چکیده:
حاشیه نشینی پدیده ای است که بدنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرتهای روستایی لجام گسیخته در بیشتر کشورهای جهان و بویژه کشورهای جهان سوم پدیدار گشته است. مسئله حاشیه نشینی در ایران مسئله ای صرفا کالبدی ( فیزیکی) نبوده و برآمده از عوامل کلان ساختاری در ابعاد اقتصادی و اجتماعی – فرهنگی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ایست و این پدیده حدودا در طی -50-40 سال اخیر درجوامع شهری کشور رشد شتابان گرفته است.
هدف از این تحقیق بررسی روند شکل گیری اسکان غیر رسمی در دهه های اخیر در شهر مهاباد می باشد که دلایل بروز آن و راهکارهایی برای بهبود وضع موجود ارئه می گردد. در این پژوهش سعی شده است که به بررسی نقش مهاجرت و همچنین عرضه غیررسمی زمین و ناکارآمدی مدیریت شهری در پیدایش و گسترش این سکونتگاهها پرداخته شود. روش تحقیق در این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت علی یا پس رویدادی می باشد.
یافته های تحقیق نشان می دهد که اغلب ساکنین محله های مورد مطالعه از مهاجرین روستایی می باشند و با ترکیبی از انگیزه های اجتماعی و اقتصادی وارد شهر شدند ولی به دلیل توان مالی ضعیف و به سبب اینکه در طرحها و برنامه های رسمی برای حجم عظیمی از متقاضیان کم درآمد مسکن که با کل اندوخته خود به شهر مهاجرت کرده اند و جویای مسکن هستند تمهیداتی اندیشیده نشده است. و این محدوده‌های غیررسمی را نه از سر انتخاب ، بلکه از سر اجبار برای سکونت برگزیده‌اند البته در این بین به سبب تامین مسکن و خدمات وابسته در حداقل هزینه برای خود و همچنین ارائه نیروی کار ارزان به شهر (به ویژه در بخش رسمی) عاملی در جهت ایجاد ثروت برای شهر هستند . به سخن دیگر بسیاری از ساکنین این محلات به باقی شهر یارانه می دهند. و در نهایت با توجه به راهبرد توانمندسازی به ارائه پیشنهاداتی برای ساماندهی محله های مورد نظر پرداخته شده است.
کلید واژه:
روند، اسکان غیر رسمی، ساماندهی، مدیرت شهری، مهاجرت، توانمندسازی
مفاهیم واژه ها:
اسکان غیررسمی
مقدمه:
توانمندسازی(Enabling):
توسعه:
ساماندهی:
بهسازی:
طرح مسئله
دیدگاههای نظری درباره پیدایش اسکان غیر رسمی
الف) سطح کلان
ب) سطح میانی
پ) سطح خرد
لیبرالی
به طور کل دیدگاههایی را که در مورد پدیده اسکان غیر رسمی شهر از جانب صاحبنظران عرضه شده میتوان در قالب چند دیدگاه طبقهبندی کرد:
رادیکال
اقتصادی سیاسی فضا
اهداف تحقیق:
هدف کلان:
اهداف خرد:
پیشینه تحقیق:
الف: تحقیقات و بررسیهایی که توسط مراکز علمی و دانشگاهها صورت گرفته است:
ب: گزارشها و تحقیقاتی که در سازمانهای دولتی صورت گرفته است:
ج: تعدادی از پایاننامههای کارشناسی ارشد:
د: مجلات و گزارشها و روزنامهها:
معرفی موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه (شهر مهاباد)
نقشه موقعیت شهرستان مهاباد در استان آذربایجان غربی و کشور ایران
معرفی هریک از محلات اسکان غیر رسمی شهر مهاباد و مشخصات کلی اجتماعی، اقتصادی و کالبدی آنها
محله پشت تپ
محله باغ شایگان
محله اصحابه سفید
محله کانی صوفی طه
محله کانی مام قنبران
محله زمینهای شهرداری
محله کانی صوفی رشید
محله کوی دانشگاه
محله شهرک کارمندان شرقی
محله سنجان آباد
محله شهرک کارمندان غربی
بررسی کلی وضعیت توپوگرافیکی نواحی اسکان غیررسمی شهر مهاباد
ویژگیهای اجتماعی نواحی اسکان غیر رسمی شهر مهاباد
ویژگیهای اقتصادی نواحی اسکان غیر رسمی شهر مهاباد
علل شکل گیری نواحی اسکان غیر رسمی در شهر مهاباد
الف: مهاجرت:
ب: مسکن:
ج: بیکاری:
د: درآمد:
ه: اجاره بهای مسکن:
نتیجه گیری: ساماندهی وتوانمندسازی اسکان غیررسمی مهاباد وارائه راهکارها:
راهکارهای توانمندسازی (کالبدی، اقتصادی و اجتماعی) در سطح کلان و خرد
در سطح کلان
- سطح خرد
منابع و مآخذ:
پروژه بررسی روند شکل گیری اسکان غیر رسمی در دهه ی اخیر در شهر مهاباد
