها
– آتش در زمان هخامنشیان
– آتش در دوره ساسانیان
– آتشکده
– انواع آتشکده
فصل سوم :
– چهارشنبه سوری
– آجیل مشکل گشا
– فال کوزه
– آش نذری
– کجاوه اندازی
– شال اندازی
– فالگوش
– قاشق زنی
– تطهیر و خانه تکانی
– بخت گشایی
فصل چهارم :
– جشن سده
– سبب نامیدن این جشن به سده
– مراسم جشن سده
– نام سده
– انگیزه های داستانی جشن سده
– نوسده، برسده
– جشن سده د ردوران اسلامی
– برگزاری جشن سده در دوران اسلامی
مراسم جشن سده میان زردتشتیان
– جشن سده پس از ساسانیان
فصل پنجم :
– جشن های آتش آذرگان، شهریورگان
– آذرگان یا آذرخش
– اردیبهشت گان، گلستان جشن
– منابع و مآخذ
بررسی و شناخت چگونگی برگزاری جشن های آتش در ایران باستان
